Bor Madeni Nedir ? Önemi ve Kullanım Alanları Nelerdir ?

Erkek fertilitesi, sağlıklı ve kaliteli erkek sprermi olarak tanımlanır Araştırmalara göre erkek sperm kalitesi geçmişe tarafından daha düşüktür ve her geçen gün düşmeye devam etmektedir Eşinin gebe kalması için uzun zamandır bir beklenti içinde olanlar, yaşam tarzı değişiklikleri ve birkaç püf nokta ile doğurganlığını artırma şansını bulabilir İşte erkek fertilitesini arttırmak ve sperm sağlığını iyileştirmek için 11 nasihat; 1) Diyete Bazı Antioksidanların Eklenmesi Antioksidanlar, genellikle kanser ve yürek hastalığı savaşçıları olarak aşina ilaçlardır Bu ilaçlar ayrıca erkek fertilitesini de artırabilir Yapılan araştırmalara kadar; ilave olarak antioksidan bölge erkeklerde DNA’da zarar görmüş sperm sayısı, antioksidan almayan erkeklerin spermlerine kadar daha eksik bulunmuştur Hem bazı araştırmacılar, erkeklerin ilave antioksidanlar aldıklarında, çiftlerin daha yüksek gebelik oranlarına sahip olduğunu keşfetmiştir Birçok antioksidan olmasına rağmen, sperm sağlığını iyileştirmede çok etkili olanlar mevcuttur Bu antioksidanlar şunlardır; • Çinko: yengeç, istiridye, kümes hayvanları,kırmızı et, ve baklagillerde bulunur • C vitamini: En fazla kırmızı biber, kivi, portakal ve greyfurt gibi meyve ve sebzelerde bulunur:wwwbilgiustamcomresimler201901f61300x200alt 300 200 • Selenyum: Brezilya cevizinde yüksek miktarlarda bulunur (1 porsiyon jurnal önerilen değerinizin yüzde 780’ini sağlar) Ayrıca ton balığı, morina, dana eti, hindi ve tavukta da bulunur • E Vitamini: fındık, yağ ve yeşil yapraklı sebzelerde bulunur • Folik Asit : Dana karaciğerinde, yeşil yapraklı sebzelerde, meyvelerde, fasulyelerde bezelyelerde ve genel olarak takviye edilmiş tanelerde bulunur • Likopen: kayısı, domates, karpuz ve pembe greyfurt da bulunur Bu antioksidanlardan daha fazlasını yapılan diyete eklenebilir Lakin her şeyin fazlası hasar olduğu bilinerek kararında bu besinleri yemek yemek en iyisidir Örneğin Brezilya fıstığı her gün yenmemesi öğüt edilir Olur Ya antioksidan takviyesi düşünülüyorsa; doktorunuzla bu kararınızı tartışılması önerilir Çünkü kullanılan ayrı ilaçlar varsa etkileşim yapabilirler 2) İlişkiye Girme Sıklığının Artırılması:wwwbilgiustamcomresimler201901f25300x139alt 300 139 Bir bebek sahibi elde etmek isteniyorsa öncelikle gereklilik duyulan, ilişkiye girme zamanıyla yumurtlama zamanını eşit getirmektir aynı zamanda, yapılan çalışmalar tüm ay boyunca seks hayatını aktif tutmanın sperm kalitesini artırmaya muavin olduğunu açıklamışlardır Araştırmacılar “Sık seks, semen sağlığı için önemlidir demiştir Yani seks hayatındaki yoğun aktivitenin sperm sağlığı açısından kayda değer olduğunu vurgulamıştır Yapılan çalışmalar, iki günden daha az bir süredeki cinsel birleşmede meydana gelen meninin kalitesinin yüksek kalitede olduğunu göstermiştir Yaklaşık 3000 erkekten oluşan bir çalışmada bu kişilerin cinsel birleşme gün sayısı göz önünde tutularak bunlara yan sperm hareketliliği (spermin nasıl yüzdüğü) ve morfolojisine (sperm şekli) konusunda bilimsel verilere ulaşılmıştır Bu araştırmaya tarafından; • Düşük sperm sayısı olan erkeklerde, spermlerinin seksten uzakta kaldığı bir günden sonradan en iyi şekilde yüzdüğü bulunmuştur Sperm şekli, sıfır ila iki günlük yoksunluktan sonra en iyi durumdadır • Sperm sayısı olağan olan erkeklerde, 10 jurnal bir süreçle seksten uzaktan kaldıktan sonra sperm sağlığı kayda değer ölçüde azalmıştır • Sperm en iyi durumda yetişmek için haftada en düşük iki kez seks yapılmaya çalışılmalıdır Ve bu cinsel birleşme yalnızca yumurtlama dönemiyle kısıtlı bırakılmamalıdır 3) Soya Alımına Uyarı Edilmeli Araştırmacılara tarafından; yeme alışkanlıklarına bakan bir araştırma çalışmasında çok artı soya, erkek fertilitesi için fena olabilir ve sperm sayınızı etkileyebilir sonucuna ulaşılmıştır Bunun yanında; sadece tofu yemeyenler için bu alıştırma geçerli olmayacağı anlamına gelmez Soya, bugün soya kıymasında köfte, enerji barı ve afiyet içecekleri de dahil elde etmek üzere birçok gıdada bulunur Çalışmada, yüksek miktarda soya yiyen erkeklerin sperm sayısı, yemeyen erkeklerden daha düşük olduğu bulundu Gerçekten, en yüksek soya alımına sahip erkeklerin, bu yiyecekleri yemeyen erkeklerden 41 milyon ml daha eksik spermleri vardır Fakat soya içeren gıdaların, hepsi fena olmayabilir Öteki araştırmacılar tarafından, bu gıdanın prostat kanserini önlemeye muavin olabileceğini bulunmuştur Peki ne yapılmalı diye düşünenler için; soya ve sperm sayısı üstüne yapılan çalışmalar, artı kilolu ya da obez olan erkeklerin soyaya daha zinde bir tepkime verdiğini bulmuştur Keza, soya alımı ne değin yüksek olursa, sperm konsantrasyonu böylece düşüktür 4) İşyerinde Zehirli Kimyasallardan Kaçınılması:wwwbilgiustamcomresimler201901f92300x194alt 300 194 Sperm kalite ve sayısımı artmak istiyenler için; yaptıkları meslek ile ilgili bir değer biçme yapmaları etkin olabilir Yapılan çalışmalar sonucunda; çiftçiler, ressamlar ve vernik kullanan meslek dallarında, kısırlık riskinde artışa rastlanmıştır Bir grup olarak çiftçiler, ressamlar ve vernik kullananlar, diğer alanlarda çalışan erkeklerle karşılaştırıldığında, sperm sayısının kayda değer ölçüde düşmesi olasılığı ve kısırlık oranının fazla daha yüksek olması laf konusudur Diğer bir iş grubu olan Metal işleri ve kaynakçılar ise; sperm hareketliliğinin kötü olma sıklığının daha yüksek olduğu mesleklerdendir Bu yüksek kısırlık vakalarının ve zayıf sperm sağlığının nedeni bilinmemektedir Bir olanak, boya, vernik, metal işleme ve tarımda (örneğin haşere ilaçları) yer alan kimyasalların spermlere zarar vermesi olasılığıdır Metal işçileri için sperm sayısını azaltan fazla ısınma problemi de olabilir Bu alanlardan birinde çalışanlar için ne yapılmalı sorusu da halihazırda basit cevabı olmayan şiddet bir sorudur Araştırmacılar, bu mesleklerde çalışan erkekler için sperm sağlığının kötü olduğunu tespit ederken, işlerini değiştirdiklerinde ne olacağını ya da halen bu pozisyonlarda çalışırken erkek üretkenliğine zarar vermekten kaçınmanın yolları olup olmadığına henüz bulamamışlardır Bir duyarlı göstergesi olarak; işyerinde toksinlerle mümkün olduğunca bağlantı etmekten kaçınılması, maske takılması, elen giyilmesi veya vücutlarını bu kimyasallardan korumak için özel kıyafetler giyilmesi tavsiyeler arasındadır 5) Sigara Kullanımı:wwwbilgiustamcomresimler201901f72300x169alt 300 169 Sigara içmeyi ayrılmak için böylece neden olmasının yanına, sperm üretkenliğini de etkiliyor olması ayrılmak için etkin bir neden olabilir Sigarayı ele vermek erkek sperm sayısı ve kalitesinde manâlı derecede etkilidir Sigara içme alışkanlığı ve sperm kalitesi üstüne yapılan araştırmalarda, bu alışkanlığın sperm sayısını ve sağlığının azalttığı, hem sperm hareketindeki azalmanın (spermin yüzebilme kabiliyeti) ve sperm şeklinin de dahil almak üzere çoğu yönünü etkilediğini göstermiştir Araştırmacılar hem Mikroenjeksiyon tedavisi olan ICSI ve tüp bebek tedavisi olan IVF gibi doğurganlık tedavileri uygulanırken içilen sigaranın bu tedavi başarısı üzerinde manâlı ölçüde negatif etkisi olduğunu bulmuşlardır Hem erkeğin sigara içme alışkanlığının, bayan partnerinin doğurganlığına zarar verdiği saptama edilmiştir Yapılan araştırmaya göre, sigara dumanına maruz kalan kadınların, düşük IVF galibiyet oranlarına sahip olduğunu ve olasılıkla hamilelik kaybı riskini arttırdığını bulunmuştur 6) Erkek Üreme Organlarının Serin Tutulması Erkeğin doğurganlığı üreme organlarının olduğu yerde başlar Bu kısmın sıcak tutulması üreme fertilitesini düşürebilir Bir dizüstü bilgisayarın ısısı doğurganlığı etkileyebileceği riski göz önünde tutularak, dizüstü bilgisayarı masaya yerleştirilmesi nasihat edilir Erkek üreme organları yeri; adi vücut ısısının aşağıda yakalamak için vücudun dışındadır Olağan vücut ısısı olan 986 F’ın (takriben 37 derece) üstündeki sıcaklıklarda tutulması spermlere hasar verebilir Erkek Üreme organının sıcaklığını teftiş altında tutabilmek için şu noktalara dikkat edilmesi gerekir; • Sıcak uzun süreli banyo yapmaktan ve sıcak küvette kalmaktan kaçınılmalıdır • Uzun zaman oturur posizyonda kalmaktan kaçınılmalıdır Araştırmaya kadar, uzun süre oturmak testislerin içinde bulunduğu cilt kesesi olan skrotal’ın sıcaklıkları artırabilir Masa başında çalışanlar veya uzun vakit seyahat yerine getirmek zorunda kalanlar mola verip gezindiğinde bu riski üye indirir Bu bununla birlikte meslek konsantrasyonu için de iyidir, böylece verimlilik ve enerji aynı anda artırabilir • Araçlarda koltuk ısıtıcıları kışın çalıştırılmamalıdır Bir Takım araçlarda yer alan koltuk ısıtma mekanizması soğuk kış sabahları için iyi bir hafıza gibi gelse bile olağan skrotal sıcaklıklardan daha yüksek olabilir • Dizüstü bilgisayarıyla kucakta çalışılmamalıdır Kucağa konan dizüstü bilgisayarı, ayrıca bilgisayarı yetişmek için birleştirilen üçgenin taban olmayan kenarı pozisyonundan keza de bilgisayarın ürettiği ısıdan dolayı skrotal sıcaklıkları daha yüksek değerlere getirebilir Bu riskin önlemek için dizüstü bilgisayarlarıyla masa üstünde çalışmayı alışkanlık haline getirilmesi erkek fertilitesi artırmak için faydalı bir adım olabilir:wwwbilgiustamcomresimler201901f52300x169alt 300 169 • Erkek iç çamaşır çeşidi olan baksırın uzun süreli kullanımında erkek fertilite dostu olup olmadığı halen ağız dalaşı konusudur Yapılan çalışmalardan bazıları baksır kullanımını yardımcı görürken diğer çalışmalarda zararlı görmektedirler Burada önemli olan konu; giyilen iç çamaşırın fazla kuytu ve sıkı olmaması, nefes alabilen bir bez kullanılmış olması durumunda iç çamaşır seçiminin olasılıkla kayda değer bir etmen olmayacağıdır 7 ) İdeal Kilo Kontrolü Obezite öyle çok hastalığa neden olabildiği gibi, erkek fertilitesine zarar verebilir Erkek üretkenliğini artırmanın bir yolu kiloyu daha dinç bir seviyeye getirmektir Aşırı şişman veya güçsüz elde etmek, hormon dengesini bozabilir ve bu da sperm sayısının düşmesine niçin olabilir Kilonun ideal kilo değerlerinde olup olmadığının kontrolü karoser kitle indeksi (BMI) ile denetleme edilmeli, fazla veya çelimsiz olunması durumunda gerekenler yapılmalıdır Zayıf erkekler üzerine yapılan bir çalışma sonucunda, BMI’si 20’den minik olanların sperm konsantrasyonunun düşük ve sperm sayısının yüzde 281’in aşağıda olduğunu bulunmuştur Keza, üreme sisteminde rol oynayan bir hormon olan FSH’nın, güçsüz erkeklerde daha yüksek olduğu bildirilmiştir Öbür bir çalışmada, obezite olan erkeklerin düşük testosteron seviyelerine sahip olduğu ve BMI seviyeleri arttıkça sperm sayısında düşüş olasılığında büyüme gözlemlenmiştir Mesela, adi BKİ’li erkekler için yüzde 532’nin düşük sperm sayısına sahip olduğu bulundu Aşırı şişman erkeklerde yüzde 9,52 düşük sperm sayısına ve obez erkeklerde yüzde 15,62 düşük sperm sayısına sahiptir 8) Alkol Alımına Uyarı Edilmeli Ara Sıra alkol içmek sorun olmayabilir, fakat ileri gitmek doğurganlığa zarar verebilir Alkolik olan erkekler üstünde yapılan bir araştırmada, sigara içmeyenlerin ve alkol almayanların yüzde 37’sine kıyasla sadece yüzde 12’sinin adamakıllı adi sperm sayısı ve sağlığına sahip olduğunu bulunmuşturAlınan alkol arz arttıkça, sperm sayılarında düşüş, sıradan sperm biçiminde azalma ve sperm kalitesinde kötüleşme gözlemlenmiştir Bir diğer çalışmada, IVF yani tüp bebek tedavisi yaptıran çiftlere bakıldığında, her bir erkek için günlük tüketilen her alkollü meşrubat için, ölü doğuma yol açma riskinin 2 ila 8 kat arttığı bulunmuştur Bu negatif durum, özellikle tüp bebek tedavisinin içinde olduğu bir ay içerisinde içilmesi durumunda geçerlidir bununla beraber, diğer çalışmalar erkeklerin doğurganlığı ile sadece birkaç alkol aralarında bir ilişki bulamamıştır Bu konuda bilhassa alkol kullanan bireyler; bu içecekleri günlük yerine haftada birkaç defa kullanıma düşürürse alkolün zararlı etkilerini minimize edeceği düşünülmekle birlikte IVF tedavisinde olanlar için alkol alımını sıfıra indirmeleri öğüt edilir 9) Diş ve Dişeti Sağlığına Dikkat Edilmeli:wwwbilgiustamcomresimler201901f35300x180alt 300 180 Ahenkli olarak yapılan; diş muayenesi diş ve diş etini daha sağlıklı tutabildiği gibi doğurganlığın korunmasında da muavin olabilir Erkek genital organlarında bulunabilen bakteriyospermi ya da menide bakteri varlığı, erkek kısırlığına sebep olabilmektedirBir araştırma sonucuna tarafından, menide bakteri yer alan erkeklerin yüzde 23’ünde sadece antibiyotik tedavisinden sonra düzelme olmamıştır Araştırmacılar, antibiyotiklerle düzelmeyen bazı erkeklerde diş muayenesi yapmış ve hepsinde mevcut çare edilmemiş diş problemleri tespit etmişlerdir Bir başka çalışmada da hasta grubunun diş problemleri tedavi edilmiş ve diş tedavisinden altı ay daha sonra, hastaların menilerinde tekrar ölçüm yapılmıştır Deneme grubunun üçte ikisi sperm sağlığında iyileşme görülmüş, üçte birinde de sperm sağlığında bir gelişme olmamıştır 10) Batı Diyetinden Uzaktan Durulmalı Dinç beslenmenin üretkenliğe etkisini laboratuvar ortamlarında tahlil etmek zordur Çünkü kişi bir yıl her tarafında bir laboratuvarda tutularak onun beslenmesi ve üretkenliği yoklama altında tutulması imkansızdır Bu konuda sadece mümkün ilişkiler mercek altına alınarak sonuçlara varılmaya çalışılmıştır Batı diyeti pizza, bitmiş etler, çok şekerli abur cuburlar, fazla artı rafine tahıl ve çok şekerli içecekler gibi yiyecekleri taşıyan fastfood tarzı beslenmedir Araştırmalara göre; bu beslenme alışkanlığı bilindiği gibi o kadar çok sağlık durumu problemini de beraberinde getirdiği gibi erkek fertelitesinde de olumsuz etkilere sahiptir Sağlıklı bir sperm için gerekli olan; dinç proteinler yeğlemek (balık ve tavuk gibi), fazla artı sebze ve meyve edinmek, dinç yağlar (zeytinyağı ve fındık gibi) yemek ve daha pozitif kepekli tahıllar tüketmekle elde edilebilir 11) Mevcut Olan Sağlık Durumu Problemlerinin Tedavisi :wwwbilgiustamcomresimler201901f46300x159alt 300 159 Altta yatan tıbbi problemleri tedavi etmek, doğurganlığın artmasına yardımcı olabilir Mevcut ve geçmiş afiyet geçmişi konusunda doktora içten olunması fertilite artışı için önemlidir Örneğin; çare edilmeyen şeker hastalığı , özellikle retrograd boşalmaya neden olan kısırlığa yol açabilir Belirtileri olmasa bile, retrograd boşalma teşhisi konulduysa kan şekerlerini deneme ettirmek gerekir Diyabetli kişilerin üçte biri bu rahatsızlıklarının farkında olan değillerdir Üreme sistemi veya idrar yollarında çare edilmeyen bir enfeksiyon erkeklerde kısırlığa neden olabilir Örneğin, cinsel yolla bulaşan hastalıklar (STD’ler), sperm hareketliliğinin azalmasına niçin olabilir ve tekrarlayan STD enfeksiyonu, semen geçişini engelleyebilecek kusurlara niçin olabilir Bir Takım enfeksiyonların, kısırlığın yanı sıra hiçbir semptomu yoktur, bu nedenle uyumlu test önemlidir Kısırlığa yol açabilecek diğer tıbbi durumlar tiroit hastalığı , Crohn hastalığı, çölyak hastalığı , Cushing sendromu ve anemidir Bu hastalıklar da çoğunlukla gözden kaçırılır Mesela, bir tanı konmadan önce birinin tiroit problemleri ile yıllardan beri dolaşmasına genelde sık rastlanır:wwwbilgiustamcomresimler201901f82300x130alt 300 130 Erkek fertilitesi ile ilgili sıradan olmayan durumlar söz konusu ise bu endişelerin dile getirilmesi, içinden çıkılamayan durumlarda kişinin kendi kendini yiyip ruhsal ve psikolojik sağlığını etkilemesinin önüne geçer Bebek sahibi olmaya karar vermeden önce; ilk olarak doktora danışılması tavsiye edilir Bilinmelidir ancak; her geçen gün gelişme kaydeden afiyet sektöründe erkek üretkenliğini artırıcı yeni çözümler bulunmuş olabilir Litaratür: • Boxmeer JC, Smit M, Utomo E, Romijn JC, Eijkemans MJ, Lindemans J, Laven JS, Macklon NS, Steegers EA, SteegersTheunissen RP “Seminal plazmada düşük folat, gelişen sperm DNA hasarı ile iliþkilidir Doğurganlık ve Sterilite Aug; 92 (2): 54856 Epub 2008 Aðustos 22 • Chavarro JE, Toth TL, Sadio SM, Hauser R İnsan Üreme 2008 Adale; 23 (11): 258490 Epub 2008 23 temmuz • Thoghtcocom