bitki ortusunun farklı olması hangi yonden yararlıdır

bitki ortusunun farklı olması hangi yonden yararlıdır

ULKEMİZDE BİTKİ ORTUSUNUN ZENGİN OLMASI ŞU FAKTORLERE BAĞLIDIR;
İklim etkisi: Karadeniz’de dağların eteklerindegeniş yapraklı orman gorulurken, Karadeniz’de dağların yukseklerinde iğne yapraklı orman gorulur Akdeniz’de kuraklığa dayanıklı bitkiler, ic kesimlerde bozkırlar vardır Yuzey şekillerinin etkisi: Dağ kuşaklarının kuzey ve guney yamaclarında ormanlar birbirinden farklıdır Ornek: KAnadolu Dağlarının kuzeyinde aşağıda nemli ve ılıman geniş yapraklı, yukarıda ise iğne yapraklı orman gorulur Aynı dağın guneyinde ise kuraklığa dayanıklı fazla guneş ışığı isteyen kurakcıl bitkiler yetişir Yine yukseltinin artmasına bağlı olarak da, bitki ortusu farklılık gosterir Ornek: Toroslarda 1000m’ye kadar, kuraklık isteyen Kızılcam ormanları yetişirken, daha sonra soğuğa dayanıklı sedir ormanları gorulurToprak ve Ana Materyalin Etkisi: Bitkilerin besin maddesi isteği ve kok gelişim ozellikleri farklıdır Bazı bitkiler kirecli arazileri, bazı bitkiler yumuşak ve kumlu ana materyalleri tercih eder Tuzlu topraklarda Fıstık camı, ve sarıcam yetişmez, bunlar kumlu topraklarda yetişir

İnsan etkisi: Ulkemizde medeniyetler eskiden beri geliştiği icin, bitki ortusu cok tahrip edilmiştir Akdeniz’de kızılcam ormanlarının yerini calı toplulukları almış, İc ve DAnadolu ormanlarının yerini bozkırlar almıştır

İklim değişmeleri: 4 Jeolojik zamanda, soğuk ve az yağışlı devirde Avrupa ve Sibirya’da yetişen bitkiler Anadolu’da yayılmıştır Sıcak ve nemli devirde Akdeniz iklim bolgesinde yetişen bitkiler Anadolu’nun kuzeyine kadar ilerlemiştir Yurdumuzda gecmişteki iklim şartlarına gore yetişmiş bazı bitkilerde bulunmaktadır Ulkemizin bu ozelliği, daha onceden yetişmiş olan bitkilerin tamamen ortadan kalkmasını engellemiştir Bu nedenle ulkemizdeki bitkilerin ucte biri kalıntı bitkilere aittir Dunyanın hicbir yerinde gorulmeyen bitkilere Endemik bitkiler denmektedir


ORMANLAR: Ormanlar geniş yapraklı,iğne yapraklı, bazen de karışık orman gibi gruplara ayrılır Bu ormanlar iklim ve toprak şartlarına gore farklı bolgemizde yetişir


1)KARADENİZ ORMANLARI:
Bu bolgede iki farklı orman kuşağı yer almaktadır Birincisi Karadeniz kıyısı boyunca nemli ve ılıman iklimde yetişen geniş yapraklı orman, ikincisi dağların yukseklerinde nemli ve soğuk iklimde yetişen iğne yapraklı orman gorulur Karadeniz bolgesinde bulunan ormanların en onemli ozelliği, ağac turlerinin fazla olmasıdır Sebebi iklimin uygunluğudur DKaradeniz bolumunde ulkemizdeki bitki turlerinin yarısı gorulur (6 bin ceşit)

aGeniş Yapraklı Orman: Batıda yıldız dağlarından başlayarak doğuda Gurcistan sınırına kadar dağların kuzey yamaclarında 1000m’ye kadar olan bolumde yer alır Kışın yapraklarını dokerler Bu orman kuşağında; kayın, kestane, gurgen, ıhlamur, akcaağac, karaağac, meşe, kızılağac ve dişbudak turleri bulunurOrmanlardaki ağac turleri bazen tek, bazen toplu şekilde dağılış gosterir Yıldız dağlarında meşe, kayın, gurgen yaygındır Batı ve orta Karadeniz kuşağında, kestane, kayın ve gurgen yaygındır Kayın kerestesi ozellikle mobilyacılıkta ve kaplamacılıkta kullanılırDoğu K bolumunde ise, kızılağac ormanları hakimdir Yamaclarda ıhlamur, kestane ve kayın ormanları bulunur

Geniş yapraklı Tropikal Ormanlar
Bolgedeki kayın ormanlarının altında ağaccık veya calılarda bulunur Bu ağaccıkları, orman gulu, fındık, uvez, kayacık, kızılcık ve şimşir oluşturur Orman gulu daha cok Batı ve Doğu Karadeniz bolumlerinde hakimdir

Karadeniz bolgesindeki ormanlarda, nadiren anıt ağaclarda vardır Ornek: Batı K’de Yenice kasabasında kalın govdeli (Istranca meyvesi) bulunur Ayrıca Porsuk ve Fındık ağacları da gorulur Bu ağacları korumak icin Yenice cevresi, tabiatı koruma alanı olarak ilan edilmiştir İstanbul ve cevresinin odun ihtiyacını Catalca ve Kocaeli platolarındaki ve yıldız dağlarındaki Demirkoy meşe ormanları karşılar

bKarışık ormanlar: Orta ve Doğu Karadeniz bolumlerinde kuzey yamaclarda 10001500m arasında gorulur Geniş yapraklı ağaclardan kayın, iğne yapraklılardan koknar ve sarıcam ağacları bulunur

cİğne yapraklı ormanlar: Dağların yuksek kesimlerinde 10002000 arasında gorulur İkiye ayrılır

1) Ordu’nun batısında sarıcam, koknar, ve karacamlardan oluşanlar

2) DKaradeniz’de Ladinlerin hakim olduğu ormanlar

Ayrıca koknar, sarıcam, saf ladin ormanları, Ardanuc ve Şavşat dolaylarında yaygındırYazın doğu Karadeniz fazla sisli ve yağışlı olduğundan bitki ortusu acısından farklı bir ortam oluşturur Sisli ortamları seven ağaclar yaygındır

KAnadolu dağlarının guney yamaclarında orman ortusunun ozelliği değişir Kackar, Ilgaz, Bolu ve Koroğlu dağlarının guney yamaclarında guneşi seven sarıcam ormanları hakimdir Bolu, Gerede arasında ve Kastamonu’da karacam ormanları yaygındır Alcak olukların tabanlarında Erbaa, Niksar oluğu, Gokırmak ve Devrez vadilerinin guney alt yamacları Kızılcam ormanlarıyla kaplıdır

Not: Karadeniz bolgesi bitki ortusu acısından en onemli ozelliklerinden biride ot toplulukları yonunden zengin olmasıdır


2) BATI ANADOLU ORMANLARI: Batı Anadolu’da yukselti ve bakının etkisine bağlı olarak ekolojik ozellikleri farklı uc orman topluluğu gorulur

aKızılcam ormanları: Kıyı ile 600800m’ye kadar olan sahada iğne yapraklı ormanlardırSıcaklık isteği fazla olup, kuraklığa dayanıklıdırKızılcam Akdenizde en iyi yetişen ağactırEge de kıyıdan 600 800m’ye kadar yetişirBu ormanlarımız en fazla Ege de yaygındır Kızılcam ormanlarının yetiştiği sahalarda makiler yaygındırEdremit ,Burhaniye –Havran arasında ve guney Marmara kıyılarında geniş zeytinlikler vardır

bKaracam Ormanları: Yazı,serin ve guneşli, kışı karlı olan ortamlarda yetişirBu nedenle; yuksek dağlık alanlarda Dursunbey, Demirci,Uşak, ve Kutahya cevresi, Bozdağlar, Aydın ve menteşe dağlarında karacam ormanları geniş yer tutar Kaz dağında da cok geniş sahalar kaplar (Kozak Bergama) ve Kacarlı (Aydın) dolaylarındaki kumlu topraklarda Fıstık camı ormanları yer alır

cMeşe Ormanları: Dağların alt seviyelerinde ve Batı Anadolu platolarında gorulur

dKayın ormanları: Marmara Bolgesi’nde Samanlı, Uludağ, Domanic Kapıdağı ve Kazdağı’nın kuzeye bakan yamaclarında, ayrıca İc Batı And Şaphane ve Murat Dağının kuzeye bakan yamaclarında gorulurSebebi yazın nemli hava olmasıUludağ’da dikey yonde birden fazla orman kuşağı bulunur Uludağ’ın kuzeyinde altta maki ve kestane, ustte meşe, kayın, koknar ve karacam bulunurken guneyde, alttan uste doğru, kızılcam, meşe, karacam ve sarıcam ormanları gorulur

3 AKDENİZ ORMANLARI:a) Akdeniz kıyı kuşağı ormanları: Kıyıdan, Toros Dağlarının 1000 m ’ye kadar olan kısmında, kuraklığa dayanıklı Kızılcam Ormanları yaygındır Kızılcam, yağışlı yerlerde hızlı buyur; o yuzden ulkemizin en hızlı buyuyen ormanıdır Recinesi fazla olduğu icin kolay yanar Bu nedenle orman yangınları kızılcam ormanlarında gorulur Koyceğiz golu cevresinde, govdesinden yağ cıkarılan ve kozmetik sanayiinde kullanılan Sığla ağacından oluşan ormanlar bulunur Bunlar sadece Turkiye’de yetişir

b)Akdeniz Dağ Kuşağı Ormanları: Kızılcam orman kuşağının uzerinde 2000m’ye kadar cıkar Bu sahada karacam, sedir ve koknarlardan oluşun iğne yapraklı ormanlar hakim durumdadır Akdeniz dağ kuşağında sedir ormanları geniş saha kaplar Bunlar doğuda, Maraş (Ahır Dağ) başlar batıda Denizli’deki Cal dağına kadar uzanır Kerestesi cok kıymetlidir Eskiden sedir ağacından tapınaklar, saraylar yapılmıştır Bu nedenle bu ormanlar cok tahrip edilmiştir

Akdeniz dağ kuşağının diğer bir ormanını Toros koknarı oluşturur Doğuda Nur Dağları ile Burdur’da (Bucak) arasında bulunur Bunlar guneş ışığını sevmediğinden kuzey yamaclarında bulunur

Karacam ormanları: Toros dağlarının yuksek kesimlerinde yaygın durumdadır Adana’nın kuzeybatısında, Beyşehir golu cevresinde ve Teke yarımadasında gur karacam ormanları gorulurKerestesi değerli olduğundan mobilya, kapı ve pencere yapımında kullanılır

Meşe ormanları: Beyşehir ve Eğirdir golleri cevresi ile Nur dağı ve KMaraş Pazarcık arasında cok yaygındır Sadece ulkemizde gorulen Kasnak meşesi, Davras dağında yetişir Toros dağlarındaki sedir ve karacam ormanlarının olmadığı yerlerde Ardıc toplulukları gorulur Ardıc topluluklarına Taşeli Platosu Goller yoresi Teke yarımadası ve Maraş’ta gorulur

Nur dağlarının yuksek kısımlarında, İskenderun korfezine ve kuzeye bakan yamaclarda geniş yapraklı kayın, meşe ve gurgen ormanları gorulur Bu ormanların icinde Karadeniz’e ait, kızılcam, fındık, porsuk, ıhlamur ve akcaağac bulunur

4) DOĞU VE İC ANADOLU ORMANLARI: Bu bolgelerimizde nispeten kuraklılığa ve soğuğa dayanıklı ağaclardan oluşan ormanlar yetişir Bu ormanlar, gur değil, seyrektir Bu bolgelerdeki belli başlı ormanlar meşe, karacam, ve ardıclardan oluşur İc ve Doğu Anadolu’da meşe ormanları hakimdir

Doğu Anadolu’da: Gur meşe ormanları Tunceli, Poturge, Bingol dolaylarında ve GDoğu Toroslarda yaygındır Bu ormanların buyuk bolumu, yakacak odun sağlamak amacıyla kesilmektedir Bu yuzden meşe ormanları surekli tahrip edilmektedir

İc Anadolu’da: Dağların 10002000m’ler arasında ozellikle Torosların kuzey yamacları ile K Anadolu Dağlarının guney yamaclarında meşe ormanları gorulur Bu dağların ust yamaclarında karacam, eteklere doğru ise karacam ve meşe’den oluşan karışık orman bulunur Kuzeyde Akdağ madeni, ErzincanRefahiye arasındaki dağlarda Sarıcam ormanları yer alır

Guneydoğu Toroslarda; Antep Platosu, Mardin( Mazıdağı) ve Karacadağ dolaylarında meşe ormanları yaygındır

Guneydoğu Anadolu Bolgesi Ormanları: KilisGaziantep arasında kızılcam, yabani fıstık ve bunların aşılanmasıyla yetiştirilen Antepfıstığı yer alır Kilis dolaylarında Zeytin ,Siirt dağlarında Kızılcam toplulukları vardır