Brinkmanship Stratejisi Nedir?

Milletlerarası diplomaside 20 yüzyılın ortalarında sıkça kullanılan bu terim, günümüzde insan ilişkilerinde ferdi ya da kurumsal taraflar arasındaki her türden müzakerede şampiyon edinmek için kullanılan bir yaklaşımdır İngilizce bir sözcük olarak ?brinkmanship? ; amacı uğruna her türden tehlikeyi göze alma manasında kullanılır Bir diplomasi terimi olarak ise rakibi aralıksız büyüyen bir korkutma algısıyla aleyhinde karşıya bırakarak istekleriniz doğrultusunda tavizler vermesini sağlamak veya geri adım attırmaktır Brinkmanshipte rakibi, elinizdeki en ölümcül kozun varlığıyla sınayarak bir sonraki adımın yıkım olacağı fikri içinde tutmak amaçlanır Böylece karşı taraf taraf felakete birincil yol açan olmamak için geri adım atmak zorunda kalırBilhassa son günlerde lokal ve dünya medyasında önde gelen haber başlıklarından biri olan Kuzey Kore diktatörü Kim Jong Un ’la gündemde olan diplomatik ve askeri bir stratejidir
Bu terim milletlerarası siyasette öncelikle Maryland Üniversitesinde Ekonomi ve Millet Yönetimi Bölümü ’nde profesörlerinden Thomas C Schelling tarafından ?Çatışma Stratejileri? (The Strategy of Conflict) adlı eserinde kullanılmıştırTerimin asıl olarak siyaset dünyasına kazandırılması ise Eisenhower yönetiminin Dışişleri Bakanı John Foster Dulles ile olmuştur Dulles Soğuk Savaş sırasında ?uçurum kenarında savaş sanatı? adını verdiği diplomatik görüşmelerde brinkmanship görüşme tekniğine özel bir önem vermiştir
Brinkmanship taktiği, son derece alıngan ve güvenli olmayan yaklaşımdır Tıpatıp cambazın ip üstünde emniyetsiz yürümesi gibi her an geri dönüşü olmayan bir tehlikeyle karşı karşıya olmayı gerektirir Ya he veya hiç restini anımastır bu bakımdanBu strateji, bile bile riski arttırarak riskin yarattığı tehlikenin lehte kullanılması üzerine inşa edilir fakat işler çığrından çıkarak baştan sona bir felaketin doğması da bu taktiği böylece incelikli kullanmayı gerektirmektedirBrinkmanship yaklaşımının etkili olabilmesi için ileri sürülen yoksa görünür kılınan tehdidin de o ölçüde büyük olması gerekmektedir Nitekim bu devletler arası ilişkilerde başlıca nükleer ya da öteki konvansiyonel olmayan silahların kullanımıyla başlayan topyekün bir savaş olurBu bağlamda bambaşka bir noktadan bakıldığında brinkmanship taktiğinin özel ve üstü kapalı bir tehdit türü olduğu görülürİngiliz siyaset bilimci ve felsefeci Bertrand Russell , nükleer savaş tehditlerini ve bu tehdide karşın Abd ve Sovyetlerin brinkmanship taktiğinin ?tavuk oyunu?na benzetmiştir Özellikle İngiltere ve Amerika?da oldukça popüler olan bu oyunda kapışma ve meydan okuma tutkunu olan gençler Rus ruletinde olduğu gibi ölümüne bir yiğitlik gösterisine girerler Birbirine meydan okuyan gençler yalnızca bir arabanın sığabileceği iki şerit çizerek arabalarıyla birbirlerine karşısında tam sürat ilerlerlerBu ilerlemede çarpışma tehlikesinden en fazla korkup ilk manevra yaparak şeridi terk eden kişi ürkek tavuk duyuru edilerek küçümsenir ve alaycı tezahüratlara maruz kalır
Russell, tıpatıp bu oyunda olduğu gibi küresel güçlerin bir taraf çekilinceye kadar ölümüne tehlikeye giriştiğini, bu mücadelede ya taraflardan birinin geri atacağı ya da her iki tarafın da tamamen yok olacağı bir politika olduğunu belirtir
Brinkmanship diplomasi taktiği özellikle Soğuk Savaş sırasında Abd tarafından Sovyetlerin ortaya koyduğu nükleer tehdidi bertaraf etmek için kullanılmıştır Soğuk savaş devrinde maksimum yıkım ve nefret edilen şey her iki taraf için de öncelikli kasıt olunca kaçınılmaz olarak şiddet ve korku faktörü diplomasinin de kaçınılmazlarından olur
Brinkmanship yaklaşımı ABD Başkanı Dwight D Eisenhower kadar Sovyetler?in nükleer silahlanma yarışını kızıştırması üzerine peşine düşüp takip edilmiş ardından Küba füze Krizi?nde John F Kennedy ve Nikita Khrushchev aralarında Kenedy tarfından da sürdürülmüştür Aynı şekilde Berlin?in Doğu ve Batı diye ikiye ayrıldığı dönemde , Kore savaşında, Vietnam Savaşında brinkmanship politikası devam etmiştirAbd ile rusya arasındaki bu uçurum kenarı diplomasisi Nikson?un ?detente? yani uluslararası yumuşama yaklaşımıyla büyük oranda terk edilmiştir Detente politikasıyla Sovyetler Birliği ve Birleşik Devletler arsındaki gergin ilişkilerin hafifletilmesi esas maksat olarak gözetilmiş ve bu politika 1969 ’da ABD başkanları Nixon ve Ford ’un temel dış politikası olmuştur

Brinkinmanship taktiği yakın zamanda Yunanistan kadar Türkiye ’ye karşı kullanılmıştırYunanistan Rusya?da aldığı S 300 füze sistemlerini Kıbrıs?a vermek isteyince Türkiye ile Yunanistan aralarında kriz çıkmıştır
Brinkmanship diplomasi taktiği her ne kadar Soğuk Savaş?ın getirdiği bir ortamın sonucu olsa da günümüzde de birçok değişik alanda etkin bir bahis taktiği olarak karşımıza çıkarYüksek tehlikeli bir taktik olmasının yanında yiğitlik ve iktidar sahibi olmanın göstergesi olduğundan meslek dünyasında, hukukta, siyasette zekice idare becerisi isteyen brinkmanship yaklaşımı bol miktarda seçim edilir Iş dünyasında ya da küçük gruplarkurumlar içinde brinkmanship taktiğinde,belirlenen hedefe ulaşmak için büyük bir riski göze alarak aynı zamanda rakip için de önemli bir tehditi ortaya koyarız Buradaki korkutma ve risk milletlerarası siyasetteki dek değilse bile birçok açıdan hayatımızı kayda değer oranda etkiler Iş hayatımızda patronumuz ve öteki idarecilerimizle görüşmelerimizde, sendikaların işverenlerle veya hükümetle pazarlıklarında, yahut yasal bir meselenin çözümünde bu taktik karşımıza çıkabilir Zira brinkmanship stratejisi haklarımızın elde edilmesi ve korunmasının fakat sürekli bir gayret aşağı muhafazasının zorunlu olduğu günümüz için sürekli önemini koruyacaktır
Brinkmanship stratejisi, gerek bireysel hayatta ve sivil amaçlı gerekse de milletlerarası ilişkilerde diplomatik anlamda hayli beceriklilik ve zeka inceliği isteyen bir stratejidirTam manasıyla onu anlamadan ve kuvvet dengelerinde sağlam ve etraflı bir maliyetmenfaat analizi yapılmadan uçuruma sürüklenmekten başka bir şey değildir Bu stratejiyi başarıyla kullanmak için onun özel niteliklerini anlamamız gerekir
Brinkmanship stratejisinde başlıca niyet rakibe hareket alanı bırakmamak , yapacağı tercihlerin meydana gelebilecek felaketin kendi eliyle olacağı gerçeğiyle karşı karşıya bırakarak geri adım atmasını sağlamaktırBu stratejide bir öteki kritik nokta, tehdidin niteliğiyle ilgilidirDoğru bir brinkmanship stratejisinde korkutma ölçüsü; işe yarayacak ölçüde büyük, ama inanılacak ölçüde minik olan bir tehdittir Brinkmanshipte bu stratejinin taşıdığı özel nitelikler şunlardır:
1Tereddüd: Rakip taraf ortaya konulan tehditin boyutlarının muazzamlığı karşı ardından yaşanacakların belirsizliğiyle zayof konuma düşer
2Riskin Denetim Edilmezliği: Burada karşı tarafa, meydana gelebileceklerle ilgili inandırıcı risk unsurları arzetmek yani ortaya konulan tehditi sezdirmek gerekir
3Tehditin gerçekleşmesinden sakınmak Burada her ne kadar özel bir tehdit oyunu sergileniyor ve tüm strateji tehdidin ciddiliği üstüne kurulu olsa da gerçi tehditin gereğini yerine getirmekten kaçınmak en zekice çözümdür
Litaratür:
:enwikipediaorgwikiBrinkmanship


Stratejik Düşünme, Avinash K Dixit, Barry J Nalebuff;(2002) Sabancı Üniversitesi Yayınları


:wwwhaikudeckcomcoldwarvocabeducationpresentationt2X8OMZ9V4