iltasyazilim
FD Üye
Bolunun Tarihi Yerleri nedir
Bolu İli Tarihi Yerleri
Bolunun Tarihi mekanları
Bolunun Tarihi eserleri nelerdir
Bolu İli Tarihi Yerleri
Tarihi Bolu Evleri
Bolu merkez de 32, Göynük ’te 114, Kıbrıscık ’ta 2, Mengen ’de 3, Mudurnu ’da 207 ve Yeniçağa ’da 2 almak üzere toplam 360 adet sivil mimari örneği yapı mevcuttur
Göynük Evleri: Göynük ilçesi eski Türk Evleri bakımından epeyce zengindir İlçede 114 adet tarihi tescilli inşa bulunmaktadır
Burada yer alan evler 20 asır başlarına aittir Evlerin çatıları genelde kırma çatı türünde olup, üzerleri yerli kiremitle örtülüdür Bazı evlerin oturma odalarında farklı alanlara yönlendirilmiş motiflerle süslenmiş tavanlar bulunmaktadır Evler genellikle zemin fazla bir veya iki katlı olarak yapı edilmiş olup, içten merenlidir Evlerin önünde genelde Hayatadı bahşedilen avlular da yer almaktadır
Mudurnu Evleri: Mudurnu evleri, eski Türk evleri bakımından önemli bir özelliğe sahiptir İlçede 207 adet tarihi kayıtlı inşa bulunmaktadır
Sivil mimari özellikleri açısından Göynük evlerine benzerlik bildiren, ilçenin tarihi ve kültürünü yansıtan evler korumaya dargın ve ilçe Kentsel Sit Alanıbildiri edilmiştir Sivil mimari özelliğini en hoş bir biçimde belirten özel mülkiyete sahip konakların en güzelleri olan Armutçular Konağı, Keyvanlar Konağı, Kazanlar Konağı, Yarışkaşı Konağı, Hacı Abdullahlar Konağı gezilip görülmeye bedel yerlerdir
Büyük Camii (Şimşek Bayezit Camii)
İlimiz Merkez Büyük Camii Mahallesinde yer alan camii ilk olarak Şimşek Bayezit tarafından 1382 yılında, mimari bir külliyenin merkezi olarak yaptırılmıştır Olasılıkla ahşap olan bu cami 1891 yılında yanmış ve 1899 yılında ise kubbeli olarak yeniden yapılmıştır 1944 yıllarında zarar görmüş ve orijinali yer yer bozularak onarılmıştır Çift minareli, tek kubbeli olan caminin iç mekânları çok güzel Türk motifleri ile süslenmiştir 1999 depreminden daha sonra orijinaline uygun bir şekilde onarılmıştır
Kadı Camii
İlimiz merkezinde bulunan cami; mimari karakterine göre XVI yüzyıla tarihlendirilmektedir Bolu Livası Salnamesine göre eser; Demirtaş Paşazade Mehmet Bey tarafından yaptırılmıştır Dikdörtgen planlı caminin mihrap bölümü beş cepheli olarak dışa taşkındır Kesme taştan inşa edilen cami düz ahşap tavanlıdır Caminin eyvan biçiminde, sivri kemerli ve iki tarafı mihrabiyeli bir taç kapısı vardır Taç kapı girişi basık kemerli ve pembe mermerdendir Ahşap antre kapısı ise; Osmanlı kündekari işçiliğinin güzel örneklerinden birisini teşkil etmektedir
Saraçhane Camii
İlimiz merkezinde yer alan caminin kitabesine kadar H 1163 (1750 ) tarihinde Silahtar Mehmet Ağa göre onarılmıştır Evliya Çelebi Seyahatnamesi ve Mimar Sinan ’ın eserlerinin listesini veren Tezkeretül Ebniyede Mimar Sinan ’ın eseri olarak görülmektedir Bu durumda cami başlangıçta 16 yüzyılda Mimar Sinan tarafından üretilmiş, bu caminin harap olmasıyla da Silahtar Mustafa Ağa göre yeniden ihya edilmiştir Dikdörtgen planlı caminin köşelerinde kesme taş, beden duvarlarında 3 sıra tuğla, 4 sıra moloz taş kullanılmıştır Cami cepheleri, sivri kemerli alçı şebekeli ve dikdörtgen çerçeve üzeri alınlıklı pencereleri ile çeşme, gül bezek, kirpi saçak, köşe pahı ve kuş evi gibi uygulamalarla zengin bir görünüme sahiptir Kuzeydoğusunda kesme taş kare kaideli, silindirik gövdeli tuğladan minaresi yer almaktadır
İmaret Camii
Bolu merkez de, Saraçhane Camisinin güneydoğusunda yer almaktadır Vakıf kayıtlarına kadar Kızıl Ahmed Bey soyundan Şemsi Paşa tarafından 16 yüzyılda yaptırıldığı anlaşılan cami, süre içerisinde gördüğü onarımlarla orijinalliğini büyük ölçüde yitirmiştir Cami duvarları dört sıra tuğla, bir sıra taş dizisinden oluşmaktadır Dikdörtgen planlı caminin tümce kapısı üstünde, üst üste iki kartuş içerisinde iki satır sülüs yazıt yer almaktadır Kuzeybatı köşede tuğla minaresi bulunmaktadır II Abdülhamid zamanından kalma üzeri nakışlı ahşap bir tavanı vardır
Ilıca Camii
İl merkezine 5 km mesafede, Karacasu Beldesindedir Kitabesine tarafından; H 916 (15101511) yılında, İsfendiyar oğullarından Musa Paşa tarafından yaptırılmıştır 1944 depreminde hasar görebilen cami, 1960 yılında taç kapısı hariç eski ölçüsünde yeniden inşa edilmiştir Moloz taş arası, tuğla hatıllarından oluşan cami duvarları, kirpi saçaklarla son bulmaktadır Kare planlı caminin kuzeyinde yer alan taç kapısı, olağan ölçülere ve sade bir görünüme sahiptir
Karaköy Camii
İl merkezinin 7 km batısında, Karaköy ’de bulunan caminin taç kapısı üzerinde bulunan çini kitabesine tarafından; H 970 (1562 – 1563 ) tarihinde Musa Paşa oğlu Mehmet Bey ’in annesi göre Cuma Camisi olarak yaptırılmıştır Dikdörtgen planlı, moloz taş örgülü camiyi kiremitli bir çatı örtmektedir Mermerden yapılmış cümle kapısı ve üzerinde bulunan çini kitabesiyle dikkat çekmektedir Sülüs hatlı kitabenin zemini lacivert; yazılar ise, beyaz renklidir Alttan ve üstten nebati bordürlü kitabenin, harf ve satır aralarına çiçek motifleri serpiştirilmiştir Bordür ve çiçek motiflerinde kırmızı, yeşil ve beyaz renkler kullanılmıştır
Mudurnu Yıldırım Camii
Mudurnu ilçe merkezinde yer alan cami; medrese ve hamamdan oluşan bir külliye içerisinde yer almaktadır Caminin güneyinde bulunan aynı adlı hamamın kitabesine kadar 1382 yılına tarihlenen cami, Şehzade Bayezit (Yıldırım) tarafından yaptırılmıştır Cami, kareye yakın dikdörtgen şeklinde bir asıl mekân ve üç bölümlü son cemaat yerinden oluşmaktadır Ana mekânı 19,43 m çapında yüksek kasnaklı bir kubbe örtmektedir Caminin kuzeybatısında, kesme taş kare kaideli, silindirik gövdeli tuğla minaresi yer almaktadır Moloz taşla yapı edilen cami duvarları, kubbe ağırlığını karşılamak üzere kalın ve hain tutulmuştur Cami, geniş kubbesi ve planıyla birincil görev Osmanlı mimarisinin manâlı bir eseridir
Kanuni Camii
Mudurnu ilçe merkezinde bulunan cami; moloz taştan, dikdörtgen planlı olarak inşa edilmiştir İki katlı pencere düzenlemesine sahip olan caminin içinde mahfil saçaklarında nebati nakışlar bulunmaktadır Caminin kuzeybatı köşesinde, çokgen taş kaideli, silindirik gövdeli tuğla minaresi yer almaktadır Cami plan ve mimarisiyle Alışılmış Dönem Bolu camileriyle benzerlik göstermektedir böylece 16 yüzyıla tarihlenebilecek olan cami; zaman içinde geçirdiği onarımlarla orijinal görünümünü kısmen yitirmiştir Cami haziresinde yer alan ve bu camide devir yapmış olan imamlara ait olan mezar taşlarında, caminin ismi “Camii Cedid olarak geçmektedir Bu mezar taşlarından en eskisi H1178 (1764) tarihlidir Caminin, Kanuni Sultan Süleyman göre yaptırıldığına ilişkin kitabe veya doküman bulunmamaktadır
Samsa Çavuş Camii
Mudurnu ilçesi, Güveytepe Köyü yakınında bulunmaktadır Kareye yakın dikdörtgen planlı cami, bir Cuma mescididir Hakkında yazılı bir doküman bulunmayan caminin, Osman Gazinin silah arkadaşı ve Osmanlı Devletinde birincil çavuş unvanını taşıyan, Samsa Çavuş tarafından yaptırıldığı kabul edilmektedir Moloz taş duvarlarıyla sade bir görünüme sahip olan cami; ayakta kalmış en erken Osmanlı eserlerinden biri olması bakımından önemlidir
Göynük Gazi Süleyman Paşa Camii
Göynük ilçesinde, Akşemsettin Türbesinin yanına bulunur 13311335 yıllarında Gazi Süleyman Paşa kadar yaptırılan camii, yıkıldığından Sultan 2 Abdülhamit ’in emri ile bugünkü cami yaptırılmıştır Kesme taştan dikdörtgen planlı olan cami geç tahsis mimari özelliklerinde ahşap tavanlı ve tek minarelidir
Yukarı Tekke Camii
Gerede ilçesinde yer alan camii, kitabesine tarafından 1844 yılında Abdullah Efendi kadar yaptırılmıştır Kerpiçten, dikdörtgen planlı caminin doğu köşesinde kesme taştan bir türbe yer almaktadır
Yeniçağa Şimşek Camii
Yeniçağa ilçesi Eski Çağa Köyünde bulunan camii, 1388 yılında Yıldırım Bayezit kadar yaptırılmış, daha sonraları ise yenilenmiştir Dikdörtgen planlı ve ahşap tavanlıdır
Akşemseddin Türbesi
Fatih Sultan Mehmet'in hocası olan ve 1459 yılında vefat eden Akşemseddin Hazretlerinin türbesi, Göynük ilçesinde Gazi Süleyman Paşa Camii'nin avlusunda bulunur Osmanlı ilim dünyasının bu büyük şahsının 1459 ‘da vefatından daha sonra, 1464 yılında Fatih Sultan Mehmet kadar yaptırılan türbe altıgen planlı ve kubbeyle örtülü olup, dış yüzü küfeki taşlarla kaplıdır Her yüzeyde sivri kemerli, iki katlı pencere düzenlemesine sahiptir Kapısı sivri kemerli bir niş içerisinde olup; üstünde yapı kitabesi bulunmaktadır Türbe içerisinde Akşemseddin Hazretlerinin ve oğulları Fakih ile Nurihüda Çelebilerin sandukaları vardır Akşemseddin Hazretlerine ait olan sanduka, kapıdan girince sağda yer almaktadır 250 x 050 m boyutlarındaki sanduka ceviz ağacındandır Üzeri, kabartma yazı ve çiçek motifleriyle bitmiş olan sanduka, ahşap işçiliğin çok değerli bir örneğidir 1987 yılındayenileme yapılmıştır Akşemseddin Hazretlerinin türbesi her yıl binlerce birey tarafından ziyaret edilmektedir
Tokadi Hayreddin Türbesi
Tasavvuf kaynaklarının 1535 tarihinde ölüm ettiğini kaydettikleri Tokadi Hayreddinin Türbesi il merkezinin 13 km batısındadır Türbe, farklı alanlara yönlendirilmiş türden ağaçların gölgeleri ile örtülü bir tepe üstünde bulunmakta ve o kadar fazla birey göre ziyaret edilmektedir
Ömer Sekkin Türbesi
Göynük ilçe merkezindedir Hacı Bayram Veli Hazretlerinin müridi ve Akşemseddin Hazretlerinin arkadaşı olan Ömer Sekkin ’e ait olan türbenin 1449 yılında yapıldığı ileri sürülmekte ise de; bu tarih belli değildir Yüksek bir platform üstüne ayrıntılarıyla kesme taştan inşa edilmiştir Sekizgen planlı türbe, kubbe örtülüdür Giriş kapısı önünde iki sütuna oturan, kubbeli bir revak yer almaktadır Türbe cephelerinde bir atlamalı olarak sivri kemer alınlıklı, dikdörtgen çerçeveli pencerelere yer verilmiştir Giriş kapısı sivri kemer alınlıklı ve basık kemerlidir Kemer üzerinde abes bir kitabe kartuşu yer almaktadır Türbe içerisinde Ömer Sekkin ’e ait bir sanduka bulunmaktadır
Aşağıda Tekke Türbesi
Gerede ilçemizde bulunan türbe, Şeyh Halil Efendi ve Oğlu Mustafa Efendi göre 1844 yılında yaptırılmıştır Moloz taştan, köşeleri paflı, kare planlı bir türbedir
Yukarı Tekke Türbesi
Gerede ilçesinde aynı adla bilinen caminin yanındadır 1900 yılında yaptırılmıştır
Hacı Halil Efendi Türbesi
Gerede Seviller Mahallesinde 1843 yılında sekizgen planlı ve kubbeli olarak yapılmıştır Türbe içinde II Mahmut göre Hacı Halil Efendiye yazılmış bir levha bulunmaktadır
Ümmi Kemal Türbesi
Türbe, Bolu ’nun 25 km güneydoğusunda Tekke Köyünde bulunur Anadolu ’nun fethi için Buhara ’dan gelen Yüksek Dağ Erenlerinden olan ve 1475 ’te ölüm eden Ümmi Kemal namına yaptırılmıştır Kesme taştan, altı köşeli türbe, ahşap çatıyla örtülüdür Ümmi Kemal ’in yazdığı Türkçe anından bir bölümü, halen İstanbul Beyazıt Kütüphanesinde bulunmaktadır
Kasım Büyükbaba Türbesi
İl Merkezine 7 km uzaklıkta Çamyayla Köyündedir Türbe, altı köşeli planlı olarak kesme taştan, 1510 yılında vefat eden Kasım Efendi namına zamanın kadısı göre yaptırılmıştır
Aşağıda Taş Han
Bolu Merkez ilçe, Büyükcami Mahallesindeki Yıldırım Bâyezid Camisinin batısında yer almaktadır 1750 yılında eşraftan Belli Ağa göre yaptırılmıştır Kesme taştan yapı edilen hanın girişi güneydendir Dairesel kemerli girişin üzerinde bir cumba yer almaktadır Köşeleri pahlı ve üstten silme saçaklı handa, mazgal ve küçük dikdörtgen çerçeveli pencereler kullanılmıştır
Yukarı Taş Han
Bolu merkez ilçe, Büyükcami Mahallesindeki Aşağı Taş Han'ın kuzeyinde yer almaktadır Kitabesine kadar; H 1219 (1804 )yılında Serbevvab Hacı Abdullah Ağa kadar yaptırılmıştır Açık avlu etrafında, iki katlı revaklı odalardan oluşmaktadır Ayrıntılarıyla kesme taşla inşa edilmiş olan hanın, girişi doğudandır Karoser duvarlarından çıkıntı teşkil eden eyvan şeklindeki girişinin büyük bir ahşap kapısı vardır Revak kemerleri üzerinde çörten ve kuş evleri bulunmaktadır
Kiliseli (Tüccar) Han
Gerede ilçe merkezinde yer alan han, 19yüzyıla tarihlenmektedir Açık bir avlu etrafında, ahşap revaklara açılan odalardan oluşmaktadır Kuzeygüney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır Hana güneyden yuvarlak kemerli, çift kanatlı, büyük bir kapı ile girilmektedir Moloz taş ile inşa edilen hanın, bazı bölümlerinde tuğla, köşe ve pencere çerçevelerinde kesme taş, revaklarda ise ahşap kullanılmıştır Hanın doğu cephesi iki yanına alınlık aşağıda bulunan orta pencerelerin kilit taşlarında; kuzey bölümde haç işareti, güney bölümde ise, “Maşallah ibaresi ile H1345 tarihi bulunmaktadır
Gazi Süleyman Paşa Hamamı
Göynük ilçe merkezinde bulunmaktadır Gazi Süleyman Paşa tarafından, cami ile birlikte yaptırılmıştır( M1331 – 1335 ) Erkekler ve kadınlar kısmından oluşan çifte bir hamamdır Her iki bölümde soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bulunmaktadır Duvarlarda kesme taş, kubbe kasnaklarında moloz taş kullanılmıştır Üstteki örtüsü kubbe, dilimli kubbe ve beşik tonozlardan oluşmaktadır Kubbe geçişleri tromp ve Türk üçgenleriyle sağlanmıştır 1950 yılında geçirdiği onarımla kat silmeleri ve cephe taşlarının çoğu yenilenmiştir Orijinal ebat ve planını koruyan en eski Osmanlı hamamlarından birisidir
Bolu Yıldırım Bayezit Hamamı ( Orta Hamam )
Bolu il merkezinde yer almaktadır Kitabesine tarafından, H791 ( 1389 ) yılında Çelebi Bayezit göre yaptırılmıştır Mimarı, Ömer Bin İbrahim ’dir Erkekler ve kadınlar kısmından oluşan çifte bir hamamdır Moloz taşla inşa edilmiş olan hamam, kubbelerle örtülüdür Kubbelerde parlak feneri ve ışık gözleri bulunmaktadır Zengin iç süslemelere sahiptir
Mudurnu Şimşek Bayezit Hamamı
Mudurnu ilçe merkezinde yer almaktadır Erkekler kısmı giriş kapısı üzerindeki yazıt ve vakfiye özetine göre; H 784 ( 1382 ) yılında Şehzade Bayezit tarafından yaptırılmıştır Mimarı, Ömer Bin İbrahim ’dir Çifte hamam tarzında, moloz taştan inşa edilmiştir Sade dış görünümüne karşın, içte zengin kubbe geçişlerine sahiptir Erkekler kısmı soyunmalığı çift kasnaklı kubbesi ve taç kapısı ile uyarı çekmektedir Büyüklüğü, taç kapısı ve kubbe geçişleriyle erken dönem Osmanlı hamamlarının en orijinal ve güzel örneklerinden birisidir
Eskiçağa Yıldırım Bayezit Hamamı
Yeniçağa ilçesi, Eskiçağa köyünde yer almaktadır 791 H ( 1388 ) yılında Yıldırım Bayezit namına yapılmıştır Moloz taştan, minik bir hamamdır İki bölmeli sıcaklığı bulunmaktadır Sıcaklığın doğusunda iki halvet hücresi vardır Bu hücrelerden biri istiridye biçiminde tromplarla geçilen ve tepeye doğru daralan yıldızlardan oluşan kubbesiyle uyarı çekmektedir
Tabaklar Hamamı
Bolu il merkezinde yer almaktadır 16 yüzyılda Tavil Mehmed Paşa kadar yaptırıldığı varsayım edilmektedir Kadınlar kısmı fazla küçük tutulmuş, çifte bir hamamdır Ilıklık ve sıcaklığını muhafaza eden hamamın, soyunmalığı yıkılmıştır Moloz taştan duvarları, silme saçaklarla son bulmaktadır
Sultan Hamamı
Bolu il merkezinde yer almaktadır Mimari karakterine göre 16 yüzyıla tarihlendirilmektedir Vakıf kayıtlarında Sokullu Mehmed Paşa Vakfı olarak geçmektedir Erkekler ve kadınlar kısmından oluşan bir hamamdır İki kısımda soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşmaktadır Soğukluk üstünde bulunan kule şeklindeki feneri 19 yüzyıla aittir Bu fenerin aşağıda şadırvan bulunmaktadır
Altında Hamam
Gerede ilçesi, Kitirler Mahallesi, Bolu Caddesinde yer alan hamam 14asır sonlarına tarihlendirilmektedir Moloz taştan yapı edilen hamam; sıcaklık, ılıklık ve soğukluk bölümlerinden oluşmaktadır
Tarihi Çeşmeler
Bolu ’da yamalı kentleşmenin en fazla yıkım ettiği eserler arasında yer alan çeşmelerimizden bugün çok azı ayakta kalabilmiştir Bolu Merkezde (10) Göynük ’te (3), Mengen ’de (1) ve Mudurnu ’da (2) olmak üzere toplam (16) adet tescilli çeşme bulunmaktadır Bu çeşmelerin büyük bir çoğunluğu 19 yüzyıla aittir
Saraçhane Camisi cephesinde yer alan iki çeşme ile Bolu Merkez Büyük Cami Mahallesi, Aktaş Mahallesi, Karamanlı Mahallesi ve Karacaağaç Köyündeki Köroğlu çeşmesi Bolu çeşmeleri hakkında data vermektedir Bu çeşmelerin özelliği iki kenarı plasterli tekrar tekrar iki bölümden oluşan dikdörtgen cephelidir Silmelerin ayırdığı bu iki bölümden üsttekinin yüksekliği daha kısa olup; üzerinde bazen yazıt, bazen de çelenk içerisinde tuğra ve maşallah gibi ibareler yer alır Alt bölümde ise üstünde nebati bezemeler bulunan çeşme aynası vardır
Tarihi Köprüler
Bolu Merkezde Köprücüler Köyünde (1), Gerede İlçesi Çoğullu Köyünde (1), Mudurnu merkezde (1) edinmek üzere İl genelinde (3) adet tarihi kayıtlı köprü mevcuttur
Kazıbilimsel Harabeler
Frig Kaya Abidesi
Bolu Göynük ilçesi, Soğukçam Köyündedir MÖ 78 yüzyıllarda Anadolu ’da büyük bir devlet kuran Friglerin Bolu ’da da yerleştiğinin en önemli kanıtı olan kaya abidesi, aynı zamanda bilinen en uzun Frig kitabesi olma özelliğini de taşımaktadır Abide üzerinde üstte, kutsal günlerde Kybele heykelciğinin konulduğu üçgen bir niş ve altında da 9 satır yazıt bulunmaktadır
Seben Kaya Evleri
Bolu Seben ilçesinde, birbirine yakın aralıklarla, kayalara oyularak üretilmiş çok sayıda evden oluşan mesken yerleri mevcuttur Bunlardan en önemlileri Alpagut köyü – Muslar Mahallesi, Çeltikdere, Karca, Solaklar ve Kaşbıyıklar köylerinde bulunmaktadır Kaya evlerinden oluşan ikâmetgâh yerinde, kırmızı boyalı haç işaretlerine rastlanması; bazı evlerde şapel, rölik çukuru gibi uygulamalara yer verilmesi; Seben Kaya Evlerinin Erken Hıristiyanlık Döneminden, Orta Bizans Dönemine kadar kullanılmış olabileceğini akla getirmektedir
Çeltikdere Bizans Kilise Kalıntısı
Seben ilçesi, Çeltikdere köyü yakınında bulunan kilise Orta Bizans Döneminin ( MS842 – 1240 ) klasik dini mimari şemasına uygun bir şekilde haç biçiminde yapı edilmiştir 9 x 13 m ölçülerinde bir oturma alanına sahip olan kilise kesme taş ve tuğladan inşa edilmiş olup, batısındaki girişte narteksi, doğusunda ise dışa taşkın 3 yarım kubbe mevcuttur
Tarihi Kale Ve Sur Duvarları
Gerede Asar Kalesi
Gerede'nin 20 km doğusunda Örencik, Çağış ve Akçaşehir Köylerinin yakınında, her yöne hâkim kayalık bir yığın üzerindedir Çevrede arazi üstünde bolca Bizans seramiği görülmekte, bu da kalenin Bizans dönemine ait olduğunu göstermektedir Ayrıca kale üstünde kuzeye bakan bir mağara da mevcuttur
Gerede Keçi Kalesi
Gerede ’nin 5 km kuzeyinde Arkut Dağında etrafına hâkim bir tepededir Bizanslılar zamanından kalan kale, 1992 yılında restore edilmiştir Kale hakkındaki rivayete tarafından şehre atak olduğunda millet mal ve hayvanlarıyla beraber kaleye sığınırlar ve kendilerini savunurlarmış Yeniden böyle bir durumda kale etrafına yerleşen düşman gündüzleri kaleye saldırmakta ama başarılı olamamaktaymış Günlerce saldırılar devam etmiş ve kalede gıda sıkıntısı başlamış Bir gece burada yer alan ırk kaledeki bütün keçilerin boynuzlarına mum takarak yakıp, kalenin dışına salmışlar bir anda büyük bir ordunun üzerlerine geldiğini sanan düşman oradan kaçıp dağılmış ve Geredeliler keçileri baştan sona düşmandan kurtulmuş Kalenin ismi de buradan gelmekteymiş
Mudurnu Kalesi Kalıntıları
İlimiz Mudurnu ilçesinde yer alan ve savunma amaçlı kurulan kale kalıntıları, günümüze kadar mükemmel korunamamıştır
Antik Kentler
Bthynium – Cladiopolis (BOLU)
Hisartepe, Kargatepe, Fırkatepe ve Uğurluanip tepesini kapsayan alanda yerleşmiş olan BithyniumClaudiopolis şehrinin tarihi 1978 yılı Hisartepe kazısında ortaya meydana çıkan bulgulara göre MÖ 7 yüzyıla dek gitmektedir
Helenistik dönemde Bithynia Kralı Ziaelas ’ın (MÖ255235 ?) doğu seferi sırasında ele geçirilerek Bithynia Krallığı ’na bağlanan şehir halkı, o dönemde imar edilmiş ve şehre Bithynium ismi verilmiştir 1978 yılı Hisartepe kazısında yer alan Geç Helenistik döneme ait seramik parçaları açık havada, Bityhnia dönemi şehrine ilişkin başka bir buluntu şu ana kadar ele geçmemiştir MÖ 74 yılında Roma hâkimiyetine giren şehrin adı Roma imparatoru Claudius un (MS4154) adına izafeten Claudiopolis olarak değiştirmiştir Günümüz yerleşiminin, antik şehrin üstüne kurulması sebebiyle ayakta kalmış hiçbir inşa bulunmamaktadır Fakat,1978 yılı Hisartepe kazısında, Roma imparatoru Hadrian (MS117138) tarafından yaptırılmış olan Antinous Tapınağı ’na ait mimari parçalar bulunmuş, Hisartepe ‘nin güney yamaçlarında ise antik tiyatroya ait bazı izler saptama edilmiştir
Antinous Tapınağı ’na ait sütun, arşitrav ve friz parçaları ile antik tiyatroya ait kitabeli bir friz parçası halen Bolu Müzesinde sergilenmektedir Geçmiş yıllarda, şehrin muhtelif yerlerinde yapılan inşaatlara ait esas hafriyatlarında Roma dönemine ait heykeller, mimari parçalar ve mezar stelleri bulunmuştur19952006 yılları aralarında Bolu İli, Merkez İlçede Bolu Müzesi Müdürlüğünce yapılan kurtarma kazılarında toplam 72 adet Roma dönemine ait lahit ve tuğla kabir açığa çıkarılmıştır Mezarlarda bronz sikkeler, pişmiş toprak koku kabı ve kandiller, gözyaşı şişeleri gibi çok sayıda kabir hediyesi ele geçirilmiştir MS 23yüzyıllara tarihlendirilen laf konusu mezarların yayma alanı göz önünde bulundurulduğunda, Roma dönemi nekropolünün bu dek geniş bir alanı kapsaması, antik Claudiopolis ’in büyüklüğü konusunda da us vermektedir *
Bolu İli Tarihi Yerleri
Bolunun Tarihi mekanları
Bolunun Tarihi eserleri nelerdir
Bolu İli Tarihi Yerleri
Tarihi Bolu Evleri
Bolu merkez de 32, Göynük ’te 114, Kıbrıscık ’ta 2, Mengen ’de 3, Mudurnu ’da 207 ve Yeniçağa ’da 2 almak üzere toplam 360 adet sivil mimari örneği yapı mevcuttur
Göynük Evleri: Göynük ilçesi eski Türk Evleri bakımından epeyce zengindir İlçede 114 adet tarihi tescilli inşa bulunmaktadır
Burada yer alan evler 20 asır başlarına aittir Evlerin çatıları genelde kırma çatı türünde olup, üzerleri yerli kiremitle örtülüdür Bazı evlerin oturma odalarında farklı alanlara yönlendirilmiş motiflerle süslenmiş tavanlar bulunmaktadır Evler genellikle zemin fazla bir veya iki katlı olarak yapı edilmiş olup, içten merenlidir Evlerin önünde genelde Hayatadı bahşedilen avlular da yer almaktadır
Mudurnu Evleri: Mudurnu evleri, eski Türk evleri bakımından önemli bir özelliğe sahiptir İlçede 207 adet tarihi kayıtlı inşa bulunmaktadır
Sivil mimari özellikleri açısından Göynük evlerine benzerlik bildiren, ilçenin tarihi ve kültürünü yansıtan evler korumaya dargın ve ilçe Kentsel Sit Alanıbildiri edilmiştir Sivil mimari özelliğini en hoş bir biçimde belirten özel mülkiyete sahip konakların en güzelleri olan Armutçular Konağı, Keyvanlar Konağı, Kazanlar Konağı, Yarışkaşı Konağı, Hacı Abdullahlar Konağı gezilip görülmeye bedel yerlerdir
Büyük Camii (Şimşek Bayezit Camii)
İlimiz Merkez Büyük Camii Mahallesinde yer alan camii ilk olarak Şimşek Bayezit tarafından 1382 yılında, mimari bir külliyenin merkezi olarak yaptırılmıştır Olasılıkla ahşap olan bu cami 1891 yılında yanmış ve 1899 yılında ise kubbeli olarak yeniden yapılmıştır 1944 yıllarında zarar görmüş ve orijinali yer yer bozularak onarılmıştır Çift minareli, tek kubbeli olan caminin iç mekânları çok güzel Türk motifleri ile süslenmiştir 1999 depreminden daha sonra orijinaline uygun bir şekilde onarılmıştır
Kadı Camii
İlimiz merkezinde bulunan cami; mimari karakterine göre XVI yüzyıla tarihlendirilmektedir Bolu Livası Salnamesine göre eser; Demirtaş Paşazade Mehmet Bey tarafından yaptırılmıştır Dikdörtgen planlı caminin mihrap bölümü beş cepheli olarak dışa taşkındır Kesme taştan inşa edilen cami düz ahşap tavanlıdır Caminin eyvan biçiminde, sivri kemerli ve iki tarafı mihrabiyeli bir taç kapısı vardır Taç kapı girişi basık kemerli ve pembe mermerdendir Ahşap antre kapısı ise; Osmanlı kündekari işçiliğinin güzel örneklerinden birisini teşkil etmektedir
Saraçhane Camii
İlimiz merkezinde yer alan caminin kitabesine kadar H 1163 (1750 ) tarihinde Silahtar Mehmet Ağa göre onarılmıştır Evliya Çelebi Seyahatnamesi ve Mimar Sinan ’ın eserlerinin listesini veren Tezkeretül Ebniyede Mimar Sinan ’ın eseri olarak görülmektedir Bu durumda cami başlangıçta 16 yüzyılda Mimar Sinan tarafından üretilmiş, bu caminin harap olmasıyla da Silahtar Mustafa Ağa göre yeniden ihya edilmiştir Dikdörtgen planlı caminin köşelerinde kesme taş, beden duvarlarında 3 sıra tuğla, 4 sıra moloz taş kullanılmıştır Cami cepheleri, sivri kemerli alçı şebekeli ve dikdörtgen çerçeve üzeri alınlıklı pencereleri ile çeşme, gül bezek, kirpi saçak, köşe pahı ve kuş evi gibi uygulamalarla zengin bir görünüme sahiptir Kuzeydoğusunda kesme taş kare kaideli, silindirik gövdeli tuğladan minaresi yer almaktadır
İmaret Camii
Bolu merkez de, Saraçhane Camisinin güneydoğusunda yer almaktadır Vakıf kayıtlarına kadar Kızıl Ahmed Bey soyundan Şemsi Paşa tarafından 16 yüzyılda yaptırıldığı anlaşılan cami, süre içerisinde gördüğü onarımlarla orijinalliğini büyük ölçüde yitirmiştir Cami duvarları dört sıra tuğla, bir sıra taş dizisinden oluşmaktadır Dikdörtgen planlı caminin tümce kapısı üstünde, üst üste iki kartuş içerisinde iki satır sülüs yazıt yer almaktadır Kuzeybatı köşede tuğla minaresi bulunmaktadır II Abdülhamid zamanından kalma üzeri nakışlı ahşap bir tavanı vardır
Ilıca Camii
İl merkezine 5 km mesafede, Karacasu Beldesindedir Kitabesine tarafından; H 916 (15101511) yılında, İsfendiyar oğullarından Musa Paşa tarafından yaptırılmıştır 1944 depreminde hasar görebilen cami, 1960 yılında taç kapısı hariç eski ölçüsünde yeniden inşa edilmiştir Moloz taş arası, tuğla hatıllarından oluşan cami duvarları, kirpi saçaklarla son bulmaktadır Kare planlı caminin kuzeyinde yer alan taç kapısı, olağan ölçülere ve sade bir görünüme sahiptir
Karaköy Camii
İl merkezinin 7 km batısında, Karaköy ’de bulunan caminin taç kapısı üzerinde bulunan çini kitabesine tarafından; H 970 (1562 – 1563 ) tarihinde Musa Paşa oğlu Mehmet Bey ’in annesi göre Cuma Camisi olarak yaptırılmıştır Dikdörtgen planlı, moloz taş örgülü camiyi kiremitli bir çatı örtmektedir Mermerden yapılmış cümle kapısı ve üzerinde bulunan çini kitabesiyle dikkat çekmektedir Sülüs hatlı kitabenin zemini lacivert; yazılar ise, beyaz renklidir Alttan ve üstten nebati bordürlü kitabenin, harf ve satır aralarına çiçek motifleri serpiştirilmiştir Bordür ve çiçek motiflerinde kırmızı, yeşil ve beyaz renkler kullanılmıştır
Mudurnu Yıldırım Camii
Mudurnu ilçe merkezinde yer alan cami; medrese ve hamamdan oluşan bir külliye içerisinde yer almaktadır Caminin güneyinde bulunan aynı adlı hamamın kitabesine kadar 1382 yılına tarihlenen cami, Şehzade Bayezit (Yıldırım) tarafından yaptırılmıştır Cami, kareye yakın dikdörtgen şeklinde bir asıl mekân ve üç bölümlü son cemaat yerinden oluşmaktadır Ana mekânı 19,43 m çapında yüksek kasnaklı bir kubbe örtmektedir Caminin kuzeybatısında, kesme taş kare kaideli, silindirik gövdeli tuğla minaresi yer almaktadır Moloz taşla yapı edilen cami duvarları, kubbe ağırlığını karşılamak üzere kalın ve hain tutulmuştur Cami, geniş kubbesi ve planıyla birincil görev Osmanlı mimarisinin manâlı bir eseridir
Kanuni Camii
Mudurnu ilçe merkezinde bulunan cami; moloz taştan, dikdörtgen planlı olarak inşa edilmiştir İki katlı pencere düzenlemesine sahip olan caminin içinde mahfil saçaklarında nebati nakışlar bulunmaktadır Caminin kuzeybatı köşesinde, çokgen taş kaideli, silindirik gövdeli tuğla minaresi yer almaktadır Cami plan ve mimarisiyle Alışılmış Dönem Bolu camileriyle benzerlik göstermektedir böylece 16 yüzyıla tarihlenebilecek olan cami; zaman içinde geçirdiği onarımlarla orijinal görünümünü kısmen yitirmiştir Cami haziresinde yer alan ve bu camide devir yapmış olan imamlara ait olan mezar taşlarında, caminin ismi “Camii Cedid olarak geçmektedir Bu mezar taşlarından en eskisi H1178 (1764) tarihlidir Caminin, Kanuni Sultan Süleyman göre yaptırıldığına ilişkin kitabe veya doküman bulunmamaktadır
Samsa Çavuş Camii
Mudurnu ilçesi, Güveytepe Köyü yakınında bulunmaktadır Kareye yakın dikdörtgen planlı cami, bir Cuma mescididir Hakkında yazılı bir doküman bulunmayan caminin, Osman Gazinin silah arkadaşı ve Osmanlı Devletinde birincil çavuş unvanını taşıyan, Samsa Çavuş tarafından yaptırıldığı kabul edilmektedir Moloz taş duvarlarıyla sade bir görünüme sahip olan cami; ayakta kalmış en erken Osmanlı eserlerinden biri olması bakımından önemlidir
Göynük Gazi Süleyman Paşa Camii
Göynük ilçesinde, Akşemsettin Türbesinin yanına bulunur 13311335 yıllarında Gazi Süleyman Paşa kadar yaptırılan camii, yıkıldığından Sultan 2 Abdülhamit ’in emri ile bugünkü cami yaptırılmıştır Kesme taştan dikdörtgen planlı olan cami geç tahsis mimari özelliklerinde ahşap tavanlı ve tek minarelidir
Yukarı Tekke Camii
Gerede ilçesinde yer alan camii, kitabesine tarafından 1844 yılında Abdullah Efendi kadar yaptırılmıştır Kerpiçten, dikdörtgen planlı caminin doğu köşesinde kesme taştan bir türbe yer almaktadır
Yeniçağa Şimşek Camii
Yeniçağa ilçesi Eski Çağa Köyünde bulunan camii, 1388 yılında Yıldırım Bayezit kadar yaptırılmış, daha sonraları ise yenilenmiştir Dikdörtgen planlı ve ahşap tavanlıdır
Akşemseddin Türbesi
Fatih Sultan Mehmet'in hocası olan ve 1459 yılında vefat eden Akşemseddin Hazretlerinin türbesi, Göynük ilçesinde Gazi Süleyman Paşa Camii'nin avlusunda bulunur Osmanlı ilim dünyasının bu büyük şahsının 1459 ‘da vefatından daha sonra, 1464 yılında Fatih Sultan Mehmet kadar yaptırılan türbe altıgen planlı ve kubbeyle örtülü olup, dış yüzü küfeki taşlarla kaplıdır Her yüzeyde sivri kemerli, iki katlı pencere düzenlemesine sahiptir Kapısı sivri kemerli bir niş içerisinde olup; üstünde yapı kitabesi bulunmaktadır Türbe içerisinde Akşemseddin Hazretlerinin ve oğulları Fakih ile Nurihüda Çelebilerin sandukaları vardır Akşemseddin Hazretlerine ait olan sanduka, kapıdan girince sağda yer almaktadır 250 x 050 m boyutlarındaki sanduka ceviz ağacındandır Üzeri, kabartma yazı ve çiçek motifleriyle bitmiş olan sanduka, ahşap işçiliğin çok değerli bir örneğidir 1987 yılındayenileme yapılmıştır Akşemseddin Hazretlerinin türbesi her yıl binlerce birey tarafından ziyaret edilmektedir
Tokadi Hayreddin Türbesi
Tasavvuf kaynaklarının 1535 tarihinde ölüm ettiğini kaydettikleri Tokadi Hayreddinin Türbesi il merkezinin 13 km batısındadır Türbe, farklı alanlara yönlendirilmiş türden ağaçların gölgeleri ile örtülü bir tepe üstünde bulunmakta ve o kadar fazla birey göre ziyaret edilmektedir
Ömer Sekkin Türbesi
Göynük ilçe merkezindedir Hacı Bayram Veli Hazretlerinin müridi ve Akşemseddin Hazretlerinin arkadaşı olan Ömer Sekkin ’e ait olan türbenin 1449 yılında yapıldığı ileri sürülmekte ise de; bu tarih belli değildir Yüksek bir platform üstüne ayrıntılarıyla kesme taştan inşa edilmiştir Sekizgen planlı türbe, kubbe örtülüdür Giriş kapısı önünde iki sütuna oturan, kubbeli bir revak yer almaktadır Türbe cephelerinde bir atlamalı olarak sivri kemer alınlıklı, dikdörtgen çerçeveli pencerelere yer verilmiştir Giriş kapısı sivri kemer alınlıklı ve basık kemerlidir Kemer üzerinde abes bir kitabe kartuşu yer almaktadır Türbe içerisinde Ömer Sekkin ’e ait bir sanduka bulunmaktadır
Aşağıda Tekke Türbesi
Gerede ilçemizde bulunan türbe, Şeyh Halil Efendi ve Oğlu Mustafa Efendi göre 1844 yılında yaptırılmıştır Moloz taştan, köşeleri paflı, kare planlı bir türbedir
Yukarı Tekke Türbesi
Gerede ilçesinde aynı adla bilinen caminin yanındadır 1900 yılında yaptırılmıştır
Hacı Halil Efendi Türbesi
Gerede Seviller Mahallesinde 1843 yılında sekizgen planlı ve kubbeli olarak yapılmıştır Türbe içinde II Mahmut göre Hacı Halil Efendiye yazılmış bir levha bulunmaktadır
Ümmi Kemal Türbesi
Türbe, Bolu ’nun 25 km güneydoğusunda Tekke Köyünde bulunur Anadolu ’nun fethi için Buhara ’dan gelen Yüksek Dağ Erenlerinden olan ve 1475 ’te ölüm eden Ümmi Kemal namına yaptırılmıştır Kesme taştan, altı köşeli türbe, ahşap çatıyla örtülüdür Ümmi Kemal ’in yazdığı Türkçe anından bir bölümü, halen İstanbul Beyazıt Kütüphanesinde bulunmaktadır
Kasım Büyükbaba Türbesi
İl Merkezine 7 km uzaklıkta Çamyayla Köyündedir Türbe, altı köşeli planlı olarak kesme taştan, 1510 yılında vefat eden Kasım Efendi namına zamanın kadısı göre yaptırılmıştır
Aşağıda Taş Han
Bolu Merkez ilçe, Büyükcami Mahallesindeki Yıldırım Bâyezid Camisinin batısında yer almaktadır 1750 yılında eşraftan Belli Ağa göre yaptırılmıştır Kesme taştan yapı edilen hanın girişi güneydendir Dairesel kemerli girişin üzerinde bir cumba yer almaktadır Köşeleri pahlı ve üstten silme saçaklı handa, mazgal ve küçük dikdörtgen çerçeveli pencereler kullanılmıştır
Yukarı Taş Han
Bolu merkez ilçe, Büyükcami Mahallesindeki Aşağı Taş Han'ın kuzeyinde yer almaktadır Kitabesine kadar; H 1219 (1804 )yılında Serbevvab Hacı Abdullah Ağa kadar yaptırılmıştır Açık avlu etrafında, iki katlı revaklı odalardan oluşmaktadır Ayrıntılarıyla kesme taşla inşa edilmiş olan hanın, girişi doğudandır Karoser duvarlarından çıkıntı teşkil eden eyvan şeklindeki girişinin büyük bir ahşap kapısı vardır Revak kemerleri üzerinde çörten ve kuş evleri bulunmaktadır
Kiliseli (Tüccar) Han
Gerede ilçe merkezinde yer alan han, 19yüzyıla tarihlenmektedir Açık bir avlu etrafında, ahşap revaklara açılan odalardan oluşmaktadır Kuzeygüney doğrultusunda dikdörtgen planlıdır Hana güneyden yuvarlak kemerli, çift kanatlı, büyük bir kapı ile girilmektedir Moloz taş ile inşa edilen hanın, bazı bölümlerinde tuğla, köşe ve pencere çerçevelerinde kesme taş, revaklarda ise ahşap kullanılmıştır Hanın doğu cephesi iki yanına alınlık aşağıda bulunan orta pencerelerin kilit taşlarında; kuzey bölümde haç işareti, güney bölümde ise, “Maşallah ibaresi ile H1345 tarihi bulunmaktadır
Gazi Süleyman Paşa Hamamı
Göynük ilçe merkezinde bulunmaktadır Gazi Süleyman Paşa tarafından, cami ile birlikte yaptırılmıştır( M1331 – 1335 ) Erkekler ve kadınlar kısmından oluşan çifte bir hamamdır Her iki bölümde soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bulunmaktadır Duvarlarda kesme taş, kubbe kasnaklarında moloz taş kullanılmıştır Üstteki örtüsü kubbe, dilimli kubbe ve beşik tonozlardan oluşmaktadır Kubbe geçişleri tromp ve Türk üçgenleriyle sağlanmıştır 1950 yılında geçirdiği onarımla kat silmeleri ve cephe taşlarının çoğu yenilenmiştir Orijinal ebat ve planını koruyan en eski Osmanlı hamamlarından birisidir
Bolu Yıldırım Bayezit Hamamı ( Orta Hamam )
Bolu il merkezinde yer almaktadır Kitabesine tarafından, H791 ( 1389 ) yılında Çelebi Bayezit göre yaptırılmıştır Mimarı, Ömer Bin İbrahim ’dir Erkekler ve kadınlar kısmından oluşan çifte bir hamamdır Moloz taşla inşa edilmiş olan hamam, kubbelerle örtülüdür Kubbelerde parlak feneri ve ışık gözleri bulunmaktadır Zengin iç süslemelere sahiptir
Mudurnu Şimşek Bayezit Hamamı
Mudurnu ilçe merkezinde yer almaktadır Erkekler kısmı giriş kapısı üzerindeki yazıt ve vakfiye özetine göre; H 784 ( 1382 ) yılında Şehzade Bayezit tarafından yaptırılmıştır Mimarı, Ömer Bin İbrahim ’dir Çifte hamam tarzında, moloz taştan inşa edilmiştir Sade dış görünümüne karşın, içte zengin kubbe geçişlerine sahiptir Erkekler kısmı soyunmalığı çift kasnaklı kubbesi ve taç kapısı ile uyarı çekmektedir Büyüklüğü, taç kapısı ve kubbe geçişleriyle erken dönem Osmanlı hamamlarının en orijinal ve güzel örneklerinden birisidir
Eskiçağa Yıldırım Bayezit Hamamı
Yeniçağa ilçesi, Eskiçağa köyünde yer almaktadır 791 H ( 1388 ) yılında Yıldırım Bayezit namına yapılmıştır Moloz taştan, minik bir hamamdır İki bölmeli sıcaklığı bulunmaktadır Sıcaklığın doğusunda iki halvet hücresi vardır Bu hücrelerden biri istiridye biçiminde tromplarla geçilen ve tepeye doğru daralan yıldızlardan oluşan kubbesiyle uyarı çekmektedir
Tabaklar Hamamı
Bolu il merkezinde yer almaktadır 16 yüzyılda Tavil Mehmed Paşa kadar yaptırıldığı varsayım edilmektedir Kadınlar kısmı fazla küçük tutulmuş, çifte bir hamamdır Ilıklık ve sıcaklığını muhafaza eden hamamın, soyunmalığı yıkılmıştır Moloz taştan duvarları, silme saçaklarla son bulmaktadır
Sultan Hamamı
Bolu il merkezinde yer almaktadır Mimari karakterine göre 16 yüzyıla tarihlendirilmektedir Vakıf kayıtlarında Sokullu Mehmed Paşa Vakfı olarak geçmektedir Erkekler ve kadınlar kısmından oluşan bir hamamdır İki kısımda soğukluk, ılıklık ve sıcaklık bölümlerinden oluşmaktadır Soğukluk üstünde bulunan kule şeklindeki feneri 19 yüzyıla aittir Bu fenerin aşağıda şadırvan bulunmaktadır
Altında Hamam
Gerede ilçesi, Kitirler Mahallesi, Bolu Caddesinde yer alan hamam 14asır sonlarına tarihlendirilmektedir Moloz taştan yapı edilen hamam; sıcaklık, ılıklık ve soğukluk bölümlerinden oluşmaktadır
Tarihi Çeşmeler
Bolu ’da yamalı kentleşmenin en fazla yıkım ettiği eserler arasında yer alan çeşmelerimizden bugün çok azı ayakta kalabilmiştir Bolu Merkezde (10) Göynük ’te (3), Mengen ’de (1) ve Mudurnu ’da (2) olmak üzere toplam (16) adet tescilli çeşme bulunmaktadır Bu çeşmelerin büyük bir çoğunluğu 19 yüzyıla aittir
Saraçhane Camisi cephesinde yer alan iki çeşme ile Bolu Merkez Büyük Cami Mahallesi, Aktaş Mahallesi, Karamanlı Mahallesi ve Karacaağaç Köyündeki Köroğlu çeşmesi Bolu çeşmeleri hakkında data vermektedir Bu çeşmelerin özelliği iki kenarı plasterli tekrar tekrar iki bölümden oluşan dikdörtgen cephelidir Silmelerin ayırdığı bu iki bölümden üsttekinin yüksekliği daha kısa olup; üzerinde bazen yazıt, bazen de çelenk içerisinde tuğra ve maşallah gibi ibareler yer alır Alt bölümde ise üstünde nebati bezemeler bulunan çeşme aynası vardır
Tarihi Köprüler
Bolu Merkezde Köprücüler Köyünde (1), Gerede İlçesi Çoğullu Köyünde (1), Mudurnu merkezde (1) edinmek üzere İl genelinde (3) adet tarihi kayıtlı köprü mevcuttur
Kazıbilimsel Harabeler
Frig Kaya Abidesi
Bolu Göynük ilçesi, Soğukçam Köyündedir MÖ 78 yüzyıllarda Anadolu ’da büyük bir devlet kuran Friglerin Bolu ’da da yerleştiğinin en önemli kanıtı olan kaya abidesi, aynı zamanda bilinen en uzun Frig kitabesi olma özelliğini de taşımaktadır Abide üzerinde üstte, kutsal günlerde Kybele heykelciğinin konulduğu üçgen bir niş ve altında da 9 satır yazıt bulunmaktadır
Seben Kaya Evleri
Bolu Seben ilçesinde, birbirine yakın aralıklarla, kayalara oyularak üretilmiş çok sayıda evden oluşan mesken yerleri mevcuttur Bunlardan en önemlileri Alpagut köyü – Muslar Mahallesi, Çeltikdere, Karca, Solaklar ve Kaşbıyıklar köylerinde bulunmaktadır Kaya evlerinden oluşan ikâmetgâh yerinde, kırmızı boyalı haç işaretlerine rastlanması; bazı evlerde şapel, rölik çukuru gibi uygulamalara yer verilmesi; Seben Kaya Evlerinin Erken Hıristiyanlık Döneminden, Orta Bizans Dönemine kadar kullanılmış olabileceğini akla getirmektedir
Çeltikdere Bizans Kilise Kalıntısı
Seben ilçesi, Çeltikdere köyü yakınında bulunan kilise Orta Bizans Döneminin ( MS842 – 1240 ) klasik dini mimari şemasına uygun bir şekilde haç biçiminde yapı edilmiştir 9 x 13 m ölçülerinde bir oturma alanına sahip olan kilise kesme taş ve tuğladan inşa edilmiş olup, batısındaki girişte narteksi, doğusunda ise dışa taşkın 3 yarım kubbe mevcuttur
Tarihi Kale Ve Sur Duvarları
Gerede Asar Kalesi
Gerede'nin 20 km doğusunda Örencik, Çağış ve Akçaşehir Köylerinin yakınında, her yöne hâkim kayalık bir yığın üzerindedir Çevrede arazi üstünde bolca Bizans seramiği görülmekte, bu da kalenin Bizans dönemine ait olduğunu göstermektedir Ayrıca kale üstünde kuzeye bakan bir mağara da mevcuttur
Gerede Keçi Kalesi
Gerede ’nin 5 km kuzeyinde Arkut Dağında etrafına hâkim bir tepededir Bizanslılar zamanından kalan kale, 1992 yılında restore edilmiştir Kale hakkındaki rivayete tarafından şehre atak olduğunda millet mal ve hayvanlarıyla beraber kaleye sığınırlar ve kendilerini savunurlarmış Yeniden böyle bir durumda kale etrafına yerleşen düşman gündüzleri kaleye saldırmakta ama başarılı olamamaktaymış Günlerce saldırılar devam etmiş ve kalede gıda sıkıntısı başlamış Bir gece burada yer alan ırk kaledeki bütün keçilerin boynuzlarına mum takarak yakıp, kalenin dışına salmışlar bir anda büyük bir ordunun üzerlerine geldiğini sanan düşman oradan kaçıp dağılmış ve Geredeliler keçileri baştan sona düşmandan kurtulmuş Kalenin ismi de buradan gelmekteymiş
Mudurnu Kalesi Kalıntıları
İlimiz Mudurnu ilçesinde yer alan ve savunma amaçlı kurulan kale kalıntıları, günümüze kadar mükemmel korunamamıştır
Antik Kentler
Bthynium – Cladiopolis (BOLU)
Hisartepe, Kargatepe, Fırkatepe ve Uğurluanip tepesini kapsayan alanda yerleşmiş olan BithyniumClaudiopolis şehrinin tarihi 1978 yılı Hisartepe kazısında ortaya meydana çıkan bulgulara göre MÖ 7 yüzyıla dek gitmektedir
Helenistik dönemde Bithynia Kralı Ziaelas ’ın (MÖ255235 ?) doğu seferi sırasında ele geçirilerek Bithynia Krallığı ’na bağlanan şehir halkı, o dönemde imar edilmiş ve şehre Bithynium ismi verilmiştir 1978 yılı Hisartepe kazısında yer alan Geç Helenistik döneme ait seramik parçaları açık havada, Bityhnia dönemi şehrine ilişkin başka bir buluntu şu ana kadar ele geçmemiştir MÖ 74 yılında Roma hâkimiyetine giren şehrin adı Roma imparatoru Claudius un (MS4154) adına izafeten Claudiopolis olarak değiştirmiştir Günümüz yerleşiminin, antik şehrin üstüne kurulması sebebiyle ayakta kalmış hiçbir inşa bulunmamaktadır Fakat,1978 yılı Hisartepe kazısında, Roma imparatoru Hadrian (MS117138) tarafından yaptırılmış olan Antinous Tapınağı ’na ait mimari parçalar bulunmuş, Hisartepe ‘nin güney yamaçlarında ise antik tiyatroya ait bazı izler saptama edilmiştir
Antinous Tapınağı ’na ait sütun, arşitrav ve friz parçaları ile antik tiyatroya ait kitabeli bir friz parçası halen Bolu Müzesinde sergilenmektedir Geçmiş yıllarda, şehrin muhtelif yerlerinde yapılan inşaatlara ait esas hafriyatlarında Roma dönemine ait heykeller, mimari parçalar ve mezar stelleri bulunmuştur19952006 yılları aralarında Bolu İli, Merkez İlçede Bolu Müzesi Müdürlüğünce yapılan kurtarma kazılarında toplam 72 adet Roma dönemine ait lahit ve tuğla kabir açığa çıkarılmıştır Mezarlarda bronz sikkeler, pişmiş toprak koku kabı ve kandiller, gözyaşı şişeleri gibi çok sayıda kabir hediyesi ele geçirilmiştir MS 23yüzyıllara tarihlendirilen laf konusu mezarların yayma alanı göz önünde bulundurulduğunda, Roma dönemi nekropolünün bu dek geniş bir alanı kapsaması, antik Claudiopolis ’in büyüklüğü konusunda da us vermektedir *