Büyük Mersin Balığı: Morina

Yaygın Adı: Büyük Mersin Balığı (Morina)
Bilimsel Adı: Huso huso
Familya: Acipenserida
Daha Alçak Familya: Acipenserinae
Ekip: Acipenseriformes
Boyutları: 8,6 metreye kadar uzunluk ve 1300 kilograma kadarda ağırlıkları olabilir Tipik iri türleri 6 metre boyundadır
Maddi Özellikleri: Yetişkinleri ağır gövdeli bir görünüş sergilerler Daha genç türler daha aerodinamiktirler Cilt zarlarını, boğaz bölgesindeki solungaçları sınırlar Ağzı geniştir ve somağının üzerinde iki çift uzun bıyık bulunur Pulları özellikle enerjik ve sağlam olmamakla birlikte, yaşlandıkça aşınır ve yitirilir
Hayat Çizgisi: Sonbahar sonu eylül ve ekim aylarında nehirlerin üstteki kısımlarına 500 km veya daha uzağa göç eder İlkbahar sonu, nisan ve mayıs aylarında nehirlerin daha alçak ve orta kesimlerine göç eder Her iki soyda mayıs ayları civarında taşlık ve çalıların üstüne yumurtlar Büyük dişiler 7 milyon dek yumurta bırakır Yaklaşık bir hafta sonradan yumurtalar çatlar ve yavrular çıkar Yetişkinler denize döner ve yavrular genel olarak ilk yılları sırasında açık denize göç ederler

Beslenme Tarzı: Genç büyük mersin balıkları, omurgasızlar ve küçük balıklar ile beslenirler Yetişkinler hemen hemen iyice balıklar fazla, su kuşları ve foklar dâhil öteki avlarla beslenirler
Yaşam Alanı: Esas yüzeye yakın ya da ince çökellerin üzerindeki orta su bölgelerinde; sıklıkla çay ve dere ağızlarına yakın yerlerde yaşarlar Karadeniz ’de kışın 180 metre daha derin sulara göç ederler
Yeryüzünde Dağılımı: Adriyatik, Karadeniz ve Hazar Denizi ve benzer dere sistemlerinde dağıtım gösterirler
Durumu: Bazı popülasyonları* IUCN (Nesli Tükenme Tehlikesi Aşağı Olan Türlerin Kırmızı Listesi) göre tehlikede olarak sınıflandırılmıştır Bir tanesi, kritik tehlikede ve diğer bir soyu da bitmiş olarak sınıflandırılmıştır Morina, tatlı su balıklarının en büyüğü olarak bilinir Mersin balığı ise dünyanın en pahalı havyarını üretir
Büyük mersin balıkları, bütün mersin balıklarının en irisidir ve gerçekte tatlı su balıklarının en büyüğüdür Büyük mersin balıklarının 6 metre uzunlukta olanları nadirdir ve dev türlerin 8,6 metre uzunlukta oldukları rapor edilmiştir Dişileri, bir seferde 7 milyon adet yumurta bırakabilir Siyah yumurtalar, en yüksek fiyatlı balık yumurtası olması nedeniyle bu balıklardan bir yumurtlama döneminde elde edilen havyar büyük bir mal varlığı ifade eder
Uzun Uzaklık Yumurtlayıcıları
Çoğu iri mersin balıkları gibi, büyük mersin balıkları, vakitlerinin büyük bir kısmını ançuez, kaya balığı ve ringa balıkları ile beslenerek denizlerde geçirir Daha irilerinin kuşlar dâhil diğer omurgalıları yedikleri rapor edilmiştir Büyük mersin balıkları, 500 km uzaklık giderek yumurtlamak için tatlı sulara göç ederler Yumurtalar, seri akıcı sularda taşlık akarsu yataklarına bırakılır Yumurtalar, 130 santigrat derece civarındaki sıcaklıkta bir hafta içinde çatlar ve içlerinden yavrular çıkar
Yumurtadan çıktıktan bir hafta sonradan larva halindeki büyük mersin balıklarının yavruları beslenmeye başlar Bu evrede, onların besinleri, küçük omurgasızlardan oluşur Her nedense, tedricen, besinlerinin çoğunu özellikle balıklar oluşturuncaya dek yavrular, daha ufak balıklarla beslenirler Çoğunlukla, bir sene içinde açık denize çıkarlar Ondan sonraki büyümeleri nispeten daha yavaştır ve dört sene daha sonra 1 metre, 16 sene sonradan 2 metre uzunluğa erişirler
Erkekler, 12 – 16 sene ve dişilerin erginleşmesi 20 yıl alır Birçok kez yumurtlama dönemleri geçirerek ve göç ederek 100 yaşına kadar yaşayabilirler

Eksilen Popülasyonlar
Büyük mersin balıkları, aşırı balık avcılığı yüzünden ve gitgide kötüleşen hayat alanlarında hayatta kalma mücadelesi verirken fazla sıkıntılar çekmişlerdir sonuç olarak, bu balıklar bundan böyle eskisi gibi yaygın değildir ve bir takım popülasyonları kritik değil olma tehlikesi altındadır En azından bir İtalyan popülasyonunun, derhal soyu tükenmiş olarak bilinmektedir Ayrıca aracısız ayrıca de dolambaçlı olarak denizlerdeki yaşam çevresini etkileyen açık deniz petrol arama çalışmalarının büyük mersin balıkları popülasyonlarına birçok korkutma oluşturduğunun izleri sürülebilir
Atık deniz petrol aramaları, delik delme maliyetleri ile doğal gaz ve petrol taşımak için denizlere petrol boru hatlarının döşenmesi, petrol ile bağlaşık endüstrilerin genişlemesi, petrol terminallerindeki denetimsiz artma ile birlikte kanalizasyon ve atık üretimi problemleri, bu balıkların hayat alanlarına yapılan maddesel taciz ve saldırıları kapsamaktadır Büyük mersin balıklarına ve onun akrabalarına aleyhinde, bu kirlilikle ilgili olarak önceki Sovyetler Birliği ’nin sahilleri baştan başa fabrikaların şipşak yayılması başka bir tehdittir
Büyük mersin balıklarının uygun yumurtlama yerlerinden mahrum olmaları nedeniyle nehirlere barajlar yapılması da ciddi bir korkutma olarak düşünülmektedir Daha da kötüsü, Yabani yavru stoklarının azlığı yüzünden son yıllarda nehirlerde üreyen büyük mersin balıkları stoklarının tekrar arttırılması gerçekleştirilememiş görünmektedir

Kaynakça:
BBC John Daves