Bütçenin 5 kara deliği: İşte yapılan transferler...

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ağustos ayına ait bütçe gerçekleşmeleri yayımlandı. Datalara nazaran yılın 8 ayında toplam bütçe açığı 68,1 milyar TL oldu.

Ekonomik sakinlikle bir arada vergi tahsilatı yapmakta zorlanan hazine, kimi masraflarda ise frene basmıyor. 2019 yılı bütçesi bilindiği üzere 2018 yılının sonunda hazırlandı ve ödenekler tahsis edildi.

Fakat şimdi 8’inci ay datalarının açıklanmasıyla kimi sarfiyatların, yıllık ödeneği daha şimdiden aştığı anlaşıldı.

Yıllık ödeneği aşan masraflar ise AKP ve ahbap-çavuş bağı kurduğu sermaye etraflarını açığa çıkarıyor. Tarım dayanak ödemelerinden tasarruf edilirken husus sermayedar olunca kesenin ağzı açılmış. İşte yıllık ödeneğini şimdi 8 ayda aşan giderler…



Kâr hedefi gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler:

Yıllık ödenek: 3 milyar 643 milyon 713 bin TL

8 ayda harcanan: 5 milyar 227 milyon 743 bin TL

Geçen yılın sonunda 2019 bütçesi hazırlanırken “Kar gayesi gütmeyen kuruluşlara yapılan transferler” kalemi için 3,6 milyar TL ödenek ayrılmıştı. Lakin yılın birinci 8 ayında bu ödenek bitti, yetmedi üzerine 1,6 milyar TL daha harcama yapıldı. Böylelikle yılın şimdi 8 ayında bu kuruluşlara toplamda 5,6 milyar TL'lik para transfer edildi. Üstelik Muhasebat Genel Müdürlüğü bilgilerine nazaran geçen yılın tıpkı devrinde bu kalem için bu yılın neredeyse yarısı 2,8 milyar TL harcanmıştı.



Öte yandan bu meblağın 1,1 milyar TL'si yalnızca ağustos ayında harcandı. Transferlerin alt kalemleri incelendiğinde ise bir kalem bilhassa göze çarpıyor; “Afet riski altındaki binaların dönüşüm giderleri”

Muhasebat Genel Müdürlüğü bilgilerine nazaran yalnızca ağustos ayında “Afet riski altındaki binaların dönüşüm giderleri” için 999 milyon 999 bin TL harcandı. Meblağın 1 milyar TL olmaması ise dikkat cazibeli.

Gayrimenkul alımları ve kamulaştırılması:

Yıllık ödenek: 2 milyar 53 milyon 136 bin TL

8 ayda harcanan: 3 milyar 786 milyon 385 bin TL

Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün paylaştığı ağustos ayı bütçe gerçekleşmelerine nazaran bütçede ödeneği daha ağustosta aşılan öteki bir kalem de “gayrimenkul alımları ve kamulaştırılması” oldu. Datalara nazaran bütçeden yalnızca 8 ay içinde 3,7 milyar TL kamulaştırma sarfiyatına katlanıldı. Bu meblağ içinde yol üretimi için arazi kamulaştırması bedeli olarak tam 1 milyar 838 milyon 462 bin lira harcanmış durumda.

Sermaye transferleri



Yıllık ödenek: 10 milyar 45 milyon 697 bin TL

8 ayda harcanan: 10 milyar 641 milyon 945 bin TL

Bütçe dışına sermaye birikimi amaçlayan yahut sermaye nitelikli mal ve hizmetlerin finansmanı emeliyle yapılan karşılıksız ödemeler olarak tanımlanan bu ödenek yıllık ödeneği 8 ayda aştı. Bütçede yalnızca ağustos ayında 1 milyarın TL'nin üzerinde sermaye transferi yapılmış durumda. Ayrıyeten meblağın yaklaşık yarısı mahallî idareler aracılığıyla kullanıldı.

Misyon Masrafları

Yıllık ödenek: 1 milyar 818 milyon 226 bin TL

8 ayda harcanan: 3 milyar 156 milyon 613 bin TL

Cumhurbaşkanının kullandığı örtülü ödeneği de kapsayan misyon masrafı kalemi şimdi birinci 8 ayda yıllık ödeneği yüzde 73 oranında aşmış durumda. Bu kalem altında en çok harcama ise cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan “gizli hizmet giderleri” yahut bir öbür ismiyle örtülü ödenek. Yılın 8 ayında örtülü ödenekten toplam 1 milyar 517 milyon lira, yalnızca ağustos ayında ise 169 milyon TL harcama yapıldı.



Gayrimenkul sermaye üretim sarfiyatları

Yıllık ödenek: 39 milyar 666 milyon 990 bin TL

8 ayda harcanan: 37 milyar 185 milyon 174 bin TL

Bu kaleme ayrılan yıllık ödeneğin tamamı şimdi kullanılmasa da 8 ayda yüzde 94’ü kullanılmış oldu. Bu kalem altında müşavir firma ve şahıslara 8 ayda ödenen toplam fiyat 3,1 milyar lirayı yakaladı. Ödeneğin 2 milyarı kiralama masrafları olurken, merkezi idare bütçesinden 8 ayda 31 milyar liralık müteahhitlik harcaması yapıldı.

Ozan Gündoğdu/Birgün