Boratav: Tıkanma var, artık IMF programı da çözüm değil

İktisatçı Prof. Dr. Korkut Boratav, İstanbul seçiminin muhalefet lehine sonuçlanması ve “hükümetin bu sonucu kabul eder görüntüsünün” iç siyaset açısından tansiyonları biraz hafilettiğini lakin iktisadın dış kırılganlığıyla ilgili sıkıntıların şimdi çözülmediğini söyledi.

Boratav, yenilenen İstanbul seçiminin akabinde iktisattaki gelişmeleri Cumhuriyet’e şöyle kıymetlendirdi:

-İstanbul seçiminin muhalefet lehine sonuçlanması ve hükümetin bu sonucu kabul eder manzarası, iç siyaset açısından tansiyonları biraz hafifletti. Bunun süreksiz rahatlığını hissediyoruz. Lakin iktisadın dış kırılganlıkları şimdi çözülmedi. Hükümet dövizin iç finansal sisteme yansımalarını şimdi çözemedi. Bankalarla döviz borçlusu şirketler ortasındaki borç yapılandırma sürecinin bilhassa iki kesimde, güç ve inşaat bölümlerinde ağırlaştığını, Hazine ve Maliye Bakanı nisan ayında açıklamıştı. Burada dış borç yükümlülüğü altına giren lakin karları, Türkiye’deki gelirleri TL üzerinden olan çok sayıda şirket var. Bunların dolara endekslenmiş gelirleri bile Hazine’ye yüktür, bunlar da sorundur.



Tıkanma var

-Hükümetin seçim şokundan sonra ne çeşit bir yapı değişikliğine gideceği, yani Cumhurbaşkanı’nın kendi kabinesinde iktisat sorumluluğunu hangi istikamette, kime aktaracağı muhakkak değil. Şu anda hükümet dış finansman meseleleriyle ilgili tıkanma noktasında.

Tansiyon artabilir

-Amerika ile ilgili S-400’ler ve F-35’ler etrafında odaklanan politik sorunla ilgili bir tahlil ufukta görünmüyor. İktisadın dış meseleleri gündeme ister istemez bir IMF tipi kredi mutabakatı var mı yok mu, sorusunu getirecek. Cumhurbaşkanı’nın nasıl bir tutum alacağını bilemiyoruz. Bu seçim öncesinde her iki hususta da “Türkiye IMF’ye gitmeyecek, S-400’ler sorunu bizim açımızdan bitmiştir” demişti. İkinciyi sürdürürse tansiyon büyük ihtimalle daha fazla artacak.

IMF programı tahlil değil

Uzun yıllar uluslarası finans sermayesine, yani Türkiye’ye giren kısa vadeli spekülatif ve dış borçlanmayı artıran açık sermaye hareketleri siyasetine angaje olmuş bir hükümet, olağan olarak bu angajmanını sürdürmek istiyorsa IMF’ye yönelmelidir. 



Yönelmesi beklenir fakat Türkiye ile eşzamanlı olarak IMF’ye gitmiş olan Arjantin’in ekonomik durumu şu anda Türkiye’den daha berbattır. Yani Türkiye şu anda IMF programı uygulamıyor, ne kadar küçüldüğünü biliyoruz. Son 6 ayda 2.8 civarında, 2019’un birinci üç ayında da yüzde 2.6 civarında küçüldü. Arjantin’in küçülme temposu, bizden daha makûs. Yani IMF programının benimsenmesi tansiyonu hafifletir lakin tahlil değildir.

IMF’ye gitmek de Türkiye’nin buhranını bir mühlet için daha da derinleştirecektir. Arjantin’in IMF programı altında iktisadı birinci 3 ayda yüzde 5.8 küçülmüştür. Türkiye’nin 2,6 küçülmüştür. Bizimkilerin başarılı olduğunu göstermez, krizin Türkiye’de de süregeldiğini gösterir. Fakat IMF’nin kısa periyotta bir ferahlık getirmesi de gündemde değil, bunu da vurgulamak zorundayım.