Bir kara delik yıldızı spagetti gibi yuttu

Bilim insanları, ilk kez süper kütleli bir kara deliğin etrafına sarılmış materyal iplikçikleri tespit etti. Böylece, gökbilimciler dev bir kara deliğin spagettileşmiş bir yıldızı yuttuğunu gözlemledi.

Bilim insanları ilk kez böyle bir gözlem yaptı. Çünkü, gökbilimciler şimdiye kadar bir yıldızın bir galaksinin merkezine çok yakın bir yerde şiddetli bir ölümle karşılaştığını tespit edememişti. Önceki tahminler, süper kütleli kara deliklerden yayılan kısa elektromanyetik radyasyon patlamalarına dayanıyordu.

Kara delik yıldızı bir spagetti gibi yuttu

Gelgit bozulması etkisi, kara deliğin yerçekiminin yıldızın kozmik cisme daha yakın olan tarafını güçlü bir şekilde çekmesiyle gerçekleşir. Dev kozmik cisim önce yıldızı parçalara ayırır, daha sonra maddesini emer ve bu süreçte yıldızı uzun bir iplikçik haline getirir.

Spagettifikasyon sırasındaki hız 10 bin kilometreye ulaşır. (Fotoğraf: ESO)


Bazı yıldızlar galaksilerin merkezi kısımlarında yörüngede yer alır. Zaman zaman kara deliklere yakalanacak kadar yaklaşır. Sonunda spagettifikasyonla erken bir şekilde ölür.

Bilim insanları, “spagettileşmiş yıldızı” kozmik cismin kutupları etrafındaki spektral soğurma çizgilerinde tespit etti. Bununla birlikte, araştırmacılar baktıkları materyalin toplama diskinin bir parçası olmadığını iddia ediyor.

Çalışmayı Hollanda Uzay Araştırmaları Enstitüsü ve Radboud Üniversitesinden bir bilim ekibi yaptı. Ekip, makaleyi Monthly Notices of the Royal Astronomical Society‘de yayımladı.

Her şeyi yutan kozmik cisim

Makalenin baş yazarı Giacomo Cannizzaro, çalışmaya ilişkin konuştu. “Soğurma çizgileri dar” diyen yazar devamında, “dönen bir diske baktığımızdaki gibi Doppler etkisiyle genişlemediğini” söyledi.

Gelgit bozulması sırasında süper kütleli bir kara delik, spagettifikasyon yaşayan yıldızı yutuyor. (Fotoğraf: NASA)


Toplama diskindeki materyalin hızlı hareketinin neden olduğu Doppler etkisi, kaynağın gözlemciye doğru veya gözlemciden uzağa hareket etmesine bağlı olarak elektromanyetik dalgaları uzatır veya daraltır. Sonuç olarak, toplama diskinin Dünya’dan uzaklaşan kısmının yaydığı ışık daha parlak olur. Ancak bilim insanları buna dair hiçbir kanıt görmedi.

Bilim insanları, süper kütleli kara delikleri Güneşten milyonlarca ve hatta milyarlarca kez daha ağır olarak niteliyor. Bunların çoğu galaksinin merkezinde gizli halde. Milyarlarca yıl içinde büyüyor ve yerçekimsel yakalamadan düşen her şeyi yutuyorlar. Gökbilimciler, çevrelerindeki gaz ve maddeyle boğuşurken yaydıkları parlak X-ışınları sayesinde bu kozmik cisimleri tespit ediyor.