Bosna-Hersek

BosnaHersek BosnaHersek Coğrafi Verileri Konum: Güneydoğu Avrupa'da, Adriyatik Denizi ve Hırvatistan sınırında bulunan bir ülke Coğrafi konumu: 44 00 Kuzey enlemi, 18 00 Doğu boylamı Harita konumu: Kuzeybatı Balkanlar, Avrupa Yüzölçümü: toplam: 51,129 km² kara: 51,129 km² su: 0 km² Sınırları: toplam: 1,459 km Sınır komşuları: Hırvatistan 932 km, Yugoslavya 527 km Sahil şeridi: 20 km İklimi: Sıcak yazlar ve soğuk kışlar; deniz seviyesinden daha yüksek bölgelerde yazlar kısa ve serin, kışlar uzun ve sert geçer; kıyı bölgelerinde kışlar ılıman ve yağışlıdır Arazi yapısı: Arazi dağlık ve vadilerle kaplıdır Deniz seviyesinden yüksekliği: en hain noktası: Adriyatik Denizi 0 m; en yüksek noktası: Maglic 2,386 m Doğal kaynaklar: Kömür, demir, boksit, manganez, ormanlar, bakır, krom, kurşun, çinko, hidro baskı Arazi kullanımı: Tarıma kullanışlı: %14 kesintisiz ekinler: %5 otlaklar: %20 ormanlar: %39 diğer: %22 (1993 verileri) Sulanan arazi: 20 km² (1993 verileri) Doğal afetler: Yıkıcı depremler Nüfus Bilgileri Nüfus: 3,922,205 Yaş yapısı: 014 yaş: %2019 (erkek 405,713; bayan 383,850) 1564 yaş: %7078 (erkek 1,422,796; kadın 1,353,410) 65 yaş ve üzeri: %909 (erkek 150,802; kadın 205,634) (2001 verileri) Nüfus artış oranı: %138 (2001 verileri) Sığınmacı oranı: 891 mülteci1,000 nüfus (2001 tahmini) Cinsiyet oranı: doğumlarda: 107 erkekbayan 15 yaş altı: 106 erkekbayan 1564 yaş: 105 erkekbayan 65 yaş ve üzeri: 073 erkekbayan toplam nüfus: 102 erkekbayan (2001 verileri) Bebek ölüm oranı: 2435 vefat1,000 doğan bebek (2001 tahmini) Sıradan hayat süresi: toplam nüfus: 7175 yıl erkek: 6904 sene bayan: 7465 yıl (2001 verileri) Sıradan çocuk sayısı: 171 çocuk1 bayan (2001 tahmini) HIVAIDS hastalıklarına yakalanan erişkin sayısı: %004 (1999 verileri) HIVAIDS hastalıklarından ölenler: 100 den eksik (1999 verileri) Halk: Boşnak, Hersek Nüfusun etnik dağılımı: Boşnak %31, Sırp %31, Hırvat %17, Yugoslav, öteki %25 (1991) Dinler: İslam %40, Ortodoks %31, Katoliklik %15, Protestan %4, diğer %10 Dil: Hırvatça, Sırpça, Boşnakça Yönetimi Ülke adı: Devlete Ait adı: Bosna Hersek Cumhuriyeti yerel adı: Bosna i Hercegovina ingilizce: Bosnia and Herzegovina Idare biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet Başkent: Saraybosna Hür: 1 Mart 1992 (Yugoslavya'dan ayrıldı) Milli bayram: Ulusal gün, 25 Kasım (1943) Anayasa: 14 Aralık 1995 Hukuk sistemi: Genel hukuk kuralları çerçevesinde düzenlenmiştir Üye olduğu milletlerarası örgüt ve kuruluşlar: BIS, CE (Avrupa Konseyi), CEI (Orta Avrupa Girişimi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Yeniden Yapılanma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Idareli Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Yeniden Yapılanma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), IDA (Milletlerarası Kalkınma Birliği), IFAD (Milletlerarası Tarımsal Yeniden Yapılanma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Milletlerarası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Milletlerarası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Milletlerarası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Milletlerarası Haberleşme Birliği), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), UN (Birleşik Milletler), UNCTAD (Birleşik Milletler Ticaret ve Yeniden Yapılanma Konferansı), UNESCO (EğitimBilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Yeniden Yapılanma Örgütü), UNMEE (BM EtyopyaEritre Misyonu), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UPU (Dünya Posta Birliği), WHO (Dünya Sağlık Durumu Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Sahiplik Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) Idareli Göstergeler Ekonomiye genel gösterme: 1991 yılında BosnaHersek bağımsızlığını kazandığında 3,5 yıl süren savaş ülke kaynaklarının çoğunun tükenmesine niçin olmuştu 1994 yılı Ağustos ayı itibariyle BosnaHersek Federasyonu hükümeti başlattığı makroekonomik istikrar programı sonucunda 1995 yılında ekonomide canlanma kaydetmiş ve hiperenflasyon kontrol altına alınmıştır Savaş sonrası BosnaHersek'te ulaşım yolları büyük oranda tahrip olmuştur Yurtdışı benzer tek bir demiryolu kalmamış, telekomünikasyon ve radyotelevizyon tesisleri en ince ayrıntısına kadar zarar görmüştür Eski Yugoslavya'da elektrik mühendisliği, madencilik, l işleme, tarım ve yiyecek sektörlerinde faaliyet belirten bazı büyük firmalara konut sahipliği yapmış olan BosnaHersek'te üretimin büyük bir kısmı kamulaştırılmış olmasına rağmen ufak ölçekli o kadar fazla özel firma da bulunmaktadır Ticaretin büyük bir kısmı da özel firmalar göre gerçekleşmiştir Sanayi altyapısına sahip olmasına karşın BosnaHersek Makedonya'dan sonradan eski Yugoslav devletleri arasında ulusal geliri en düşük ülkedir GSYİH: Satınalma gücü paritesi 65 milyar $ (2000 verileri) GSYİH gerçek çoğaltma: %8 (2000 verileri) GSYİH sektörlere tarafından: tarım: %19 endüstri: %23 hizmet: %58 (1996 verileri) Enflasyon oranı (alıcı fiyatlarında): %8 (2000 verileri) Meslek gücü: 1026 milyon İşsizlik oranı: %35%40 (1999 verileri) Bütçe: gelirler: 19 milyar $; giderler: 22 milyar $ (1999 verileri) Endüstri: çelik, kömür, demir, kurşun, çinko, manganez, boksit, araçlar, dokuma, tütün mamulleri, ahşap mobilya, tank ve uçak toplulukları, petrol arıtımı Endüstrinin yükselme oranı: %10 (2000 verileri) Elektrik üretimi: 2585 milyar kWh (1999) Elektrik üretimi için kaynaklar: Eski Kalıntı yakıtlar: %3868 hidro: %6132 nükleer: %0 öteki: %0 (1999) Elektrik tüketimi: 2684 milyar kWh (1999) Elektrik ihracatı: 150 milyon kWh (1999) Elektrik ithalatı: 430 milyon kWh (1999) Tarım ürünleri: buğday, mısır, meyve, sebze, canlı hayvanlar İhracat: 950 milyon $ (2000 verileri) İhracat ortakları: Hırvatistan, İsviçre, İtalya, Almanya İthalat: 245 milyar $ (2000 verileri) İthalat ortakları: Hırvatistan, Slovenya, Almanya, İtalya Dış borç tutarı: 34 milyar $ (2000 verileri) Para birimi: Marka (BAM) Para birimi kodu: BAM Finansal yıl: Yıllık yılı Irtibat Bilgileri Kullanılan telefon hatları: 303,000 (1997) Telefon kodu: 387 Radyo yayınlama istasyonları: AM 8, FM 16, kısa dalga 1 (1998) Radyolar: 940,000 (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 33 (1995) Internet kısaltması: ba Internet servis sağlayıcıları: 3 (2000) Internet kullanıcıları: 3,500 (2000) Ulaşım ve Taşımacılık Demiryolları: toplam: 1,021 km Karayolları: toplam: 21,846 km asfalt: 14,020 km asfalt olmayan: 7,826 km Boru hatları: Ham petrol 174 km; doğal gaz 90 km (1992) Limanlar: Bosanska Gradiska, Bosanski Brod, Bosanski Samac, Brcko Orasje Hava alanları: 28 (2000 verileri) Helikopter alanları: 4 (2000 verileri)