Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Bozkurt Destanı
Bozkurt
Bozkurt Destanı
Bozkurt Destanı, bilinen en manâlı iki KökTürk destanından biridir (ötekisi Ergenekon Destanı'dır; ayrıca Ergenekon Destanı'nın, Bozkurt Destanı'nın devamı olması dinç bir olasılıktır) Bu epope bir bakıma Türkler'in soy kütüğü ve var olma öyküsüdür Ayrıca, Türk ırkının yeni bir var oluş şeklinde dirilişi de diyebileceğimiz Bozkurt Destanı, Bilge Kagan'ın Orkun Anıtları'ndaki ünlü vasiyetinin ilk sözleri olan Ben, Tanrı'nın yarattığı Türk Bilge Kagan, Tanrı irâde ettiği için, kaganlık tahtına oturdumtümcesi ile birlikte düşünülecek olursa, cet ve ırkın nasıl yüceltilmek istenildiğini de anlatmaktadır Destan, Çin kaynaklarında kayıtlıdır Bozkurt Destanı'nın iki farklı telafuz biçimi vardır Lakin bu iki varyant arasındaki ayrım azdır ve Çinliler'ce yazıya geçirilirken isim ve sözcüklerin Çince'ye uydurulma gayreti yüzünden ortaya çıkmıştır Kimi araştırmacılar, Türkler'le ilgili diğer bir kurt efsanesini de katarak bu varyant sayısını üçe çıkarsalar da, fiilen onların Bozkurt efsanesinin üçüncü söylenişi dedikleri bu destan, Hunlar çağındaki Usun Türkleri'nin bir efsanesidir Bu efsane, Hunlar ve Kurt adlı bölümde anlatılmıştır Bozkurt Destanı, Çin'de hüküm sürmüş Chou hanedanının resmi tarihinin 50 bölümünde ve yeniden Çin hanedanlarından olan Sui sülalesinin devlete ait tarihinde kayıtlıdır
Bozkurt'tan türeyiş efsaneleri, Türk mitolojisinin en ileri ve romantik bölümüdür Türk mitolojisinde genel olarak tüm insanlar düşmanlarca değil edilir, geriye sadece bir çocuk kalırdı Türk özelliğini içeren birçok efsanede bu motifi bulmak mümkündür Altında yer bahşedilen Bozkurt Destanı'na tarafından Türkler, vaktiyle Batı Denizi adlı bir yerin batısında oturmakta idiler Efsanedeki Batı Denizi, Aral Gölü olabilir Batı Denizi'nin Altay Dağları veya Tanrı Dağları üstünde bir göl olması da muhtemeldir Destandaki, geriye kalan tek çocuğun kolları ile bacaklarının kesilerek bir bataklığa atılması da, Türk mitolojisinde kayda değer bir yer tutar Bu nesil bataklık motifleri, Hun ve Macar efsanelerinde de vardır
Türkler'in yeniden türeyişlerini anlatan bir destan olan Bozkurt Destanı'nın özeti altında verilmiştir:
Türkler'in birincil ataları Batı Denizi'nin batı kıyısında otururlardı Türkler, Lin ülkesinin ordularınca yenilgiye uğratıldılar Düşman çerileri bütün Türkleri erkekkadın, minikbüyük demeden öldürdüler Bu büyük ve zalim kıyımdan yalnızca 10 yaşlarında bulunan bir erkek çocuk sağ kaldı geriye Düşman askerleri bu çocuğu da buldular lakin onu öldürmediler; bu yaşayan son Türk'ü acılar içinde can versin diye, kollarını ve bacaklarını keserek bir bataklığa attılar Düşman hükümdarı, çeri (asker) lerinin son bir Türk'ü sağ olarak bıraktığını öğrendi; anında buyruk verdi ki bu son Türk de öldürüle, Türkler'in kökü baştan sona kazına Düşman çerileri çocuğu bulmak için yola koyuldular Lakin kadınsı bir Bozkurt çıktı ve çocuğu dişleriyle ensesinden kavrayarak kaçırdı; Altay dağlarında izi bulunmaz, ıssız ve her yanı yüksek dağlarla cepheli bir mağaraya götürdü Mağaranın içinde büyük bir ova vardı Ova, bitmiş ayağa ot ve çayırlarla kaplıydı; dörtbir yanı sarp dağlarla kenarlı idi Bozkurt burada çocuğun yaralarını yalayıp tımar etti, iyileştirdi; onu sütüyle, avladığı hayvanların etiyle besledi, büyüttü Sonunda çocuk büyüdü, erginlik çağına girdi ve Bozkurt ile yaşamış son Türk eri evlendiler Bu evlilikten 10 çocuk doğdu Çocuklar büyüdüler; dıştan kızlarla evlenerek ürediler Türkler çoğaldılar ve çevreye yayıldılar Ordular kurup Lin ülkesine saldırdılar, atalarının öcünü aldılar Yeni bir devlet kurdular, dört bir yandan tekrar başat oldular Ve Türk kaganları atalarının anısına hatrına, otağlarının önünde hep kurt başlı bir bayrak dalgalandırdılar
Bu efsaneden anlaşıldığına göre, Türkler'in birincil yurtları, Orta Asya'nın batısına yakın bir yerde idi Türkler, Turfan'ın kuzey dağlarına daha sonra göçmüşlerdi
Çin tarihlerinin de yazmış olduğu Bozkurt destanı, burada bitmektedir Çinliler sonra nelerin olduğunu açık olarak yazmıyorlar Bu efsanenin son bölümü, Ergenekon Destanı'dır Ergenekon Destanı, Cengiz Han çağında moğollaştırılmıştır Ancak bu efsanenin kökleri ve asıl motifleri, dobra dobra Kök Türkler ile ilgilidir Kök Türk Devleti, MS 6yydan itibaren bir kâinat imparatorluğu olmuş ve 200 yıl yaşamıştır Böyle büyük ve kuvvetli bir devletin, ilkel Moğollar'dan bir efsane alıp kökenlerini ona dayandırması muhtemel değildir Hem, Ergenekon Destanı'nın asıl motiflerinden biri, Demirci'dir Destanda demirci, dağda demir madeni bulur ve Türkler bu demir madenini eriterek Bozkurt'un önderliğinde Ergenekon'dan çıkarlar Unutmamak gerekir fakat, Göktürkler'in ataları da demirci idiler Onlar en iyi çelikleri işler, diğer devletlere silah olarak satarlardı Göktürkler'in ataları, demir cevherleriyle dolu dağların eteklerinde türemişler, demirleri eriterek yeryüzüne çıkmışlardı Sonradan kendilerinin de demirci olmaları bundan ileri gelmektedir Fakat Moğollar, demirciliği bilmezlerdi Cengiz Han vaktinde Moğollar'ın yanına gelen bir Çin elçisi, o çağda bile Moğollar'ın ok uçlarını taştan yaptıklarını, demir işlemeyi bilmediklerini belirtir Moğollar demir işlemeyi, Cengiz Han vaktinde Uygur Türkleri'nden öğrenmişlerdir Ayrıca Bozkurt, Türkler'in tanrısal hayvanıdır Moğollar'ın kutsal hayvanı köpektir
Asya Büyük Hun Devleti'nde, bana kalırsa Hun hakanının başkanlık ettiği törenler vardır Bu törenlerden en önemlisinde, devletin ileri gelenleri toplanarak Soy Mağarası'na giderler ve orada, hakanın başkanlığında dini törenler yapılır, atalara saygı gösterilir Aynı törenler, Göktürk Devleti'nde de yapılagelmiştir Bu adı geçen Ata Mağarası, Bozkurt'un Türk gencini düşmandan kaçırıp sakladığı ve Ergenekon'a ulaştırdığı mağaradır Asıl önemli olan nokta ise, bütün milletçe bunlara inanılması ve devletin de bu efsaneye saygı göstermesidir Yukarıda değinilen konular, Ergenekon Destanı bölümünde daha geniş olarak anlatılmıştır
henüz bir özetini vermiş olduğumuz Bozkurt Destanı, Türk kültürü'ne derinlemesine etki yapmıştır Bugünkü Moğolistan'ın Bugut mevkiinde bulunmuş olan, 578580 yıllarından Kök Türkler'den kalma Bugut Anıtı'nın üstünde elleri indirimli bir çocuğa süt emziren bir Bozkurt kabartması vardır Ayrıca Özbekistan'da değişik yerlerde kurda binmiş, kol ve bacakları kesik insan figürleri bulunmaktadır *
Bozkurt
Bozkurt Destanı
Bozkurt Destanı, bilinen en manâlı iki KökTürk destanından biridir (ötekisi Ergenekon Destanı'dır; ayrıca Ergenekon Destanı'nın, Bozkurt Destanı'nın devamı olması dinç bir olasılıktır) Bu epope bir bakıma Türkler'in soy kütüğü ve var olma öyküsüdür Ayrıca, Türk ırkının yeni bir var oluş şeklinde dirilişi de diyebileceğimiz Bozkurt Destanı, Bilge Kagan'ın Orkun Anıtları'ndaki ünlü vasiyetinin ilk sözleri olan Ben, Tanrı'nın yarattığı Türk Bilge Kagan, Tanrı irâde ettiği için, kaganlık tahtına oturdumtümcesi ile birlikte düşünülecek olursa, cet ve ırkın nasıl yüceltilmek istenildiğini de anlatmaktadır Destan, Çin kaynaklarında kayıtlıdır Bozkurt Destanı'nın iki farklı telafuz biçimi vardır Lakin bu iki varyant arasındaki ayrım azdır ve Çinliler'ce yazıya geçirilirken isim ve sözcüklerin Çince'ye uydurulma gayreti yüzünden ortaya çıkmıştır Kimi araştırmacılar, Türkler'le ilgili diğer bir kurt efsanesini de katarak bu varyant sayısını üçe çıkarsalar da, fiilen onların Bozkurt efsanesinin üçüncü söylenişi dedikleri bu destan, Hunlar çağındaki Usun Türkleri'nin bir efsanesidir Bu efsane, Hunlar ve Kurt adlı bölümde anlatılmıştır Bozkurt Destanı, Çin'de hüküm sürmüş Chou hanedanının resmi tarihinin 50 bölümünde ve yeniden Çin hanedanlarından olan Sui sülalesinin devlete ait tarihinde kayıtlıdır
Bozkurt'tan türeyiş efsaneleri, Türk mitolojisinin en ileri ve romantik bölümüdür Türk mitolojisinde genel olarak tüm insanlar düşmanlarca değil edilir, geriye sadece bir çocuk kalırdı Türk özelliğini içeren birçok efsanede bu motifi bulmak mümkündür Altında yer bahşedilen Bozkurt Destanı'na tarafından Türkler, vaktiyle Batı Denizi adlı bir yerin batısında oturmakta idiler Efsanedeki Batı Denizi, Aral Gölü olabilir Batı Denizi'nin Altay Dağları veya Tanrı Dağları üstünde bir göl olması da muhtemeldir Destandaki, geriye kalan tek çocuğun kolları ile bacaklarının kesilerek bir bataklığa atılması da, Türk mitolojisinde kayda değer bir yer tutar Bu nesil bataklık motifleri, Hun ve Macar efsanelerinde de vardır
Türkler'in yeniden türeyişlerini anlatan bir destan olan Bozkurt Destanı'nın özeti altında verilmiştir:
Türkler'in birincil ataları Batı Denizi'nin batı kıyısında otururlardı Türkler, Lin ülkesinin ordularınca yenilgiye uğratıldılar Düşman çerileri bütün Türkleri erkekkadın, minikbüyük demeden öldürdüler Bu büyük ve zalim kıyımdan yalnızca 10 yaşlarında bulunan bir erkek çocuk sağ kaldı geriye Düşman askerleri bu çocuğu da buldular lakin onu öldürmediler; bu yaşayan son Türk'ü acılar içinde can versin diye, kollarını ve bacaklarını keserek bir bataklığa attılar Düşman hükümdarı, çeri (asker) lerinin son bir Türk'ü sağ olarak bıraktığını öğrendi; anında buyruk verdi ki bu son Türk de öldürüle, Türkler'in kökü baştan sona kazına Düşman çerileri çocuğu bulmak için yola koyuldular Lakin kadınsı bir Bozkurt çıktı ve çocuğu dişleriyle ensesinden kavrayarak kaçırdı; Altay dağlarında izi bulunmaz, ıssız ve her yanı yüksek dağlarla cepheli bir mağaraya götürdü Mağaranın içinde büyük bir ova vardı Ova, bitmiş ayağa ot ve çayırlarla kaplıydı; dörtbir yanı sarp dağlarla kenarlı idi Bozkurt burada çocuğun yaralarını yalayıp tımar etti, iyileştirdi; onu sütüyle, avladığı hayvanların etiyle besledi, büyüttü Sonunda çocuk büyüdü, erginlik çağına girdi ve Bozkurt ile yaşamış son Türk eri evlendiler Bu evlilikten 10 çocuk doğdu Çocuklar büyüdüler; dıştan kızlarla evlenerek ürediler Türkler çoğaldılar ve çevreye yayıldılar Ordular kurup Lin ülkesine saldırdılar, atalarının öcünü aldılar Yeni bir devlet kurdular, dört bir yandan tekrar başat oldular Ve Türk kaganları atalarının anısına hatrına, otağlarının önünde hep kurt başlı bir bayrak dalgalandırdılar
Bu efsaneden anlaşıldığına göre, Türkler'in birincil yurtları, Orta Asya'nın batısına yakın bir yerde idi Türkler, Turfan'ın kuzey dağlarına daha sonra göçmüşlerdi
Çin tarihlerinin de yazmış olduğu Bozkurt destanı, burada bitmektedir Çinliler sonra nelerin olduğunu açık olarak yazmıyorlar Bu efsanenin son bölümü, Ergenekon Destanı'dır Ergenekon Destanı, Cengiz Han çağında moğollaştırılmıştır Ancak bu efsanenin kökleri ve asıl motifleri, dobra dobra Kök Türkler ile ilgilidir Kök Türk Devleti, MS 6yydan itibaren bir kâinat imparatorluğu olmuş ve 200 yıl yaşamıştır Böyle büyük ve kuvvetli bir devletin, ilkel Moğollar'dan bir efsane alıp kökenlerini ona dayandırması muhtemel değildir Hem, Ergenekon Destanı'nın asıl motiflerinden biri, Demirci'dir Destanda demirci, dağda demir madeni bulur ve Türkler bu demir madenini eriterek Bozkurt'un önderliğinde Ergenekon'dan çıkarlar Unutmamak gerekir fakat, Göktürkler'in ataları da demirci idiler Onlar en iyi çelikleri işler, diğer devletlere silah olarak satarlardı Göktürkler'in ataları, demir cevherleriyle dolu dağların eteklerinde türemişler, demirleri eriterek yeryüzüne çıkmışlardı Sonradan kendilerinin de demirci olmaları bundan ileri gelmektedir Fakat Moğollar, demirciliği bilmezlerdi Cengiz Han vaktinde Moğollar'ın yanına gelen bir Çin elçisi, o çağda bile Moğollar'ın ok uçlarını taştan yaptıklarını, demir işlemeyi bilmediklerini belirtir Moğollar demir işlemeyi, Cengiz Han vaktinde Uygur Türkleri'nden öğrenmişlerdir Ayrıca Bozkurt, Türkler'in tanrısal hayvanıdır Moğollar'ın kutsal hayvanı köpektir
Asya Büyük Hun Devleti'nde, bana kalırsa Hun hakanının başkanlık ettiği törenler vardır Bu törenlerden en önemlisinde, devletin ileri gelenleri toplanarak Soy Mağarası'na giderler ve orada, hakanın başkanlığında dini törenler yapılır, atalara saygı gösterilir Aynı törenler, Göktürk Devleti'nde de yapılagelmiştir Bu adı geçen Ata Mağarası, Bozkurt'un Türk gencini düşmandan kaçırıp sakladığı ve Ergenekon'a ulaştırdığı mağaradır Asıl önemli olan nokta ise, bütün milletçe bunlara inanılması ve devletin de bu efsaneye saygı göstermesidir Yukarıda değinilen konular, Ergenekon Destanı bölümünde daha geniş olarak anlatılmıştır
henüz bir özetini vermiş olduğumuz Bozkurt Destanı, Türk kültürü'ne derinlemesine etki yapmıştır Bugünkü Moğolistan'ın Bugut mevkiinde bulunmuş olan, 578580 yıllarından Kök Türkler'den kalma Bugut Anıtı'nın üstünde elleri indirimli bir çocuğa süt emziren bir Bozkurt kabartması vardır Ayrıca Özbekistan'da değişik yerlerde kurda binmiş, kol ve bacakları kesik insan figürleri bulunmaktadır *
