Buzcani Kimdir Hayatı

Buzcani hayatı, Buzcani yaşam öyküsü, Buzcani hakkında data, Buzcani kimdir, Buzcani

Yazmış olduğu eserlerle astronomiye büyük hizmetlerde bulunan Ebu'lVefâ elBuzcâni (940998), küresel astronomide karşılaşılan sorunların çözülebilmesi için, yeni trigonometrik bağıntıların keşfedilmesi suretiyle trigonometrinin geliştirilmesi gerektiğini anlamış ve araştırmalarını daha ziyade bu alana yöneltmiştir

Habeş elHâsib ve elMervezi gibi kayda değer matematikçileri izleyerek, tanjant ve sekant fonksiyonlarını tanımlamış ve trigonometrik fonksiyonların yayların büyüklüğüne kadar değişen değerlerini 15 dakikalık aralıklarla hesaplayarak tablolar halinde sunmuştur ElMervezi'nin tabloları, tanjant ve kotanjantı yayınlama fonksiyonu olarak vermediği gibi, Ebu'lVefâ'nınkiler değin dinç da değildir

Ebu'lVefâ, * ve * toplam ve farkları 90 dereceden küçük iki yay ve * * * edinmek şartıyla, sin (* + *) sin * * sin * sin (**) eşitsizliğini bulmuş ve daha sonra kendi adıyla anılan bu teoremi kullanarak sin 30 dakikanın değerini sekiz ondalığa kadar doğru bir biçimde hesaplamıştır

bununla beraber bölüm dairenin yarıçapını 1 olarak kabul eden Ebu'lVefâ'nın bu alandaki uğraşları, trigonometrik fonksiyonların yayalara ait tabi değerlerinin daha dürüst hesaplanabilmesi yolundaki çabalara güzel bir örnek teşkil etmiştir Ayrıca, sin * ve sin * bilindiğinde, sin (* * *)'dan hareketle, 2 sin² *2 * 1 cos * ve sin * * 2 sin *2 cos *2 bağıntılarını bularak, yarım açının sinüs ve kosinüsünün hesaplanmasını sağlamıştır

Ebu'lVefâ elBuzcâni, küresel üçgenlerin çözümünde kullanılan değişik bağlantıları bulmak suretiyle bu konunun gelişmesine de büyük hizmetlerde bulunmuştur Müslüman matematikçiler göre Şeklü'lKatta, yani Kesenler Teoremi diye adlandırılan Menelaus Teoremi'ni kullanarak bir dik açılı küresel üçgende, sin a sin c * sin A ve tg a tg A * sin b eşitliklerinin geçerli olduğunu göstermiş ve bu eşitliklerden cos c * cos a cos b eşitliğini çıkarmıştır

Tepede Olan açılı olmayan küresel üçgenler için sinüs teoremini birincil kez onun bulmuş olması pek muhtemeldir Ebu'lVefâ, matematiğin öteki bir takım dallarına da önemli katkılarda bulunmuştur Bağdat'ta yaptığı gözlemlerle ekliptiğin eğimini ölçmüş, mevsim farklarını bulmak için ekinoksları gözlemlemiş, hem Bağdat'ın enlemini ölçmüştür

ElZic elVâzıh adlı bundan başka zic hazırlamıştır Astronomide birincil müşterek çalışma örneğini vermiştir Beyrûni ile ilişki içinde olan Ebu'lVefa Bağdat'ta, Beyrûni ise Harezm'de 997 yılındaki Ay tutulmasını gözlemlemişler ve her iki kentteki tutulma farkını bir saat olarak bulmuşlardır Buradan iki şehir arasındaki boylam farkını içten olarak tespit olanağını elde etmişlerdir Hem her iki bilim adamı da tutulma düzlemini 23 derece 37 dakika olarak belirlemişlerdir

Ebu'lVefâ, çalışmalarını iki bambaşka gözlem evinde yürütmüştür Bunlardan birisi Şemsüddevle ve diğeri ise kendi gözlemevidir Bu ikincisinde onun büyük boyutlu aletler yaparak dakik gözlemlerde bulunduğu söylenmektedir *