Brexit geldi çattı: Bu geceden itibaren AB'de neler değişecek?

İngiltere, 31 Ocak Cuma günü (bugün) mahallî saatle saat 23.00’te Avrupa Birliği (AB)’den ayrılacak. Ayrıldığı anda 11 aylık geçiş süreci başlayacak, pekala bu şartlarda ne değişecek? Geçiş süreci boyunca İngiltere AB’nin kurallarına uymaya ve para ödemeye devam edecek. Birtakım şeyler tıpkı kalırken, birtakım şeylerse değişecek.

İngitere’nin AB Doruklarına iştiraki ve başka ülkelerle ticaret mutabakatları değişecek ögeler ortasında yer alıyor.

AVRUPA PARLAMENTOSUNDAKİ KOLTUKLAR

Brexit Partisi başkanı ve İngiltere’nin AB’den ayrılmasının en büyük kampanyacılarından biri olan Nigel Farage, Avrupa Parlamentosu’ndaki koltuklarını kaybedecek 73 milletvekilinden biri olacak. Bunun nedeni, İngiltere ayrıldığı anda, AB’nin siyasi kurum ve ajanslarıyla bağını yitirecek olması.

Geçiş sürecinde İngiltere’nin AB kurallarına uyacak olmasına ek olarak, AB kanunlarının yerine getirilmesi ile ilgili bahislerde karar mercii olan memleketler arası Avrupa Adalet Divanı, yasal uyuşmazlıklarda son kelamı söyleyecek.

AB DORUKLARI

İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın, gelecekte AB Zirvesi’ne katılan başkanlar ortasına girmek istemesi halinde, özel olarak davet edilmesi gerekecek. İngiliz bakanlar da artık nizamlı olarak AB toplantılarına katılarak, örneğin balık avlanmaya ait sınırlamalar hakkında karar veremeyecek.

TİCARET



İngiltere malların ve hizmetlerin alım-satımına ait olarak dünya çapındaki öbür ülkelerle pazarlıklara başlayabilecek. İngiltere AB üyesiyken, ABD ve Kanada üzere ülkelerle resmi ticaret müzakereleri yürütmesine müsaade verilmiyordu. Brexit destekçileri kendi ticaret siyasetini belirleyebilecek olmasının İngiltere iktisadını şaha kaldıracağını savunuyor.

AB ile de görüşülecek çok fazla bahis var. Geçiş süreci sona erdiğinde malların fiyatının artmaması ve öbür ticaret mahzurlarının olmaması için İngiltere-AB ticaret mutabakatının imzalanması en öncelikli bahis. Şayet bir ticaret mutabakatına varılırsa, geçiş devri sona erinceye kadar mutabakatın hususları uygulamaya konulmayacak.

PASAPORTLAR

Mavi renkteki pasaportlar, şu anki bordo pasaportlarla değiştirildikten 30 yıl sonra geri dönecek. Göç Bakanı Brandon Lewis, 2017 yılında bu değişikliği açıklarken, birinci olarak 1921 yılında kullanılan bu pasaportu ‘ikonik’ olarak nitelendirdi. Yeni pasaport uygulamasına geçilmesi ayları bulacak, yıl ortasına kadar yeni pasaportların hazırlanması bekleniyor.

BREXİT ‘PARALARI’



Brexit’i anmak için 31 Ocak tarihini taşıyan ve ‘Barış, Refah ve Bütün Uluslarla Dostluk’ yazılı 3 milyon adet 50 penilik bozuk para basılacak. Paralar 31 Ocak Cuma günü sirkülasyona girecek. Lakin bozuk paralar da halkı böldü, AB’de kalınmasından yana olan birtakım şahıslar bozuk parayı kabul etmeyeceklerini açıkladı. Hükümet Brexit’in gerçekleşmesi planlanan 31 Ekim tarihi için de paralar bastırmıştı, fakat İngiltere’nin AB’den çıkışı ertelenince paralar eritilmek zorunda kalındı.

BREXIT GRUBU MİSYONDAN AYRILACAK

İngiltere-AB müzakerelerini ve mutabakat olmaması ihtimaline yönelik hazırlıkları yürüten grup, Brexit’in gerçekleşeceği gün misyonlarından ayrılacak. AB’den Ayrılma Departmanı eski Başbakan Theresa May tarafından 2016 yılında kurulmuştu. Bundan sonraki görüşmeleri yürütecek takımın adresi Başbakanlık konutu olan Downing Street olacak.

ZANLILARIN ÜLKEYE GERİ GÖNDERİLMESİ

Kimi zanlıların Almanya’ya kaçmaları halinde İngiltere’ye geri gönderilmeleri mümkün olmayacak. Almanya anayasası, diğer bir AB ülkesi olmadıkça vatandaşlarının hudut dışı edilmesine müsaade vermiyor. Almanya Adalet Bakanlığı’ndan bir sözcü BBC’ye “Bu istisna İngiltere AB’den ayrıldıktan sonra uygulanmaya devam edemez” açıklamasını yaptı.

Birebir kısıtlamaların öteki ülkeler tarafından da getirilip getirilmeyeceği belgisiz. Örneğin Slovenya, durumun karmaşık olduğunu söylüyor, Avrupa Kurulu ise görüş vermeyi reddetti. İngiltere İçişleri Bakanlığı Avrupa Tutuklama Müzekkeresi’nin geçiş periyodu boyunca devam edeceğini söylüyor. (Bu Almanya’nın Alman olmayan vatandaşlarını hudut dışı etmeye devam edeceği manasına geliyor.) Fakat bir ülkenin yasası İngiltere’ye iadeyi engelliyorsa, ‘yargılamayı devralması ve kelam konusu kişiyi cezalandırmasının’ mümkün olduğunu kaydediyor.



Geçiş periyodu Brexit’in çabucak akabinde başlayacağı için, pek çok şey birebir kalacak – en azından 31 Aralık 2020’ye kadar.

SEYAHAT VE EHLİYETLER

Uçaklar, tekneler ve trenler her zamanki üzere çalışmaya devam edecek. Pasaport denetime gelindiğinde geçiş periyodu boyunca İngiliz vatandaşları, AB vatandaşları için ayrılan kısımlarda sıraya girmeye devam edecek. Ehliyetler ve evcil hayvanların pasaportları da geçerli oldukları surece, kabul edilmeye devam edilecek.

SIHHAT SİGORTASI

Bu kartlar İngiliz vatandaşlarına, bir kaza sonucu meydana gelebilecek hastalıklarda resmi kuruluşlarda tedavi imkanı sağlıyor. Rastgele bir AB ülkesinde kullanılabilirler (İsviçre, Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn’da da geçerliler) ve geçiş periyodunda de geçerli olacaklar.

AB’DE YAŞAMAK VE EMEKLİLİK



Geçiş devrinde hareket serbestisi devam edecek, böylelikle İngiltere vatandaşları şu an olduğu üzere bu süreçte de AB’de yaşayıp, çalışmaya devam edebilecek. İngiltere’de yaşamak ya da çalışmak isteyen AB vatandaşları için de tıpkı şartlar geçerli. AB’de yaşayan İngilizler devletten emeklilik maaşlarını ve yıllık artırımı almaya devam edecekler.

AB BÜTÇESİ VE TİCARET

İngiltere geçiş periyodunda AB bütçesine para ödemeye devam edecek. Bu, AB tarafından fonlanan projelerin devam etmesi manasına gelecek. İngiltere-AB ticareti ek fiyatlar ya da kontroller gerekmeden devam edecek. (BBC Türkçe)