Borsa Dolar İlişkisi Var mı? Dolar Yükselirken Borsa Neden Düşmüyor?

Dolar yükselirken, Borsa da mı yükseliyor? Ya da Borsa ile Dolar ortasında tam karşıtı bir bağlantı mi var? 

Geçtiğimiz bir kaç yıl ki bilhassa 2021'in son çeyreğinde dolar hayatımızın en kıymetli ögelerinden biri haline geldi.

Borsa İstanbul'un dolar ile olan ilgisinde ise birtakım dönüm noktaları görülürken, genel olarak paralel seyir göze çarpıyor.

Ortalarındaki bağlantıya biraz daha yakında bakalım.


Borsa ile kur ortasında nasıl bir bağ var?



Grafikte görülen mor barlar dolar/TL fiyatlamaları olurken, Borsa İstanbul'un yükselişle kapandığı günler yeşil, düşüşle kapandığı günler kırmızı görülüyor.

Artık de bu bölgeleri neden işaretledik bakalım.

Bu sayılar ne anlatıyor?


1. bölge 2018 yılında 'Rahip Krizi' de olarak bilinen kur ataklarının yaşandığı periyot.

2. bölge ise Mart 2020 yani Türkiye'de birinci hadise görülmesi ki Borsa İstanbul'daki düşüş keskin bir biçimde göze çarpıyor.

3. bölge Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak istifasının yaşandığı süreç tıpkı vakitte iktisat idaresinde de bir değişim olmuştu. Borsada yükseliş dolarda gerileme göze çarpıyor.

4. bölge Merkez Bankası Naci Ağbal'ın vazifeden alınarak yerine Şahap Kavcıoğlu'nun atandığı devir ki geçtiiğimiz hafta yaşanan devre kesiciler o devirde de sıkça tetiklenmişti. 

5. ve son devir de faiz indirimlerinin başladığı periyodu gösteriyor. Kurlarda yaşanan yükselişi ise anlatmaya gerek yok. 

Görünen o ki Dolar/TL ve Borsa İstanbul BİST 100 endeksi çok da başka kalamıyorlar ve paralel bir seyir izliyorlar.


Daha yakından bakalım



Bu grafikte ise tarih aralığını kısaltırsak son bir yıldaki hareketleri görüyoruz. Evvelki grafikte görülen 4 ve 5. devirlerdeki hareketleri daha ayrıntılı görmek mümkün.

Dolar bazında Borsa İstanbul nasıl hareket ediyor?



Borsa İstanbul'un birinci iki grafikte TL bazında hareketlerine bakmıştık.

Bu grafikte ise maaşımızı dolarla alsak Borsa İstanbul'da BİST 100 endeksi ne kadar olurdu kısmını görebiliyoruz.

1. bölge Merkez Bankası Lider değişimi, 2. bölge de kurların faiz indirimleri sonrasında yükselişi ki bu periyotta Borsa İstanbul'un soluksuz yükseldiğini de biliyoruz. Lakin görünen o ki dolar bazında oynaklık artarken dışarıdan bakınca endeks muhakkak bir bölgede kalmış.

"Kendini enflasyondan korumak isteyen yatırımcı Borsa'ya akın etti"



'Borsada Oynanmaz' kitabının müellifi Ekonomist Murat Sağman, Problem İktisat Kanalı yayınında borsa-kur bağlantısında, enflasyon-faiz alakasına dikkat çekiyor. 

Yüzde 14 olan siyaset faizinin enflasyon karşısında negatif getiri sağlamasından kaynaklı yatırımcıların enflasyondan kendilerini korumak için altın, döviz, gayrimenkul ya da borsa yatırımı yaptığının altını çizen Sağman, dolar ve borsa ortasında kanıtlanmış teorik bir bağlantı olmasa da dolar bazında ucuz kalan şirketlere kendini enflasyondan korumak isteyen yatırımcının akın ettiğini belirtiyor. 

son olarak da Borsa İstanbul'un dolar bazında çok ucuz kaldığını hatırlatıyor.

"Kur-Borsa bağlantısı aslında zayıf"



Garanti BBVA Yatırım Yöneticisi Tufan Cömert ise geçen haftalarda yayımladığı araştırma raporunda, “Faiz artırım sıkıntısının borsalar açısından kıymetli olduğunu gözden kaçırıyoruz” diyor ve ekliyor: 

“Şurası açık ki hem dünyada hem Türkiye'de “ne alırsam kazanırım” evresi bitti. Yanlışsız hisseyi, yanlışsız vakitte alan kazanacak artık” 

Cömert, şöyle devam ediyor:

Kredili alımların da birebir paylar etrafında ağırlaşması ile bir müddettir daima birebir şeyi konuşur olduk: Kur üst, borsa üst. Evet, grafik bazlı bakarsak bu türlü bir alaka olduğu aşikar, lakin üstteki korelasyon matrisine bakarsanız istatistiki manada aslında zayıf bir bağ olduğunu göreceksiniz. Üstelik Cuma gününü de bu matrise dahil ettiğimizde, ilginin çok daha zayıf göründüğünü de not edeyim

Cömert, “Faiz düşük kaldıkça borsa, TL yatırımcısı açısından rakipsiz olmaya devam edecek” dedi. Cömert, oynaklığın ise bir mühlet daha sürebileceğini aktardı.