Çalışanlar vergi rekortmeni: 96 Milyar vergi kesildi

Geçen yıl ücretlilerden kesilen Gelir Vergisi yaklaşık 96 milyar lira olurken, bu ücretlilerin çalıştıkları kurumların (yaklaşık 848 bin şirketin) ödediği vergi meblağı 78.8 milyar lirada kaldı.

Başşehir Üniversitesi Öğretim Vazifelisi ve Vergi Uzmanı Dr. Ozan Bingöl, ekonomik kriz yüzünden Kurumlar Vergisi'nde tahsilat/tahakkuk oranının yüzde 76.5'e gerilediğini belirterek, “2018 yılında 78.6 milyar TL olan Kurumlar Vergisi tahsilatı 2019'da yalnızca 200 milyon lira artarak 78.8 milyar TL olarak gerçekleşti. Bunda yaşanan mali zorlukların büyük hissesi var” dedi.

VATANDAŞ REKORTMEN

Dr. Bingöl, iki dolaylı vergi olan Katma Kıymet Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi'nden (ÖTV) elde edilen toplam gelirin 2019 yılında 327.3 milyar TL ile toplam vergi gelirlerinin yaklaşık yüzde 48'ini oluşturduğunu belirterek, “Vergi rekortmeni 2019 yılında da vatandaş oldu” dedi.



Dahilde tahsil edilen KDV'nin bir evvelki yıla nazaran düşüş göstermesinin ana sebebinin ekonomik sakinlik ve buna bağlı olarak azalan iç talep olduğunu vurgulayan Bingöl, “Yıllardır kolay vergicilik yaparak sırtını dolaylı vergilere dayayan anestezik, süratli ve kolaycı bir yaklaşımla vergi toplamayı tercih eden Maliye idaresi, ekonomik sakinlik devirlerinde harcamaların azalması ile birlikte yaşadığı badireyi ve bunun bütçe açığındaki hissesini umarım görmüş ve gereken dersleri almıştır” diye konuştu.

Bingöl, geçen yıl KDV'de tahsilat/tahakkuk oranının yüzde 80'lerden yüzde 40'lara düşmesinin, hem vatandaş ile devlet ortasında aracılık eden mükelleflerin KDV'yi kredi üzere kullanıp sabit masraflarını karşıladığının hem de Maliye'nin tahsil kabiliyetinin her geçen yıl daha da azaldığının habercisi olduğunu vurgulayarak, “Bu durumun oluşmasında ayrıyeten alışılagelmiş olan af beklentisi az da olsa tesirli olmuştur” dedi.

Alkol ve sigara vergisi 9.9 milyar lira arttı

Dolaylı vergilerin hissesi, geçen yıl af kanunları nedeniyle KDV'de tahsilat oranının gerilemesi nedeniyle yaklaşık yüzde 63 olarak gerçekleşti.

Evvelki yıllarda bu oran yüzde 67'ler düzeyindeydi. Bu vergilerin OECD ülkelerindeki ortalaması ise yalnızca yüzde 33. Geçen yıl da tiryakiler dolaylı vergilerde başı çekti. 2019 yılında toplam ÖTV meblağı 13.2 milyar lira artarak 133.9 milyar liradan 147.1 milyar liraya yükseldi.

Yalnızca tütün ve alkolden toplanan vergi 9.9 milyar lira artarak 55.1 milyar liradan 65 milyar liraya çıktı. Yani 2019 yılında tahsil edilen toplam vergi gelirinin yaklaşık yüzde 10'unu alkol ve tütünden tahsil edilen ÖTV oluşturdu.

Nuray Tarhan/Sözcü