Bireyi Sosyalleştirme Araçları

Sosyalleşme Unsurları
Göç Olaylarının Sosyalleşmeye Etkisi
Teknolojinin Sosyalleşmeye etkisi
Etnik Unsurların Sosyalleşmeye Etkisi

Bireyi Sosyalleştirme Araçları
Sanat, eğitim ve teknoloji, sosyalleştirme araçlarının başında yer alır Bu unsurlar bununla beraber bilgi üretmeyi ve sosyal yapının şekillendirilmesini de sağlamaktadırlar

Birçok yazarlar günümüzde en etkili ve yaygın sosyalleştirme araçlarından biri olan televizyonu, toplumsal normları aktaran sosyalleştirme araçlarından biri olarak işlemektedirler Sahiden de televizyon eğlence, çeşitli törenler ve birbirinden farklı büyük dinleyici kitleleriyle toplumumuzda en yaygın ve kuvvetli sosyalleştirme araçlarından biridir Fert, bu görünüm tarafından sunulan telkinden kaçamamaktadır, hatta televizyon seyretmeyenler bile bu insanların bulunduğu çevrede yaşamak zorundadırlar

Televizyon veya genellikle iletişim, bilhassa bilgisayar iletişiminin yaygınlık kazandığı ikinci enformasyon devriminden sonra, tanıdık olmayan kaynaklardan gelen yayınlarla veya kültürel olmayan enformasyonla millî kimlik erozyonuna sebep olmaktadır Ama, diğer yana, yerli kaynak kullanıldığı takdirde millî kültür bütünlüğünü sağlayabilecek bir araçtır da Tanıdık Olmayan kültür unsurları, yabancı yayınlar vasıtasıyla millî kültür bütünlüğünü bozmaktadır

Araçların süre içinde şekil veya niteliklerinde değişmeler olabilmekte, lakin fonksiyonları devam etmektedir Bir aracın önemi onu elinde bulunduran insan tipine bağlıdır Bu bakımdan genellikle insanların, laf konusu örnek itibariyle de yazarlar veya yapımcıların kimlik unsurları, toplumu etkiledikleri bilgi bakımından son derece önemlidir

Sanatın her dalı, sosyalleştirmede çok enerjik birer araçtır Burada sadece edebiyat ve onunla ilgili bir örnek ele alınmıştır Hikâyeler ve masallar sosyal değerlerin mükemmel bir şekilde ifâde edilerek aktarılması için organize edilmiş edebî eserlerdir Fert, birbiriyle ilişkili olaylar zincirinde bitmiş olan iyi ve fena tipleri, bunların sosyal yaşam açısından konumlarını, avantaj ve zararlarını kolaylıkla değerlendirerek göze çarpan edilmiş olan sosyal kimliğini edinir Büyükbaba Korkut hikâyelerinden Tepegöz buna açık bir örnektir Bu eserde, bir çoban göre işlenen ahlâk suçu, sonuç olarak toplum dışı bir kişiliğin (Tepegöz) meydana gelmesine ve bütün topluma zarar vermesine sebep olmaktadır Cemiyetin dışındaki bilinmez öğelerle kurulan bu yasal olmayan ilişkinin maliyetini oba halkı ödeyememektedir Toplumsal işleyiş başaşağı olmuştur Sonuçta misal karakter tipine müracaat edilerek problem ortadan kaldırılır Eserde birtakım sosyal davranışlar toplum hayatı için manâlı olan boyutlarıyla muhabere edilmektedir

Göç olayının çocukların sosyalleşmesi üzerinde negatif bir etkisi vardır Iş bulmak nedeniyle ailenin erkeklerinin şehre göçmesi, kadınların aile içindeki yükümlülüklerini artırarak onları aleyhinde karşıya kaldıkları problemleri çözmede beceriksiz bırakmakta ve doğan haylazlık yeni nesillerin beceriksiz sosyalleşmelerine sebep olmaktadır Çalışmalar göçün aile gelirini ve hayat standartlarını yükseltirken ailenin kadın üyelerinin sorumluluklarını da artırdığını göstermektedir5 Ama, kadının yeni çalışma alanlarına katılması ve yeni tecrübeler edinmesine karşın ataerkil aile yapısına ait ahlakî değer sistemi devam ettirilmektedir Bu da göstermektedir ki, bu nesil aile yapısı ve değerleri kırsal alana mahsus eski stil bir sosyal yapının sonucu değildir Göçün başlıca amacı çocukların geleceklerini geliştirmektir

Irksa unsurların bulunduğu sosyal yapılarda sosyalleşme farklı bir tartma taşımaktadır Bu nesil toplumlarda millet çatışmalarını giderici unsurların alınması gerekmektedir Irk ayrımının olmadığı bir çevrede, eğitim kurumlarından mezun olan öğrenciler daha yüksek eğitim kurumlarına ayırımcılığın yapıldığı bölgelerdekine nispeten daha fazla miktarlarda girmekte, eğitimlerini tamamlamakta ve iş bulabilmektedirler Fertlerin sosyal orijinleri kariyer seçimini yönlendirmekle birlikte eğitilmiş üyelerin genel olarak seçkin toplumsal değerlere yönelmektedirler

Fertlerin etnik kökenleri bir dereceye değin kariyer seçimini etkilemektedir Ama, bu koşul çoğunlukla düşük eğitim seviyesindeki kesimlerde göze çarpmaktadır Mensup olunan etnik guruba ait sosyal ve meslekî çevrenin sunduğu imkânlar daha kolay değerlendirilebilmektedir Hem, geleneksel olarak sürdürülen bir takım meslekler de, irksa inşa çerçevesinde belirleyici olmaktadır Fakat eğitim seviyesi yükseldikçe, irksa kökenin kariyer seçimindeki belirleyiciliği azalmakta, eğitilmiş üyeler genellikle seçkin toplumsal değerlere yönelmektedirler

Eğitim oranının yükselmesiyle birlikte etnik gurup bilinci düşmektedir Bu konuda üretilmiş bir araştırmada, yüksek sosyohesaplı statülü kesimde ırk bilincinin düşük olduğu ortaya konulmuştur8 Fakat eğitimin tekrar tekrar ferdin kendisi ya da toplumun yararlarına kullanıp kullanmadığı değişken bir sorudur Benzer araştırmaya kadar, 1960 ve 70'lerde zenci kolej öğrencilerinin kariyer amaçları ve politik aktiviteleri zenci topluluğunun hayat şartlarının yükseldiğini göstermektedir Buna zıt olarak çağdaş gözlemciler düşük seviyede bir siyasi aktiviteyi göze çarpan etmekte ve ferdî çıkarların hâkimiyetinin bir göstergesi olarak günümüzdeki zenci öğrencilerin somut şeylere olan düşkünlüğü vurgulamaktadırlar Yüksek sosyoidareli statü, düşük insanlar bilincinin en kayda değer işaretidir Daha açık fırsatlar yapısının algılanması bu fertlerin sistemi sorgulamasını ve bu nedenle statükoya meydan okumasını önlemektedir

Araştırmanın sonuçları kısaca, refahı gelişen kesimin irksa tutumlardan uzaklaştığını söylemektedir Bunun sonucu olarak da siyasî aktiviteler düşmüştür Ancak, zencilerde kolaylık arttığı için mi siyasî aktivite azalmaktadır, yahut sosyal haklar kazanıldığından dolayı artık bu cins hareketlere lüzum kalmamış mıdır? Bu sorunun cevabı verilmemektedir

alıntı *