Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Boyun Ve Bel Ağrıları
Boyun Ve Bel Ağrıları Nedenleri
Boyun Ve Bel Ağrıları Cozumleri
Boyun ağrılarının gunluk yaşamda en sık gorulen ağrılardan biri olduğuna değinen Cerrahpaşa Tıp Fakultesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Oğretim Uyesi Prof Dr Hidayet Sarı, şunları soyledi: Boyun ağrıları, bel ağrılarından sonra ikinci sırada yeralır Bel ağrılarının bir insan yaşamında yuzde 80 oranında gorulme sıklığı var Yani 100 kişiden 80inde bir bel ağrısı mutlaka yaşamı boyunca ortaya cıkacak demektir Boyun ağrıları, bunun dortte biri, beşte biri civarındadır Demek ki yuzde 25, yani 100 kişiden 25inde boyun ağrısı gibi bir problemle karşı karşıya kalacak demektir hayatı boyunca
MESLEKİ FAKTORLER ETKİLİ
Kadın erkek farklılığının pek olmadığına değinen Prof Dr Sarı, şoyle devam etti: Ancak mesleki faktorler cok etkili Yani, cinsiyetten ziyade mesleki faktorler etkili Turk hanımları soyleyebilirim Ev işleri, boyun etkileyen ev işleri yaptığı icin, dikiş nakış, temizlik, perde asma, silme gibi bunlar son derece boyun ağrılarını arttıran faktorler Ama dış ulkeler, gelişmiş ulkeler icin cok farklılık yok Sekreterlik, boynu cok etkileyen, yine hanımların cok yaptığı bir meslek Oğretmenlik, yazma, cizmeyi cok gerektiren bir meslek Bilgisayar kullanımı, boyun ağrılarını arttırıcı bir faktor olarak karşımıza cıktı Şoforluk, boynu cok etkileyen bir meslek Frenler, manevralar ve carpmalar, trafik kazaları tabi son derece boynu kotu etkileyen hadiseler
ORGANİK NEDENLİ AĞRILAR
Temelinde organik nedenlerin ağırlıklı olduğu ağrılar konusunda Prof Dr Sarı, şu bilgileri verdi: Şimdi, tabi bu riskler, zamanla boynun eklem yapısını da, kas yapısını da etkilemekte ve bozmakta Bunlardan onemli olan disktir Omurların esas yuzde 70 yukunu taşıyan kısmını oluşturan bir kıkırdak dokudur Bu tabi, yıpranıyor Arkada bulunan kucuk eklemler Onlar bozuluyor Ve bunların gecmiş geldiği sinir delikleri daralıyor Ve kişide boyun ağrısı, kol ağrısı, elde uyuşma, hatta beyne giden kan damarlarını etkilediği icin baş donmesi, dengesizlik, unutkanlık gibi bir cok şikayetleri de beraberinde getiriyor Organik nedenler bunlar
UYUŞMA DURUMU
Boyun, kol ağrısı olup, uyuşma da olması durumunda bir sinir sıkışmasının soz konusu olabileceğini belirten Prof Dr Sarı, şunları ilave etti: Ozellikle geceleri uyuşmayla seyreden ve kol ağrısı da yapan bir başka hastalık, hanımlarda da sık goruyoruz bunu Bilekte sinir sıkışması Gercekten gece ortaya cıkar Gunduz uyuşmalar gecer Yapılacak en doğru iş elektromiyografi yapıp, sinirin nerede sıkıştığını tesbit etmek ve buna gore uygun tedaviyi, uygun hekimce, ya noroloji ya fizik tedavi uzmanınca belirlemeli
DURUŞ BOZUKLUĞUNUN ETKİSİ
Duruş bozukluğu, calışma koşullarının etkisi ve boyun ağrısına zemin hazırlayan en temel yanlışlar konusunda ise Prof Dr Sarı, şunları soyledi: Bir defa boynun kotu kullanımı Yazmada, cizmede, araba kullanmada, televizyon seyretmede, hepsinde gecerli Boyun hicbir bukulme gostermeksizin, herhangi bir aktivite sırasında ve donme halinde olmaksızın serbest bicimde ve dikey doğrultuda bakması lazım Vucudumuzla bakmamız ve okuyacağımız, yazacağımız şeyleri başımızı eğerek, cismi kendimize kaldırarak dikey vaziyette ona doğrultmamız doğru olur Butun sistemi buna doğru duzenlemek lazım Boynu buken, eğen, kaldıran sistemlerden ziyade boynun dik, duzgun kullanma, sistemli şekilde masayı, calışma koşullarımızı duzenlememiz lazım
KİRECLENME&BAŞAĞRISI
Boyun ağrılarının baş ağrısı yapması tartışmalı bir konu diyen Prof Dr Sarı, konu ile ilgili olarak şu bilgileri verdi: Ozellikle norologlar yani sinir uzmanları, boyun problemlerinin başağrısı yapmayacağı şeklinde genel bir kanıları vardır Ancak en ust boyun omurumuz C1, C2 dediğimiz omur arasında başa giden sinirlerde cıkmaktadır Eğer sıkışmışsa, şiddetli başağrısı yapabilir Bir de boyun kasları, aynı zamanda başa yapısan kaslardır Bunların da aşırı kullanımı, gergin duruşu, calışma koşullarının ağırlığı, stresin birikmesi, cunku stresin esas birikimleri omuz ve boyunlardır Şiddetli boyun ağrıları yapabilir, gerginlik başağrısı dediğimiz Dolayısıyla başağrıları kassal olarak boyundan kaynaklanabilir
BİLGİSAYAR KULLANIRKEN YAPILAN YANLIŞLAR
Bilgisayar kullanırken en sık gorulen yanlışlarla ilgili olarak ise Prof Dr Sarı, şunları soyledi: Bilgisayar kullanımında, masanın, bilgisayar ekranının, klavyenin ve calışma, duruş şeklininizin mutlaka iyi bir ergenomi uzmanı tarafından kişiye belirtilmesi ve gosterilmesi lazım Kişinin de bu imkanları sağlaması lazım İkinci olarak 20 dakikada bir ara verilmeli ama 20 dakikada bir insanın kalkıp ara vermesi calışma hayatında mumkun değil Ama 45 dakikada calışmayı aynı bir ders saati duşunursek, 4550 dakikada bir 510 dakika verilip, boyun hareketleri yapılır
Mekanik kaynaklı ağrılarda ağrı kesici almanın, yapıcı bir faktor olmadığını belirten Prof Dr Sarı, sadece ağrıyı keser, olayı duzeltmez diyerek devam ediyor: Dolayısıyla mutlaka olayın esas nedenini saptayıp, buna uygun, kokten kaldırıcı fizik tedavi ve egzersiz, eğer buradaki sorun kotu kullanımsa, onun da mutlaka duzeltilmesi gerekmektedir Hastanın değerlendirip, buna gore tedavi planı cizilmesi lazım Ağrı kesiciyle boyun ağrısını tedavi etmek, hicbir mekanik ağrıyı tedavi etmek mumkun değil
TANI YONTEMLERİ
Boyun ağrılarının tanısında kullanılan başlıca yontemlerle ilgili olarak ise Prof Dr Sarı, şunları soyledi: Ozellikle ulkemizde, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans goruntuleme merkezlerinin artmasıyla birlikte, hekimlerin de bu rahat goruntulerden teşhise gitme imkanının belirmesiyle maalesef bu konuya cok istek oldu ve hastalar gonderiliyor Hastalar ellerinde raporlarıyla, goruntuleriyle geliyorlar Bunlar teşhiste esas basamak değildir Esas basamak, hastanın dinlenmesi, fizik muayenesi, norolojik muayene ile değerlendirilmesi ve hastanın durumunun belirlenmesi gerekir Hatta bunda psikolojisi dahil, calışma koşulları, evdeki gecimi dahilYani, sadece emar değil Butun bunların değerlendirilip, hastanın bir butun olarak ele alınması lazım Bunların sonucunda hastaya teşhis konulamamışsa ve tedavide cerrahi bir girişim gerekiyorsa, o zaman emara başvurulabilir Oradaki emar ve bilgisayarlı tomografisi goruntusunde cok onemli bir şey var Eğer, kişinin fizik muyaene bulgularıyla, emar bulguları uyum sağlamıyorsa, emar, yine bizim acımızdan teşhiste bir yol gosterici değildir Yani, bizim kendi bulgularımız, fizik muayene bulguları, cok daha objektif ve hastaya uygun bulgulardır
Prof Dr Sarı, şoyle devam etti: Ben, hastaya bunu şoyle izah ediyorum Hasta soruyor: bende boyun fıtığı var Ameliyat olmam lazım Ben de diyorum ki, sizde boyun fıtığı yok Hasta, nasıl olur, emarda boyle gozukuyor diyor Ona şunu izah ediyorum: Sizin resminiz, sizin ic yapınızı nasıl gostermezse, yani iyi bir insan, kotu bir insan olduğunuzu gostermezse, biraz bilgi verir ama, butun olayı detaylı izah etmez Bu emar da, resim kadar gecerlidir İcinizi gostermez İcinizi bizim yaptığımız muayeneler, bulgular gosteriyorBu da cok kotu teşhis ve tedavi hatalarına yolacmaya başladı Maalesef bu da teknolojinin kotu kullanımı olarak, ulkemizde yaygınlaşmaya başladım Hekim olarak bundan şikayetciyim
TEDAVİ
Tedavide izlenilen yolu ise Prof Dr Sarı, şoyle acıkladı: Hastanın cok iyi dinlenmesi lazım Başlangıcından itibaren, nasıl oldu, nasıl bitti, butun detayları sormak lazım Arttıran, azaltan faktorler, calışma koşulları, hepsinin değerlendirilmesi lazım Ondan sonra fizik muayene, hareket muayenesi cok onemli Boyun hareketlerine bakmak lazım Norolojik muayene cok onemli Kas kuvvetini, refleksleri, hissiyati değerlendirmek lazım Ve sadece bunu yapmak bile yetmiyor Kolla ilgili bir sorun varsa, goğusle, sırtla ilgili bir sorun varsa, bunların da teker teker bolge bolge, omuz, dirsek, el bileği ve hatta akciğer filmi dahil olmak uzere değerlendirmek lazım Sadece boyun emarına bakıp, boyun, kol ağrısını teşhis etmek, son derece hatalı bir yaklaşım olur
OMURGA SAĞLIĞI
Omurga sağlığı icin gerekli şartlar konusunda ise Prof Dr Sarı, şu bilgileri verdi: Omurgamızda uc tane onemli kavis var Boyunda, ice doğru, sırtta dışa doğru, belde ice doğru, T şeklinde arkadan bakıldığında, yandan bakıldığında, bir kavislenme olması lazım Bu kavisin korunması lazım Bu kavisin korunması icin kişinin bel ve karın kaslarının, bel yonunden cok guclu olması lazım Beli esas dik tutan, korseleyen karın kaslarımızdır İnsanlar, zanneder ki, sırt kaslarım, bel kaslarım sıkı olursa, dik dururum Hayır, karın kaslarınız guclu olursa, siz dik durabilirsiniz Onun karın iceri, sırt dik vaziyette, goğus dışarı şeklinde bir tabir vardır Yani, karın kasları, belin mekaniğini koruması icin en onemli yapıyı oluşturur Kadınların, bir şansızlığı var Doğumlar sonucunda gevşeme ortaya cıkıyor Ayrıca, sezaryen ameliyatları da buna maalesef zemin hazırlıyor Bu yapıyı bozuyor O nedenle hamilelik sırasında ve sonrasında, mekanik yapıyı bozduğu icin sorun ortaya cıkıyor Oturma da karın kasını gevşettiği icin o da bel ağrısına zemin hazırlayan bir faktor oluyor
Kadınların iş yaptıkları, mutfak tezgahının bel ağrısı acısından risk faktoru olduğunu belirterek, yuksek olması gerektiğini dile getiren Prof Dr Sarı, şunları ilave etti: Bizde, genellikle alcak evye ve alcak bir mutfak tezgahı oluyor Hanım, eğilmek zorunda kalıyor Bu eğilme hareketi, otomatikman bel omurlarına cok aşırı bir yuk bindiriyor Şoyle bir ornek vereyim: 70 kglık bir kişiyle ayakta, sabit dik dururken, diske 70 kglık bir yuk biner Her eğilme durumunda 150200 kga cıkar bu Ağır kaldırma durumunda 260 kga kadar cıkar Ve tabi basıncı arttığı icin de diskleri son derece zorlayıcı, yırtıcı bir etki yapıyor Ve ileride bel fıtığına, disk fıtığına zemin hazırlıyor
ŞİŞMANLIK VE SİGARANIN ETKİSİ
Şişmanlık ve sigara alışkanlığının, bel ağrısı uzerindeki etkisi konusunda ise Prof Dr Sarı, şu konulara değindi: Şişmanlık uzerine yapılan calışmalar, şişman olmayanlarla aralarında cok buyuk bir fark gostermemiş Şişmanlar icin umut verici bir şey soyleyeyim Fark gostermemiş, cunku, şişmanlığın esas etkisi kalca ve dizlere biniyor Bele pek fazla binmiyor, o yonden şanslılar Ama karın kasları zayıfsa, o, bel icin onemli bir risk faktoru Sigaranın şoyle bir onemi var Sigara, beslenme alışkanlığını bozuyor Sigara icen bir insan sık oksurmek durumunda, akciğerlerini temizlemek icin Sık oksurme, bele kompresif yukler bindiriyor Ve diske basıncı artırıyor Diski ezerek, zamanla diskin bozulmasına zemin hazırlıyor Aynı zamanda sigara kan dolaşımı bozarak, kemiklerde diskin beslenmesinde uzerinde de etkili olduğu duşunuluyor Ozellikle oksurmesi refleksini uyarması, diski zorluyor Ve bir de dolaşım bozukluğu
BİLATERAL SAKREİLOİT
Bilateral sakreiloitile ilgili olarak ise Prof Dr Sarı, hastalığın, bel romatizması olduğunu belirterek, hastalıkla ilgili bilgiler verdi: Beli kambur halde one doğru buken ve hareketlerini bozan, omurgayı sertleştiren cok ciddi bir hastalıktır Ozellikle genclerde başlar Ve ileri yıllarda hakikaten kişinin calışma şeklini tamamen bozan onemli bir hastalıktır Bu hastalığa erken yakalanmışsa, tedavi edici ilaclarımız var Yani, hastanın sırf ağrısını kesmiyoruz Tedavi edici ilaclarımız var Ancak takip edilmesi gereken bir ilac grubudur bunlar Bağışıklık sistemini etkilediği icin ciddi olarak bir fizik tedavi rehabilitasyon hekimi tarafından ele alınıp, takip edilmesi lazım İkinci olarak egzersizler, son derece onemli Duzenli, sporcu gibi egzersiz yapması lazım
TANI KOYMA YONTEMLERİ
Bel ağrısının tanısında kullanılan başlıca yontemlerle ilgili olarak Prof Dr Sarı, şu bilgileri verdi: Bel ağrılarında da hastanın dinlenmesi, fizik muayenesi, norolojik muayenesi, yuzde 90ın uzerinde teşhisi koydurur Yani, başka bir şeye gerek yok Ben, bir cok hastaya bel fıtığı teşhisi koyduğum zaman, emarı ve goruntuleme metodu olmadan Diğer doktor, bunlar olmadan nasıl teşhis koymuş, şeklinde uyarı getirdiklerini soyluyorlar Ben de onlara diyorum ki, bu goruntuleme metodlarını kullanmadan nasıl teşhis konulamıyor Onu bana soylesinler, ben de ona cevap vereyim, diyorum Şunu demek istiyorum: Yuzde 90ın uzerinde iyi bir fizik muayene, bel ağrılarında kesin teşhisi koydurur, fıtık dahil O nedenle yuzde 10 hastaya da boyle bir tetkik istenirse yapılabilir
TEDAVİ PLANI
Tedaviyi planı ve ne zaman fizik tedavi, ne zaman ameliyat onerildiği ile ilgili olarak Prof Dr Sarı, şunları soyledi: Bel fıtığı tek bir hastalık değildir Herkes aynı değildir Bunun safhaları vardır Başlangıc safhası, orta safhası, ilerlemiş safhası, diyelim Bu başlangıc safhasında hastanın bir iki haftalık yatak istirahatı, ağrı kesici ve kas kesicilerle rahatlıkla kendiliğinden duzeliyor Ayakta durması, zorlaması gibi duşunun İstirahette gecer Orta safhasında, bu safhayı gecmiş, bacağa vurmaya başlamış ağrıları Bu safhada gerekiyorsa, korseleme ve fizik tedaviye gecilebilir İlerlemiş safhası ve eğer norolojik bulgular, yani sinir hasarı bulguları fazla ağır değilse, yine fizik tedavi ve egzersiz tedavileriyle bu safha da atlatılır Ancak, sinirde fazla hasar meydana gelmişse, yani hastanın ayağı yukarı doğru kalkmıyorsa, kalkmama durumuna gidiyorsa daha doğrusu Ve her iki bacakta gucsuzluk ortaya cıkmışsa, hasta yuruyemiyorsa Ve ikiuc aylık tedaviye rağmen, hastada herhangi bir gelişim yoksa, cerrahiye o zaman başvuruyoruz
Prof Dr Sarı, şoyle devam ediyor: Buradan cıkan sonuc şu: Belin biomekaniğini bozan her turlu şey, ileride bir sorun olarak karşımıza cıkacaktır Kısa vadede cozum uretse bile, ileride cıkacaktır O nedenle, belinizi fıtık olmadan once iyi koruyun Olduktan sonra bu safhalara basamak basamak gidin Eğer ameliyat gerekiyorsa da ameliyat olun Ama gerekiyorsa olun Her bel fıtığı teşhisinde ameliyat olmaya kalkmayın Sonucta, ileri yıllarında cezasını cekme durumunuz ortaya cıkar Cunku, cerrahi olarak bozulan bir anatomik yapıyı tekrar duzeltme şansımız yok
DIŞARDAN ENJEKSİYONLA TEDAVİ
Dışardan enjeksiyonla tedavisi ve etkinliği ile ilgili olarak Prof Dr Sarı, şu bilgileri verdi: Bel ağrılarında dışarıdan epidural sitoreitle birlikte, anelsezik madde enjeksiyonu mumkun Ancak bu da bel ağrısının akut doneminde, alevlenmiş doneminde yapılabilir Gecici bir yarar sağlar Doğrudan olayın olduğu yere ilac gonderildiği icin hızla etki gosterir Hasta biriki ay rahat eder Ama alttaki faktorlerin duzeltilmesi lazım Sadece ağrıyı kesmek, yani enjeksiyon tedavi ediciden ziyade olayın iltihap, odem ve ağrı safhasını durdurmaya yoneliktir Gecici bir cozumdur, kullanılabilir
EVDE URETİLEN COZUMLER
İnsanların, evlerinde hekime gitmeden urettikleri bazı cozumler, orneğin; sıcaksoğuk uygulamaları ya da masaj uygulamaları konusunda ise Prof Dr Sarı, şu bilgileri verdi: Sıcak, ağrı ve kas spazmını cozmede bir metotdur Uygulanabilir ama iltihaplı donemde, şiddetli ağrılı donemde sıcak ters etki de yapabilir Cunku dokuyu da şişirebilir Uygulayacağınız sıcağın hastalık safhasına gore değişmesi lazım Soğuk da ağrı kesici etkiye sahiptir Kas spazmını da cozer Soğuğu, akut donemde yapmak lazım Muzminleşmiş donemde de sıcak uygulamak doğru olur Ama bunların suresi, miktarının bilimsel olarak bilinmesi lazım ki, uygulansın Bunun suresini fazla yaparsa, zarar verebilir, yakabilir Soğuktan dolayı dokuda buz yanığı meydana gelebilir Ama olay belliyse ve hasta da artık kendisini tanıyorsa, hafif sıcak ve soğuk uygulamanın cok zararı yok Yalnız, teşhisin doğru olması gerekiyor Cunku her bel ağrısı, bel fıtığından, bel kireclenmesinden değildir
Boyun Ve Bel Ağrıları Nedenleri
Boyun Ve Bel Ağrıları Cozumleri
Boyun ağrılarının gunluk yaşamda en sık gorulen ağrılardan biri olduğuna değinen Cerrahpaşa Tıp Fakultesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Oğretim Uyesi Prof Dr Hidayet Sarı, şunları soyledi: Boyun ağrıları, bel ağrılarından sonra ikinci sırada yeralır Bel ağrılarının bir insan yaşamında yuzde 80 oranında gorulme sıklığı var Yani 100 kişiden 80inde bir bel ağrısı mutlaka yaşamı boyunca ortaya cıkacak demektir Boyun ağrıları, bunun dortte biri, beşte biri civarındadır Demek ki yuzde 25, yani 100 kişiden 25inde boyun ağrısı gibi bir problemle karşı karşıya kalacak demektir hayatı boyunca
MESLEKİ FAKTORLER ETKİLİ
Kadın erkek farklılığının pek olmadığına değinen Prof Dr Sarı, şoyle devam etti: Ancak mesleki faktorler cok etkili Yani, cinsiyetten ziyade mesleki faktorler etkili Turk hanımları soyleyebilirim Ev işleri, boyun etkileyen ev işleri yaptığı icin, dikiş nakış, temizlik, perde asma, silme gibi bunlar son derece boyun ağrılarını arttıran faktorler Ama dış ulkeler, gelişmiş ulkeler icin cok farklılık yok Sekreterlik, boynu cok etkileyen, yine hanımların cok yaptığı bir meslek Oğretmenlik, yazma, cizmeyi cok gerektiren bir meslek Bilgisayar kullanımı, boyun ağrılarını arttırıcı bir faktor olarak karşımıza cıktı Şoforluk, boynu cok etkileyen bir meslek Frenler, manevralar ve carpmalar, trafik kazaları tabi son derece boynu kotu etkileyen hadiseler
ORGANİK NEDENLİ AĞRILAR
Temelinde organik nedenlerin ağırlıklı olduğu ağrılar konusunda Prof Dr Sarı, şu bilgileri verdi: Şimdi, tabi bu riskler, zamanla boynun eklem yapısını da, kas yapısını da etkilemekte ve bozmakta Bunlardan onemli olan disktir Omurların esas yuzde 70 yukunu taşıyan kısmını oluşturan bir kıkırdak dokudur Bu tabi, yıpranıyor Arkada bulunan kucuk eklemler Onlar bozuluyor Ve bunların gecmiş geldiği sinir delikleri daralıyor Ve kişide boyun ağrısı, kol ağrısı, elde uyuşma, hatta beyne giden kan damarlarını etkilediği icin baş donmesi, dengesizlik, unutkanlık gibi bir cok şikayetleri de beraberinde getiriyor Organik nedenler bunlar
UYUŞMA DURUMU
Boyun, kol ağrısı olup, uyuşma da olması durumunda bir sinir sıkışmasının soz konusu olabileceğini belirten Prof Dr Sarı, şunları ilave etti: Ozellikle geceleri uyuşmayla seyreden ve kol ağrısı da yapan bir başka hastalık, hanımlarda da sık goruyoruz bunu Bilekte sinir sıkışması Gercekten gece ortaya cıkar Gunduz uyuşmalar gecer Yapılacak en doğru iş elektromiyografi yapıp, sinirin nerede sıkıştığını tesbit etmek ve buna gore uygun tedaviyi, uygun hekimce, ya noroloji ya fizik tedavi uzmanınca belirlemeli
DURUŞ BOZUKLUĞUNUN ETKİSİ
Duruş bozukluğu, calışma koşullarının etkisi ve boyun ağrısına zemin hazırlayan en temel yanlışlar konusunda ise Prof Dr Sarı, şunları soyledi: Bir defa boynun kotu kullanımı Yazmada, cizmede, araba kullanmada, televizyon seyretmede, hepsinde gecerli Boyun hicbir bukulme gostermeksizin, herhangi bir aktivite sırasında ve donme halinde olmaksızın serbest bicimde ve dikey doğrultuda bakması lazım Vucudumuzla bakmamız ve okuyacağımız, yazacağımız şeyleri başımızı eğerek, cismi kendimize kaldırarak dikey vaziyette ona doğrultmamız doğru olur Butun sistemi buna doğru duzenlemek lazım Boynu buken, eğen, kaldıran sistemlerden ziyade boynun dik, duzgun kullanma, sistemli şekilde masayı, calışma koşullarımızı duzenlememiz lazım
KİRECLENME&BAŞAĞRISI
Boyun ağrılarının baş ağrısı yapması tartışmalı bir konu diyen Prof Dr Sarı, konu ile ilgili olarak şu bilgileri verdi: Ozellikle norologlar yani sinir uzmanları, boyun problemlerinin başağrısı yapmayacağı şeklinde genel bir kanıları vardır Ancak en ust boyun omurumuz C1, C2 dediğimiz omur arasında başa giden sinirlerde cıkmaktadır Eğer sıkışmışsa, şiddetli başağrısı yapabilir Bir de boyun kasları, aynı zamanda başa yapısan kaslardır Bunların da aşırı kullanımı, gergin duruşu, calışma koşullarının ağırlığı, stresin birikmesi, cunku stresin esas birikimleri omuz ve boyunlardır Şiddetli boyun ağrıları yapabilir, gerginlik başağrısı dediğimiz Dolayısıyla başağrıları kassal olarak boyundan kaynaklanabilir
BİLGİSAYAR KULLANIRKEN YAPILAN YANLIŞLAR
Bilgisayar kullanırken en sık gorulen yanlışlarla ilgili olarak ise Prof Dr Sarı, şunları soyledi: Bilgisayar kullanımında, masanın, bilgisayar ekranının, klavyenin ve calışma, duruş şeklininizin mutlaka iyi bir ergenomi uzmanı tarafından kişiye belirtilmesi ve gosterilmesi lazım Kişinin de bu imkanları sağlaması lazım İkinci olarak 20 dakikada bir ara verilmeli ama 20 dakikada bir insanın kalkıp ara vermesi calışma hayatında mumkun değil Ama 45 dakikada calışmayı aynı bir ders saati duşunursek, 4550 dakikada bir 510 dakika verilip, boyun hareketleri yapılır
Mekanik kaynaklı ağrılarda ağrı kesici almanın, yapıcı bir faktor olmadığını belirten Prof Dr Sarı, sadece ağrıyı keser, olayı duzeltmez diyerek devam ediyor: Dolayısıyla mutlaka olayın esas nedenini saptayıp, buna uygun, kokten kaldırıcı fizik tedavi ve egzersiz, eğer buradaki sorun kotu kullanımsa, onun da mutlaka duzeltilmesi gerekmektedir Hastanın değerlendirip, buna gore tedavi planı cizilmesi lazım Ağrı kesiciyle boyun ağrısını tedavi etmek, hicbir mekanik ağrıyı tedavi etmek mumkun değil
TANI YONTEMLERİ
Boyun ağrılarının tanısında kullanılan başlıca yontemlerle ilgili olarak ise Prof Dr Sarı, şunları soyledi: Ozellikle ulkemizde, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans goruntuleme merkezlerinin artmasıyla birlikte, hekimlerin de bu rahat goruntulerden teşhise gitme imkanının belirmesiyle maalesef bu konuya cok istek oldu ve hastalar gonderiliyor Hastalar ellerinde raporlarıyla, goruntuleriyle geliyorlar Bunlar teşhiste esas basamak değildir Esas basamak, hastanın dinlenmesi, fizik muayenesi, norolojik muayene ile değerlendirilmesi ve hastanın durumunun belirlenmesi gerekir Hatta bunda psikolojisi dahil, calışma koşulları, evdeki gecimi dahilYani, sadece emar değil Butun bunların değerlendirilip, hastanın bir butun olarak ele alınması lazım Bunların sonucunda hastaya teşhis konulamamışsa ve tedavide cerrahi bir girişim gerekiyorsa, o zaman emara başvurulabilir Oradaki emar ve bilgisayarlı tomografisi goruntusunde cok onemli bir şey var Eğer, kişinin fizik muyaene bulgularıyla, emar bulguları uyum sağlamıyorsa, emar, yine bizim acımızdan teşhiste bir yol gosterici değildir Yani, bizim kendi bulgularımız, fizik muayene bulguları, cok daha objektif ve hastaya uygun bulgulardır
Prof Dr Sarı, şoyle devam etti: Ben, hastaya bunu şoyle izah ediyorum Hasta soruyor: bende boyun fıtığı var Ameliyat olmam lazım Ben de diyorum ki, sizde boyun fıtığı yok Hasta, nasıl olur, emarda boyle gozukuyor diyor Ona şunu izah ediyorum: Sizin resminiz, sizin ic yapınızı nasıl gostermezse, yani iyi bir insan, kotu bir insan olduğunuzu gostermezse, biraz bilgi verir ama, butun olayı detaylı izah etmez Bu emar da, resim kadar gecerlidir İcinizi gostermez İcinizi bizim yaptığımız muayeneler, bulgular gosteriyorBu da cok kotu teşhis ve tedavi hatalarına yolacmaya başladı Maalesef bu da teknolojinin kotu kullanımı olarak, ulkemizde yaygınlaşmaya başladım Hekim olarak bundan şikayetciyim
TEDAVİ
Tedavide izlenilen yolu ise Prof Dr Sarı, şoyle acıkladı: Hastanın cok iyi dinlenmesi lazım Başlangıcından itibaren, nasıl oldu, nasıl bitti, butun detayları sormak lazım Arttıran, azaltan faktorler, calışma koşulları, hepsinin değerlendirilmesi lazım Ondan sonra fizik muayene, hareket muayenesi cok onemli Boyun hareketlerine bakmak lazım Norolojik muayene cok onemli Kas kuvvetini, refleksleri, hissiyati değerlendirmek lazım Ve sadece bunu yapmak bile yetmiyor Kolla ilgili bir sorun varsa, goğusle, sırtla ilgili bir sorun varsa, bunların da teker teker bolge bolge, omuz, dirsek, el bileği ve hatta akciğer filmi dahil olmak uzere değerlendirmek lazım Sadece boyun emarına bakıp, boyun, kol ağrısını teşhis etmek, son derece hatalı bir yaklaşım olur
OMURGA SAĞLIĞI
Omurga sağlığı icin gerekli şartlar konusunda ise Prof Dr Sarı, şu bilgileri verdi: Omurgamızda uc tane onemli kavis var Boyunda, ice doğru, sırtta dışa doğru, belde ice doğru, T şeklinde arkadan bakıldığında, yandan bakıldığında, bir kavislenme olması lazım Bu kavisin korunması lazım Bu kavisin korunması icin kişinin bel ve karın kaslarının, bel yonunden cok guclu olması lazım Beli esas dik tutan, korseleyen karın kaslarımızdır İnsanlar, zanneder ki, sırt kaslarım, bel kaslarım sıkı olursa, dik dururum Hayır, karın kaslarınız guclu olursa, siz dik durabilirsiniz Onun karın iceri, sırt dik vaziyette, goğus dışarı şeklinde bir tabir vardır Yani, karın kasları, belin mekaniğini koruması icin en onemli yapıyı oluşturur Kadınların, bir şansızlığı var Doğumlar sonucunda gevşeme ortaya cıkıyor Ayrıca, sezaryen ameliyatları da buna maalesef zemin hazırlıyor Bu yapıyı bozuyor O nedenle hamilelik sırasında ve sonrasında, mekanik yapıyı bozduğu icin sorun ortaya cıkıyor Oturma da karın kasını gevşettiği icin o da bel ağrısına zemin hazırlayan bir faktor oluyor
Kadınların iş yaptıkları, mutfak tezgahının bel ağrısı acısından risk faktoru olduğunu belirterek, yuksek olması gerektiğini dile getiren Prof Dr Sarı, şunları ilave etti: Bizde, genellikle alcak evye ve alcak bir mutfak tezgahı oluyor Hanım, eğilmek zorunda kalıyor Bu eğilme hareketi, otomatikman bel omurlarına cok aşırı bir yuk bindiriyor Şoyle bir ornek vereyim: 70 kglık bir kişiyle ayakta, sabit dik dururken, diske 70 kglık bir yuk biner Her eğilme durumunda 150200 kga cıkar bu Ağır kaldırma durumunda 260 kga kadar cıkar Ve tabi basıncı arttığı icin de diskleri son derece zorlayıcı, yırtıcı bir etki yapıyor Ve ileride bel fıtığına, disk fıtığına zemin hazırlıyor
ŞİŞMANLIK VE SİGARANIN ETKİSİ
Şişmanlık ve sigara alışkanlığının, bel ağrısı uzerindeki etkisi konusunda ise Prof Dr Sarı, şu konulara değindi: Şişmanlık uzerine yapılan calışmalar, şişman olmayanlarla aralarında cok buyuk bir fark gostermemiş Şişmanlar icin umut verici bir şey soyleyeyim Fark gostermemiş, cunku, şişmanlığın esas etkisi kalca ve dizlere biniyor Bele pek fazla binmiyor, o yonden şanslılar Ama karın kasları zayıfsa, o, bel icin onemli bir risk faktoru Sigaranın şoyle bir onemi var Sigara, beslenme alışkanlığını bozuyor Sigara icen bir insan sık oksurmek durumunda, akciğerlerini temizlemek icin Sık oksurme, bele kompresif yukler bindiriyor Ve diske basıncı artırıyor Diski ezerek, zamanla diskin bozulmasına zemin hazırlıyor Aynı zamanda sigara kan dolaşımı bozarak, kemiklerde diskin beslenmesinde uzerinde de etkili olduğu duşunuluyor Ozellikle oksurmesi refleksini uyarması, diski zorluyor Ve bir de dolaşım bozukluğu
BİLATERAL SAKREİLOİT
Bilateral sakreiloitile ilgili olarak ise Prof Dr Sarı, hastalığın, bel romatizması olduğunu belirterek, hastalıkla ilgili bilgiler verdi: Beli kambur halde one doğru buken ve hareketlerini bozan, omurgayı sertleştiren cok ciddi bir hastalıktır Ozellikle genclerde başlar Ve ileri yıllarda hakikaten kişinin calışma şeklini tamamen bozan onemli bir hastalıktır Bu hastalığa erken yakalanmışsa, tedavi edici ilaclarımız var Yani, hastanın sırf ağrısını kesmiyoruz Tedavi edici ilaclarımız var Ancak takip edilmesi gereken bir ilac grubudur bunlar Bağışıklık sistemini etkilediği icin ciddi olarak bir fizik tedavi rehabilitasyon hekimi tarafından ele alınıp, takip edilmesi lazım İkinci olarak egzersizler, son derece onemli Duzenli, sporcu gibi egzersiz yapması lazım
TANI KOYMA YONTEMLERİ
Bel ağrısının tanısında kullanılan başlıca yontemlerle ilgili olarak Prof Dr Sarı, şu bilgileri verdi: Bel ağrılarında da hastanın dinlenmesi, fizik muayenesi, norolojik muayenesi, yuzde 90ın uzerinde teşhisi koydurur Yani, başka bir şeye gerek yok Ben, bir cok hastaya bel fıtığı teşhisi koyduğum zaman, emarı ve goruntuleme metodu olmadan Diğer doktor, bunlar olmadan nasıl teşhis koymuş, şeklinde uyarı getirdiklerini soyluyorlar Ben de onlara diyorum ki, bu goruntuleme metodlarını kullanmadan nasıl teşhis konulamıyor Onu bana soylesinler, ben de ona cevap vereyim, diyorum Şunu demek istiyorum: Yuzde 90ın uzerinde iyi bir fizik muayene, bel ağrılarında kesin teşhisi koydurur, fıtık dahil O nedenle yuzde 10 hastaya da boyle bir tetkik istenirse yapılabilir
TEDAVİ PLANI
Tedaviyi planı ve ne zaman fizik tedavi, ne zaman ameliyat onerildiği ile ilgili olarak Prof Dr Sarı, şunları soyledi: Bel fıtığı tek bir hastalık değildir Herkes aynı değildir Bunun safhaları vardır Başlangıc safhası, orta safhası, ilerlemiş safhası, diyelim Bu başlangıc safhasında hastanın bir iki haftalık yatak istirahatı, ağrı kesici ve kas kesicilerle rahatlıkla kendiliğinden duzeliyor Ayakta durması, zorlaması gibi duşunun İstirahette gecer Orta safhasında, bu safhayı gecmiş, bacağa vurmaya başlamış ağrıları Bu safhada gerekiyorsa, korseleme ve fizik tedaviye gecilebilir İlerlemiş safhası ve eğer norolojik bulgular, yani sinir hasarı bulguları fazla ağır değilse, yine fizik tedavi ve egzersiz tedavileriyle bu safha da atlatılır Ancak, sinirde fazla hasar meydana gelmişse, yani hastanın ayağı yukarı doğru kalkmıyorsa, kalkmama durumuna gidiyorsa daha doğrusu Ve her iki bacakta gucsuzluk ortaya cıkmışsa, hasta yuruyemiyorsa Ve ikiuc aylık tedaviye rağmen, hastada herhangi bir gelişim yoksa, cerrahiye o zaman başvuruyoruz
Prof Dr Sarı, şoyle devam ediyor: Buradan cıkan sonuc şu: Belin biomekaniğini bozan her turlu şey, ileride bir sorun olarak karşımıza cıkacaktır Kısa vadede cozum uretse bile, ileride cıkacaktır O nedenle, belinizi fıtık olmadan once iyi koruyun Olduktan sonra bu safhalara basamak basamak gidin Eğer ameliyat gerekiyorsa da ameliyat olun Ama gerekiyorsa olun Her bel fıtığı teşhisinde ameliyat olmaya kalkmayın Sonucta, ileri yıllarında cezasını cekme durumunuz ortaya cıkar Cunku, cerrahi olarak bozulan bir anatomik yapıyı tekrar duzeltme şansımız yok
DIŞARDAN ENJEKSİYONLA TEDAVİ
Dışardan enjeksiyonla tedavisi ve etkinliği ile ilgili olarak Prof Dr Sarı, şu bilgileri verdi: Bel ağrılarında dışarıdan epidural sitoreitle birlikte, anelsezik madde enjeksiyonu mumkun Ancak bu da bel ağrısının akut doneminde, alevlenmiş doneminde yapılabilir Gecici bir yarar sağlar Doğrudan olayın olduğu yere ilac gonderildiği icin hızla etki gosterir Hasta biriki ay rahat eder Ama alttaki faktorlerin duzeltilmesi lazım Sadece ağrıyı kesmek, yani enjeksiyon tedavi ediciden ziyade olayın iltihap, odem ve ağrı safhasını durdurmaya yoneliktir Gecici bir cozumdur, kullanılabilir
EVDE URETİLEN COZUMLER
İnsanların, evlerinde hekime gitmeden urettikleri bazı cozumler, orneğin; sıcaksoğuk uygulamaları ya da masaj uygulamaları konusunda ise Prof Dr Sarı, şu bilgileri verdi: Sıcak, ağrı ve kas spazmını cozmede bir metotdur Uygulanabilir ama iltihaplı donemde, şiddetli ağrılı donemde sıcak ters etki de yapabilir Cunku dokuyu da şişirebilir Uygulayacağınız sıcağın hastalık safhasına gore değişmesi lazım Soğuk da ağrı kesici etkiye sahiptir Kas spazmını da cozer Soğuğu, akut donemde yapmak lazım Muzminleşmiş donemde de sıcak uygulamak doğru olur Ama bunların suresi, miktarının bilimsel olarak bilinmesi lazım ki, uygulansın Bunun suresini fazla yaparsa, zarar verebilir, yakabilir Soğuktan dolayı dokuda buz yanığı meydana gelebilir Ama olay belliyse ve hasta da artık kendisini tanıyorsa, hafif sıcak ve soğuk uygulamanın cok zararı yok Yalnız, teşhisin doğru olması gerekiyor Cunku her bel ağrısı, bel fıtığından, bel kireclenmesinden değildir
