Böbreküstü (adrenal) bez hastalıkları:

Adrenal bezler, böbreklerin üstünde olan, üçgen prizma biçiminde organlardır. Retroperiton denilen karın art duvarında ana damarlara (Aort, Vena Cava İnferior ve Renal Arter- Ven) çok yakın olarak yerleşmiş olan iç salgı bezleridir. Olağan boyutları 3x5x2 cm kadar, yükleri da 3-6 g civarındadır. Bu bezlerde korteks denen bir dış tabaka ve medulla ismi verilen bir iç tabaka vardır. Vücudumuzda salgılanan en kıymetli hormonlar bu bezlerden salgılanır. Korteks tabakasında kortizol ve aldosteron, medulla tabakasında ise epinefrin ve norepinefrin hormonları salgılanır. Adrenal bezlerin bunları dışında cinsiyet hormonlarını da salgılalarlar.

Böbreküstü bezlere neden ve ne devir cerrahi gerekir?
Böbreküstü bezlerin cerrahi olarak çıkartılması süreci Adrenalektomi olarak isimlendirilir. Bu süreç, hormon imalatı denetim edilemez noktada arttığında ya da bezlerde, kanser olma ihtimal de olan kitle varlığında uygulanır.
Hormon imalatının şiddetli raddede arttığı 3 durum adrenalektomiyi gerektirir:
Cushing Sendromu: Adrenal korteks tabakasında artmış steroid (kortizol) prodüksiyonu laf hususudur:
Conn Sendromu: Korteks tabakasında artmış aldosteron imalatı laf hususudur. Bu durum Hiperaldosteronizm olarak isimlendirilir. Klinik olarak önemli hipertansiyon ve kan potasyum seviyesinde düşmeye neden olur.
Feokromositoma: Medulla tabakasından ziyade ölçüde adrenalin salgılanması laf hususudur. Bu hastalarda yüksek tansiyon, şiddetli terleme, titreme ve huzursuzluk görülür.

İnsidentaloma:
Rastgele bir nedenle (adrenal marazları dışında, örneğin hatun tevellüt kısmının yaptırdığı usg yahut karın tomografisinde) inceleme yapılırken rastlantısal olarak saptanan adrenal bez kaynaklı kitlelere insidentaloma ismi verilir. Boyutları 1cm den 10 cm yahut daha üzeri olabilir.
 Yaşla birlikte görülme sıklığı artmaktadır; 30 yaş civarında %1-2, 50 yaşında ise %7, 80 yaşında %12'dir.
 Günümüzde tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme üzere tekniklerin daha sık olarak kullanılması ile sıklığının ortalama %7-10 olduğu kabul edilmektedir.
 Bunlar hormon salgılanmasına umumide neden olmayan tümörlerdir (nonfonksinonel adenom).
 İnsidentalomaların değerlendirilmesinde tahminen de en değerli nokta makûs huylu olup olmadıklarının ortaya konmasıdır. Bu gayeyle en çokça kullanılan parametre kitlenin boyutudur (Çapı 4 cm'den küçük olan adrenal kitlelerin yalnızca %2'i, çapı 6 cm'den büyük olanların ise %25'i kanserdir).
İnsidantilomalar haddinden fazla hormon imalatına neden olmasa da, boyutları ya da yapısal özellikleri, onların da cerrahi olarak çıkartılmasını gerektirir. Münhasıran boyutu 3-4 cm yi geçen kitlerde cerrahi önerilir (kanserleşme risikinden dolayı).
Adrenal kanser çok nadir görülmekle birlikte, cerrahi tedavi bu marazın tek talihidir. Birtakım hastalarda bu tümör, vücudun diğer bir alanındaki kanserin adrenal beze yayılmış formu da olabilir.

Adrenal ameliyatı:
Adrenal bezlerin cerrahi olarak çıkartılmasında çeşitli prosedürler vardır. Hastaya iyi prosedüre karar verdiren faktörler; tümörün boyutu, hastaya ilişkin faktörler (kilo, uzunluk, umum durum, geçirilmiş cerrahiler) ve cerrahın deneyimidir.
Adrenal cerrahisinde açık ve laparoskopik yollar kullanılabilir. Açık metotta daha büyük bir kesi yapılırken laparoskopik teknikte birkaç adet küçük delik oluşturularak yapılır. Laparoskopik yol daha çok küçük tümörler için elverişli (genelde 6 cm’den küçük tümörler) olup hastanede daha az yatmaya imkan sağlayan, daha az ağrılı ve hastada daha az iz bırakan bir prosedürdür. Açık metot ise daha büyük çaplı bir operasyon olup, bilhassa beğenilmeyen huylu kanser varlığında uygulanması daha mütenasip olur.