Cabbar Dede Kimdir

Cabbar Büyükbaba Kimdir

Cabbar Büyükbaba Hayatı

Çukurova bölgesi velîlerinden On altı ve on yedinci asırda yaşamıştır Hayâtı hakkında fazla data bulunmayan Cabbâr Büyükbaba, Abdülkâdiri Geylânî hazretlerinin yoluna yâni Kâdiriyye tarîkatına mensûbtur Türbesi, Adana'nın Yakapınar (Misis) bucağına alt Kütüklü köyü yakınlarındadır

Millet aralarında mütevâzî bir hayat yaşayan Cabbâr Büyükbaba, çevredeki aşîretlere İslâmiyetin emir ve yasaklarını anlatarak onların dünyâ ve âhirette kurtuluşa ermeleri için çalıştı Kendisine karşısında çıkanlar olduğu gibi, sohbetlerine koşup ondan feyz alanlar da çoktu Onu sevenler çocuklarına Cabbâr ismini koydular Bu sebeple Adana bölgesinde Cabbâr ismi yaygındır Onun birçok menkîbe ve kerâmeti dilden dile anlatılarak günümüze dek gelmiştir

Cabbâr Dede'nin hâl ve kerâmetleri meşhûr olmuş, ünü zamânın pâdişâhına dek gitmişti Sultan Dördüncü Murâd Han, Bağdât seferine giderken, Ceyhan Nehri üzerindeki târihî Misis Köprüsünü geçip Havrâniye köyüne geldiği süre; Bu yörede Cabbâr Büyükbaba diye meşhûr bir zât olduğunu işitiriz Çağırın gelsin, kendisiyle görüşmek dilerizdedi Vazîfeliler gidip Sultanın emrini bildirdiler Cabbâr Dede, Sultânın emrini alır almaz atına binerek huzûruna geldi Allahü teâlânın kudretiyle kerâmet olarak orada bulunanlar, Cabbâr Büyükbaba'nin atının kaplan, elindeki kamçının da kara yılan olduğunu gördüler O zamâna değin Cabbâr Dede'nin üstünlüğünü kabûl etmeyenler ise, gördükleri bu kerâmet aleyhinde pişmân oldular Sultan Dördüncü Murâd Han, Cabbâr Dede'ye;

Bağdât'ın fethi bana müyesser olacak mı?diye sordu Cabbâr Büyükbaba cevâbında;

Haşmetlü pâdişâhım! Havraniye köyünde Genç Osman isminde bir delikanlı vardır Onu da götürürsen, Bağdât geri alınacaktır Sultan Dördüncü Murâd Han, Genç Osman'ı sefere götürdü Bu Nedenle Bağdât fetholundu

Cabbâr Dede'nin büyüklüğünü anlayamayan, onun devlet adamları ve diğer ahali yan îtibârını çekemeyen bâzı kimseler; Cabbâr Büyükbaba'nin koyunları ekinlerimizi yiyerek hasar veriyordiye, zamânın Misis Zaptiye Emniyet Kumandanına şikâyet ettiler Emniyet kumandanı, iki zaptiye göndererek Cabbâr Dede'yi getirmelerini emretti Zaptiyeler, Cabbâr Dede'nin dergâhına varıp, hakkında şikâyet olduğundan bahisle kumandanın kendisini istediğini bildirdiler Cabbâr Dede, zaptiyelere güler yüz ve güzel bir edâyla;

Evlatlarım! Siz gidin ben kısa süre içinde geliyorumdedi Zaptiyeler onun yanından ayrıldıktan kısa bir süre sonra Ceyhan Irmağının kenarına gitti Seccâdesini dere üzerine atıp üzerine oturarak kısa bir vakit içinde karşısında tarafta bulunan Zaptiye Karakoluna ulaştı Köprüden geçerek gelen zaptiyeler, Cabbâr Dede'nin kendilerinden önce geldiğini görür görmez şaşma edip, büyük bir velî olduğunu anladılar Zaptiye Karakol Kumandanı, Cabbâr Büyükbaba'ye;

Köylüler senden şikâyetçi Koyunlarına köylünün ekinlerini yediriyormuşsun Onlara zarar veriyormuşsun, aslı var mı?dedi Cabbâr Büyükbaba, Kumandana;

İki asker bayrak direği, koyunlarımı onların ekin tarlasına sürsünler Eğer ekini yerlerse suçlu olduğumu kabûl edeceğimdedi Bunun üzerine kumandanın vazîfelendirdiği iki zaptiye, Cabbâr Büyükbaba'nin dergâhının yanında gitti Koyunlarını o civârdaki köylülerin ekin tarlalarına sürdüler Ama hiç bir koyunun başkalarına âid olan bu tarlalardaki ekin ve otları yemediğini, Cabbâr Büyükbaba'ye âid olan tarla ve otlağa sürdükleri süre ekin ve otları yediklerini gördüler Her Tarafta karakola gelip olanları kumandanlarına anlattılar Kumandan, Cabbâr Dede'nin iftirâya uğradığını hükmedip, köylüleri azarladı Câhil köylülerin bu hareketlerine üzülen Cabbâr Büyükbaba, köylülere hitâben;

Mahsülünüz bol olsun, fakat bereketi olmasındiye duâ etti

Birincil zamanlar Cabbâr Dede'nin büyüklüğünü takdir edemeyen köylüler ve diğer millet, durumu anlayınca onun sohbetlerine koşup, feyzinden istifâde ettiler Pekçok gayri müslimin hidâyete erip müslüman olmasına vesîle olan Cabbâr Büyükbaba'nin dergâhı, gelip gidenlerle doldu taştı Dergâhının bitişiğinde bir mescid yaptırdı Vefât ettiği vakit mescidin bitişiğindeki kubbeli türbeye defnedildi Adana ilinin merkez ilçesine tabi Yakapınar (Misis) bucağının Kütüklü köyüne varmadan bir kilometre kadar sol tarafta yer alan türbesinin etrâfında asgari dörtbeş yüzyıllık ana kapı ağaçları ve bu ağaçlar arasında da eski mezarlar bulunmaktadır Bölge halkı, Cabbâr Büyükbaba'nin türbesini ziyâret etmekte, onu vesîle ederek Allahü teâlâya duâ edip murâdlarına ermektedirler

Cabbâr Büyükbaba'nin hayâtı boyunca çoğu hâl ve kerâmetleri görüldüğü gibi, vefât ettikten sonra da görülmüştür Bir Ermeni, Cabbâr Dede'nin türbesinin karşısından yüklü olan kağnı arabasıyla gidiyordu Kağnısı çamura saplandı oldukça uğraşmasına rağmen çabaları boşa çıktı ve bir türlü kurtaramadı Kendi kendine;

Müslümanlar darda kaldıkları süre; Yetiş yâ Abdülkâdir Geylânî!diyorlar Dahası ben çağırayımdedi ve; Yetiş yâ Abdülkâdir Geylânî!diye seslendi Bu sırada Abdülkâdiri Geylânî hazretlerinin rûhâniyeti tecessüm ederek Ermeniyi ve kağnısını bataklıktan kurtardı Ermeniye yönelerek; Bizi Bağdât'tan buraya kadar yoracağına, işte şu karşıda Cabbâr Büyükbaba var Çağırsan hemencecik yetişir, sizi kurtarırdıbuyurdu ara sıra darda kalanların imdâdına yetişen Cabbâr Dede'nin türbesinin üstüne büyük bir nûr indiği ve geceleri türbesinde Kur'ânı kerîm okunduğu nakledilmektedir

1) Çukurova Evliyâları


alıntı *