Bombaların Kralı “Büyük İvan” Ya Da “Çar Bombası”

New Meksico ’daki nükleer deneme çalışmalarında, bu projenin öncü ve en önemli ismi olan Robert Oppenheimer, test sırasında bombanın ortaya çıkardığı muazzam tesir ve yıkıcılık karşısında Eski bir Hindu metni olan Gita ’lardan alıntı yaparak şunları demişti “Ben vefat oldum, dünyaların yok edicisi
ABD ’in öncülük ettiği ve ‘ ’Mannhattan Projesi ’ ’ olarak adlandırılan nükleer bomba yapım çalışmaları 1945 yılında sonuçlanarak birincil başarılı testlerden sonra bu bomba Japonya ’da kullanılmıştır Burada yalnızca katastrofik bir yıkım değil bununla birlikte insanlık medeniyeti açısından yeni ve daha ölümcül bir tehlikenin varlığı ortaya çıkarmıştır Fisyon esasına dayanan atom bombasının icadından daha sonra ülkeler arası silahlanma yarışı daha tehlikeli ve hızlı bir hal almış kısa zamanda atom bombasından onlarca kat daha zinde hidrojen bombaları geliştirilmiştir ve geliştirilen bu bombalarla dünyanın yaklaşık olarak bir karpuz gibi ayrıntılarıyla değil edilmesinin sadece anlık bir mesele olduğu anlaşılmıştır
Teorik çalışmalarına Birleşik Devletler göre başlanan hidrojen bombası Soğuk Savaşın gözünü yıkım ve baskı hırsı bürümüş devletleri göre sıkı bir silahlanma yarışının ana gündemi olmuştur Abd ve Sovyetler arasındaki Küba Füze Krizi, Berlin Duvarı gibi çekişmelerin sonucu olarak Dönemin Sovyet Devlet Lideri Nikita Kruşçev göre, Birleşmiş Devletlere karşısında bir baskı gösterisi ve misilleme olarak yapılması istenmiştir
Soylu Davranış Hırsı ve Ruslar
Dünyanın en büyük bombası olarak kabul edilen Çar Bombası ya da askeri kod adıyla AN602 ,Rus tarihindeki dünyaya meydan okuma ya da her şeyin en azametlisine sahip olma idealinin de bir sonucudur Yakın plandan tarihin tozlu sayfaları karıştırıldığında hepsine de ‘ ’Çar ’ ’a ve çarlığa ait manasında Çar ismi verilen dünyanın en büyük çanı (Çar Kolokol Çanı), dünyanın en büyük savaş topu(Çar Puşka Topu) gibi eser üretme geleneğinin bir halkası olduğu görülürKeza burada uyarı çeken bir öteki ayrıntı da şudur: Sovyet Komünizm felsefesinde Rus tarihinin monarşik Çarlık Dönemine ait olan her şey gericiliğin ve karşı devrimin simgesi sayıldığından bu adlandırma aynı zamanda Rus milliyetçiğinin bir yansıması olarak kabul edilebilir
Bombanın Gelişim Serüveni
Bombanın patlatıldığı 30 Ekim 1961 tarihinden üç sene öncesine kadar Büyük devletler aralarında Nükleer Silahların Kısıtlanması Antlaşmaları imzalansa da bu süreçte gerçekleşen siyasi olaylar antlaşmaların tersine nükleer silahlanmayı hızlandırmıştır Sovyetlerin halihazırda geliştirdiği ve bilim adamlarının üzerinde çalıştığı nükleer projeler devam ederken Sovyet lider Nikita Kruşçev nükleer çalışmaları yürüten bilim adamlarıyla bir toplantı düzenleyip devam eden projeleri durdurarak o yılın sonbaharına değin sonra Çar Bombası adı bahşedilen bu bombanın yapılması emrini vermiştir Nikita Kruşçev toplantıya ‘ ’Emperyalistlere bir ders ve neler yapabileceğimizi bildiren bir yanıt olacak bu bomba ’ ’ diyerek başlamış sözlerine Kruşçevin sözleri aslında bu heybetli projenin biraz da siyasi bir mesaj olduğunu göstermektedir
Teknik Yönleriyle Çar Bombası
Sovyet liderlerin bombanın yapım emrini vermesiyle birlikte projenin başındaki isim olan Meşhur Nükleer Fizikçi Andrei Dimreviç Sakarov Urallar gizli nükleer silah laboratuvarında, 100 megatonluk bombayı geliştirmek için bir ekip seçer Viktor Adamsky, Yuri N Babaev, Yuri Trutnev Yuri Smirnov bu ekipte bulunan en meşhur isimlerdir ilk olarak 100 megaton olması planlanan bomba yaratacağı nükleer felaketlerin öngörülememesi nedeniyle 50 megaton olarak tasarlanmıştır
Yapımı tamamlandığında bomba bütünüyle 27 ton ağırlığında ,8 metre boyunda ,2 metre genişliğindeydiBomba ilk elden patlama bölgesine götürülemediğinden tren yoluyla ve dikkat çekmemek için araba süsü verilerek taşınmıştırBombanın ağırılığı ve kıtalar arası mesafelrde kullanımına uygun uçak bulunamadığı için özel olarak Tupolev 95 tarzı bir uçak geliştirlmiş ve bomba bu uçakla atılacağı yere taşınmıştır Bombayı taşıyan uçağın pilota ve ekibine geri dönülemeyecek bir tahsis olduğu belirli hem uçak mürettebatını tehlikesiz bir şekilde patlama alanından uzaklaştırabilmek için bombaya özel yapım bir düşmeyi geciktirici 800 kg ağırlığında paraşüt monte edilmiştir Bu özel güvenlik tedbirine rağmen patlama sırasında uçak sahiden de bütün manasıyla kaçamayarak 1 kilometre yükseklik kaybetmiştir Bu özel misyonda bulunan Pilot Binbaşı Andrei E Durnovtsev, Bombayı başarıyla bıraktıktan sonradan ‘ ’Yarbay ’ ’ rütbesine terfi ettirilerek ‘ ’Milli Kahraman ’ ’ ilan edilmiştirBombanın testi için özel olarak Sibirya ’nın kuzeyinde pek eksik insanın yaşadığı Novaya Zemleya adası tercih edilmiştirBomba 10,500 metrede uçaktan atıldıktan sonradan saniyede 188 km çabuk inişe geçmiş ve yaklaşık olarak 4000 metrede infilak etmiştir Patlamanın gerçekleştiği anda uçak 45 km güvenli mesafeye ulaşmıştı Patlamının yaşanmasıyla birlikte yaşanan basınç bulutu 64 km yükseğe çıkmış 40 kilometrelik bir dağılma göstermiştir
Kısa bir çalışmayla hazırlanan bu heybetli bomba , esas olarak 3 derece derece bir hidrojen bombası olarak tasarlandı başlangıçta fisyon bombası ateşlenerek termonükleer bombanın patlaması sağlanıyor Patlatılan termonükleer bomba da çok daha büyük öteki termonükleer bombaları ateşliyor Sonuçta ortaya olağanüstü bir enerji çıkıyor Çar Bombası patladığı anda 8 kilometre çapında bir alev topu oluşturdu 4 kilometre yükseklikte patlatılan bombanın oluşturduğu alev topunun yere değmesi bekleniyordu Bombanın yarattığı şok dalgası yerden geri sekerek, ateş topunu yukarı iterek hesapların şaşmasına sebep oldu Patlama 4000 metre yüksekliğine rağmen büyük bir ateş topu gökyüzüne yayıldı ve gözlemci uçakların tespitiyle patlama noktasının aşağıda patlama basıncı 300 PSI olarak ölçüldü bu ölçüm Hiroşima ’da yaşanan yığın basıncın altı katıydı Patlamanın flaş bulutlu gökyüzündeki aydınlığa rağmen rağmen, 1000 kilometrelik bir mesafede göründüTeste katılan bir gözlemci karanlık gözlükleriyle ile aydınlık bir ışık gördüğünü ve hatta 270 km mesafede bir termal nabız etkilerini hissettiğini açıklama etti Testin yapıldığı noktadan 55 kilometre uzaktaki Severny kasabasındaki bütün binalar değil oldu 270 kilometre uzak teste katılan bir birey, ısı dalgasını hissetti Patlama noktasından 100 kilometre uzaktaki insanların 3 derece yanıkla karşılaşabileceği söyleniyor
Çar Bombası ’nın yarattığı şok dalgası nedeniyle 900 kilometre uzakta (İstanbul – Ankara arası 700 kilometre, hatırlatalım), Norveç ’te ve Finlandiya ’da bir takım evlerin camları patladı Bombanın sebep olduğu sismik şok ise Dünya çevresinde 3 tur attı Eğer bomba yer aşağıda patlatılsaydı, 81 şiddetinde zelzele yaratacaktı
sonuç olarak gelinen noktada lüzum teste katılan bilim adamları lüzum projenin başındaki bilim adamlarının verdiği bilgiler ulusal giz nedeniyle bugün hala tartışmalıdır Keza bombanın etkilerinin tamamen amacına hizmet edip etmediğiyle ilgili siyasi ve askeri çevrelerce yapılan tartışmalar halen devam etmektedir
Kaynakça:
http:trwikipediaorgwikiNovayaZemlya
http:trwikipediaorgwikiAndreySaharov
http:trwikipediaorgwiki%C3%87arBombas%C4%B1
http:nuclearweaponarchiveorgRussiaTsarBombahtml