Cabir Bin Hayyan kimdir, hayatı

Cabir Bin Hayyan hakkında bilgi
Cabir Bin Hayyan biyografi

Dünya medeniyet tarihine adını altın harflerle yazdıran Cabir bin Hayaan, bir Müslüman Türk âlimidir Bundan 1250 sene önce yasayan ve o zamanın en büyük ilim yuvası Harran Üniversitesi bas müderrisi (rektörü,) olan Cabir bin Hayyan (721805) herkesi hayretler içinde bırakan şu İlmî bulusunu açıklamıştı: Maddenin en ufak parçası olan cüzü la cüzü la yetecezza (atom) da yoğun enerji vardır Yunan bilginlerinin iddia ettigi gibi, bunun parçalanamayacağı söylenemez O da parçalanabilir Parçalanınca da böylece bir zor meydana kazanç ki Bağdat'ın altını üstüne getirebilir Bu Allahü Teala'nın kudretinin bir nişanıdır

Modern kimyanın babası farzedilen bu büyük Türk âliminden, Razi ve İbni Sina gibi büyük bilginler Üstatlar üstadıdiye laf ediyorlar Fransız şarkiyat âlimi Catdonne (17201983) onu dünyanın 12 büyük dahisinden biri olarak tanımlıyor

Bacon (12141291) ondan hayranlıkla bahsederken, kimya ilminde açtığı çığırın Priestley (17331804) ve Lavoisier'in (17431794) açtıkları çığırın daha manâlı olduğu ittifakla kabul edilmiştir

Avrupa üniversitelerine mensup birçok ilim adamı, ünlü olabilmek için Cabir bin Hayyan'ın ismini kullanmak zorunda kalmıştır Berlin Üniversitesi Tabiat Bilimleri Tarihi Profesörü Jıılias Ruska ve yardımcısı Paul Kraus, Avrupa'da meşhur birçok ilim adamının Cabir bin Hayyan'ın ismini eserlerine verdiklerini ve bu yolla meşhur olduklarını bildiriyor
Cabir bin Hayyan'a kadar Kimyevi hadiseler tabiatta Cenabı Hak'kın takdiriyle uzun sürede meydana gelmekledir Kimyager tabiatla uzun sürede meydana gelen şeyi kısa zamanda yapan kişidir Âlim, keşfedilmiş bir buluştan yola çıkarak başka buluşlar ortaya çıkarabilen insandır
Ona kadar altının gümüştenrenk ve ağırlıktan diğer bir farkı yoktur Bu iki özelliğin ise ortadan kaldırılması mümkündür Bunun yolunun da her iki cismi teşkil eden atomların denetim aşağıda parçalanıp değerlerinin değişmesiyle olacağını belirtmektedir ki, günümüz modem kimya ilmi de bu hakikati kabul etmektedir

Birincil laboratuar

En manâlı vasfı deneycilik olan Cabir bin Hayyan, kimya ilminin hem teorik keza ele tatbikî alanda büyük uzaklık katetmesine vesile oldu Dünyada ilk kimya laboratuarını kuran âlim olarak tarihe geçti Kendi kurduğu laboratuarda ilk sunî hücreyi yaptı Ölümünden iki yüzyıl sonradan Kûfe'de bir caddenin yeni tekrar açılması sırasında, kullandığı laboratuar ortaya çıktı

Medeniyete hizmetleri

Cabir bin Hayyan'ın ilk önce kimya almak üzere tıp, fizik, astronomi, felsefe alanında yaklaşık 200 eser kaleme aldığını biliyoruz Cabir'in en ünlü buluşu kuşkusuz, atomla ilgili ortaya koyduğu faraziyedir Bu keşfi, John Dalton (17661844) Otto Hahn (1779186, Enrico Fermi (19011954) ve Albeıt Einstein (18791955) gibi meşhur Avrupalı bilginlerden bütün 1000 yıl önce yapması bu büyük Türk bilgininin nasıl bir dahi olduğunu ortaya koyuyor
Cabir bin Hayyan'ın bu faraziyesi dünya medeniyetine Müslümanların lıâkim olduğu devirlerde tahakkuk ederek, atom parçalansaydi; kaba Batı'nın merhametsizce Müslümanlar'ın üstüne çullanması, zayıf ve sahipsiz ülkeleri istilâ ederek, zulüm etmesi olası olmayacaktı

Redüksiyon prensibi


Aynca Cabir bin Hayyan, kimyanın iki temel prensibini bilimsel şekilde ortaya koyarak, kolsinasyon ve redüksiyon prensiplerini dile getirdi

Buharlaşma, süblimasyon, eritme ve kristaleştirme için kullanılan metodları geliştirmiştir Ham sülfirik asit ve nitrik asitlerin nasıl yapılacağını kesinkes ortaya koydu Madenlerin o zamana kadar tanıdık basit eritilme metotları yerine, kişisel olarak ürettiği nitrik asit, sülfirik asit ve altın eritme suyunun yardımıyla eritme metotlarını geliştirdi Bu sayede Cabir ve ondan sonradan gelen bilim adamları sayısız terkipleri (sentez), giderken civa oksit, zincifre, arsenik, amonyak, gümüş nitrat, şap göztaşı, kireçli potas, südkostîk mahsûlü, yakıcı potasyum île paha biçilmez maddeleri elde edîp üretebildiler

Max Meyerhof (18841951) Cabir Bin Hayyan'ın kimya ilmine, uçup gitme (evaporation), süzme (filtmtion), tasviye etme (sııblimalion), eritme (melting), saflaştırma (distallation) ve billurlaştırma (cristallization) metotlarını keşfederek uygulamaya soktuğunu bildiriyor Keza bir fazla kimyevi cevherin, meselâ zincifre (cinnabarci ve süfidi) arsenik oksidi (arsenious oxide) ve diğer çoğu terkibin nasıl hazırlanacağını açıkladığını açıklama ediyor

Saf kibrit tuzları (vitrîol), sap, alkali,nişaclır tuzu (salammoniac, amonyum klorhidrat) ve güherçilenin (saltpedre) elde edilmesi, kü ve alkaliyi ısıtarak kü sütü yapması kurşun asetik asit tuzu, tamamen saf civa oksit ve süblime etmesi, çiğ sülfrik ve nitrik asitler ve bunların karışımının hazırlanması, tuzlu ruhu ve kezzap suyunu karıstırarak altın eritmede kullanılacak ''aguaregiadenilen özel mayi yapması, onun çalışmalarından bir takım örneklerdir Bunlardan 21 asır dünyasında kullanılan bir fazla temel gereklilik maddelerin oluşumunda istifade edilmektedir

Optik kanunların keşfi ve mercekler teorisi Cabir'e dayandırılıyor O iç bükey aynalar vasıtasıyla güneş ışınlarını bir yere toplayıp uzak mesafelerden ağaçları tutuşturdu ve bir kaptaki suyu kaynatmayı başardı Ayrıca, güneş enerjisinden istifade etme yöntemini de dünya medeniyetine Cabir bin Hayam kazandırdı *