Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Boks Hakkında Veri
BOKS, iki yarışmacının belirli kurallar içinde, yumruklarıyla dövüşerek yaptığı bir spordur Boks karşılaşmaları ring adı bahşedilen, üç sıra halatla kenarlı, yerden yüksekte kare şeklinde bir alanda yapılır
Kurallar ve Puanlama
Bir boks maçı üç türlü kazanılabilir: Boksörlerden biri rakibinden daha artı puan toplayarak maçı sayıyla kazanabilir; yere düştükten sonradan 10 saniye içinde ayağa kalkmayı ya da raundun başında ringe her yerde çıkmayı başaramayan boksöre nakavt oldu denir ve rakibi şampiyon duyuru edilir; ring hakemi ya da doktoru bir boksörün artık kendini savunamayacak durumda olduğuna karar verebilir ve rakibinin maçı teknik nakavtla kazandığı bildiri edilir
Gerekli sekize kadar sayma pek çok maçta uygulanan bir kuraldır Bu kurala kadar, bir boksör yere düştükten daha sonra, ring hakemi sekize değin saymayı tamamlamadan boksa her tarafta başlanmaz; her iki boksör ayakta olsa bile hakem sekize dek saymayı sürdürür Rakibini yere düşüren boksör, hakemin saymaya başlamasından önce nesnel köşeye gitmek zorundadır Gong çaldığında boksör yerdeyse sayma devam eder Zorunlu sekize dek sayma kuralı daha fazla ABD'de uygulanır Yine ABD'deki maçlarda bir rauntta üç kere düşen boksör yenilmiş kabul edilir
En yaygın puanlama yöntemleri raunt ve rakam sistemleridir Raunt sisteminde, her bir rauntta hangi boksörün daha iyi dövüştüğü belirlenir Rauntların çoğunda daha iyi dövüştüğü kabul edilen boksör kazanır Rakam sisteminde, her raundun sonunda, o rauntta başarılı olan boksöre amatör boksta 20, profesyonel boksta 10 rakam verilir Rakibine de ona oranla daha eksik bir sayı verilir Maç sonunda, daha çok sayı almış olan boksör kazanmış olur
Amatör karşılaşmalar genel olarak profesyonellerden daha kısadır ve bazen yalnızca ikişer dakikalık üç raunttan oluşabilir Profesyonel boksta herkes üç dakikalık, en çok 15 raunt vardır Genellikle her raunt arasında bir dakika ara verilir
Tarih
Eski Yunan'da ve Roma'da spor olarak bir nesil yumruk dövüşü yapılırdı; ama boksun başlıca başladığı yer Londra'dır 1719'da yolcu bir gösterici olan James Fig çıplak yumrukla yapılan kolay bir boks türü ortaya attı Londra'da, Tottenham Court Road'da bir ring kurarak ders vermeye başladı; kendisini şampiyon duyuru etti ve gelen gidene kendisiyle dövüşmesi için meydan okudu
17951825 yılları arasında her sınıftan insanın fazla sevdiği ödüllü boksun en meşhur öğreticisi 1795'ten 1800'e kadar üstünlük unvanını koruyan centilmen Jackson oldu Lakin, bu yıllardan sonra ödüllü boks artan bir şekilde gözden düştü
Özgürlük Savaşı
1810'da Venezuelalılar İspanyol valiyi devi oynanmaya başlanan kumar ve üçüncüsü, bazı maçların çok zalim olmasıydı1866'da Acemi Spor Kulübü kuruldu destekleyicileri olan John Chambers ve VIII Oueensburg markisinin yönlendirmesiyle elenle yapılan maçlar için kurallar kondu Modern boks bu kurallara dayanmaktadır
ABD'de boks 19 asır başlarında ortaya çıktı Ilk dönem maçlarının çoğunluğu değişik çiftliklerden köleler arasında yapıldı 1880'lerde John L Sullivan'la birlikte ABD' de boksa karşı ilgi arttı Sullivan, dünya şampiyonu olduğunu ileri süren ilk ABD'li boksör Paddy Ryan'ı 1882'de nakavtla yenerek dünya şampiyonluğunu kazandı
Dünya ağır sıklet boks şampiyonluğunu şampiyon ilk Siyah boksör Jack Johnson oldu Johnson 1908'de şampiyon olur olmaz, boks girişimcileri şampiyonluğu geri alacak bir beyaz adam aramaya başladılar Johnson'un boks yaşamının büyük bir bölümü ırkçı önyargılardan kaynaklanan gerilim içinde geçti
1937'de Joe Louis ağır sıklet şampiyonu oldu; Kara Bombaolarak anılan Louis bu unvanı şampiyon ikinci Siyah boksördü Louis 1949'da, yenilmeyen şampiyon olarak emekliye ayrılıncaya kadar unvanını 25 defa koruyarak bir rekor kırdı
1950'lerin en meşhur şampiyonu Rocky Marciano'ydu Boks tarihindeki en sert yumruklara sahip boksörlerden biri olarak kabul edilen Marciano, hiçbir profesyonel maçında bozgun almamış tek boksör olarak 1956'da boksu bıraktı
1960'lar ve 1970'lerde dünya boksunun en gözde kişisi Muhammed Ali oldu (bak Muhammed AÜ) Boksun en hareketli ve en çok tartışılan şampiyonlarından biriydi
Ağır sıklet dışındaki sıkletlerde de manâlı boksörler çıkmıştır Mesela Henry Armstrong aynı zamanda tüy sıklet, hafif sıklet ve velter sıklet şampiyonluğunu elde etmişti Tüy sıklet ve hafif sıklette George Dbcon, VVillie Pep, Joe Gans ve Benny Leonard gibi büyük boksörler dövüşmüştü
Türkiye'de Boks
Boks Türkiye'de I Dünya Savaşı ardından ilgi görmeye başladı Ilk boks kulübü 1919'da İstanbul'da açıldı 1923'te Boks Federasyonu kuruldu Birincil başkanı Eşref Şefik Atabey olan Boks Federasyonu, bir vakit daha sonra Güreş Federasyonu'na bağlandı ve ancak 1945'te tekrar egemen bir federasyon kuruldu
Milletlerarası ilk boks karşılaşmaları 1928'de SSCB ve Azerbaycan takımlarıyla Moskova ve Baku'da yapıldı 1940'ta ABD'de yapılan Altın Elenamatör boks şampiyonasında Melih Acba 66 kiloda birincilik kazandı Dublin'de yapılan 1947 Avrupa Boks Şampiyonasında Vural İnan en teknik boksör seçildi
Profesyonel boks Türkiye'de 1950'lerde başladı Eski boksörlerden Mahmut Kefeli, İstanbul Boks Kulübü adıyla ilk profesyonel kulübü kurdu
1960'larda Akdeniz Oyunları, Balkan Şampiyonası ve Avrupa Şampiyonasında çoğu madalya kazanıldı Bu dönemin boksörleri Seyfi Tatar, Celal Filika, Cemal Kamacı, Nazif Kuran, Engin Yadigâr ve Kemal Yalçınkaya'dır Cemal Kamacı profesyonel boksa geçerek 1970'te Avrupa şampiyonu oldu 1970'lerde de Akdeniz Oyunları ve Balkan Şampiyonası'nda basanlar sürdü Celal Sandal yedi birincilik ve iki ikincilik, Seyfi Tahazırlanırken, boksörlerin birbiriyle yapacağı antrenmanların yanı sıra, gölge boksu, kum torbasıyla egzersiz, ip atlama ve kondisyon için koşu yapılır
Boksörün saldın ve savunma gücü ile hızı dengesine ve harekete hazır olmasına ast olduğu için duruşu çok önemlidir Ayaklann her hareketinin bir amacı olması gerektiği defalarca akılda tutulmalıdır Boksör, oysa yumruk atmak, rakibinin saldınsından sakınmak, daha iyi bir pozisyon edinmek ya da aldatıcı hareketlerle ne oluşturacağı konusunda rakibini afallatmak için hareket etmelidir İyi ayak oyunlan, bir boksörün rakibine defalarca yumruk atabilecek kadar yakın, ama attığı yumruktan sonra geri çekilebilecek ve karşısında saldınyı savuşturacak dek rakibinden uzak olması anlamına gelir
Bunu başarıya ulaşmak için boksörün duruşu bakımlı olmalıdır Sağa dürüst biraz açılan sağ etap, azıcık öndeki sol ayakla bir denge oluşturmalıdır Her iki ayağın ucu da hafifçe sağa dönük olmalıdır; böylece bedenin sadece sol yanı rakibe gösterilir Sol kol ileride, hafifçe bıkkın sol yumruk çene hizasında olmalıdır Yine yukan kalkık olan sağ kol ve çene hizasında çeneden yaklaşık 15 cm önde duran, daha az sıkılı sağ yumruk bedeni korur Her iki dirsek de bedeni gözetmek için derinlemesine çekilmiş ve çene sol omza içten eğik olmalıdır Denge yitirilmeksizin rakibin yumruğundan geriye doğru kaçmayı kolaylaştırmak amacıyla karoser öne doğru azıcık eğik durmalıdır Bu duruş İngilizya da Ortodoksbiçim olarak bilinir Bunun bütün tersi yani sağ ayağı ileride duran solak boksörlerin duruşuna zıt duruşdenir
Boksta dürüst vuruş temeldir Boksör yumruk atarken yumruğu elenin içinde adamakıllı sıkılmış olmalıdır Parmaklar kapalı ve başparmak birincil iki ya da üç parmağın kıvnmı içinde olmalıdır
En yaygın vuruşlar, direk vuruş, çengel ve kroşe vuruş ile aparküt vuruştur Kutup vuruş, sağ veya sol yumrukla düz olarak çabucak ve genellikle seri halinde yapılan vuruştur Bu tür yumruk rakibin dengesini veya zamanlamasını ayırmak amacını taşır Çengel vuruş kıvnk ve gergin bir durumdaki kolla yakından atılan hasar verici bir yumruktur Kroşe de buna aynı bir vuruştur, lakin siklet merkezinin kaydınlmasıyla yumruğa bedenin ağırlığı da katılır Aparküt aşağıdan yukarı doğru genelde çeneyi niyet alarak atılan bir yumruktur Çengel vuruş, kroşe veya aparküt rakibi nakavt edebilir
Boksun Örgütlenmesi
Birçok ülkede yurtiçi şampiyonalan ve her düzeyde amatör boks karşılaşmaları düzenleyen ulusal bir kurum bulunur uluslararası şampiyonalan Uluslararası Amatör Boks Birliği düzenler
Aynca bazı ülkelerde profesyonel boksu idare eden örgütler de vardır İki ayrı örgütün bulunduğu uluslararası alanda ise koşul karışıktır Dünya Boks Derneği (WBA), ABD' nin pek çok bölgesinde profesyonel boksu denetler Dünya Boks Konseyi (WBC) ise Avrupa, Latin Amerika ve Doğu ülkelerindeki boks örgütlerini kapsayan, daha fazla milletlerarası nitelikte bir kuruluştur genelde her iki örgüt de sadece kendi şampiyonlarını tanır Ne var oysa, birkaç kez iki örgüt de benzer kişiyi dünya şampiyonu olarak tanımıştır
Teçhizat
Amatör boksörler, yumuşak bir maddeyle beslenmiş 227 gr ağırlığında elenler giyerler Profesyonel boksta sıklete kadar, ağırlığı 170283 gr arasında değişen elenler kullanılır Elen giymeden önce eller koruyucu bir bantla sarılır Profesyonel boksörler sadece şort giyer, dişleri korumak için ağza lastikten dişlik, kasıkları gözetmek içinse şortun içine madeni bir koruyucu yerleştirirler Antrenmanlarda koruyucu başlık giyerler Acemi boksörler şort ve atlet giyer, karşılaşmalarda, diş ve kasık koruyucularından diğer koruyucu başlık da takabilirler
Profesyonel boksta ring büyüklüğü 56 m2 arasındadır Amatör ring asgari 3,6 m2 olur Ringin köşeleri yumuşak bir maddeyle beslenmiştir *
BOKS, iki yarışmacının belirli kurallar içinde, yumruklarıyla dövüşerek yaptığı bir spordur Boks karşılaşmaları ring adı bahşedilen, üç sıra halatla kenarlı, yerden yüksekte kare şeklinde bir alanda yapılır
Kurallar ve Puanlama
Bir boks maçı üç türlü kazanılabilir: Boksörlerden biri rakibinden daha artı puan toplayarak maçı sayıyla kazanabilir; yere düştükten sonradan 10 saniye içinde ayağa kalkmayı ya da raundun başında ringe her yerde çıkmayı başaramayan boksöre nakavt oldu denir ve rakibi şampiyon duyuru edilir; ring hakemi ya da doktoru bir boksörün artık kendini savunamayacak durumda olduğuna karar verebilir ve rakibinin maçı teknik nakavtla kazandığı bildiri edilir
Gerekli sekize kadar sayma pek çok maçta uygulanan bir kuraldır Bu kurala kadar, bir boksör yere düştükten daha sonra, ring hakemi sekize değin saymayı tamamlamadan boksa her tarafta başlanmaz; her iki boksör ayakta olsa bile hakem sekize dek saymayı sürdürür Rakibini yere düşüren boksör, hakemin saymaya başlamasından önce nesnel köşeye gitmek zorundadır Gong çaldığında boksör yerdeyse sayma devam eder Zorunlu sekize dek sayma kuralı daha fazla ABD'de uygulanır Yine ABD'deki maçlarda bir rauntta üç kere düşen boksör yenilmiş kabul edilir
En yaygın puanlama yöntemleri raunt ve rakam sistemleridir Raunt sisteminde, her bir rauntta hangi boksörün daha iyi dövüştüğü belirlenir Rauntların çoğunda daha iyi dövüştüğü kabul edilen boksör kazanır Rakam sisteminde, her raundun sonunda, o rauntta başarılı olan boksöre amatör boksta 20, profesyonel boksta 10 rakam verilir Rakibine de ona oranla daha eksik bir sayı verilir Maç sonunda, daha çok sayı almış olan boksör kazanmış olur
Amatör karşılaşmalar genel olarak profesyonellerden daha kısadır ve bazen yalnızca ikişer dakikalık üç raunttan oluşabilir Profesyonel boksta herkes üç dakikalık, en çok 15 raunt vardır Genellikle her raunt arasında bir dakika ara verilir
Tarih
Eski Yunan'da ve Roma'da spor olarak bir nesil yumruk dövüşü yapılırdı; ama boksun başlıca başladığı yer Londra'dır 1719'da yolcu bir gösterici olan James Fig çıplak yumrukla yapılan kolay bir boks türü ortaya attı Londra'da, Tottenham Court Road'da bir ring kurarak ders vermeye başladı; kendisini şampiyon duyuru etti ve gelen gidene kendisiyle dövüşmesi için meydan okudu
17951825 yılları arasında her sınıftan insanın fazla sevdiği ödüllü boksun en meşhur öğreticisi 1795'ten 1800'e kadar üstünlük unvanını koruyan centilmen Jackson oldu Lakin, bu yıllardan sonra ödüllü boks artan bir şekilde gözden düştü
Özgürlük Savaşı
1810'da Venezuelalılar İspanyol valiyi devi oynanmaya başlanan kumar ve üçüncüsü, bazı maçların çok zalim olmasıydı1866'da Acemi Spor Kulübü kuruldu destekleyicileri olan John Chambers ve VIII Oueensburg markisinin yönlendirmesiyle elenle yapılan maçlar için kurallar kondu Modern boks bu kurallara dayanmaktadır
ABD'de boks 19 asır başlarında ortaya çıktı Ilk dönem maçlarının çoğunluğu değişik çiftliklerden köleler arasında yapıldı 1880'lerde John L Sullivan'la birlikte ABD' de boksa karşı ilgi arttı Sullivan, dünya şampiyonu olduğunu ileri süren ilk ABD'li boksör Paddy Ryan'ı 1882'de nakavtla yenerek dünya şampiyonluğunu kazandı
Dünya ağır sıklet boks şampiyonluğunu şampiyon ilk Siyah boksör Jack Johnson oldu Johnson 1908'de şampiyon olur olmaz, boks girişimcileri şampiyonluğu geri alacak bir beyaz adam aramaya başladılar Johnson'un boks yaşamının büyük bir bölümü ırkçı önyargılardan kaynaklanan gerilim içinde geçti
1937'de Joe Louis ağır sıklet şampiyonu oldu; Kara Bombaolarak anılan Louis bu unvanı şampiyon ikinci Siyah boksördü Louis 1949'da, yenilmeyen şampiyon olarak emekliye ayrılıncaya kadar unvanını 25 defa koruyarak bir rekor kırdı
1950'lerin en meşhur şampiyonu Rocky Marciano'ydu Boks tarihindeki en sert yumruklara sahip boksörlerden biri olarak kabul edilen Marciano, hiçbir profesyonel maçında bozgun almamış tek boksör olarak 1956'da boksu bıraktı
1960'lar ve 1970'lerde dünya boksunun en gözde kişisi Muhammed Ali oldu (bak Muhammed AÜ) Boksun en hareketli ve en çok tartışılan şampiyonlarından biriydi
Ağır sıklet dışındaki sıkletlerde de manâlı boksörler çıkmıştır Mesela Henry Armstrong aynı zamanda tüy sıklet, hafif sıklet ve velter sıklet şampiyonluğunu elde etmişti Tüy sıklet ve hafif sıklette George Dbcon, VVillie Pep, Joe Gans ve Benny Leonard gibi büyük boksörler dövüşmüştü
Türkiye'de Boks
Boks Türkiye'de I Dünya Savaşı ardından ilgi görmeye başladı Ilk boks kulübü 1919'da İstanbul'da açıldı 1923'te Boks Federasyonu kuruldu Birincil başkanı Eşref Şefik Atabey olan Boks Federasyonu, bir vakit daha sonra Güreş Federasyonu'na bağlandı ve ancak 1945'te tekrar egemen bir federasyon kuruldu
Milletlerarası ilk boks karşılaşmaları 1928'de SSCB ve Azerbaycan takımlarıyla Moskova ve Baku'da yapıldı 1940'ta ABD'de yapılan Altın Elenamatör boks şampiyonasında Melih Acba 66 kiloda birincilik kazandı Dublin'de yapılan 1947 Avrupa Boks Şampiyonasında Vural İnan en teknik boksör seçildi
Profesyonel boks Türkiye'de 1950'lerde başladı Eski boksörlerden Mahmut Kefeli, İstanbul Boks Kulübü adıyla ilk profesyonel kulübü kurdu
1960'larda Akdeniz Oyunları, Balkan Şampiyonası ve Avrupa Şampiyonasında çoğu madalya kazanıldı Bu dönemin boksörleri Seyfi Tatar, Celal Filika, Cemal Kamacı, Nazif Kuran, Engin Yadigâr ve Kemal Yalçınkaya'dır Cemal Kamacı profesyonel boksa geçerek 1970'te Avrupa şampiyonu oldu 1970'lerde de Akdeniz Oyunları ve Balkan Şampiyonası'nda basanlar sürdü Celal Sandal yedi birincilik ve iki ikincilik, Seyfi Tahazırlanırken, boksörlerin birbiriyle yapacağı antrenmanların yanı sıra, gölge boksu, kum torbasıyla egzersiz, ip atlama ve kondisyon için koşu yapılır
Boksörün saldın ve savunma gücü ile hızı dengesine ve harekete hazır olmasına ast olduğu için duruşu çok önemlidir Ayaklann her hareketinin bir amacı olması gerektiği defalarca akılda tutulmalıdır Boksör, oysa yumruk atmak, rakibinin saldınsından sakınmak, daha iyi bir pozisyon edinmek ya da aldatıcı hareketlerle ne oluşturacağı konusunda rakibini afallatmak için hareket etmelidir İyi ayak oyunlan, bir boksörün rakibine defalarca yumruk atabilecek kadar yakın, ama attığı yumruktan sonra geri çekilebilecek ve karşısında saldınyı savuşturacak dek rakibinden uzak olması anlamına gelir
Bunu başarıya ulaşmak için boksörün duruşu bakımlı olmalıdır Sağa dürüst biraz açılan sağ etap, azıcık öndeki sol ayakla bir denge oluşturmalıdır Her iki ayağın ucu da hafifçe sağa dönük olmalıdır; böylece bedenin sadece sol yanı rakibe gösterilir Sol kol ileride, hafifçe bıkkın sol yumruk çene hizasında olmalıdır Yine yukan kalkık olan sağ kol ve çene hizasında çeneden yaklaşık 15 cm önde duran, daha az sıkılı sağ yumruk bedeni korur Her iki dirsek de bedeni gözetmek için derinlemesine çekilmiş ve çene sol omza içten eğik olmalıdır Denge yitirilmeksizin rakibin yumruğundan geriye doğru kaçmayı kolaylaştırmak amacıyla karoser öne doğru azıcık eğik durmalıdır Bu duruş İngilizya da Ortodoksbiçim olarak bilinir Bunun bütün tersi yani sağ ayağı ileride duran solak boksörlerin duruşuna zıt duruşdenir
Boksta dürüst vuruş temeldir Boksör yumruk atarken yumruğu elenin içinde adamakıllı sıkılmış olmalıdır Parmaklar kapalı ve başparmak birincil iki ya da üç parmağın kıvnmı içinde olmalıdır
En yaygın vuruşlar, direk vuruş, çengel ve kroşe vuruş ile aparküt vuruştur Kutup vuruş, sağ veya sol yumrukla düz olarak çabucak ve genellikle seri halinde yapılan vuruştur Bu tür yumruk rakibin dengesini veya zamanlamasını ayırmak amacını taşır Çengel vuruş kıvnk ve gergin bir durumdaki kolla yakından atılan hasar verici bir yumruktur Kroşe de buna aynı bir vuruştur, lakin siklet merkezinin kaydınlmasıyla yumruğa bedenin ağırlığı da katılır Aparküt aşağıdan yukarı doğru genelde çeneyi niyet alarak atılan bir yumruktur Çengel vuruş, kroşe veya aparküt rakibi nakavt edebilir
Boksun Örgütlenmesi
Birçok ülkede yurtiçi şampiyonalan ve her düzeyde amatör boks karşılaşmaları düzenleyen ulusal bir kurum bulunur uluslararası şampiyonalan Uluslararası Amatör Boks Birliği düzenler
Aynca bazı ülkelerde profesyonel boksu idare eden örgütler de vardır İki ayrı örgütün bulunduğu uluslararası alanda ise koşul karışıktır Dünya Boks Derneği (WBA), ABD' nin pek çok bölgesinde profesyonel boksu denetler Dünya Boks Konseyi (WBC) ise Avrupa, Latin Amerika ve Doğu ülkelerindeki boks örgütlerini kapsayan, daha fazla milletlerarası nitelikte bir kuruluştur genelde her iki örgüt de sadece kendi şampiyonlarını tanır Ne var oysa, birkaç kez iki örgüt de benzer kişiyi dünya şampiyonu olarak tanımıştır
Teçhizat
Amatör boksörler, yumuşak bir maddeyle beslenmiş 227 gr ağırlığında elenler giyerler Profesyonel boksta sıklete kadar, ağırlığı 170283 gr arasında değişen elenler kullanılır Elen giymeden önce eller koruyucu bir bantla sarılır Profesyonel boksörler sadece şort giyer, dişleri korumak için ağza lastikten dişlik, kasıkları gözetmek içinse şortun içine madeni bir koruyucu yerleştirirler Antrenmanlarda koruyucu başlık giyerler Acemi boksörler şort ve atlet giyer, karşılaşmalarda, diş ve kasık koruyucularından diğer koruyucu başlık da takabilirler
Profesyonel boksta ring büyüklüğü 56 m2 arasındadır Amatör ring asgari 3,6 m2 olur Ringin köşeleri yumuşak bir maddeyle beslenmiştir *
