Boyun bölgesi omurilik kanalı daralması

Omurilik kanalı daralması, omurların derhal ardında mekan alan omurilik kanalının çepeçevre daralarak, yukardan aşağı içinden geçen omuriliği çeşitli seviyelerde sıkıştırması ve beraberinde de had köklerine yaptığı basıdır. Bu hastalarda kollarda ve/veya ellerde güçsüzlük, karıncalanma, uyuşma daha önemli olgularda bacaklarda güçsüzlük, işlev kaybı ve yürüme bozukluğu görülebilir.

Omurilik basısı ileri seviyede ise hastalarda ince işleri yaparken zorlanmak yahut yapamamak üzere (gömleğinin düğmelerini ilikleyememek, ayakkabılarının bağlarını bağlayamamak gibi) bulgular ortaya çıkabilir. Marazın bacakları da etkilediği ileri durumlarda, hastalar yardımsız yürüyemez yahut spastik yürüyüşe sahip, idrar ve gaitasını tutamayacak hale gelebilir.

Hastaların muayenesinde kollarda ve bacaklarda artmış refleksler, ellerde ve bacaklarda kuvvet ve duyu kaybı bulunabilir. Ayrıyeten el ve ayaklarda patolojik refleks dediğimiz bir küme sıradan olmayan bulgular da saptanabilir. Kelam edilen bulgulardan birkaçı yahut hepsi bir hastada bulunabilir.

Servikal dar kanalda ataklar halinde kötüleşme daha sık görülür. Hasta bu atakların ara periyotlarında rahat yahut çok az bulguya sahiptir. % 25 hastada çok yavaş ilerleme, %2 hastada ise ani kötüleşme görülür.

Tanı Metotları

Direkt grafide boyun ortamı omurlarının dizilimi ve radyolojik anatomik yapısı, hudut köklerinin çıktığı kanalların çapı, dejeneratif değişiklikler, omurlarda kaymanın olup olmadığı, boyun omurları ve baş bileşkesi anatomisi kıymetlendirilebilir. Boyun omurlarının bilgisayarlı tomografisi yahut 3 boyutlu rekonstrüksiyonlu bilgisayarlı tomografisi ise yukarıda kelam edilen haberleri daha ayrıntılı verir. Ayrıyeten 3 boyutlu imgeler omurilik kanalı içini görsel manada daha detaylı tanımlamaya yardımcı olur. Başkaca bilgisayarlı boyun omurga tomografisi, ameliyatta bazen kullanılması gereken vidalar ve plaklar üzere omurgayı sabitleyici sistemlerin hangi boyutta kullanılacağını belirlemek için ölçüm yapmak hedefiyle da gereklidir. Fakat son yıllarda altın standart tanı metodu bu nahiyenin manyetik rezonans görüntüleme ile incelenmesidir. Manyetik rezonans görüntüleme omurlar arası aralıkta yan alan disk yapılarını, omurların birbirleriyle eklem yaptıkları faset eklemleri ve yeniden omurları bir arada tutan bağ yapılarını, omuriliği ve omurilikten çıkan hudut köklerinin durumunu kıymetlendirmek için vazgeçilmez bir tanı aracıdır. Bu tetkikte görülen omurilik hasarı imgesi (myelopati) illetin epeyce ilerlediğinin bir işareti olarak kabul edilebilir.

Elektrofizyolojik incelemeler dediğimiz tetkikler ise, elektromyografi kısaltılmış ismiyle (EMG) ve somatosensoryal uyarılmış potansiyeldir (SSEP) dir. EMG ile periferik hadler, SSEP ile omurilik kanalı basısı kıymetlendirilir. Elektrofizyolojik tetkikler münhasıran boyun ortamı omurilik kanalı daralmasının sair misal marazlarla ayırıcı tanısında epeyce yardımcı tanı usulleridir.

Tedavi Seçenekleri

Myelopati dediğimiz omurilikte kanal darlığına bağlı bası sonucu oluşan hasarlanma, ameliyat kararını vermede en değerli etkenlerden biridir. Şayet myelopati yoksa, kollarda ve ellerde, bacaklarda güçsüzlük ve duyu kaybı ileri değilse, ameliyat dışı sistemler (fizik tedavi, ilaç tedavisi gibi) hastanın meselesini kısmen çözmede yardımcı olabilir.

Ameliyatın temeli omurilik üzerinde bası oluşturan disk, osteofit (kireçlenme) oluşumu, omurların gerisinden geçen kuvvetli bağ yapısının kalsifikasyonu (kireçlenmesi), omurilik art tarafında konum alan sarı bağın büyüyerek belirginleşmesi, omurların birbiriyle eklem yaptıkları faset eklemlerin içe dönük dejeneratif büyümeleri, nadiren de omurgaların birbiri üzerinde kayarak omurilik kanalını daralmasına yol açan etkenlerin ortadan kaldırılmasıdır. Buna kısaca dekompresyon ameliyatı yani basının ortadan kaldırılması ameliyatı denir.

Bu basının kaldırılması önden yahut arttan yapılacak ameliyatlarla mümkündür. Fakat hangisinin daha elverişli olacağı kararı, yapılacak incelemeler sonrası dimağ ve hudut uzmanınca verilir. Önden yapılan ameliyatlarda basıyı yalnızca disk oluşturuyorsa, o diske komşu iki omurgaya rastgele bir teşebbüs yapmadan yalnızca diske yönelik cerrahi yapılabilir. Bazen önden bası oluşturan yapı omurların ardında uzanan epeyce kuvvetli bir bağın kireçlenmesi olabilir. Bu durumda etkilenen seviye boyunca omurga gövdesi/gövdeleri ile disk dokusu çıkarılır. Mahalline kemik greft yahut omurga mekanına geçecek kafes görünümlü protez materyal yerleştirilir. Daha sonra da önden plak ve vidalarla sabitleme süreci (füzyon) yapılır.

Arttan yapılan ameliyatlarda, basıyı oluşturan sarı bağ, omurganın art tarafını oluşturan laminanın külliyen çıkarılması gerekebilir. Bu durumda omurgayı güçlendirmek emeliyle omurgaya vida ve bunları tutan çubuklar koyarak sabitleme (füzyon) ameliyatının yapılması elverişli olacaktır. Laminanın bir kesimi çıkarılıp kesilip ayrılması sonrası araya konulan protez gerecin yardımıyla uygulanan laminoplasti ameliyatı ile de omurilik kanalı genişletilmesi mümkündür.

Ameliyat Sonrası Devir

·Hastanede 2 gün yatmak ekseriyetle yerinde olmaktadır. Ameliyattan acilen sonra tıpkı gün içinde ayağa kaldırılacaksınız.

·Hanenize araç içinde oturarak gidebilirsiniz.

·Hanede günlük olağan aktivitelerinizi yapabilirsiniz.

·Ameliyat sonrası bir vade önden açılıp kapatılan giysiler kullanınız.

·Birinci bir hafta (bazen daha fazla) yutmada güçlük, boğazda takılma hissi olabilir. Sorun yemek borusundaki ödemdir. Bu nedenle birinci 3-4 gün yumuşak içerikli yiyecekleri tercih ediniz (makarna, pilav, çorba, sütlaç, muhallebi gibi).

·Ses kısıklığı olursa çoğunlukla muvakkattir, lakin bazen 3 ay sürebilir. Kalıcı ses kısıklığı çok nadirdir.

·Birinci günler boynunuzda kesi alanında bazen ağrı, yanma hissi ve batma üzere yakınmalar olabilir. Bu nedenle endişelenmeyiniz. Uzunluğunda ve kolda olabilecek ağrılar için size tarafımdan taburcu sırasında gerekli ilaçlar verilecektir. İlerleyen periyotta evvel ağrı makbul. Uyuşukluk, karıncalanma üzere problemlerin geçmesi daha uzun devir alabilir.

·Size boyunluk tarafımdan önerilmişse, nasıl kullanılacağı yeniden tarafımdan anlatılacaktır.

·Size taburcu olurken verilen ilaçlar bitince şayet aksi söylenmemişse ilaç almanıza gerek yoktur.

·Yatağınızın ve yastığınızın boyun sıhhati için elverişli olmasına dikkat ediniz. Uyku için kesinlikle yatağınızı kullanınız.

·Ameliyat sonrası size verilen randevu gününde denetime geliniz. Banyo yapmak için gerekli malumat size bu denetimde verilecektir.

·Taburcu sonrası yara alanının birinci pansumanı tarafımdan yapılacaktır ve kapatılacaktır. 2 gün örtük kaldıktan sonra kendiniz pansumanı açıp, sonrasında açık bırakınız.

·Dikiş alınmasına gerek yoktur. Kesi mekanı içten dikilmiştir. Bazen dışarıdan dikiş yapılması gereken durumlar olur, o hengam dikişleriniz 7. günde alınır.

·Yara yanında kızarıklık, şişme, akıntı olursa, beni arayınız.

·Boyunluğun kullanılması önerilmişse birinci 15 günden sonra tasarrufu büsbütün bırakınız. Fakat birinci 3 ay araçla seyahat ederken yalnızca seyahat esnasında takınız ve araçta başınızın gerisinde bulunan koltuk yastığının, başınızla birebir yükseklikte olmasına dikkat ediniz.

·Ameliyat sonrası taburcu olduktan sonra dışarıya çıkabilirsiniz.

·Masa başı işte çalışanlar dilek ettiği takdirde 15 gün sonra işlerine dönebilirler. Fakat ağır işte çalışanlar 6 hafta dinlenmelidir.

·Birinci 6 hafta elinizde 1 kg'dan daha çokça tartı taşımayınız. 1 yıl sonrasında da her iki elinizde yekun 7 kg'ı geçen yük taşımamaya ihtimam şovunuz.

·Ameliyat sonrası 6 hafta otomobil kullanmayınız.

·Kısa uçak yolculukları yapabilirsiniz. Lakin uzun (okyanus çok gibi) uçak yolculuklarını birinci 3 ay yapmayınız.

·Birinci 4 ay temas gerektiren spor aktivitesi yapmayınız. Yalnızca yürüyüşle yetinin. Sonrasında da tekrar temas sporu olmayan spor aktivitelerine başlayabilirsiniz. En çok önerdiğim spor aktivitesi yüzmedir.
·Tam manasıyla güzelleşme devri olarak isimlendirdiğimiz devir 4 ay ve sonrasıdır. Bu periyottan sonra bir çok aktivitenizi evvelki sağlıklı döneminizdeki üzere yapabilirsini