Bütün Anne Adaylarının Kafasındaki Soru: Sezaryen mi Yoksa Normal Doğum mu?

Doğumun bizim için neden bu kadar güç olduğunu ve hangi doğum çeşidinin ne üzere yararları ya da ziyanları olabileceğini daima birlikte inceleyelim.


İki ayak üstünde yürüyor olmanın bedellerinden biri doğumun sıkıntı ve acılı olması.



Homo sapiens sapiens (modern insan) çeşidinde doğum, başka memelilere oranla daha acılı ve daha riskli. Öteki primatlardan farklı olarak iki ayak üzerinde yürüyor olmamız vajinal doğum yahut sezaryen doğum yapmanızı bile etkiliyor...

Öteki primatlarda daha düz olan leğen kemiği, daha büyük beyinli olan insan cinsinde yürümenin daha kolay ve dik yapılabilmesi için hal değiştiriyor.

Leğen kemiği değişince, doğum kanalı da daralıyor.



Yani bebeğin doğması için eğilip bükülmesi gerekiyor. Bu durum da insan doğumu için hem anne hem de bebek açısından büyük bir sorun yaratıyor.

Sherwood Washburn, bu probleme obstetrik (gebelikle ilgili) açmaz ismi vermiş.



Washburn'a nazaran obstetrik açmaz, bebeğin gelişimini tamamlamadan, gebeliğin sonlanmasıyla çözülebiliyor. Çağdaş beşerde beyin büyüdükçe gebelik mühleti kısalıyor ve öylece doğumdaki leğen kemiğinden kaynaklanan zorluk azaltılmış oluyor.

Pekala leğen kemiği sorunu evrim sürecinde neden giderilmedi?



Victoria Üniversitesi'nden Helen Kurki'ye nazaran ise, evrim sürecinde leğen kemiği ve doğum kanalı genişleyebilirdi, fakat buna muhtaçlık olmadığı, zira doğumun temel sorunun bir güç sorunu olduğunu söylüyor.

Gebeliğin son haftalarında büyüyen fetüs, annenin tüm gücünü tüketir hâle geliyor ve anne metabolik olarak çok yoruluyor.



Yani bu hipoteze nazaran, doğumun 39 haftada gerçekleşmesinin nedeni bebeğin beyni daha fazla büyümeden doğum kanalından daha kolay çıkmasını sağlamak değil, bayanın güç hududuna gelmiş olması.

Ayrıyeten, tarıma geçilmesiyle birlikte gelen kimi yapısal değişimler de doğumu zorlaştırmış.



Karbonhidrat yüklü beslenme fetüsün daha büyük ve şişman olmasına, böylelikle doğumun zorlaşmasına neden olmuş.

Sezaryen doğum sayesinde büyük fetüslerin de yaşama talihi artıyor.



Dünya Sıhhat Örgütü'ne nazaran, gebelik ve doğuma bağlı sıkıntılar nedeniyle her gün yüzlerce anne yahut bebek hayatını kaybediyor.

Sezaryen sayesinde dar doğum kanalına neden olan genler artık anneden çocuğa geçebiliyor.



Evvelden dar doğum kanalı sebebiyle, birden fazla olayda anne de bebek de doğum sırasında hayatını kaybediyor ve doğum kanalı genleriyle ilgili doğal bir seleksiyon yaşanıyordu. Sezaryen usulüyle bu seleksiyon da durmuş oldu.

Yani dar pelvisli bir annenin, olağan doğumla bebek dünyaya getirmesi riskli olduğundan sezaryen bu noktada kurtarıcı bir yol.



Ayrıyeten, annenin şeker hastalığı, yüksek tansiyon üzere gebeliği zorlaştıran öbür rahatsızlıkları da varsa, sezaryen formülü tercih edilebilir. Zira bu rahatsızlıklar plasentayla ilgili problemlere yol açabiliyor.

Lakin sezaryen cerrahi bir operasyon olduğu için, kan kaybı, enfeksiyon ve anestezi kaynaklı komplikasyonların gerçekleşme riski yüksek.



Operasyon sırasında bağırsak yahut mesane yaralanabiliyor, kan pıhtısı oluşabiliyor. Tıpkı vakitte cerrahi yaraların uygunlaşması için de annenin vakte gereksinimi olduğundan, 5 güne kadar hastanede kalabiliyor. Bu süreçte karnında daha fazla ağrısı olabiliyor.

Sezaryenle doğan bebekler, doğumda ve çocukluk çağında teneffüs sorunları yaşayabiliyorlar.



Olağan doğum esnasında, doğum ağrılarıyla birlikte akciğerleri sıvıyla dolu olan bebeğin, akciğerlerinden sıvının boşalma süreci başlıyor. Sancıyla birlikte salgılanan unsurlar bebeğin akciğerlerini doğum sonrasına hazırlıyor. Sezaryende doğum sancısı çekilmediğinden akciğerler hazırlıksız yakalanıyor ve bu bebeklerin ilerde de astıma yakalanma riski artıyor.

Sezaryen doğumlarda, sütün gelme mühleti daha uzun.



Olağan doğum esnasında serviks ve uterusun kasılmasıyla, hipofiz uyarılır ve oksitosin hormonu salgılanması başlar. Bu hormon, rahim kaslarını uyararak, doğumun kolay yapılmasını sağlar. Doğumdan sonra ise kanda çokça bulunan oksitosin, göğüs ucunu uyararak anneden süt salınımını sağlar. Sezaryen doğumda ise, bebeği emzirmeye başlayınca göğüs ucunun uyarılmasını sağlayabilirsiniz. Bu nedenle süt daha geç gelebilir.

Sezaryen doğum bağırsak florasındaki bakterileri etkileyerek, ilerde obeziteye yol açabiliyor.



Bağırsak bakterilerinin etkilenmesi demek, besinlerin sindiriminin değişmesi demek. Sezaryen doğum yapan annelerin de daha fazla kilo aldığı, obez ya da diyabetli olma olasılıkları da yüksek olarak değerlendirilmiş. Bu durum bir döngü biçiminde devam ediyor.

Olağan doğumla dünyaya gelen bebekler annenin doğum kanalı boyunca yararlı bakterilerle haşır neşir oluyor, bu halde daha kuvvetli bir bağışıklık sistemine sahip oluyorlar.



Hasebiyle teneffüs meselelerine da daha az maruz kalıyorlar. Olağan doğumda anne bebeğiyle çabucak temasa geçip, emzirmeye başlayabiliyor.

Olağan doğum çok uzun ve kuvvetli geçmişse, bebeğin baş derisinde ya da köprücük kemiğinde zedelenmeler olabiliyor.



Olağan doğum sırasında fetüs, doğum kanalı boyunca hareket ederken, vajinanın etrafındaki dokular gerilip, yırtılabiliyor.



Germe ve yırtılma şiddetliyse, bu bölgeler için dikiş gerekebilir.  Bu da idrar ve bağırsak fonksiyonunu denetim eden pelvis kaslarının zayıflamasına yahut yaralanmasına neden olabilir.

Olağan doğum yapanlar bağırsak ve idrar sıkıntılarıyla sezaryen doğum yapanlara nazaran daha sıklıkla karşılaşıyorlar.



Öksürük, hapşırık yahut gülme durumunda idrar sızdırma eğilimleri daha fazla oluyor.

Pekala gelecekte neler olacak?



Bilim adamları evrimsel sürecin devam ettiğini, bu nedenle bayanlarda farklı doğum kanalları boyutlarını olduğunu ve tahminen de ilerde sezaryen sistemine hiç gerek duyulmayacağını düşünüyorlar.

Tüm bebişlerin sıhhatle doğup büyümesi dileğiyle...