Bitkilerin Teknolojide Kullanım Alanları

Teknolojide bitkilerin uygulama alanları nelerdir

Bitkilerden nikel elde ediliyor:

Endüstride çoğunlukla kullanılan nikel ve kadmiyum gibi kıymetli metallerin bitki örtüsü yoluyla elde edilmesini öngören alıştırma, çevre kirliliğinin önlenmesinin yanına, jeolojik veya insan etkinlikleri sonucu oluşan lekeli toprakların geri kazanılmasını hedefliyor

Proje ile metalleri büyük oranda bünyesine alabilen ve hiper toplayıcıadı verilen bitkilerin besin olarak hayvanlar veya insanlar göre kullanılıp kullanılmadığı da araştırılıyor

Çalışmanın bir sonraki aşamasında hiper toplayıcıların gereklilik duyacağı altyapıların kontrollü ortamda gerçekleştirilerek sürecin hızlandırılması hedefleniyor

AA muhabirine veri veren AÜ Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof Dr İlhami Ünver, Atatürk, Hacettepe üniversiteleri ve Tarımsal Incelemeler Genel Müdürlüğü ile ortak yürüttükleri çalışmalarının asıl konusu olan nikel ve kadmiyum metallerinin topraktan arıtılıp temizlenmesinin tamamlanması durumunda endüstriye de büyük katkı maddesi yapılabileceğini açıklama etti Bu tür çalışmaların Avrupada ve ABDde yaygın olarak yapıldığını anlatan Ünver, şöyle devam etti:

Bu ağır metallerin bitki yolu ile saflaştırılıp teknolojik olarak üretimde kullandırılması başarıldığında o kadar fazla çıktısı olacak Nikelin öteki metallerden ayrılan özellikleri var Örneğin bir yerde çinko, demir, bor işletecekseniz günümüzde en düşük yüzde 20nin altındaki bir cevher verimliliği kabul edilemez Ama nikelde ülkemiz koşullarında yüzde 1,5 nikelli bir kaynak bulsanız yaklaşık olarak varlıklı olacak kadar bir değerli cevher elde etmiş olursunuz Kadmiyum da benzer şekilde Kadmiyum, çinko ve kurşun metalleri ile birlikte gezdiği için ve bilhassa çiplerle birlikte elektronik endüstrisinde tartma şampiyon bir metal olduğu için çok düşük miktarlarda bile paha biçilmez bir metal olarak kabul ediliyor O bakımdan biz proje sonuçlarının endüstriye de hizmet edeceğini düşünmekteyiz

Ur gıda zincirinin halkası

Projenin TÜBİTAK tarafından da yardım gördüğünü ve çevre kirliliğinin önlenmesi gibi bir amacı olduğunu da dile getiren Ünver şunları kaydetti:

Jeolojik yoldan ya da insan etkinlikleri sonucunda dahi olsa, proje kirli toprakların geri kazanılmasını amaçlıyor İkinci olarak da bitki örtüsü besin zincirinin en kayda değer halkalarından birisini oluşturur

Alıştırma ile hangi bitki türlerinin, nikel ya da kadmiyumu bünyelerine alıp biriktirdikleri de ele alınıyor Tümör, bu metalleri biriktirmekle de kalmıyorlar, besin zincirine de dahil ediyorlar Yani bunlar hayvanlar ya da millet tarafından aracısız veya dolambaçlı olarak tüketilebiliyorlar

Gen kaynakları açısından da çalışmanın önemine değinen Ünver, halk arasında lahanagilleradı bahşedilen bitki familyasının, özellikle Akdeniz kuşağında fazla yaygın daha aşağı türlere sahip olduğunu da belirterek, şöyle devam etti:

Dünyanın diğer bir yöresinde olmayan alt türlere sahip bu türlerden bir bölümü de bizim hiper toplayıcı dediğimiz aşırı derecede nikel ya da kadmiyum toplayan özelliklere sahip Bu konudaki çalışmalar sınırlı

Dünyadaki örneklere bakıldığında ülkesel ölçekte bütün tarama yapan diğer bir çalışmayı bulmak baskı Biz projenin her aşamasını doğal topraklar üzerinde yürüteceğiz İklim odası ve sera koşullarında kontrollü olarak, fazla oranda nikel veya kadmiyum toplayan bitkileri yetiştirip inceleme edeceğiz Böylece bir yandan serpantin üzerinde ve çinko yatakları çevresinde oluşmuş toprakları taramış olacağız öte taraftan bu topraklarda yetişen başlıca türleri ve bu türlerin ağır metal toplama yeteneklerini incelemiş olacağız

Kadmiyum metalinin yanına var olan kurşun ya da nikelle bulunan demir gibi öteki metallerin bitki gelişimini ne yönde etkileyeceğini de araştırdıklarını kaydeden Ünver, O Kadar iddialı çalışmalar yaptık ki, doğrudan cevher üzerinden de bitki örnekleri topladık doğrudan doğruya madencilerin piyasaya sürdükleri cevherleri de bu çalışmaya dahil ettik

Çalışmanın birinci bölümünden eminiz, taramalar yapıldı ve analizler devam ediyor İkinci etapta düzen sağlama ve biriktirme yetenekleri nedir? bunları araştıracağızdedi

Lekeli bir toprağın da bu ur kullanılarak temizlenebilirliğine de dikkati çeken Ünver, şunları kaydetti:

Binde 45 oranında nikel içeren tümör bulduk Eğer bu bitkileri yakıp da külünü zenginleştirebilirsek olur ya ileride ilk elden nikeli cevher olarak kullanacağız Endüstriye aktaracağız nikeli Sonradan bunun bir sonraki aşamasında bir adım atıyoruz Bir bilim dalına bir hizmet daha sunacağız Nikel toplayan bitkileri topladık Daha sonraki çalışmaların ileriki aşamalarına bakılacak Üçüncü aşamasında ise bu kere buralardan alınan toprak örneklerindeki biyolojik aktiviteyi inceleyeceğiz Toprakta yaşayan mikroorganizmalar bu metallerin varlığından nasıl etkileniyorlar ve toprak özellikleri bu canlıların gelişimini hangi doğrultuda etkileyecektir? Daha sonraki aşamasında bitkilerin biyolojik kütleler de incelenerek bunların nikel ve kadmiyum biriktirme yöntemleri için gereken sıcaklık, nem gibi gereklilikler sağlanarak bu sistemi daha süratli çalışır ülkü getirmeye çalışacağız Bu araştırmayla sonradan yapılacak fazla sayıda çalışmaya yol açacağımız düşüncesindeyiz

Kaynak: milliyet *