Boğmaca

Tanım:Bordetella cinsi bakterilerle oluşan, oldukca bulaşıcı olup solunum yolu silier epiteline secici bir tropizm gosteren infeksiyon hastalıgıdır

Klinik Bulgular: Klasik olarak kataral, paroksismalve konvalesan donem olarak uc safha gorulur İnkubasyon periyodu 714 gun olup, toplam hastalık suresi 610 hafta surebilir Kataral donem, konjunktival injeksiyon, goz yaşarması ve hafif oksuruk, hapşırma ile karekterize, hafif ust solunum yolu infeksiyonları gibi başlar, gitgide oksuruk artar, ateş yoktur 710 gun kadar suren bu donem sonrası paroksismal doneme gecer, 24 hafta kadar surer Nobetler şeklinde kuru oksuruk ve oksuruk sonunda tipik bir ic cekme şeklinde inspirium gorulur Kusma ve siyanoz gelişebilir Nobetler soguk, hava degişimi ve yuksek sesle aktive olabilir Nobetler dışı hasta kendini iyi hisseder Peteşi, subkonjunktival kanama, fasiyal veya goz kapaklarında odem gorulebilir Diger muayene bulguları nobetler arası normaldir Konvalesan donemde oksuruk nobeti ve arası gitgide azalır 2 hafta2 ay arası surebilir Altı aydan kucuk cocuklarda agır seyreder, hipoksi, asfiksi gelişebilir Komplikasyonları; otitis media, diger bakterilerle pnomoni, bronşektazi, atelektazi, santral sinir sistemi disfonksiyonu, subkonjunktival hemoraji, peteşi, epistaksis, subdural ve spinal epidural hematom, herniler, amfizem, pnomotoraks, diyafragma rupturu

Etiyoloji: Asıl etken Bordetella pertussis olmakla birlikte Bparapertussis ve B bronchiseptica da insanlarda infeksiyona neden olabilirSon ikisi cok daha hafif hastalık tablosuna neden olurlar

Epidemiyoloji: B pertussis ve parapertussis sadece insan patojenleri iken, B bronchiseptica hayvanlarda da hastalık etkenidir Pertussis(bogmaca cok bulaşıcıdır Damlacık infeksiyonu yoluyla kişiden kişiye bulaşır ve kataral safhası ile paroksismal safhanın ilk 23 haftasında bulaşıcılık devam eder Dogal infeksiyon sonrası bagışıklık genellikle omur boyu iken, aşı ile oluşan bagışıklık 510 yıl kadardır Hastalık en fazla 6 aydan kucuk infantlarda gorulur Erişkinlerde vaka sayısı da gitgide artmaktadır

Tanı: Klinik bulgular ve kan beyaz kure sayısının artması, eritrosit sedimantasyon hızında

degişim olmaması tanıyı destekler Kesin tanı kultur ile mikroorganizmanın uretilmesi ile konurFloresan antikor testi ile direkt antijen aranabilir

Ayırıcı Tanı:Adenovirus, Chlamydia trachomatis infeksiyonları, kistik fibrozis, yabancı cisim aspirasyonu, transosefagiyal fistul, gastroosefagiyal reflu ve trakeaya bası yapan kitle

Tedavi: 6 aydan kucuk infantların hastaneye yatırılarak izlenmesi gerekebilir Destekleyici tedavi onemlidir Gerekirse steroid ve inhale salbutamo ve beta2 adrenerjik agonistlerl kullanılabilir Anitmikrobiyal ajanlar yayılımı engellemek acısından onemlidir Kataral donemde klinik seyri engelleyebilir Erythromycin ve diger makrolidler birinci secenektirErythromycin en az 2 hafta onerilir Trimethoprimsulfamethoxazole, erişkinlerde florokinolonlar kullanılabilir

Korunma: Hastanın yakın temaslıları bagışıklık durumuna bakılmaksızın erythromycin proflaksisi uygulanır(14 gun) Hasta antibiyotik tedavisinin 5gunune dek solunum izolasyonu yapılmalıdır Temel korunma yolu aşılanmadır Rutin cocukluk cagı aşıları arasındadır Hastalık esnasında yakın cevredekilerin eksik aşıları tamamlanmalıdır