Yurt içi piyasalar yılın son çeyreğinde global pay senedi rallisine katılırken, gelişmiş ve gelişmekte olan ülke borsaları ortasında getiri bazında birinci sıralarda yer alan BIST 100 endeksi, 2021'i yüzde 25,8 yükselişle 1.857,65 puandan tamamladı
Dolar bazlı bakıldığında ise BIST 100 endeksi geçen sene yüzde 29,3 bedel kaybetti.
Dünya genelinde enflasyon baskısı
Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi 2021'in son 3 ayındaki güçlü atakla yılı yüzde 25,8 getiriyle tamamlayarak global hisse piyasaları ortasında lokal para cinsinden en güçlü performanslardan birini sergiledi.
Global iktisat Kovid-19 salgını ve dünya genelindeki enflasyon baskısıyla belirsizliklerle dolu bir yılı geride bıraktı.
Kovid-19 salgını sebebiyle global bazda tarihi düşük düzeylere inen siyaset faizleri enflasyon baskısının bilhassa yılın ikinci yarısından sonra günden güne artmasına sebep olurken, merkez bankalarının şahinleşen telaffuzları ve enflasyon riskinden korunma şıkkı ortasında kalan global yatırımcıların pay senedi piyasalarına yöneldiği görüldü.
Borsanın yükselişinde payların dolar bazlı ucuzluğu
Yurt içi piyasalar yılın son çeyreğinde global pay senedi rallisine katılırken, gelişmiş ve gelişmekte olan ülke borsaları ortasında getiri bazında birinci sıralarda yer alan BIST 100 endeksi, 2021'i yüzde 25,8 yükselişle 1.857,65 puandan tamamladı.
Dolar bazlı bakıldığında ise BIST 100 endeksi geçen sene yüzde 29,3 paha kaybetti.
Borsanın yükselişinde 2020'de Kovid-19 salgını nedeniyle gerçekleşen sert daralmanın akabinde hayli güçlü gelen 2021 üçüncü çeyrek bilançoları ve payların dolar bazlı ucuzluğu üzere nedenler öne çıktı.
BIST 100 endeksinde birçok rekor da kırıldı
BIST 100 endeksi, 23 Mart ile 6 Ekim ortasında yatay bir seyir izlerken, 6 Ekim'deki taban düzeyinin akabinde başlayan ralliyle birlikte 17 Aralık'taki tepe noktasına kadar yaklaşık yüzde 75,5'lik yükseliş kaydetti.
Kelam konusu ralliye uzun müddettir yatay seyreden BIST 30 paylarının değerli dayanak verdiği görülürken, bu periyotta BIST 100 endeksinde birçok rekor da kırıldı.
BIST 100 endeksi gördüğü en yüksek düzey rekorunu 2.406,87'ye çıkarırken, toplam süreç hacmi rekoru da 77 milyar liraya ulaştı.
BIST 100 endeksi 2005'ten bu yana birinci defa üç yıl üst üste yükseldi
29 Kasım ile 16 Aralık ortasında 14 gün üst üste yükselerek bu alandaki en uzun seriyi yakalayan BIST 100 endeksi, haftalık bazda da 10 hafta üst üste yükselerek Kasım 2020'de başlayıp Ocak 2021'de biten 10 haftalık seriyi tekrarladı.
BIST 100 endeksi 2005'ten bu yana birinci sefer üç yıl üst üste yükselirken, bu yıl 36 defa kapanış rekoru kırdı.
Bununla birlikte, BIST 100 endeksinde yer alan şirketlerden Ereğli Demir Çelik 100 milyar lira piyasa pahasına ulaşan birinci Türk şirketi oldu. 17 Aralık'ta gün içi süreçler devam ederken, Enka İnşaat, Ford Otosan ve Koç Holding de 100 milyar lira piyasa bedelini geçmeyi başardı.
Borsayı sanayi şirketleri sırtladı
Ana endekslere nazaran bakıldığında Sınai endeksi yıllık yüzde 45,5 kıymet çıkarıyla en fazla getiriyi sağlarken, mali endeks bir orta yıllık getirisi yüzde 40'a yaklaşsa da yararlarını kısmen geri vererek yıllık yüzde 12,1 artış sağladı. Geçen sene teknoloji endeksi yüzde 31,1, hizmetler endeksi ise yüzde 11,8 kıymet kazandı.
Bölüm bazlı en yeterli getiriyi yüzde 77,9'la metal ana sanayi dalı sağlarken, orman kağıt basım yüzde 24,2 düşüşle en çok kaybettiren dal oldu.
Yatırımcılarına en çok kaybettiren paylar
Pay bazlı bakıldığında 2021'de en çok getiriyi yüzde 252,7 ile Sasa Polyester sağlarken, onu yüzde 176,2 ile Erbosan ve yüzde 174 ile İskenderun Demir Çelik takip etti.
Geçen sene yatırımcılarına en çok kaybettiren paylar ise yüzde 54,1 ile Odaş Elektrik, yüzde 52 ile Bera Holding ve yüzde 43,8 ile Kartonsan oldu.
Pay geri alımları 9 milyar liraya ulaştı
Garanti BBVA'nın ana hissedarı Banco Bilbao Vizcaya Argentaria'nın (BBVA) Garanti BBVA'daki kalan hisseler için istekli pay geri alımı teklifinde bulunacağını açıklaması yurt içi hisse piyasaları için kıymetli bir dönüm noktası oldu.
Açıklamanın yapıldığı tarihte her bir hisse için 12,20 lira olarak belirlenen fiyatla birlikte azami olarak 2 milyar 249 milyon euroluk bir bütçe ayrıldığı bildirildi.
Analistler, BBVA'nın bu açıklamasının Türk şirketlere duyulan itimada ait algıyı değiştirdiğini ve Borsa İstanbul'un üst istikametli hareketinin ivme kazanmasında tesirli olduğunu tabir etti.
Pay geri alım programlarının toplam büyüklüğü yaklaşık 9 milyar lira
Borsa İstanbul'daki ralli pay geri alımlarını da artırırken, AA muhabirinin Kamuyu Aydınlatma Platformu'ndan (KAP) derlediği bilgilere nazaran, 2021'de Borsa İstanbul'da 30'dan fazla şirket ya pay geri alım programı açıkladı ya da daha evvel açıklanan programlar dahilinde pay geri alımı gerçekleştirdi.
Geçen yıl açıklanan pay geri alım programlarının toplam büyüklüğü ise yaklaşık 9 milyar lira oldu.
Sabancı Holding'in kasımda açıkladığı 1,2 milyar ve Türkiye İş Bankası'nın 31 Aralık'ta açıkladığı 1 milyar lira büyüklüğündeki pay geri alım programı da son periyottaki en büyük program olarak dikkati çekerken, 2021'de açıklanan en büyük program ise 2,4 milyar liralık pay geri alım programıyla Arçelik'ten geldi.