Bunama: Demans

Demans : Bunama
Demans Nedir, Demanslı Kime Denir

Kişide ilerleyen yaş ile , beyindeki bazı değişmeler sonrası oluşan bellekte deformasyon (yakın döneme ait hafızada güçlükler) yanısıra, tavır, söylenen şeyleri veya daha önce tanıdık şeyleri yapamama, çevresindeki eşya ve varlıkları tanıyamama; hesaplama, plan yapma, yürütme, sorunları çözme, davranışları yeri geldiğinde sonlandırabilme, uygun yargıda katılmak gibi daha fazla beynin frontal bölgesine ait becerilerde kayıplar ile kendini bildiren ilerleyici bir rahatsızlıktır


Hangi yaş grubunda , ne oranda görülmektedir?

65 yaş üzerindeki grubun % 24'ünde, 85 yaş üzerinde ise % 20 oranında görülmektedir
Bu duruma neden olan rahatsızlıklar
az kalsın % 60 kadarı Alzheimer dediğimiz rahatsızlıktan dolayı,%1020'si beyin damar hastalıkları ve tıkanmaları, tekrarlayan felçlerden ötürü, % 10'u alkole emrindeki, geri kalanı ise travma,ilaç zehirlenmeleri, kafa içindeki tümörler, abse ve öteki vücut hastalıkları (bir takım vitamin eksiklikleri, tiroid, paratiroid ,böbrek üstü bezleri, karaciğer, böbrek, hipofiz hastalıkları gibi) sonrası oluşmaktadır

Riski arttıran etkenler:

İlerleyen yaş (özellikle 75 yaş üzeri), Alzheimer tipinde yakın akrabalarda tehlike artmaktadır Damarsal tipte ise yüksek kan basıncı, kalpkapak hastalıkları,beslenme yetersizlikleri riski yükseltmektedir
Alzheimer tipi rahatsızlık neden olmaktadır?
Beyinde bulunan sinir hücrelerinin kaybı , bunların yerini iş görmeye uygunsuz maddelerin alması ve asap hücreleri arasındaki ilişkiyi sağlayan maddelerin üretiminde azalma olması ön planda düşünülmektedir Bulaşıcı değildir Daha nadiren 50'li yaşlarda da görülmektedir Çok yavaş, sinsi bir seyir izlemektedir



Demanslı Bir Hastaya Yapabileceğiniz Yardımlar:

Başlangıçta hastanın tek başına yaşamaması gerekmektedir Yanında yakınları kalmıyorsa, hiç değilse bir bakıcı bulunmalıdır
Bu kişi de rahatsızlık konusunda bilgilendirilmeli ve karşılaşılabilecek tehlikeler konusunda uyarılmalıdır Hasta ile irtibat en üst düzeyde sağlanmalıdır Olabildiğince konuşmaya, kendi hafıza ve hislerini anlatmaya çalışılmalıdırHasta yapamadıkları ya da farklılıkları sebebiyle yargılanmamalıdır Kendisinin yapabilecekleri işleri yapmaları yönünde desteklenmelidirler Onun her işini sizin yapmanız yerinde bir tavır değildir Yemesi, içmesi, uyuması,tuvalet alışkanlıkları, ilaçlarının alımı belirtilen bir düzen içinde olmalıdır Olabilecek değişikliklerde erken müdahale etmek gerekmektedir Hastanın bulunduğu mekan,odası, eşyaları, giysilerinde şartların değişmesi yapılmamalı, hasta kendini alışık olduğu harmoni içinde yaşamalıdır


Akşamları idrar kaçırmayı önlemek için hap kullanımı öncesinde, tuvalete daha fazla gitmeyi sağlama, akşam idrarını çoğaltacak bazı maddelerden (nehir ,içecek,idrar söktürücü gibi) kaçınılmalıdır Alkol,,kahve sinirliliği arttırıp, münakaşalara yol açabileceğinden ,alımları engellenmelidir Kendisi ile tartışılmamalı, azarlanmamalı , yapamayacağı şeyler istenmemelidir Yürümesini kolaylaştıracak yürüteçlerin kullanımı özendirme edilmeli, süratli yürüme yerine sakin ,önüne bakar şekilde tedbirli yürümesi sağlanmalıdır Uykusu için ilaç başlanmadan önce gündüz uykusunun önlenmesi, yatağını yalnızca gece kullanması, benzer saatte yatağa girme ve gündüz hareket miktarını arttırma, gece akışkan alımının azaltılması uygundur Varsanı ve sanrıları oluyorsa, zıtlaşmayın,onunla konuşacak başka şeyler bulun Alınmayın, kızmayın ,onun gönlünü almaya çalışın Yanıcı,belirgin parçaları olan konutmutfak gereçlerini evden uzaklaştırın Sıcaksoğuk duygusal yaşla birlikte kaybolduğu için banyosunun suyunu siz ayarlayın Pencereler, balkon ve merenler yanında, düşmeye engel olacak trabzanlar yerleştirebilirsiniz Tüm bunları sağlama imkanına sahip değilseniz, bir bakımevine kullanmak idealdir Bulunacağı ortamdaki aynı özellikteki yaşıtları ile daha hoşça vakit de geçirebilir Bu koşul utanılacak bir şey yok, bilakis kişinin daha sosyal bir yaşantı sürmesine olasılık sağlayabilmektedir

Dikkat Edilecek Noktalar

Eve giren çıkan şahısların çok sayıda olması hasta için zararlıdır Kişi aşırı gürültü, fazla parlak renkli ışıklardan korunmalıdır Her şey hastayı dinlendirecek ve hoş bir şekilde dikkatini çekecek özellikte olmalıdır
Konut eşyaları düşmeyi,kazaları ve yaralanmayı önleyecek özelliklerde olmalı, bariz şeylere uyarı edilmeli, yere sağlam oturan özelliklerde olmalı, zemini kayganlaştırıp, düşmelere yol açabilecek malzemelerden kaçınılmalı, eşyalar gizli hareket edecek, dolaşmaya engel olmayacak şekilde düzenlenmelidir Evden kimsesiz haricen gitmeler, kaza ve kaybolmalara yol açabileceğinden bakım verenlerin dikkat etmesi sağlanmalıdır

Görme keskinliği azaldığı için kazaları veya eşya ve gölgeleri hatalı değerlendirmeyi (illüzyon) önlemek amacı ile oda iyi aydınlatılmalıdır Kişinin daha önce severek kullandığı bir takım ufak eşyaları (saat, kalem,tespih, dudak boyası, parfüm, çanta gibi) yanına olmalı, sevdiği ve anılarını tazeleyebileceği ,hitabe olanağı yaratabilecek albüm,resimlikler göz önünde bulunmalıdır Geçmişte yapıp haz aldığı hobi ve alışkanlıklarını ( bahçe ile mücâdele, çok yormayan sporlar, resim, elişi, koleksiyonculuk, ufak tefek tamiratlar, şarki söyleme , film seyretme gibi) sürdürmeye özendirilmelidir *