Borsa Terimleri Sözlüğü

Borsa sözlüğü,
Borsa Terimleri ve anlamları
Borsa Terimleri,

A

AÇIĞA SATIŞ İŞLEMLERİ: Sahip olunmayan menkul kıymetlerin ödünç alınmak sureti ile satılmasıdır

NORMAL HİSSE SENETLERİ: Özel birtakım üstünlükleri ve hakları sağlamayan hisse senetleridir

ALACAK ATAMA HIZI: Ticari alacakların kaç defa satışlara dönüştüğünü göstermektedir

AĞIRLIKLI ORTALAMA FİYAT: Her hisse senedi için, her seans öncesinde bir önceki seans işlemleri dikkate alınarak farklı bir ağırlıklı siradan fiyat oluşturulur Bu fiyat hesaplanırken öbür fiyattan ve miktarlardan gerçekleşen ve fiyatı kayıt edilen olağan emirler dikkate alınır Bir fiyatın kayıt edilebilmesi için işlemin lot olması ve gerçekleşmiş işlemin özel emir biçiminde olmaması gerekir

ALTIN VE DIĞER KIYMETLİ MADENLER FONU: Portföyünüzün en düşük %51`ini altın ve öteki kıymetli madenlerin oluşturduğu fonlardır

ANONİM ŞİRKET: Bir unvana sahip en az 5 ortakça esas sözleşmesinde yazılmış konularda faaliyette bulunmak üzere en az 5 milyar TL anapara ile kurulmuş olan ve esas sermayesi belirlenmiş paylara bölünmüş olan anapara şirketleridir

ARACI KURUM: Sermaye piyasası araçlarını kendi veya müşterileri namına alım satım işlemini yapan kurumdur
Öbür piyasalarda oluşan fiyat farklılıklarından adet edinmek nedeniyle yapılan hisse senedi, kıymetli maden ve doküman işleri de arbitraj kapsamına girer

AVRUPA PARA BİRİMİ: ECU Sepeti Topluluğa üye on ülkenin paralarının sabit tutarlarının toplamından oluşmaktadır Bu tutarlar her üyenin siklet katsayısına göre belirlenmiştir Katsayılar ülkenin GSMH`si, Kalabalık içindeki ticaret hacmi ve kısa vadeli mali destekleme sistemi içindeki paylarına tarafından belirlenmiştir

AYI PİYASASI: SERMAYE PAYI fiyatlarında düşüş beklentilerinin olduğu piyasalardır


B

KOLAY FAİZ: Belirli ve değişmez bir sermaye üzerinden emin bir vakit için hesaplanan faizdir

BASIT ORTALAMA: Belirtilmiş bir dönem aralığındaki kapanış fiyatlarının toplanarak baz alınan gün sayısına bölünmesi sonucu oluşturulan ortalamadır

BAŞ VE OMUZ FORMASYONLARI: Hisse senetlerinin teknik analizinde kullanılan formasyonlardandır Bu herif formasyonlar, fiyatların insan omuzu gibi düz bir seyir izlerken aniden yükselip (başı oluşturup) baştan omuz seviyesine dönmesi ile oluşur

BAYRAK: SERMAYE PAYI borsasında teknik analizde kullanılan grafik şekillerinden biridir Fiyatlarda görülen uzun bir düşme yada yükselme sonrası fiyatların kararlı bir şekilde ve ayni oranlarda önce düşüp sonradan yükseldiği grafik şeklini açıklama eder

BAZ FİYAT: Bir hisse senedinin bir seans boyunca işlem görebileceği en daha aşağı ve en üst fiyat limitlerinin belirlenmesinde teşkil eden fiyattır Bir hissenin bir önceki seanstaki Ağırlıklı Siradan Fiyatının en yakın fiyat adımına yuvarlanması ile hesaplanır

BEDELLİ SERMAYE ARTTIRIMI: Anonim ortaklıkların, artırdıkları anapara karşılığı çıkardıkları hisse senetlerini ortaklarına kayıtlı bir bedelle nakit karşılığı dağıtmalarına denir

BEDELSİZ ANAPARA artırımı: Anonim ortaklıkların, iç kaynaklarından yaptıkları anapara artırımı karşılığı çıkardıkları hisse senetlerini bir bedel almaksızın ortaklarına dağıtarak gerçekleştirdikleri anapara artırımlarıdır

BETA KATSAYISI: Hisse senedinin hareketliliğini gösteren bir katsayıdır Bir hissenin betası, sermaye payı fiyatındaki yüzdesel değişimin, piyasa endeksindeki yüzdesel değişime bölünmesiyle hesaplanır meydana çıkan sayınının 1'den büyük ise hissenin hareketliliğinin yüksek olduğu söylenebilir Hem bu katsayı hissenin borsadaki genel bir düşüş ya da yükseliş trendinde nasıl tepki vereceğini ortaya koyabilir

BILEŞIK FAİZ: Herhangi bir sermayeye bahşedilen faize de faiz verilmesidir Yani belirtilen bir dönem sonundaki faiz pozitif ilk sermaye toplamına her yerde faiz işlemi uygulanması işlemidir bileşik faiz ticari bankaların mevduat ve kredi işlemlerine uyguladıkları bir yöntemdir

BİRİKMİŞ TEMETTÜ: şirketler sermayedarlara defalarca kar payı dağıtmayabilirler Bu dağıtılmayan karlar bilançoda borçlu bir kalem olarak gösterilerek şirketin birikmiş temettülerini oluştururlar

BIRINCIL PİYASA: Hisse senetlerini halka arz eden şirketler ile tasarruf sahiplerinin direkt karşılaştıkları piyasadır

BLUE CHIPS: Borsalarda büyük firmalara ait ve yıllar itibariyle kararlı bir seyir izleyen menkul kıymetlere verilen isimdir Bunlar çoğunlukla ünlü firmaların kağıtlarından oluşur Yatırımcı gözüyle bunlara güven tamdır Bundan nedeniyle da fiyatları nispeten yüksektir

BLOK SATIŞ: Bir firmanın sermayesinin yüzde 10'undan daha fazla hisse satışını ifade eder

BOLLINGER BANTLARI: John Bollinger kadar geliştirilen bu gösterge 20 dönemlik hareketli ortalamanın iki standart sapma üstüne ve altına bantlar çizer

BOĞA EĞİLİMİ: Borsada iyimser havayı ifade eder Fiyatları yükseleceği beklentisiyle düşük fiyattan hisse alınıp yüksek fiyattan satma eğiliminin önem kazandığı piyasadır

BORSA KOTU: Borsada operasyon görmesine müsade bahşedilen menkul kıymetlerin listesidir

BORSA KADINSI PİYASA: Londra ve New York borsaları gibi, kabul edilen sermaye payı borsalarının yetkileri dışarıya hisse senetleri bilgin ve satımın yapıldığı piyasadırTürkiye`de de borsa dışı piyasa lot altı ve küsuratlı işlemlerle sınırlıdır Bu işlemler İMKB göre 1990`dan itibaren kontrol altına almıştır

BORSA EMİRLERİ: Müşteri emirleri, üye temsilcileri göre seans içinde borsa bilgisayar sistemine aktarıldığında borsa emrine dönüşür

YÖRESEL PAZAR: Ülkenin değişik bölgelerinde etkinlik belirten ufak ve orta ölçekli hisse senetlerinin güvenli bir ortamda operasyon görmesini temin etmek amacıyla kurulmuştur Ayni zamanda Ulusal pazar için geçerli kotasyon şartlarını sağlayamayan şirketler de burada işlem görür

BROKER: Borsada başka biri namına alım satıma ilişkin konuları görüşen, malın mülkiyeti kendisine ait olmayan ve yaptığı hizmet karşılığı komite alan kişilerdir

BRÜT KAR MARJI: İşletmenin satışlarının brüt karlılığını göstermektedir


CÇ

CARİ ORAN:

Firmanın kısa sürede borç ödeme gücünü belirten orandır Oranın büyümesi firmanın cari borç ödeme gücünün yükseldiği anlamına kazanç

CARİ FAİZ ORANI:

Piyasada fon talep ve talebinin karşılanması sonucu oluşan faiz oranıdır

ÇARPANLAR YÖNTEMİ:

farklı alanlara yönlendirilmiş fiyat çarpanlara bakılarak yapılan şirket analizidir

ÇAPRAZ KUR:

İki tanıdık olmayan para biriminin bir diğer ülkedeki değerlerini göstermek için kullanılan terimdir

CCI GÖSTERGESİ:

(Commodity Channel Index: Mal Kanal İndeksi)
CCIhissenin kapanış fiyatı ile verilen periyot için önceki ağırlıklı
ortalamaları kıyas ederCCI alışılagelmiş şartlarda + , 100 aralarında hareket eder Ara Sıra + 100`ün üstüne çıkar ve bu duruma (overbought) aşırı alınmışlık denir Ara Sıra de 100`ün altına düşer ve bu duruma (oversad) fazla satılmışlık denir Bu
durumda CCI 100 çizgisinin üstüne çıktığında alkomutu ve + 100 çizgisinin altına düştüğünde satkomutu verir

ÇIKARILMIŞ ANAPARA:

Belirtilen sermaye sistemine bağlı ortaklıkların satışı üretilmiş hisse senetlerini temsilci sermayeleridir



D

ENFLASYONA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER:

Bir ekonomide toplam arzın, toplam talebi aşması durumudur

DEFTER DEĞERİ:

Bir isletmenin öz sermaye toplamının pay senedi sayısına bölünmesiyle belirlenir

DESTEK SEVİYESİ:

Fiyatların düşerken yoğun alımlar ile karşılaştığı ve daha aşağıya düşmekte zorlandığı seviyedir

DEVLET TAHVİLİ:

Maliye Bakanlığı tarafından itibari kıymetleri eşit ve ibareleri ayni edinmek üzere çıkartılan borç senetleridir

DAYANIKLILIK NOKTASI:

Borsada, belirli bir işlem içinde sürekli bir fiyat artısının yoğun satışlar sonucu durdurulduğu fiyat seviyesini ifade eder

DIKEY ANALIZ:

Aynı dönem içinde bilanço kalemlerin toplam aktifler içindeki payları ve kazanç tablosu kalemleri için net satışlar içindeki payına bakar

AYAR:

Mevcut fiyat trendinin somurtkan yönünde oluşan hareketlerdir Fiyatlar mevcut trendin yönünde bitmiş ilerlemeye başlamadan önce başlıca açıklanmış bir yüzdeyle bir düzeltme yaparlar

DÖVİZ:

Milli para dışındaki bütün tanıdık olmayan paralar ve bu para cinsinden layık içeren menkul değerlere bahşedilen isimdir

DÖVİZ KURU:

Bir ülkenin ulusal parasının tanıdık olmayan ülkelerin parası cinsinden değeridir

DÖVİZ TEVDİAT HESABI:

Yurtiçi ve yurtdışında yerleşik şahısların, ticari bankalarda açmış oldukları yabancı para cinsinden mevduata verilen isimdir

DÜNYA BANKASI:

Dünya Bankası yada Uluslararası İmar ve Yeniden Yapılanma Bankası'nın esas amacı, üye ülkelerin gelişmesine tezgâhtar olacak finansal kaynakları sağlamaktır

DÜŞEN ÜÇGEN FORMASYONU:

Fiyatların düşerken ayni seviyede takviye oluşturmasına karşılık çıkarken daha düşük seviyede tepe yapmasıyla oluşan şekildir Fiyatların bariz bir bedel kaybetmeden önce oluşturduğu formasyondur Formasyonun düşüş hedefi, formasyonun yardim seviyesi ile en
yüksek direnç seviyesi arasındaki farkın takviye seviyesinden
çıkarılmasıyla bulunur

DÜŞEN ODUN PARÇASI FORMASYONU:

Büyük çıkışlardan önce oluşur Yukarı dürüst açısı olan bir üçgen görünümündedir Takozun uçlarına dürüst düşüşün şiddetinde azalma olur Hacim azalması çok bariz ayla gelir Takozun düşen dayaniklilik çizgisi kırıldığında, çıkış takozun boyunun üçte ikisi değin olur *