Bir Matematikçi, 30 Yıllık Problemi Gizemli Metoduyla Çözdü

Hao Huang, Atlanta’daki Emory Üniversitesi’nde yardımcı profesör olarak çalışıyor. Huang, hassasiyet konjüktürü ismi verilen bir teori için bir kanıt ortaya attı.


En olağan haliyle hassasiyet terimi, bir girdiyi, çıktıyı değiştirmeden ne kadar farklılaştırabileceğiniz ile alakalıdır. Örnek vermek gerekirse x üzeri 0 tabirinin olumlu doğal sayılar kümesinde hiçbir hassasiyeti yoktur, x pahasını kaç yaparsanız yapın sonuç ayndır. Her sayının sıfırıncı kuvveti 1’dir. 

Bu hassasiyet kavramı yıllardır öğretilir ve çeşitli bilimlerde de kullanılır gelgelelim hiçbir devir kanıtlanamamıştır. Teorik bilgisayar bilimciler ise bunun, olgu işlemede en verimli yolun keşfi açısından büyük değeri olduğunu savunuyorlar. 

Huang’ın tezi 1 Temmuz’da duyurulmasına karşın şimdi bir mecmuada yayımlanmadı ve hakemlerce incelenmedi. Yeniden de birçok bilim kişisi Huang’ın paylaştığı prosedürü kabul etmiş gözüküyor. 


Teorik bilgisayar bilimi kompetanı Scott Aaronson, Huang’ın tekniğinin hem gerçek hem de olağan olduğunu, kendisinin yalnızca yarım saatte okuyup anladığını söylüyor. Ryan O’Donnell ise bütün çalışmanın tek bir tweet ile özetlenebileceğini söylüyor. Tweet karmaşık gelebilecek formüllerle dolu, o yüzden özetleyelim:

3 boyutlu bir küp düşünün, örneğin tavla zarını ele alın. Bu cismin her kenarı 1 ünite olsun. cismi 3 boyutlu koordinat sistemine koyarsanız, x,y,z ekseninde kenarların bedeli (0,0,0), (0,1,0) üzere kıymetler alacaktır. Komşu olmayan dört zaviyeyi aldığımızda, bunların komşu olmadıklarını biçime bakarak söyleyebiliriz fakat iki kıymetin değişiyor olmasından da anlayabiliriz. Örneğin komşu olmayan zaviyeler (0,0,0), (1,1,0), (1,0,1) ve (0,1,1) dir. 

Hiperküpler üretip boyut sayısını arttırdıkça hassasiyet de değişiyor. Sayı arttıkça, komşu kenar sayısı artıyor. Haliyle süreçler de zorlaşıyor. Bu yüzden de matematikçiler kanıt arıyor. 

Huang, şahsi teorileri kullanarak sorunun tahlilini ve kanıtını paylaştı. Böylelikle çok olağan bir halde, kenar sayısı n olan bir hiperküpte hassasiyetin n’in karekökü olduğu ortaya çıkmış oldu.