BOTAŞ'tan Rekor Zarar: 9 Ayda 856 Milyon Dolar

Türkiye’de Botaş’ın izlediği stratejiyle ucuz kaynak olarak kalan doğalgaza rekor talep geldi. Botaş’ın ucuz fiyat strateji ile doğalgaz tüketimi birinci altı ayda yüzde 70 oranında artış kaydetti. Ağır taleple yüzde 93’ü Botaş tarafından gerçekleştirilen doğalgaz ithalatında da altı ay içinde yüzde 104,2 artış yaşandı. Botaş’ın birinci yarı ziyanı 376 milyon dolar olarak hesaplanıyor.





Dünya Gazetesi'nde yer alan habere nazaran: Enerji emtialarında ortaya çıkan tarihi fiyat artışları, Türkiye’de güç kaynaklarına yönelik kıymetli bir değişimi de beraberinde getirdi. Dünya genelinde fosil emtiaların tamamında yaşanan fiyat artışları tüm istikrarları değiştirirken, elektrik üretiminde ve endüstride talep doğalgaza kaydı. Doğalgazın tercihinde çok kıymetli bir neden bulunuyor.

Türkiye doğalgaz ithalatının yüzde 93’lük kısmını gerçekleştiren Botaş’ın, piyasaya sübvansiyonlu tarifeden eser sunması, talebin ana nedenini oluşturdu. Yılın bilhassa ikinci çeyreğinden itibaren hızlanan talep sonucu, birinci yarı itibariyle Türkiye’nin toplam doğalgaz ithalatı geçen yılın birebir periyoduna nazaran 34.9 oranında artış kaydetti.

Geçen yılın birinci yarısında 22.5 milyon Sm3 doğalgaz ithal eden Botaş (Tüm ithalatın yüzde 93’ünü karşılıyor) ve özel bölüm kuruluşları, bu yılın birinci altı ayı sonunda 30.3 milyon Sm3 ithalata imza attı. Sadece geçen Haziran ayında gerçekleşen ithalat yüzde 104.2 oranında artarak, 1 milyon 990 bin Sm3 ’ten, 4 milyon 65 Sm3 ’e yükseldi. Haziran ayında gerçekleşen dış alımın çok değerli bir kısmı Botaş tarafından gerçekleşti. Geçen yıl Haziran ayında 1.7 milyon Sm3 ithalat gerçekleştiren Botaş’ın bu yılın Haziran ayındaki ithalatı yüzde 117,5 oranında artarak 3.8 milyon Sm3'e ulaştı.


EPDK'nın birinci 6 aylık sayıları ne diyor?



Tüketim sayılarına baktığımızda ise 2020 yılının birinci altı aylık kısmında, 24.5 milyon Sm3 olarak karşımıza çıkan sayı, bu yılın birebir periyodunda 31.08 milyon Sm3 olarak gerçekleşti. Bu yılın haziran ayında ise tüketim, geçen yılın birebir periyoduna nazaran yüzde 70.2 oranında artarak 3 milyon 832 bin Sm3 oldu.

Üstte özetlemeye, üstteki tablolarla da tabir etmeye çalıştığımız birinci altı aylık sayılar, EPDK tarafından açıklanan bilgilerden oluşuyor. Piyasadan edindiğimiz bilgiye nazaran geçen temmuz, ağustos ve içinde bulunduğumuz eylül ayında, doğalgaza talebin çok daha yüksek oranda arttığını tabir edebiliriz. Zira örneğin ithal kömür fiyatlarının sadece son üç ay içinde yüzde 70 oranında artmasıyla, bu alandaki gereksinimin olabildiğince, Botaş tarafından piyasaya düşük tarifeden verilen doğalgaza kaydığı rahatlıkla söylenebilir.

Pekala, bu artışlara sebep olan Botaş, piyasaya nasıl bir fiyat tarifesi ile eser sunuyor. Stratejisi ile endüstriye görece ucuz güç girdisi sağlamayı amaçladığı iddia edilen Botaş’ın alım fiyatlarını ve satış fiyatı tarifelerini yandaki sütunlardan görebileceksiniz. Kısaca özetlememiz gerekirse, geçen ocak ayında Botaş’ın 177 dolardan aldığı 1000 Sm3 doğalgazın fiyatı, geçen haziran ayında 215 dolar olarak ortaya çıktı. O tarihten sonra da süratli artış kaydeden fiyatlar, içinde bulunduğumuz ay içinde 320 dolarlara düzeyine yükseldi.

Piyasayı destekleme tarafında strateji izleyen Botaş’ın satış fiyatları ise geçen ocak ayında mesken ve ticarethanelere dönük 171 dolar olurken, elektrik üretenler ile endüstriye yönelik 191 dolar olarak ortaya çıktı. Tüm kullanıcılara asıl indirim ise geçen nisan ayından itibaren başladı. Haziran ayındaki satış tarifeleri ticarethane ve mesken için 154 dolar, sanayi için 173 dolar, elektrik üretenler için de 199 dolar oldu.

Botaş’ın geçtiğimiz martta mesken ve ticarethanelerde, nisan ayından itibaren de doğalgaz ticareti yaptığı tüm ünitelerde net ziyanına satış gerçekleştirdiğini tabir edebiliriz. Piyasa otoriteleri, Botaş'ın satış stratejilerinin bu formda devam etmesi halinde zararın katlanarak büyüyeceği öngörüsünü yapıyor.