Birleşmiş Milletler Tuketici Hakları Evrensel Bildirgesi

Birleşmiş Milletler Tuketici Hakları Evrensel Bildirgesi

IHEDEFLER
Madde 1

Butun ulkelerdeki, ozellikle gelişmekte olan ulkelerdeki tuketicilerin menfaatlerini ve ihtiyaclarını goz onune alarak tuketicilerin coğu zaman ekonomik şartlar, eğitim seviyeleri ve pazarlık gucu yonunden dengesizliklerle karşılaştıklarının idrakinde olarak; ve adil, tarafsız ve idame ettirilebilecek ekonomik ve sosyal bir gelişmeyi teşvik etmenin onemi kadar, tuketicilerin zararlı olmayan urunlere erişme haklarına sahip olması gerektiği duşuncesi ile tuketicinin korunmasına ilişkin temel esaslar aşağıdaki hedefleri ihtiva eder:

Ulkelere, halklarına, tuketici olarak yeterli korumayı sağlamak ve idame ettirmek yonunde yardımcı olmak Tuketicilerin ihtiyaclarına ve isteklerine cevap verecek uretim ve dağıtım şekillerini kolaylaştırmak, Malların uretimi ve dağıtımı ve tuketicilere hizmet vermekle iştigal edenler icin yuksek ahlaki davranış seviyesini teşvik etmek, Tuketicileri olumsuz yonde etkileyen ulusal ve uluslararası duzeyde faaliyette bulunan butun teşebbuslerin iş yolsuzluklarına mani olmak icin ulkelere yardımcı olmak, Bağımsız tuketici gruplarının gelişmesini kolaylaştırmak, Tuketiciyi koruma alanında uluslararası işbirliğini kolaylaştırmak, Tuketiciye daha duşuk fiyatlarla daha cok secenek temin edecek pazar şartlarının gelişmesini teşvik etmek IIGENEL İLKELER
Madde 2

Hukumetler, aşağıda belirtilen ilkeleri goz onunde tutarak guclu bir tuketiciyi koruma politikası geliştirip, kuvvetlendirmeli veya idame ettirmelidir Bunu yaparken her hukumet, tuketicilerin korunması ve sosyal şartları ile halkının ihtiyacları doğrultusunda ve onerilen tedbirlerin bedelini ve yararlarını idrak etmiş olarak kendi onceliklerini tayin etmelidirler

Madde 3

Tuketicilerin karşılanması istenilen yasal ihtiyacları şunlardır:

Tuketicilerin kendi sağlık ve guvenliklerine karşı tehlikelerden korunması, Tuketicilerin ekonomik menfaatlerinin geliştirilmesi ve korunması, Tuketicilere, kendi ferdi istek ve ihtiyaclarına gore bilincli secim imkanı sağlamak icin yeterli bilgilere erişim sağlanması, Tuketici eğitimi, Etkili bir hata telafi merciinin tuketicilere temini, Tuketici ve diğer ilgili grup ve kuruluşların oluşturulması ozgurluğu ve bu gibi kuruluşların kendilerini etkileyen karar verme işlemlerinde kendi goruşlerini ortaya koyma fırsatı, Madde 4

Hukumetler, tuketiciyi koruma politikalarını geliştirmek, uygulamak, kontrol etmek icin yeterli bir altyapı temin etmeli ve idame ettirmelidir Tuketiciyi koruma tedbirlerinin, nufusun tum bolumlerinin, bilhassa kırsal nufusun menfaatleri icin uygulanmasını sağlamak amacıyla ozel caba harcanmalıdır

Madde 5

Butun teşebbusler, sınırları icinde iş yaptıkları ulkelerin ilgili kanun ve kurallarına uymalıdırlar Ayrıca soz konusu ulkenin yetkili kişilerince kabul edilmiş bulunan uluslararası koruma standartlarının uygun hukumlerine itaat etmelidirler

Madde 6

Tuketiciyi koruma politikası geliştirilirken araştırma yapan universiteler ile ozel ve kamu teşebbuslerinin olumlu rolunun potansiyeli goz onunde bulundurulmalıdır

IIIESASLAR
Madde 7

Aşağıdaki esaslar hem mahalli olarak uretilen mal ve hizmetlere, hem de ithal edilenlere uygulanmalıdır

Madde 8

Tuketiciyi korumak icin herhangi bir usul veya kural tatbik edilirken bunların uluslararası ticarete engel teşkil etmemesine ve uluslararası ticaret taahhutleri ile uyumlu olmalarını temin etmek icin gerekli ozen gosterilmelidir (Bu esaslardan ulkemiz icin oncelikli olanlar aşağıdadır)

AFİZİKİ GUVENLİK:

Madde 10

İmalatcıların urettiği malların ongorulen veya tahmini normal kullanım sureleri boyunca guvenli olmalarını sağlamak icin uygun politikalar temin edilmelidir Malları pazara getirmekle yukumlu olanlar, bilhassa muteahhitler, ihrac ve ithal edenler, parakendeciler ve benzerleri (Bunlar bundan boyle dağıtımcılar olarak anılacaktır) bu malların uygunsuz muamele veya depolama sonucunda guvenli olmayan bir hale gelmiş olmamasına ve bu mallar kendi gozetimleri altında iken uygunsuz muamele veya depolama sebebiyle guvenli olmayan bir hale gelmemelerini sağlamalıdırlar Tuketiciler malların usulune uygun kullanımı hususunda uyarılmalı ve ongorulen veya tahmini kullanım suresince icerebilecekleri tehlikeler bildirilmelidir Onemli guvenlik bilgileri mumkun olan her yerde tuketiciye uluslararası anlaşılabilen semboller vasıtasıyla aktarılmalıdır

Madde 11

İmalatcıların veya dağıtımcıların urunlerinin pazara cıkartılmasından sonra, daha once fark edilmeyen tehlikelerin farkına varıldığında, ilgili yetkilileri ve gerekirse halkı, vakit gecirmeden haberdar etmeleri uygun politikalarla temin edilmelidir Hukumetler de, tuketicilerin bu gibi tehlikeler hakkında uygun şekilde haberdar edilmelerini temin icin yollar araştırmalıdır

Madde 12

Hukumetler gerektiğinde bir urunun ciddi bir şekilde hatalı olduğu veya usulunce kullanıldığı taktirde dahi kulliyetli ve şiddetli bir tehlike arz ettiği tespit edilirse, imalatcıların veya dağıtımcıların o mali geri almasını ve değiştirmesini veya tadil etmesini veya yerine başka bir urun vermesini ve bunları makul bir zaman icinde yapması kabil değilse, tuketicinin yeterli şekilde tazminini sağlayacak politikaları benimsemelidirler