Burhanı Temanu nedir? anlamı
Kelam ilminde Allahu tealanın varlığını ve birliğini isbatta kullanılan delil
Kur'anı kerimde mealen buyruldu ki:
Eğer yer ile gokte Allah'tan başka ilahlar olsaydı, alemdeki nizam bozulur karma karışık olurdu (Enbiya sUresi: 22) Bu ayeti kerimede Burhanı temanu'ye işaret
edilmektedir Yani alemin yaratıcısının iki olduğu farz edilse, bu iki yaratıcının fiilleri (işleri), birbirinden, ya farklı veya aynı olur Birbirinden farklı olursa, alemin karmakarışık olması lazım gelir Yani goklerin ve yeryuzunun bu husUsi nizamından (duzeninden) cıkmasını ve yok olmasını veya birbirine zıt şeylerin aynı anda bir yere toplanmasını icabettirir Mesela iki ilahtan birisi, Zeyd ismindeki insanın hareket etmesini, diğeri de o anda hareket etmeyip sukUnunu (hareketsizliğini) irade etse (dilese), ilah oldukları icin ikisinin kudreti birlikte Zeyd'e te'sir edince, cem'i zıddeyn (iki zıddın bir araya gelmesini) icabettirir Bu ise, mumkun değildir Cunku cem'i zıddeyn, muhaldir (mumkun değildir) Yani Zeyd aynı anda hem hareketli, hem hareketsiz olamaz Ya hareketlidir, ya hareketsizdir O halde Allah tektir, O'ndan başka ilah yoktur Her şeyi yaratan, durduran ve hareket ettiren O'dur (Seyyid Şerif, Muhammed Rebhami)
Kelam ilminde Allahu tealanın varlığını ve birliğini isbatta kullanılan delil
Kur'anı kerimde mealen buyruldu ki:
Eğer yer ile gokte Allah'tan başka ilahlar olsaydı, alemdeki nizam bozulur karma karışık olurdu (Enbiya sUresi: 22) Bu ayeti kerimede Burhanı temanu'ye işaret
edilmektedir Yani alemin yaratıcısının iki olduğu farz edilse, bu iki yaratıcının fiilleri (işleri), birbirinden, ya farklı veya aynı olur Birbirinden farklı olursa, alemin karmakarışık olması lazım gelir Yani goklerin ve yeryuzunun bu husUsi nizamından (duzeninden) cıkmasını ve yok olmasını veya birbirine zıt şeylerin aynı anda bir yere toplanmasını icabettirir Mesela iki ilahtan birisi, Zeyd ismindeki insanın hareket etmesini, diğeri de o anda hareket etmeyip sukUnunu (hareketsizliğini) irade etse (dilese), ilah oldukları icin ikisinin kudreti birlikte Zeyd'e te'sir edince, cem'i zıddeyn (iki zıddın bir araya gelmesini) icabettirir Bu ise, mumkun değildir Cunku cem'i zıddeyn, muhaldir (mumkun değildir) Yani Zeyd aynı anda hem hareketli, hem hareketsiz olamaz Ya hareketlidir, ya hareketsizdir O halde Allah tektir, O'ndan başka ilah yoktur Her şeyi yaratan, durduran ve hareket ettiren O'dur (Seyyid Şerif, Muhammed Rebhami)