Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
BÖBREK HASTALIKLARINDA "DİYET TEDAVİSİ"
İnsalrda böbrekler, karın boşluğunun art duvarında peritonun arkadasında,alt torasik ve üst lumbar vertebralar seviyesinde bulunmaktadır. Her erişkin böbrek yaklaşık 125-175 gram yükünde ve yaklaşık 11-12x6x2.5-3 cm boyutlarındadır.
Her böbrek, nefron ismi verilen yaklaşık 1 milyon işlevsel parçacıktan oluşur. Her nefron, Bowman kapsülü içinde süzme işlevi gören kapiller bir ağ(glomerül) vardır.
Nefronun tek bir kısmı bile zarar görse tüm nefron işlevini kayıp eder.
BÖBREĞİN İŞLEVLERİ:
>>Metabolik atıkların atımını sağlar,
Böbrek, protein katabolizmasının eserleri olan metabolik eserlerin atımını çoğunlukla glomerüldeki süzülme ile sağlar.
Atılması gereken hususların idrara geçirilebilmesi için ultrafiltrat oluşumunun çok ziyade olması gerekir.Çözeltilerin idrara geçmesinin 2. yolu tübüler sekrasyonu olmasıdır.Ürat,sitrat üzere organik asitler,kreatinin üzere organik bazlar ve antibiyotikler,diüretikler üzere ilaçlar bu yolla idarara geçerler.
>>Vücuttaki sıvının istikrarda olmasını sağlar,
Vücut sıvılarının(damar içi,hücre içi ve hücreler arası) hacim,konsantrasyon ve bileşimlerinin istikrarda tutulması(homeostazi) böbrekler sayesinde olur.
En sık karşılaşılan likit elektrolit istikrarı bozuklukları;sodyum,potasyum,magnezyum,kalsiyum,su ve asit baz istikrarı ile ilgilidir.
>>Böbreklerin hormonlar üzerinde düzenleyici tesirleri vardır,
Eritropoetin hormonun imalatı böbreklerdedir.Böbrek kalsiyum metabolizmasında da değerlidir.D vitamini,barsaktaki kalsiyum emilimi için etkin hale (1,25-OH)2 KOLEKALSİFEROL) GELMELİDİR.
BÖBREK HASTLIKLARI İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
Oligüri-Anüri:Günlük idrar hacminin 400-500 cc’den az olmasına oligüri,50 cc’den az olmasına yahut hiç olmamasına ANÜRİ denir.
POLİÜRİ
ünde sıradanda 1-1,5 litre olan idrar durumunun günde 2 litrenin üzerine çıkma durumudur.
NOKTÜRİNiktüri):Geceleri sık idrara çıkma durumudur .
DİZÜRİ: Ağrılı idrara çıkma durumudur.
ÖDEM: Vücutta su ve tuz birikimi sonucu ortaya çıkan bir belirtidir. Anazarkaya varan ödemler görülebilir.Anazarka,deri altı gözeli dokusunda ve vücut boşluklarında sıvı(yaygın su) toplanmasıdır.
PROTEİNÜRİ: Sıradanda idrarda protein bulunmaz.Böbrek glomerüllerinin iltihaplanması ve harabiyeti nedeniyle proteinin ultrafiltrata geçmesi ve emilememesi,süzme membranlarındaki porların çaplarının artışı,glomerül kapiller anyonik yükünde azalma proteinüri nedenlerindendir.
HEMATÜRİ: İdrar rengini değiştiren idrarda kan bulunması hadisesidir.
Böbrekte kan akımı olağan pahası 1000-1200ml/dakikadır.
Böbreğin,protein metabolizmasının son eseri olan azot(Nitrojen) atıklarını(üre,ürik asit,kreatinin gibi) atabilme işlevini ‘’renal fonksiyon’’ ismi verilir. Bu atıklar gerektiği üzere atılmazsa kanda büyük ölçülere yükselirler ve buna ‘’azotemi’’ denir. Bunlara ilaveten birtakım böbrek hastalıklarında potasyum ve fosfor üzere hususlarında de idrarla atımları bozulabilir ve kanda yükselebilirler. Bunların dışında böbrek radyografisi ve gerekirse böbrek biyopsisi tanı için değerlidir.
DİYET TEDAVİSİ VE TEKLIFLER
>>En kıymetlisi diyetisyen eşliğinde bir beslenme programı düzenlenmeli ve diyetisyen tarafından besinler hakkında bilinçlendirilmelidir,
>>Protein:Eğer hastada kan üre azotu(BUN) yükselmişse günlük protein alımı sınırlandırılmalıdır(0.6 g/kg).Kalitesi yüksek proteinler seçilmelidir.
>>Proteinüri varsa günlük protein alımı idrarla atılana nazaran ayarlanmalıdır.(Diyet Uzm. Ayarlar)
DİYETİSYEN MAHMUT GÜMÜŞAY
BESLENME VE DİYET MÜTEHASSISI
Kaynak;
Diyet El kitabı;A,BAYSAL;M,AKSOY;H.T.BESLER;N.BOZKURT;S.KEÇECİOĞLU;
S.M.MERCANLIGİL;T.K.MERDOL;G.PEKCAN;E.YILDIZ;hatipoğlu,yenilenmiş 6.baskı,2011
İnsalrda böbrekler, karın boşluğunun art duvarında peritonun arkadasında,alt torasik ve üst lumbar vertebralar seviyesinde bulunmaktadır. Her erişkin böbrek yaklaşık 125-175 gram yükünde ve yaklaşık 11-12x6x2.5-3 cm boyutlarındadır.
Her böbrek, nefron ismi verilen yaklaşık 1 milyon işlevsel parçacıktan oluşur. Her nefron, Bowman kapsülü içinde süzme işlevi gören kapiller bir ağ(glomerül) vardır.
Nefronun tek bir kısmı bile zarar görse tüm nefron işlevini kayıp eder.
BÖBREĞİN İŞLEVLERİ:
>>Metabolik atıkların atımını sağlar,
Böbrek, protein katabolizmasının eserleri olan metabolik eserlerin atımını çoğunlukla glomerüldeki süzülme ile sağlar.
Atılması gereken hususların idrara geçirilebilmesi için ultrafiltrat oluşumunun çok ziyade olması gerekir.Çözeltilerin idrara geçmesinin 2. yolu tübüler sekrasyonu olmasıdır.Ürat,sitrat üzere organik asitler,kreatinin üzere organik bazlar ve antibiyotikler,diüretikler üzere ilaçlar bu yolla idarara geçerler.
>>Vücuttaki sıvının istikrarda olmasını sağlar,
Vücut sıvılarının(damar içi,hücre içi ve hücreler arası) hacim,konsantrasyon ve bileşimlerinin istikrarda tutulması(homeostazi) böbrekler sayesinde olur.
En sık karşılaşılan likit elektrolit istikrarı bozuklukları;sodyum,potasyum,magnezyum,kalsiyum,su ve asit baz istikrarı ile ilgilidir.
>>Böbreklerin hormonlar üzerinde düzenleyici tesirleri vardır,
Eritropoetin hormonun imalatı böbreklerdedir.Böbrek kalsiyum metabolizmasında da değerlidir.D vitamini,barsaktaki kalsiyum emilimi için etkin hale (1,25-OH)2 KOLEKALSİFEROL) GELMELİDİR.
BÖBREK HASTLIKLARI İLE İLGİLİ KAVRAMLAR
Oligüri-Anüri:Günlük idrar hacminin 400-500 cc’den az olmasına oligüri,50 cc’den az olmasına yahut hiç olmamasına ANÜRİ denir.
POLİÜRİ
ünde sıradanda 1-1,5 litre olan idrar durumunun günde 2 litrenin üzerine çıkma durumudur.NOKTÜRİ
Niktüri):Geceleri sık idrara çıkma durumudur .DİZÜRİ: Ağrılı idrara çıkma durumudur.
ÖDEM: Vücutta su ve tuz birikimi sonucu ortaya çıkan bir belirtidir. Anazarkaya varan ödemler görülebilir.Anazarka,deri altı gözeli dokusunda ve vücut boşluklarında sıvı(yaygın su) toplanmasıdır.
PROTEİNÜRİ: Sıradanda idrarda protein bulunmaz.Böbrek glomerüllerinin iltihaplanması ve harabiyeti nedeniyle proteinin ultrafiltrata geçmesi ve emilememesi,süzme membranlarındaki porların çaplarının artışı,glomerül kapiller anyonik yükünde azalma proteinüri nedenlerindendir.
HEMATÜRİ: İdrar rengini değiştiren idrarda kan bulunması hadisesidir.
Böbrekte kan akımı olağan pahası 1000-1200ml/dakikadır.
Böbreğin,protein metabolizmasının son eseri olan azot(Nitrojen) atıklarını(üre,ürik asit,kreatinin gibi) atabilme işlevini ‘’renal fonksiyon’’ ismi verilir. Bu atıklar gerektiği üzere atılmazsa kanda büyük ölçülere yükselirler ve buna ‘’azotemi’’ denir. Bunlara ilaveten birtakım böbrek hastalıklarında potasyum ve fosfor üzere hususlarında de idrarla atımları bozulabilir ve kanda yükselebilirler. Bunların dışında böbrek radyografisi ve gerekirse böbrek biyopsisi tanı için değerlidir.
DİYET TEDAVİSİ VE TEKLIFLER
>>En kıymetlisi diyetisyen eşliğinde bir beslenme programı düzenlenmeli ve diyetisyen tarafından besinler hakkında bilinçlendirilmelidir,
>>Protein:Eğer hastada kan üre azotu(BUN) yükselmişse günlük protein alımı sınırlandırılmalıdır(0.6 g/kg).Kalitesi yüksek proteinler seçilmelidir.
>>Proteinüri varsa günlük protein alımı idrarla atılana nazaran ayarlanmalıdır.(Diyet Uzm. Ayarlar)
DİYETİSYEN MAHMUT GÜMÜŞAY
BESLENME VE DİYET MÜTEHASSISI
Kaynak;
Diyet El kitabı;A,BAYSAL;M,AKSOY;H.T.BESLER;N.BOZKURT;S.KEÇECİOĞLU;
S.M.MERCANLIGİL;T.K.MERDOL;G.PEKCAN;E.YILDIZ;hatipoğlu,yenilenmiş 6.baskı,2011
