Hucre organelleri Gorevleri
1 Ribozom: Protein sentezinin yapıldığı yerdir Endoplazmik redikulumun cekirdek zarının uzerinde olabildiği gibi sitoplazma icinde serbest de olabilir Aminoasit ve RNA bulundurur Virus haric tum canlılarda ribozom bulunur
2 Sentrozom: Yalnızca hayvan hucresinde bulunur Sentriol denilen birbirine dik iki silindirik yapıdan oluşur Gorevi, hucre bolunmesi sırasında iğ ipliklerini oluşturmaktır
3 Endoplazmik Redikulum: Hucre zarı ile cekirdek arasında bulunur ve bunlar arasındaki ilişkiyi sağlar Kıvrımlı bir yapısı olup, kanallar sistemidir Hucre ici taşıma ve depolama sistemi olarak gorev gorur İki ceşittir; ribozom taşıyanlar (granullu er), ribozom taşımayanlar (granulsuz er) Granullu endoplazmik redikulum, ribozom sayesinde protein sentezine yardımcı olur Granulsuz endoplazmik redikulum ise yağ sentezine yardımcı olur
4 Golgi Cisimciği: Yapı olarak endoplazmik redikuluma benzer Endoplazmik redikulumun kıvrılıp, ust uste yassı kesecikler oluşturmasıyla meydana gelir
Başlıca gorevleri şunlardır: Salgı maddelerinin uretilmesini sağlar( vucudumuzun tukuruk, ter, sut bezlerinde cok bulunur) Depo gorevi gorur ( hucrede yağ ve protein sentezi arttığında şişerek, hacmi buyur) Lizozom ve koful oluşumunda etkilidir Sindirim enzimi uretir Yağların sentezinden, hucre zarının yapım ve onarımından sorumludur
Sperm ve alyuvar hucrelerinde golgi bulunmaz
5Lizozom: Yalnızca hayvansal hucrelerde bulunur Bitki hucrelerinde benzeri yapılar vardır Burada sindirim enzimleri bulunur Gorevi hucre ici sindirimidir Hucre yaşlandığı zaman patlar ve hucrenin kendi kendini sindirmesini sağlar (intihar kesecikleri) Bu olaya otoliz denir Ayrıca hucreye giren yabancı proteinleri ve protein yapısındaki maddeleri parcalarlar
Karaciğer, dalak ve akyuvarlarda cok sayıda bulunur
6Koful: Daha cok bitki hucrelerinde gorulur Bitki hucrelerinde az sayıda ve buyuk, hayvan hucrelerinde cok sayıda ve kucuktur Bulunduğu hucrenin ceşidine gore depolama, sindirim, boşaltım gibi gorevler ustlenir Madde taşımacılığında etkilidir
Tek hucrelilerde besin ve boşaltım kofulları gibi ceşitleri vardır
7 Plastitler: Sadece bitki hucrelerinde bulunur Hucre ile gelişerek, bulundukları ortama gore, farklı renk pigment taneciklerini oluştururlar ve renklere gore farklı gorevler ustlenirler Plastitler ışık etkisiyle birbirlerine donuşebilirler
Pigmentleri ve gorevleri farklı plastitler uc ceşittir:
a) Kloroplast: Yeşil renk pigmenti olan klorofil taşırlar Bitkilerin yapraklarında, ham meyve ve sebzelerinde, genc dallarında, otsu govdelerinde bulunur Kloroplastlar fotosentez olayını gercekleştirir Fotosentez sonucu besin ve oksijen uretilir
b)Kromoplast: Sarı, kırmızı ve turuncu renk pigmentlerini taşırlar Boylece bitki ve meyvelere renk verirler, vitamin uretip depolarlar Kloroplastın değişimi ile oluşurlar
c)Lokoplast: Renksiz plastitlerdir Işık aldığında yeşil renkli kloroplastlara donuşebilirler Bitkinin tohumlarında, kok ve toprak altı govdesi gibi depo organlarında bulunur Lokoplastlarda protein, yağ ve nişasta gibi besinler depolanır
1 Ribozom: Protein sentezinin yapıldığı yerdir Endoplazmik redikulumun cekirdek zarının uzerinde olabildiği gibi sitoplazma icinde serbest de olabilir Aminoasit ve RNA bulundurur Virus haric tum canlılarda ribozom bulunur
2 Sentrozom: Yalnızca hayvan hucresinde bulunur Sentriol denilen birbirine dik iki silindirik yapıdan oluşur Gorevi, hucre bolunmesi sırasında iğ ipliklerini oluşturmaktır
3 Endoplazmik Redikulum: Hucre zarı ile cekirdek arasında bulunur ve bunlar arasındaki ilişkiyi sağlar Kıvrımlı bir yapısı olup, kanallar sistemidir Hucre ici taşıma ve depolama sistemi olarak gorev gorur İki ceşittir; ribozom taşıyanlar (granullu er), ribozom taşımayanlar (granulsuz er) Granullu endoplazmik redikulum, ribozom sayesinde protein sentezine yardımcı olur Granulsuz endoplazmik redikulum ise yağ sentezine yardımcı olur
4 Golgi Cisimciği: Yapı olarak endoplazmik redikuluma benzer Endoplazmik redikulumun kıvrılıp, ust uste yassı kesecikler oluşturmasıyla meydana gelir
Başlıca gorevleri şunlardır: Salgı maddelerinin uretilmesini sağlar( vucudumuzun tukuruk, ter, sut bezlerinde cok bulunur) Depo gorevi gorur ( hucrede yağ ve protein sentezi arttığında şişerek, hacmi buyur) Lizozom ve koful oluşumunda etkilidir Sindirim enzimi uretir Yağların sentezinden, hucre zarının yapım ve onarımından sorumludur
Sperm ve alyuvar hucrelerinde golgi bulunmaz
5Lizozom: Yalnızca hayvansal hucrelerde bulunur Bitki hucrelerinde benzeri yapılar vardır Burada sindirim enzimleri bulunur Gorevi hucre ici sindirimidir Hucre yaşlandığı zaman patlar ve hucrenin kendi kendini sindirmesini sağlar (intihar kesecikleri) Bu olaya otoliz denir Ayrıca hucreye giren yabancı proteinleri ve protein yapısındaki maddeleri parcalarlar
Karaciğer, dalak ve akyuvarlarda cok sayıda bulunur
6Koful: Daha cok bitki hucrelerinde gorulur Bitki hucrelerinde az sayıda ve buyuk, hayvan hucrelerinde cok sayıda ve kucuktur Bulunduğu hucrenin ceşidine gore depolama, sindirim, boşaltım gibi gorevler ustlenir Madde taşımacılığında etkilidir
Tek hucrelilerde besin ve boşaltım kofulları gibi ceşitleri vardır
7 Plastitler: Sadece bitki hucrelerinde bulunur Hucre ile gelişerek, bulundukları ortama gore, farklı renk pigment taneciklerini oluştururlar ve renklere gore farklı gorevler ustlenirler Plastitler ışık etkisiyle birbirlerine donuşebilirler
Pigmentleri ve gorevleri farklı plastitler uc ceşittir:
a) Kloroplast: Yeşil renk pigmenti olan klorofil taşırlar Bitkilerin yapraklarında, ham meyve ve sebzelerinde, genc dallarında, otsu govdelerinde bulunur Kloroplastlar fotosentez olayını gercekleştirir Fotosentez sonucu besin ve oksijen uretilir
b)Kromoplast: Sarı, kırmızı ve turuncu renk pigmentlerini taşırlar Boylece bitki ve meyvelere renk verirler, vitamin uretip depolarlar Kloroplastın değişimi ile oluşurlar
c)Lokoplast: Renksiz plastitlerdir Işık aldığında yeşil renkli kloroplastlara donuşebilirler Bitkinin tohumlarında, kok ve toprak altı govdesi gibi depo organlarında bulunur Lokoplastlarda protein, yağ ve nişasta gibi besinler depolanır