Çanakkale Savaşı Dönemi

Çanakkale Savaşı
Çanakkale Savaşı Aşamaları


Çanakkale Savaşı, I Dünya Savaşı sırasında 19151916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir

Deniz Muharebeleri

19 Şubat günü, kuvvetli Fransız kuvvetleri ile İngiliz Queen Elizabeth savaş gemisinin Osmanlı sahil bataryalarını bombalayarak ilk Çanakkale saldırısı başlatılmış oldu

İtilaf devletleri, kısa bir aranın arkasından bir sonraki saldırıyı 18 Mart'ta gerçekleştirmişlerdir Niyet, Çanakkale Boğazı'nın sadece 1 dingil genişliğindeki en rahat noktasıdırkaynak belirtilmeli Amiral de Robeck komutasındaki az çok asgari 16 savaş gemilik dev donanma Çanakkale'yi geçmeye kalkmıştır Ancak her gemi Nusret Mayın Gemisi adlı Osmanlı mayın gemisinin boğazın Asya tarafına yerleştirdiği deniz mayınları göre zarar almıştır Bir Takım balıkçılar, İngilizler tarafından mayın toplama işiyle görevlendirilmiştir; ama Osmanlı ordusunun açtığı top atışlarıyla korkarak kaçmışlar, mayınlara dokunulmamıştır Yerinde kalmış bu mayınlar İngiliz Ocean, Irresistible ve Fransız Bouvet adlı üç zırhlıyı batırmıştır Hem İngiliz Inflexible ve Fransız savaş gemileri Suffren ve Gaulois çok ağır bir şekilde hasar almıştır

sonuç olarak, 18 Mart 1915'te, deniz mayınları ve kıyılardaki Osmanlı topçu bataryalarının isabetli atışları denizden geçişin mümkün olmayacağını göstermiş, İtilaf Devletleri Gelibolu Yarımadası'na asker çıkararak Boğaz topçu bataryalarını etkisiz ışık halkası getirmeyi hedeflemiştir

Gelibolu Yarımadasında Müttefikkaynak belirtilmeli çıkarmaları yarımadanın güney bölümündeki altı kumsala, iki cephede yapılmıştır Seddülbahir Cephesine Britanya 29 Tümenikaynak belirtilmeli ile Fransız Kolordusu (Fransız Doğu Sefer Kuvveti) sonuç yaparken Arıburnu Cephesinde ise Anzaklar Kolordusu sonuç yapmıştır Bu beş tümene ek olarak bir hafta içinde İskenderiye'den getirilecek olan Hint Tugayı, muhtemelen Seddülbahir Cephesi'nde kullanılmak üzere ordu ihtiyatını oluşturacaktı

Kara muharebeleri

İngilizFransız Birleşik Donanması'nın 18 Mart 1915 tarihinde Çanakkale Boğazını geçme ve İstanbulu işgal girişiminin başarısız kalması üstüne bir kara harekâtıyla İstanbulun işgali yönünde yeni bir savaş planı oluşturulmuştur

Aslında 1 Mart 1915 tarihinde Yunanistan Hükûmeti, Gelibolu Yarımadasının işgal edilerek bu yolla İstanbul üzerine yürünmesi şeklindeki bir savaş planını İngiliz yetkililere iletmiş ve bu işlem için üç tümen atama edebileceğini bildirmişti Fakat İngiliz Savaş Bakanı Lord Kitchener, o tarihlerde bir kara harekâtına kuvvet karışıklığa itmek yerine Çanakkale Boğazındaki Osmanlı kıyı topçusunu deniz topçusu ile tahrip ederek bu denizyolunu açmayı ve doğrudan İstanbula bir sonuç yapmayı yerinde bulmuştu Bir De Çarlık Rusyası da bu operasyona Yunan birliklerinin katılmasına kesinlikle karşısında çıkmıştır

Fakat bölgedeki incelemelerinin sonucunda Lord Kitchenere 5 Mart 1915 tarihinde bir rapor sunan General William Birdwood, bu raporunda bir deniz harekâtının başarı şansı olmadığını, deniz harekâtının Gelibolu Yarımadasına yapılacak bir çıkarma harekâtıyla desteklenmesi gerektiğini belirtmektedir Bu rapor üzerine Lord Kitchener, 10 Mart 1915 tarihinde seçkin bir birlik olan İngiliz 29 Tümeninin Gelibolu Yarımadası'na yapılacak bir tümdengelim ile görevlendirdiğini bildirmiştir Geliboludaki çıkarma için tertiplenen Akdeniz Sefer Kuvvetinin komutanlığına da General Sir Ian Hamilton atanmıştır *