"Bu gidişle 2023 hedeflerine değil, 2003 yılı başlangıç dönemine geri dönmeye daha yakın duruyoruz"

"2003 Türkiye’sine az kaldı" başlıklı yazısında "Kişi başına gelirimiz 2013 yılında 12 bin 480 dolar ile en yüksek düzeye ulaşmıştı. O yıldan bu yana 6 yılda 2007 yılının gerisine düştük. Toplam ekonomik büyüklükte 2008 yılının gerisine düştü" tespitlerine  yer veren Kahveci, "Artık tahlil yeni artırım ve vergide değil" sözünü kullandı. 

Kahveci şunları kaydetti: 

Aslında bizim 2023 amaçlarımız var. 2 trilyon dolar GSYH’miz ve kişi başına gelirimiz de 25 bin dolar olacaktı.

Lakin maalesef gittiğimiz yol 2023 değil 2003 yılı oluyor.

10’uncu Kalkınma Planı ile ilan edilen 2023 maksatları yerine 11 Kalkınma Planı ile 2012 yılına varmayı hedeflemiştik.



Artık açıklanan sayılar bize daha da geriye gittiğimizi göstertiyor. Nasıl mı?

İşte o kıssa:

AK Parti iktidarının birinci yılı olan 2003’te GSYH 313,8 milyar dolardı. 2007 yılında GSYH 677,4 milyar dolara yükseliyor. Fakat 2007 yılında ortalama nüfus 70 milyon 158 bin kişi olduğundan kişi başına gelir 9 bin 656 dolardır.

Dün, 2019 yılı 2’nci periyot GSYH verisi açıklandı. Buna nazaran son 4 devir, yani yıllık GSYH 721 milyar 556 milyon dolar çıkıyor. 2018 yılında ortalama nüfus 81 milyon 407 bin kişi. Yani hiç nüfus artmamış olsa bile şu anda yıllık kişi başına gelirimiz 8 bin 864 dolar.

2007 yılı kişi başına gelir: 9 bin 656 dolar

2019 yılı kişi başına gelir 8 bin 864 dolar.

Şu durumda kişi başına gelirde 2007 yılının 792 dolar daha yoksulu durumuna geldik.

Kişi başına gelirimiz 2013 yılında 12 bin 480 dolar ile en yüksek düzeye ulaşmıştı. O yıldan bu yana 6 yılda 2007 yılının gerisine düştük.



Toplam ülke ekonomik büyüklüğü açısından ise bu yıl yakaladığımız 721,5 milyar dolarlık büyüklük, 2008 yılının dahi gerisinde bir büyüklüğü tabir ediyor. 2007 yılında 677,4 milyar dolar olan GSYH, 2008 yılında 776,6 milyar dolara yükselmişti. Artık 721,5 milyar dolar ile 2007-2008 ortası bir gelire düşmüş olduk.

Toplam ekonomik büyüklükte 2008 yılının gerisine,

Kişi başına gelirde ise 2007 yılının gerisine inmeyi başardık.

Bu gidişle 2023 amaçlarına değil,

2003 yılı başlangıç devrine geri dönmeye daha yakın duruyoruz.

***

Büyüme ve işsizlik ortasında da bir kopukluk yaşanıyor. Bundan tam 10 yıl evvel, yani 2008-IV. periyotta başlayan bir ekonomik kriz yaşadık. O kriz bir global krizdi ve resmen çok sert esti.

2008 IV. devir küçülme -%5,9 (%11,4)

2009 I. devir küçülme -%14,4 (%13,1)

2009 II. devir küçülme -%6,7 (%13,7)

Ortadan tam 10 yıl geçti ve tekrar birebir periyotlarda küçülüyoruz. Lakin TÜİK bu sefer küçülme oranlarının nerede ise kıyas kabul edilmeyecek kadar düşük olduğunu açıklıyor. Tablo şöyle;

2018 IV. periyot küçülme -%2,8 (%12,2)

2019 I. devir küçülme -%2,4 (%13,6)

2019 II. periyot küçülme -%1,5 (%13,9*)

Parantez içindeki sayılar mevsim tesirinden arındırılmış işsizlik oranlarıdır.



Bunun manası nedir? Bundan 10 yıl evvel global bir krizde adeta ülke çökerken işsizlik oranları bugün yaşadığımız krizden daha düşüktü. Hatta 3. çeyrekte ulaşılan en yüksek işsizlik oranı Nisan 2009’da yüzde 13,9 ve 3 milyon 254 bin kişiydi.

Bugün nerede ise büyüme ile küçülmede başa baş noktalar açıklanıyor lakin işsizlik oranı Mayıs 2019’da yüzde 14,0 ve 4 milyon 527 bin kişi işsiz.

10 yıl önceye nazaran çok ancak çok daha az oranda bir ekonomik küçülme yaşıyoruz, lakin işsizlik oranımız ve sayımız 10 yıl öncenin epeyce üzerinde.

Alternatif tahlil artırım olamaz.

Geçen hafta TV5’de 2004-2005-2006 yılları devlet idaresi için Ankara’nın faiz dışı harcama tablolarını verdik. Akabinde 2017-2018-2019 harcamalarını karşılaştırdık.

Enflasyona orantılarsak nerede ise iki katı aşan bir harcama yapılıyor. Büyüme ile kıyasladığımızda da yılda 200 milyar liraya yakın daha büyük harcama var. Kısaca Ankara çok lakin çok şişman. Birebir vakitte da verimsiz...

Artık Türkiye’de alternatif tahlil olarak harcama artışlarını kapatmak için yeni artırım ve yeni vergi artışı şıkkı kapandı. Vatandaş çok vergi ödüyor ve çok artırım yapılmış durumda.

Tekrar söylüyorum: Artık tahlil yeni artırım ve vergide değil. Topluma tahlil ve alternatif sunulacak ise bu verimlilik üzerinden olmalıdır.

Öteki alternatif kalmadı ve olmamalıdır.