Boyun fıtığı belirtisi ve tedavisi

Boyun fıtığı mekanizmasını anlayabilmek için öncelikle boyun kemiklerinin yapısına göz atmak lazım. Baş tabanından itibaren 7 adet omur kemiğinden oluşur. Her omur cisminin ortasında, dimağın devamı olan omurilik bulunur. Vücudun çeşitli bölgelerinden beyefendisine dönen duyular yahut dimağdan vücuda dağılan buyruklar omurilik içinde seyreder. Boyun yerinde her omur cismi hizasından çıkan sonlarda kola ve sırta yayılarak, bu ortamların duyu ve hareketini sağlar.

Omurgalar arası yastıkçık dediğimiz disk dokusunun dış kısmı (anulus fibrosus) ve iç kısmı (nucleus pulposus ) bulunur. Jelatin kıvamındaki iç kısmın, daha kuvvetli bir bağ dokusundan oluşan dış kısmı yırtarak omurilik ve hudutlara bası yapması sonucu boyun fıtığı ortaya çıkar. Burada dikkat edilmesi gereken ve bel fıtığından en önemli fark, yalnızca hudutlara değil omuriliğin kendisinede pres olması sonucu vücudun tamamında kısmi yahut tam kuvvetsizlik oluşmasıdır. Omurilik birinci bel omuru hizasında sonlandığından ve alt bel omurları içinde yalnızca ayağa giden sonlar bulunur.

Başın hareketi ile ağrının artması ve ağrının lokalizasyonunun uzunluğunda yahut omurga muhitinde olması bize boyun yeri ile ilgili patolojileri düşündürür. Boyun fıtığı, bu ortamın en sık rastlanan patolojilerinden biridir.

Boyun fıtığı olan hastanın şikâyetleri şiddetli ağrı, kola yayılan ağrı, baş ağrısı, uzunluğunda tutukluk, his kusuru, dengesizlik, beceri azalması, uyuşma, karıncalanma, kulak çınlaması, baş dönmesi yahut kuvvetsizlik olabilir.

En sık rastlanan belirti AĞRI’ dır. Sıkışan hududun uyardığı meydanda hissedilir. Boyun hareketleri mahsusen başın geriye gerçek hareketi ağrıyı arttırabilir. Ağrıkesicilere yanıt verebilir yahut dirençli olabilir. Ani başlayan boyun fıtıklarında ağrı da şiddetlidir. Bunun dışındakilerde sinsi başlar ve vakit içinde artış gösterir.

Boyun fıtığı ile karışabilen başka durumlar arasında Multipl skleroz (MS), Omurga darlığı, tümörler, B12 vitamin azlığı, Spinal enfeksiyonlar, Kalp ile ilgili sebebler sayılabilir.

Boyun fıtığı için riskli meslek öbekleri ve arttıran nedenlere bakacak olursak;

-Trafik kazaları, travmalar, ani frenler, manevralar ve çarpmalar
-Günlük hayatın tansiyonları,
-Boyunun yanlış hareketleri ve yanlış durumları,
-Duygusal gerginlikler, boyun kaslarında zayıflık,
-Yaşlanmaya bağlı kemik yapısındaki dejeneratif değişiklikler, kireçlenmeler
-Sık görülen birtakım iltihaplı romatizmal illetler (Ankilozan Spondilit, Romatoid artrit)
-Fibromiyalji
-Yanlış duruş ve konum bozukluğu, gerilim, soğuğa maruz kalmak, yorgunluk
-Uzun müddetli bilgisayar - daktilo kullananlar, Hane işleri, Sekreterlik, Hocalık, şoförlük üzere boynu çok etkileyen bir meslek sayılabilir.

Tüm bunların sonucunda omur, disk, eklem ve bağ dokusunda yıpranmaya sebep olur.

Hastanın şikâyetlerinin dinlenmesi ve dikkatli bir nörolojik muayene tanıda en kıymetli ögedir. Boyun fıtığı tanısı için Direkt Boyun röntgeni, Manyetik Rezonans(MR) ve Bilgisayrlı Tomografi(BT) yanında gerekirse EMG-Sinir testi yapılır. MR halk arasında EMAR olarak bilinir ve Boyun fıtığı için çok hassas ve bugün için seçkin metottur. %85-90 orantısında boyun fıtığı için gerçek sonuç verir. Birden fazla vakit boyun fıtığı tanısı için tek başına kafidir. Yumuşak dokuları ve hududu gösterir.

Bu gün yerkürede bel ve boyun fıtığı tedavisinde birden ziyade tedavi yolu mevcuttur. Buda hastalar ve velev doktorlar arasında bile devir hengam sorunlara yol açmaktadır.

Boyun fıtıklarının % 90-95’i cerrahi tedavi gerektirmeden düzgünleşir.

Tedavi seçeneklerine göz atmak gerekirse;

-Manuplatif (elle) tedavi,

-Ortopedik yatak istirahati + ilaç tedavisi (ağrı kesici, kas gevşetici, inflamasyon giderici )

- İlaç tedavisinin yanı sıra öncelikle istirahat, daha sonra fizik tedavi, Traksiyon usulleri, yetmediği durumda ise son devirlerde gelişen tekniklerle yere iğne (epidural steroid enjeksiyonu) yahut kateter (epidural lizis) ismi verilen ince sondalarla girilerek ilaç verilmesi usulleri uygulanabilir.

Çok az bir kısım hastada cerrahi tedavi gerekir. Boyun Fıtıklarında Ameliyat gerektiren durumlar;

Ameliyat gerektiren durumlar arasında boyun ve kollarda şiddetli ağrı ön planda olmakla bir arada, ağrı ortadan kalkması omuriliğin tehdidinin ortadan kalkması manasına gelmez. Bu yüzden kollarda uyuşma, kuvvetsizlik ve hareket kısıtlılığı yanında tüm vücudun dengesizliği, yan yan yürüme, sendeleme ve er yürüyüşü diye tabir edilen rap rap yürüme boyun fıtığının hayli ilerlemiş olduğunu gösterir.

Tedaviye karşın şikayeti geçmeyen hastalar ve tedavi sırasında nörolojik durumunda kötüleşme görülenler cerrahi tedaviye adaydır. Cerrahi tedavide haddi rahatlatmak esastır. Günümüzde standart sistem anterior (önden yaklaşımla) mikrodiskektomidir. Ameliyat umumî anestezi altında yapılmaktadır. Hasta ameliyattan sonra 1 gün içinde taburcu edilmektedir. Mikroskop altında fıtıklaşmış disk materyalinin 20 kata kadar büyütülerek omurilik ve sonların rahatlatıldığı bu ameliyat bugün derhal çabucak bütün hastanelerde muvaffakiyetle uygulanmaktadır.

Boyun fıtıklı hastalarda ameliyat sonrası gelişebilecek omur kemiklerinin arası daralma yahut açılanmanın önüne geçmek için protez yahut kafeslerle füzyon yapılır.

Âlâ seçilmiş olgularda münhasıran dirençli ağrıları olan hastalarda mikrocerrahi teknik ile mikrodiskektomi çok başarılıdır. Muvaffakiyet orantısı %97–98 nispetindedir.


Boyun fıtığından korunmak için; Duruş ve konum düzeltmek, boynu büken, eğen, kaldıran sistemlerden fazla boynun dik, düzgün kullanma, sistemli formda masayı, çalışma koşullarını düzenlemek, Bilgisayar tasarrufunda, masanın, bilgisayar ekranının, klavyenin ve çalışma, duruş biçiminin kesinlikle düzeltilmesi gerekmektedir. Ağrı kesiciyle boyun ağrısını tedavi etmek, hiçbir mekanik ağrıyı tedavi etmek mümkün değildir.Güçlendirme egzersizleri ve Aerobik ile boyun ağrısının tedavisinde ve korunmada çok kıymetlidir. Boyun eğriliğinin düzeltilmesinde yardımcı olur.