Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Beslenme, insanın büyüme , gelişme , sağlıklı ve üretken olarak uzun vade yaşaması için gerekli olan öğeleri vücuduna alıp kullanabilmesidir. Çocukluk devirlerinde edinilen yerinde ve istikrarlı beslenme alışkanlığı kaliteli ve uzun bir hayat sürdürebilmesi için epeyce değerlidir.
Besin alerjileri ve intoleransları bebeklik devrinden itibaren başlayarak insan hayatını etkilemektedir. Besin alerjisi olan bireylerin beslenmesine çok küçük yaşlardan itibaren dikkat edilmeli ve bireylerin besin alerjisi nedeniyle diyetlerinden çıkardıkları besinlerin , zayıf ve istikrarsız beslenmeye yol açmaması sağlanmalıdır.
Yediğimiz her şey vücutta olumlu ya da olumsuz bir reaksiyon meydana getirebilir. Belli bir besine karşı toleransınız varsa ve yemeye devam ederseniz, vücudunuz baş ağrısı, kronik ağrı, sindirim sistemi bozuklukları üzere hayat üslubunuzu etkileyen çeşitli koşullarda ortaya çıkabilecek bir yangısal reaksiyona neden olacaktır.
BESİN ALERJİSİ VE İNTOLERANSI BİRBİRİNE KARIŞTIRILMAMALIDIR
Vücudumuza aldığımız besinlerin şahsen kendisinin yahut besinle alınabilecek farklı etkenlerin vücutta yarattığı immünolojik ya da immünolijik olmayan tabloya ‘besin reaksiyonları’ diyebiliriz.
Besin reaksiyonlarıni ikiye ayırabiliriz.
Bir numara küme vücudunuzda rastgele bir alerjik semptomun gözükmediği ve immünoljik sisteminin şiddetli reaksiyonunun laf konusu olmadığı öteki mekanizmaların anormal sonucu ortaya çıktığı ‘ besin intoleransı ‘ dır.
Besin intoleransı vücuttaki metabolik bozukluk, besindeki toksik unsurlar, besinin farmakolojik özelliği ya da enfeksiyöz nedenler sonucu görülebilmektedir. İngiliz Alerji Vakfı’nın iddiasına nazaran Avrupa ve ABD ‘de topluluğun %45’inde besin hassaslığına bağlı sıhhat sıkıntıları yaşanmaktadır.
2. küme ise immünolojik sistemin besinlere karşı gösterdiği şiddetli hassaslık reaksiyonlarıdır. Bu şiddetli hassaslık reaksiyonları , savunma sisteminin değerli bir modülü olan immünoglobulin E (IgE) moleküllerinin başrolünü oynadığı reaksiyonlar sonucunda ortaya çıkabileceği üzere, Ig E molekülünün konum almadığı reaksiyonlar sunucu da gözlenebilir. Bu küme ise ’ Besin alerjileri’ olarak tanımlanmaktadır.
Bağışıklık sisteminin şahsa nazaran değişen besinlere reaksiyon vermesinden oluşan inflamasyon (yangı) , farklı marazlara (obezite, metabolik sendrom, kronik demir eksikliği, gaz, şişkinlik,hazımsızlık,ishal,çölyak marazı,chron illeti, hipertansiyon,dermatit,egzama,akne, hipertroidizm, otizm ) neden olabilir. Bu marazların ortak nedeni kronik inflamasyondur.
Yapılan araştırmalarda azık alerjileri, yetişkinlerin yaklaşık yüzde 1'ini ve evlatların ise yaklaşık yüzde 8 'ini etkilemektedir. Azık intoleransları ise çok daha yaygındır. En yaygın spesifik azık intoleransı, Laktoz intoleransı olup memleketimizde de görülme sıklığı ziyadedir.
BESİN ALERJİLERİNDE UYGULANAN TESTLER NELERDİR ?
1.Diyet eliminasyonu ; Hastadan alınan hikaye sonucu birtakım besinler elimine edilmektedir.Bu diyetlerin başarısı allerjenlerin yanlışsız olarak belirlenmesine ve diyetten sorumlu alerji içeren tüm besinlerin elimine edilmesine bağlıdır. Münhasıran çocuklarda diyet eliminasyonu sırasında dikkatli olmak gereklidir. Evladın büyüme ve gelişmesini etkilememek için çıkarılan besinin yanına iyi bir başkasının konulması kıymetlidir. Ayrıyeten evlat da vitamin ve minarel eksikliğine neden olmamak gayri bir değerli noktadır.
2.Deri testleri(prick,seratch,intradermal,saft)
3.Total ve Spesifik IgE ölçümü (RAST )
4.Çift Kör Plesoba Denetimli Besin Provakasyon Testi : Besin alerjisi tanısında altın standart olarak kabul edilir.Yükleme testlerinden evvel şüphelenilen bir besin varsa 15 gün diyetten çıkarılır belirti kaybolursa direkt RAST yahut provakasyon testleri uygulanır.Şüphelenilen ayan bir besin yoksa en alerjik besinler (süt,yumurta,yer fıstığı,çilek, domates,deniz ürünleri) kesilir.Test uygulandıktan sonraki gözlem müddeti IgE aracılığı ile gelişen reaksiyonlar için 2 saattir.
5.Lenfosit Proliferayon testi
6.Bazofil Histamin Salınım Testi
7.Besin İntoleransı Testi
Besin intoleransı testi kronik inflamatuar reaksiyonlara yol açabilen besin unsurlarının belirlenmesinde kullanılan bir tanı testidir. Testin farklı çeşitleri olsa da fakat doğruluk ve çeşitlilik nedeniyle en ideali koldan alınan kanda yapılan testtir. Bu alerji testi ile çeşitli sayıdaki besine karşı vücutta oluşan Ig antikorları tüm alt grubları ile tespit edilir. Besine spesifik Ig panelleri, besin hassaslığında tanı aracı olarak kullanılır.
Vücudun savunma sistemi bize dokunan besinlere karşı antikor üretir. Şayet bir azığa karşı vücudun bağışıklık sisteminde mesele varsa ,antikor denilen Ig tipi globulinler oluşturmaya başlar.Bu antikorlar sindirilmeyen azıkların proteinleriyle birleşir. Besin intolerans testlerinde bu besinler belirlenir ve tam olarak hangi besinin bireye dokunduğu ortaya çıkar.
Günümüzde popular olarak uygulanan testlerden kimileri York test, Pinner test ve Cambridge testler’i olup bu testler ile IgG antikorlarının seviyelerini yükselten besinler tanımlanmış olur.
Ayrıyeten son devirlerde yeniden popular olan gayri bir test usulü LTT( Lenfosit transformasyon Testi) ise besinler, metaller ve çeşitli alerjenlere karşı gelişen Tip IV alerji (aşırı duyarlılık) tanısında kullanılan bir çeşit laboratuvar testidir.
Besin intoleransı olan hastalara, semptomların düzelmesi için 3-4 hafta mühletle olabildiğince kısa müddette diyet tetikleyicilerinden kaçınmaları önerilmelidir. Tıpkı devirde, diyet dışlama sırasında beslenme yeterliliğini korumak için hastalara benzeri bir beslenme profili olan münasebetli alternatif azıklar hakkında malumat verilmelidir. Bu sürecde , diyet çeşitliliği arttırılmalı, beslenme yeterliliğini sağlanmalı ve gastrointestinal mikrobiyotaya en az olumsuz tesiri olan besin girişi kademeli olarak besin tekrar takip edilmelidir.
Referanslar
Hastalılarda Beslenme Tedavisi kitabı, Prof.Dr.Emel Tüfekçi Alphan, Hatiboğlu Yayınevi, 1.Baskı 2013
Elana Lavine, MD , Blood testing for sensitivity, allergy or intolerance to food ,CMAJ April 3, 2012 vol. 184 no. 6
Dr. Papatya BAYRAK, Besin Alerjileri , Sıhhatte Birikim Cilt:1 Sayı:1
Scott Gavura , IgG Food Intolerance Tests: What does the science say?,Science Based Medicine, February 2, 2012
M. C. E. Lomer, Review article: the aetiology, diagnosis, mechanisms and clinical evidence for food intolerance, 3 December 2014
Besin alerjileri ve intoleransları bebeklik devrinden itibaren başlayarak insan hayatını etkilemektedir. Besin alerjisi olan bireylerin beslenmesine çok küçük yaşlardan itibaren dikkat edilmeli ve bireylerin besin alerjisi nedeniyle diyetlerinden çıkardıkları besinlerin , zayıf ve istikrarsız beslenmeye yol açmaması sağlanmalıdır.
Yediğimiz her şey vücutta olumlu ya da olumsuz bir reaksiyon meydana getirebilir. Belli bir besine karşı toleransınız varsa ve yemeye devam ederseniz, vücudunuz baş ağrısı, kronik ağrı, sindirim sistemi bozuklukları üzere hayat üslubunuzu etkileyen çeşitli koşullarda ortaya çıkabilecek bir yangısal reaksiyona neden olacaktır.
BESİN ALERJİSİ VE İNTOLERANSI BİRBİRİNE KARIŞTIRILMAMALIDIR
Vücudumuza aldığımız besinlerin şahsen kendisinin yahut besinle alınabilecek farklı etkenlerin vücutta yarattığı immünolojik ya da immünolijik olmayan tabloya ‘besin reaksiyonları’ diyebiliriz.
Besin reaksiyonlarıni ikiye ayırabiliriz.
Bir numara küme vücudunuzda rastgele bir alerjik semptomun gözükmediği ve immünoljik sisteminin şiddetli reaksiyonunun laf konusu olmadığı öteki mekanizmaların anormal sonucu ortaya çıktığı ‘ besin intoleransı ‘ dır.
Besin intoleransı vücuttaki metabolik bozukluk, besindeki toksik unsurlar, besinin farmakolojik özelliği ya da enfeksiyöz nedenler sonucu görülebilmektedir. İngiliz Alerji Vakfı’nın iddiasına nazaran Avrupa ve ABD ‘de topluluğun %45’inde besin hassaslığına bağlı sıhhat sıkıntıları yaşanmaktadır.
2. küme ise immünolojik sistemin besinlere karşı gösterdiği şiddetli hassaslık reaksiyonlarıdır. Bu şiddetli hassaslık reaksiyonları , savunma sisteminin değerli bir modülü olan immünoglobulin E (IgE) moleküllerinin başrolünü oynadığı reaksiyonlar sonucunda ortaya çıkabileceği üzere, Ig E molekülünün konum almadığı reaksiyonlar sunucu da gözlenebilir. Bu küme ise ’ Besin alerjileri’ olarak tanımlanmaktadır.
Bağışıklık sisteminin şahsa nazaran değişen besinlere reaksiyon vermesinden oluşan inflamasyon (yangı) , farklı marazlara (obezite, metabolik sendrom, kronik demir eksikliği, gaz, şişkinlik,hazımsızlık,ishal,çölyak marazı,chron illeti, hipertansiyon,dermatit,egzama,akne, hipertroidizm, otizm ) neden olabilir. Bu marazların ortak nedeni kronik inflamasyondur.
Yapılan araştırmalarda azık alerjileri, yetişkinlerin yaklaşık yüzde 1'ini ve evlatların ise yaklaşık yüzde 8 'ini etkilemektedir. Azık intoleransları ise çok daha yaygındır. En yaygın spesifik azık intoleransı, Laktoz intoleransı olup memleketimizde de görülme sıklığı ziyadedir.
BESİN ALERJİLERİNDE UYGULANAN TESTLER NELERDİR ?
1.Diyet eliminasyonu ; Hastadan alınan hikaye sonucu birtakım besinler elimine edilmektedir.Bu diyetlerin başarısı allerjenlerin yanlışsız olarak belirlenmesine ve diyetten sorumlu alerji içeren tüm besinlerin elimine edilmesine bağlıdır. Münhasıran çocuklarda diyet eliminasyonu sırasında dikkatli olmak gereklidir. Evladın büyüme ve gelişmesini etkilememek için çıkarılan besinin yanına iyi bir başkasının konulması kıymetlidir. Ayrıyeten evlat da vitamin ve minarel eksikliğine neden olmamak gayri bir değerli noktadır.
2.Deri testleri(prick,seratch,intradermal,saft)
3.Total ve Spesifik IgE ölçümü (RAST )
4.Çift Kör Plesoba Denetimli Besin Provakasyon Testi : Besin alerjisi tanısında altın standart olarak kabul edilir.Yükleme testlerinden evvel şüphelenilen bir besin varsa 15 gün diyetten çıkarılır belirti kaybolursa direkt RAST yahut provakasyon testleri uygulanır.Şüphelenilen ayan bir besin yoksa en alerjik besinler (süt,yumurta,yer fıstığı,çilek, domates,deniz ürünleri) kesilir.Test uygulandıktan sonraki gözlem müddeti IgE aracılığı ile gelişen reaksiyonlar için 2 saattir.
5.Lenfosit Proliferayon testi
6.Bazofil Histamin Salınım Testi
7.Besin İntoleransı Testi
Besin intoleransı testi kronik inflamatuar reaksiyonlara yol açabilen besin unsurlarının belirlenmesinde kullanılan bir tanı testidir. Testin farklı çeşitleri olsa da fakat doğruluk ve çeşitlilik nedeniyle en ideali koldan alınan kanda yapılan testtir. Bu alerji testi ile çeşitli sayıdaki besine karşı vücutta oluşan Ig antikorları tüm alt grubları ile tespit edilir. Besine spesifik Ig panelleri, besin hassaslığında tanı aracı olarak kullanılır.
Vücudun savunma sistemi bize dokunan besinlere karşı antikor üretir. Şayet bir azığa karşı vücudun bağışıklık sisteminde mesele varsa ,antikor denilen Ig tipi globulinler oluşturmaya başlar.Bu antikorlar sindirilmeyen azıkların proteinleriyle birleşir. Besin intolerans testlerinde bu besinler belirlenir ve tam olarak hangi besinin bireye dokunduğu ortaya çıkar.
Günümüzde popular olarak uygulanan testlerden kimileri York test, Pinner test ve Cambridge testler’i olup bu testler ile IgG antikorlarının seviyelerini yükselten besinler tanımlanmış olur.
Ayrıyeten son devirlerde yeniden popular olan gayri bir test usulü LTT( Lenfosit transformasyon Testi) ise besinler, metaller ve çeşitli alerjenlere karşı gelişen Tip IV alerji (aşırı duyarlılık) tanısında kullanılan bir çeşit laboratuvar testidir.
Besin intoleransı olan hastalara, semptomların düzelmesi için 3-4 hafta mühletle olabildiğince kısa müddette diyet tetikleyicilerinden kaçınmaları önerilmelidir. Tıpkı devirde, diyet dışlama sırasında beslenme yeterliliğini korumak için hastalara benzeri bir beslenme profili olan münasebetli alternatif azıklar hakkında malumat verilmelidir. Bu sürecde , diyet çeşitliliği arttırılmalı, beslenme yeterliliğini sağlanmalı ve gastrointestinal mikrobiyotaya en az olumsuz tesiri olan besin girişi kademeli olarak besin tekrar takip edilmelidir.
Referanslar
Hastalılarda Beslenme Tedavisi kitabı, Prof.Dr.Emel Tüfekçi Alphan, Hatiboğlu Yayınevi, 1.Baskı 2013
Elana Lavine, MD , Blood testing for sensitivity, allergy or intolerance to food ,CMAJ April 3, 2012 vol. 184 no. 6
Dr. Papatya BAYRAK, Besin Alerjileri , Sıhhatte Birikim Cilt:1 Sayı:1
Scott Gavura , IgG Food Intolerance Tests: What does the science say?,Science Based Medicine, February 2, 2012
M. C. E. Lomer, Review article: the aetiology, diagnosis, mechanisms and clinical evidence for food intolerance, 3 December 2014
