Bunama: Demans

Demans : Bunama
Demans Nedir, Demanslı Kime Denir

Kişide ilerleyen yaş ile , beyindeki bir takım değişmeler sonrası oluşan bellekte bozulma (yakın doneme ait hafızada guclukler) yanısıra, konuşma, soylenen şeyleri ya da daha once bilinen şeyleri yapamama, cevresindeki eşya ve varlıkları tanıyamama; hesaplama, plan yapma, yurutme, sorunları cozme, davranışları yeri geldiğinde sonlandırabilme, uygun yargıda bulunma gibi daha cok beynin frontal bolgesine ait becerilerde kayıplar ile kendini gosteren ilerleyici bir rahatsızlıktır


Hangi yaş grubunda , ne oranda gorulmektedir?

65 yaş uzerindeki grubun % 24'unde, 85 yaş uzerinde ise % 20 oranında gorulmektedir
Bu duruma neden olan rahatsızlıklar
Yaklaşık olarak % 60 kadarı Alzheimer dediğimiz rahatsızlıktan dolayı,%1020'si beyin damar hastalıkları ve tıkanmaları, tekrarlayan felclerden oturu, % 10'u alkole bağlı, geri kalanı ise travma,ilac zehirlenmeleri, kafa icindeki tumorler, abse ve diğer vucut hastalıkları (bazı vitamin eksiklikleri, tiroid, paratiroid ,bobrek ustu bezleri, karaciğer, bobrek, hipofiz hastalıkları gibi) sonrası oluşmaktadır

Riski arttıran etkenler:

İlerleyen yaş (ozellikle 75 yaş uzeri), Alzheimer tipinde yakın akrabalarda risk artmaktadır Damarsal tipte ise yuksek tansiyon, kalpkapak hastalıkları,beslenme yetersizlikleri riski yukseltmektedir
Alzheimer tipi rahatsızlık neden olmaktadır?
Beyinde bulunan sinir hucrelerinin kaybı , bunların yerini iş gormeye uygun olmayan maddelerin alması ve sinir hucreleri arasındaki ilişkiyi sağlayan maddelerin uretiminde azalma olması on planda duşunulmektedir Bulaşıcı değildir Daha nadiren 50'li yaşlarda da gorulmektedir Cok yavaş, sinsi bir seyir izlemektedir



Demanslı Bir Hastaya Yapabileceğiniz Yardımlar:

İlk olarak hastanın tek başına yaşamaması gerekmektedir Yanında yakınları kalmıyorsa, hic değilse bir bakıcı bulunmalıdır
Bu kişi de hastalık konusunda bilgilendirilmeli ve karşılaşılabilecek tehlikeler konusunda uyarılmalıdır Hasta ile iletişim en ust duzeyde sağlanmalıdır Olabildiğince konuşmaya, kendi duşunce ve hislerini anlatmaya calışılmalıdırHasta yapamadıkları ya da farklılıkları nedeniyle yargılanmamalıdır Kendisinin yapabilecekleri işleri yapmaları yonunde desteklenmelidirler Onun her işini sizin yapmanız uygun bir davranış değildir Yemesi, icmesi, uyuması,tuvalet alışkanlıkları, ilaclarının alımı belirli bir duzen icinde olmalıdır Olabilecek değişikliklerde erken mudahale etmek gerekmektedir Hastanın bulunduğu mekan,odası, eşyaları, giysilerinde değişiklikler yapılmamalı, hasta kendini alışık olduğu duzen icinde yaşamalıdır


Akşamları idrar kacırmayı onlemek icin ilac kullanımı oncesinde, tuvalete daha cok gitmeyi sağlama, akşam idrarını coğaltacak bazı maddelerden (cay ,meşrubat,idrar sokturucu gibi) kacınılmalıdır Alkol,,kahve sinirliliği arttırıp, munakaşalara yol acabileceğinden ,alımları engellenmelidir Kendisi ile tartışılmamalı, azarlanmamalı , yapamayacağı şeyler istenmemelidir Yurumesini kolaylaştıracak yuruteclerin kullanımı teşvik edilmeli, hızlı yurume yerine sakin ,onune bakar şekilde dikkatli yurumesi sağlanmalıdır Uykusu icin ilac başlanmadan once gunduz uykusunun onlenmesi, yatağını sadece gece kullanması, aynı saatte yatağa girme ve gunduz hareket miktarını arttırma, gece sıvı alımının azaltılması uygundur Varsanı ve sanrıları oluyorsa, zıtlaşmayın,onunla konuşacak başka şeyler bulun Alınmayın, kızmayın ,onun gonlunu almaya calışın Yanıcı,keskin parcaları olan evmutfak gereclerini evden uzaklaştırın Sıcaksoğuk hissi yaşla birlikte kaybolduğu icin banyosunun suyunu siz ayarlayın Pencereler, balkon ve merenler yanına, duşmeye engel olacak trabzanlar yerleştirebilirsiniz Tum bunları sağlama imkanına sahip değilseniz, bir bakımevine başvurmak idealdir Bulunacağı ortamdaki benzer ozellikteki yaşıtları ile daha hoşca vakit de gecirebilir Bu durum utanılacak bir şey değil, bilakis kişinin daha sosyal bir yaşantı surmesine olanak sağlayabilmektedir

Dikkat Edilecek Noktalar

Eve giren cıkan kişilerin cok sayıda olması hasta icin zararlıdır Kişi aşırı gurultu, cok parlak renkli ışıklardan korunmalıdır Her şey hastayı dinlendirecek ve hoş bir şekilde dikkatini cekecek ozellikte olmalıdır
Ev eşyaları duşmeyi,kazaları ve yaralanmayı onleyecek ozelliklerde olmalı, keskin şeylere dikkat edilmeli, yere sağlam oturan ozelliklerde olmalı, zemini kayganlaştırıp, duşmelere yol acabilecek malzemelerden kacınılmalı, eşyalar rahat hareket edecek, dolaşmaya engel olmayacak şekilde duzenlenmelidir Evden tek başına dışarıya gitmeler, kaza ve kaybolmalara yol acabileceğinden bakım verenlerin dikkat etmesi sağlanmalıdır

Gorme keskinliği azaldığı icin kazaları ya da eşya ve golgeleri yanlış değerlendirmeyi (illuzyon) onlemek amacı ile oda iyi aydınlatılmalıdır Kişinin daha once severek kullandığı bir takım ufak eşyaları (saat, kalem,tespih, ruj, parfum, canta gibi) yanında olmalı, sevdiği ve anılarını tazeleyebileceği ,konuşma olanağı yaratabilecek album,resimlikler goz onunde bulunmalıdır Gecmişte yapıp zevk aldığı hobi ve alışkanlıklarını ( bahce ile uğraşma, cok yormayan sporlar, resim, elişi, koleksiyonculuk, ufak tefek tamiratlar, şarki soyleme , film seyretme gibi) surdurmeye ozendirilmelidir