Borderline kişilik

Borderline kişilik Borderline karakter Aşağıdakilerden en az besinin varlığı ile birlikte ,genç erişkinlik döneminde başlayan , kişilerle olan ilişkilerde, kendilik algısında ve duygulanımda tutarsızlıklar ve ani dürtüsel davranışlarla karakterize bir durumdur 1Gerçek veya varsayılabilecek , mümkün bir terk edilmeyi durdurmak için çılgınca çaba harcamak 2Karsısındakileri fazla büyütüp, göklere çıkarma ve aşırı değersizleştirip, gözden düşürerek, yerin dibine sokma gibi başkalarına aşırı layıkdeğersizlik verme ile dışarı giden aykırı ilişkiler 3Kimlik karmaşası denilen kendini algılayışında, dostluk, cinsel şart ya da ağırlık bahşedilen kültürel ahlaki değer anlayışında değişkenlikler 4Kendine zarar verme olasılığı artı olan ,2 ya da daha çok durumda sonunu acele ile, aniden yapılan eylemler (bir anda çok para harcama, madde kullanımı,seri ve tehlikeli araç yararlanma, birdenbire aşırı yemek yeme, önceden düşünülmeyen uygun olmayan cinsel davranışlar) 5Tekrarlayan bir şekilde intihar girişimleri, intihar tehditleri, kendi kendine hasar verme (bıçak,tıraş bıçağı vs ile kendi cildini kesme, sigara ile ışıklandırma, kafasını , yumruğunu sert yerlere dövme gibi) 6Duygu durumunda aşırı tepkililiğe yan olarak kesintisiz hissi değişkenlik hali (saatler içinde değişen surelerde ardarda öfkelilik, endişe, kaygı, sevinç dönemleri) 7Kişinin kendisini durmadan boşlukta hissetmesi 8Öfkeye etken olamama (ağız dalaşı etme, yüksek sesle hakaret,çiğlik atma eşya kırma gibi) 9Stresle ilişkili gelip geçici kendine musibet yapılacağı düşünceleri veya dissosiyatif belirtiler Rahatsızlığın asal özelliği ortak birebir ilişkilerde , kendilik algısı (kendine görüş , kendini kabul ediş ve kendini sergileyiş) ve duygulanımda uyuşmama ile ilişkileri etkileyebilen ani hesapsız davranışlardır Bu kişilerde kesintisiz bir ayrılık ve reddedilme fikri yaşandığı için bu gibi bir durumun izlenimi edinildiğinde duygulanım, kendilik şehvetli ve davranışlarda kayda değer farklılıklar yaşanırAyrılık veya planlananların oluşmaması durumlarında yoğun hiddet ve öteki belirtiler yaşanır Yalnız baslarına olmaya dayanamaz ve birilerinin varlığına ihtiyaç duyarlar Bu yalnızlığı durdurmak için intihara yeltenebilirler Birebir ilişkilerinde bilhassa karsı cinsten kişilere aralıksız bağlanma, onları bir eski yunan tanrı veya tanrıçaları gibi görüp yüceltirler İlişkilerine koskocoman bahis ve hedeflerle baslar, gerektiğinden fazla özel hayatlarını paylaşır, karşılığında aynisini beklediklerinden duş kırıklığına uğrarlarBu defa onları daha önce oturttukları tahtlarından indirip gözlerinden düşürürler bu nedenle arkadaşlıkları gelip geçici ve fırtınalı bir seyir izler Hedefleri, inandıkları değerler, dost yapıları, cinsel eğilimleri, benimsedikleri düşünceler ,mesleki tutku ve amaçları değişkendir Sürekli olarak kendilerini boşlukta hissettikleri için uğraşıp, oyalanacak bir şeyler arıyor gibidirler Karsı taraftan beklediklerini bulamadıklarında öfkelerini sergiler, sonrasında bundan nedeniyle suçluluk, vicdan azabı, utanç duyguları yasar ve kendilerini önemsiz , kuvvetsiz, kotu hissederler Bu kişiler içininsanin kendi kendine ettiğini 7 mahalleli etmez sözü fazla yerinde düşerKendilerine maddi ve manevi acıdan zarar verir, başladıklarını bitiremezler, yüzüp kuyruğuna gelseler bile Yoğun stresli dönemlerde halusinasyon dediğimiz varolmayan ses,görünüm vs gibi algılar,kendi vücuduna ve çevreye yabancılaşma görülebilmektedir Kendileri yada çevreye yabancılaşma yasayabilirler Kişisel ilişkilerinden ziyade kendilerini terletmeyeceklerini ve gerekli karşılığı alabileceklerini düşündükleri sanal şeyler, cansız nesneler, veya hayvanlar üzerinden doyum sağlamaya çalışıp, kendilerine güvenli bir liman oluşturabilirler id Eğitim ve evlilik hayatları fırtınalı bir denizde filikayla yolculuk gibidir Ayrılık,boşanma ve yeniden bir araya gelmeler görülebilir Eşlik eden bozukluklar: Buhran ve distimi Alkolmadde dilekçe bozuklukları Yeme bozuklukları Travma sonrası stres bozukluğu Dissosiyatif kimlik bozukluğu Diğer karakter boz Toplumda görülme oranı: Genel nüfus içinde % 23 oranında görülmektedir Araştırmalara tarafından hastanede yatanlar aralarında %19 ; ayaktan tedaviyi sürdürenler aralarında % 11 oranında olduğu gözlenmiştir Rahatsızlığın cinsiyet kalıtım özellikleri : Toplum geneli ile karşılaştırıldığında hastalık gösterenlerin 1 derece yakınlarında beş kat daha pozitif görüldüğü saptanmıştırAilede madde bağımlılığı ,antisosyal kb ve depresif bozukluklara karsı da daha yüksek bir risk vardır Rahatsızlığın oluş sebepleri: Rahatsızlıktaki merkezi serotonin işlevindeki azalmanın öfkeli ve dürtüsel davranışlarla ilişkili olabileceği düşünülmüştür Bir diğer görüşe göre de çocuk gelişmesinde 1,52,5 ağıt arası donemde çocuğun bölünme ve kendi basına davranışlar sergileyebilme çabalarına annelerinden gelen cezalandırıcı tavırların şiddetli ayrılık korkularına yol açtığı öne sürülmüştür Gene benzer bir görüşe kadar çocuk ebeveyn ilişkisinin erken dönemlerindeki bozukluklar ( çocuğun yeterli dikkate alınmayıp, hislerini ve davranışlarını gözardı etmek çocukta yerinde, olumlu ve sabit bir benlik hissi oluşmasını önleyecek ,aralıksız desteğe gereklilik duyacaktır Ailede hissi paylaşımın olmaması , aile içi yoğun çatışmalar, ufak yaslarda belli başlıbaba kaybı, ayrılığı, çocuğun yasadığı bedensel ve cinsel tacizler rahatsızlığa akım oluşturur Ailesel özellikleri: Bu kişilerin ailelerinde erken donemde ebeveyn kaybı,travma tik ayrılmalar ya da her ikisi yüksek oranda bulunmaktadır Genellikle her iki ebeveynde de keskin bir şekilde psikiyatrik sorun vardır Annelerde karasızlık ve buhran gözlenirken;babalar ya meydanda yoktur veya karakter itibariyle yoktur yada bozuktur Aileler saldırgan davranışlar, alkolizm, fiziki veya cinsel tacizler (fakat bunlar hastaya da uygulanmıştır) sebebiyle yıpranmış veya parçalanmıştır Rahatsızlık boşanmış veya evlatlık verilmiş ailelerde daha artı saptanmıştır Hastalığın sureci: Rahatsızlık gençlik donemi öncesinde konuya dikkat verememe, öğrenme güçlükleri ve toplumsal çekilme, sosyal ortamlardan soğukluk ile kendini göstermektedir Gençlik döneminde bütün yakınmalar başlamakta, yari sayıda vaka ise 40'larından sonra uyumlu bir cevre ve is hayatına kavuşabilmektedir bununla birlikte birçok eğitimini tamamlayamamakta, islerini kaybedip, evliliklerini veya birlikteliklerini sürdürememektedir Rahatsızlıkta intihar tehditleri önemsenmelidir Bu grup hastalarda % 810 oranında intihar sonucu olum görülmektedir Çare: Bu kişilerin uzun sureli kişisel psikoterapiden faydalanırlar Kişisel terapide bilişsel davranışçı terapi yanında duygulanım dalgalanmaları ve ani dürtüsel davranışlar için hap tedavileri uygulanabilmekte, intihar eğiliminin olduğu yoğun gerilim dönemlerinde kısa sureli hastanede yataklı tedavi yerinde olmaktadır Kişiler grup terapisinden faydalanabilmektedirler