Çanakkale Savaşı Hakkında Bilgi

Çanakkale Zaferi ile ilgili yazı
Çanakkale Zaferi hakkında bilgi



28 Haziran 1914 Saraybosna suikasti Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcı

28 Temmuz 1914 AvusturyaMacaristan, Sırbistan'a savaş bildiri eder

1 Ağustos 1914 Almanya Rusya'ya harp bildiri eder Türkiye genel seferberlik ilan etti

2 Ağustos 1914 TürkAlman gizli ittifak anlaşmasının yapılması

3 Ağustos 1914 Harbin öncesinde, donanmanın güçlendirilmesi maksadıyla İngiltereye sipariş edilerek yapımı tamamlanmış ve son kuruşuna kadar parası ödenmiş olan Sultan Osman ve Reşadiye isimli gemilerimize İngiltere tarafından el konulmuştu

16 Ağustos 1914 16 Ağustos'ta İstanbul'a ulaşan Goeben ve Breslau gemileri Osmanlı Donanmasına katılarak Yavuz Sultan Selim ve Midilli isimlerini aldılar

27 Eylül 1914 Çanakkale Boğazı'ndan tüm gemi geçişlerini yasaklaması

29 Ekim 1914 Alman subaylar yönetimindeki Osmanlı donanmasının Rus limanlarına ve Rus donanmasına ateş açması

1 Kasım 1914 Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'na katılması Fransa ve İngiltere Türkiye'ye savaş açtı Rusya Türkiye'ye savaş açtı

3 Kasım 1914 İngilizFransız donanması'nın Çanakkale'nin dış tabyaları bombalaması Bu birincil deniz taarruzu, ilerki aylarda da tekrarlanacaktır

2 Aralık 1914 Sarıkamış harekatının başlaması

13 Aralık 1914 Mesudiye Zırhlısı, İngiliz B11 Denizaltısı'ndan atılan torpidoyla batırıldı

3 Ocak 1915 Churchill, Çanakkale'yi abluka altında bulunduran Amiral Garden'den Boğazın yalnız denizden zorlanmasını olası görüp görmediğini sorar

5 Ocak 1915 Amiral Garden'in cevabı gelir

13 Ocak 1915 Çanakkale'yi geçme planı Amiral Garden tarafından hazır ve 13 Ocak'ta Savaş komitesi tarafından onaylanmıştı

20 Ocak 1915 Atatürk'ün Kuruluş halinde yer alan 19 Tümen Komutanlığına (Tekirdağ) atanması

2 Şubat 1915 Atatürk'ün Tekirdağ'a gelişi ve 19 Tümeni kurma çalışmalarına başlaması

19 Şubat 1915 Müttefik Donanması'nın Boğaz'ın dış tabyalarını bombalamaya başlaması

25 Şubat 1915 Tekirdağ'daki 19 Tümen Komutanlığı'nın Maydos (Eceabat)'a nakli ve Atatürk'ün 19 Tümen Komutanlığı üstünde elde etmek üzere Maydos Bölgesi Komutanı olarak görevini sürdürmesi

7 8 Mart 1915 7 Mart'ı 8 Mart'a bağlayan gece Nusrat mayın gemisi düşman gemilerinin projektörlerine aldırmadan Anadolu yakasındaki Akyarlar'a mayınlarını bıraktı


Çanakkale Savaşları, I Dünya Savaşı'nda, Osmanlı Devleti'nin, Çanakkale Boğazı'nı dinmek isteyen İtilâf kuvvetleriyle yaptığı savaşlar (1915)

Bahriye Nazırı Churchill'in teklifleri ve İngiltere'nin ısrarıyla İtilâf devletlerince girişilen harekâtın amacı, Rusya ile ilk elden temasa geçmek, onlara silâh ve araç gereç yardımı yapabilmekti Bu yolla, Süveyş Kanalı ve Hint yolu üzerindeki Türk baskısı da kaldırılmış olacak; savaşa bulunma istemeyen Balkan devletleri, İtilâf devletleri yanında yer almağa zorlanacaktı

Yapısı bakımından, savunmaya kullanışlı olan boğaz, Türkler tarafından mayınlanmıştı Tabyalar, toprak ve taştandı Zırhlı ya da betondan tabya yoktu; keza çoğu sahte mevzi yapılmıştı Savunma düzeni, dış, orta ve iç bölgeler edinmek üzere üçe ayrılmıştı Bunların kumandası Miralay Cevdet Bey'de idi Savaş ilânından birkaç gün sonra, 3 Kasım 1914'te İngilizler, Seddülbahir ve Kumkale tabyalarını topa tuttular 19 Şubat 1915'te boğazın dış tabyaları yıkım edildi Hem, karaya çıkarılan askerler, imha işini tamamladılar Bu harekâtta Türkler, 19 top kaybetti Dış savunmanın düşmesi, bir takım ülkelerde büyük yankılara yol açtı Bulgaristan, utangaç bir durum aldı İtalya, İtilâf devletlerine meyletti Yunanlıların İstanbul'a girmelerini istemeyen Ruslar, 40 bin kişilik tezgâhtar bir şiddet göndermeyi öneri etiler Bunun üzerine İngilizler ve Fransızlar, boğazları Ruslara vermeyi taahhüt ettiler Bundan sonraki büyük taarruzun, Marmara Denizi'ne geçirmek nedeniyle, Fransız ve İngiliz savaş gemileri kadar, 18 Mart 1915'te yapılması planlandı Orta savunma tabyaları, sürekli olarak topa tutma edildi Dış hatlara komandolar çıkarıldı Boğazdaki mayın tarama ve temizleme işi başarıyla yürütüldü Ama 78 Mart gecesi, Yüzbaşı Hakkı Bey kumandasındaki Nusret mayın gemisi, karanlık limana, sezdirmeden bitmiş mayın döşedi İtilâf kuvvetlerinin 16 harp gemisi, 18 Mart 1915'te boğaza girerek, tabyaları ateşe tuttular Gerek mayınlar ve gerekse bataryaların atışları ile İtilâf kuvvetleri birçok gemi kaybederek geri çekildi

18 Mart hücumu, Çanakkale'nin, karadan yardım görmedikçe geçilemeyeceğini gösterdi Bunun üstüne, İngiliz, Fransız ve Anzaklardan (Avustralya, Yeni Zelanda ordusu) kurulan 70 000 şahsiyet zor, 25 Nisan 1915'te Seddülbahir ve Arıburnu bölgelerinde karaya çıkarıldı Düşman kuvvetleri, 109 harp ve 308 taşıma gemisi ve özel çıkarma araçlarıyla denizden desteklenmekteydi Bu çıkarmaya karşı savunma görevi, 5 Orduya verildi

Birincil çıkarmalar Seddülbahir, Arıburnu ve Kumkale'ye yapıldı Bir Takım yerlerde başarı kazanan düşman, belli sonuca gidemedi Seddülbahir ve Arıburnu'nu almayı başaramadı Binbaşı Mahmud Bey idaresindeki Türk kuvvetleri, düşmanın içi bölgelere sızmasını engelledi Birincil tümdengelim günü, 19 Tümen kumandanı Mustafa Kemal Bey (Atatürk), 17 Piyade Alayını, Conkbayırı'na vaktinde yetiştirerek, Kocaçimen tepesinin düşman eline geçmesini önledi Düşman, 25 Nisan 1915 harekâtında, büyük kayba karşılık küçük bir köprübaşı elde edebildi, orada tutundu Türk kuvvetleri, gecenin karanlığından faydalanarak düşmanı denize dökmek istediyse de, bu harekâtta yer alan Arap askerlerinin başarısızlığı ve çıkarttıkları gürültü, buna imkân vermedi öte taraftan, 15 000 karakter Anzak kuvveti de karaya çıkarılmıştı Benzer günlerde düşman Saros Körfezi'ne, Beşike Limanı'na şaşaa çıkarmaları yaptı Sonraki günlerde de Alçıtepe ve Arıburnu'nda Kocaçimen tepesini elde etmek için harekete geçti Lakin, 5 Ordu kuvvetleri, büyük kayıplara karşın, düşmanı püskürttü bu vesileyle yapılan Seddülbahir, Arıburnu ve deniz savaşları fazla kanlı geçti Düşman, Seddülbahir'e 26 Nisan günü, top ateşiyle hücuma başlamıştı 1 Mayıs gecesi ve daha sonraki günlerde, 17 000 şahsiyet Türk kuvveti karşısında saldırıya geçti Lakin, bunda başarı kazanılamadı ve Türkler, 16 000 kayıp verdiler İngilizlerin kaybı, 14 000 kişiydi

Düşmanın ikinci hücumu, 68 Mayıs aralarında, Alçıtepe'yi ele geçirmek oldu Birkaç kere siperlere giren Fransızlar püskürtüldü Yalnızca birinci hat siperleri, düşman elinde kaldı 26 Nisan'da ve daha sonraki günlerde denizde savaşlar oldu Türklerin Nurulbahir adlı gemisi battı Gülcemal vapuru yara aldı Buna karşılık, İtilâf kuvvetlerinin Goliath zırhlısı batırıldı

14 Mayıs'ta İngiliz harp komitesi, savaşa devam kararı aldı ve İngiliz kabinesinde bir takım vekiller değiştirildi 18 Mayıs'a değin nemli çarpışma olmadı Haziran ayında, kanlı siper muharebeleri yapıldı 4 Haziran'da 50 000 kişilik İngiliz ve Fransız ordusu, 25 000 şahsiyet Türk ordusu üstüne, top ateşi desteğinde taarruza geçti Taarruzda zırhlı araçlar da kullanıldı Bu hücum, Çanakkale'deki en kanlı muharebe oldu Düşman, bazı Türk siperlerine girdi 9 Temmuz'da Seddülbahir kumandanlığına Vehip Paşa getirildi Azıcık sonra Kerevizdere savaşları başladı Çıkarmanın başlamasından 70 güne dek Türk ordusu, 100 000 kayıp verdi Her şeye rağmen düşman ilerlemeyi başaramadı, yeni bir tümdengelim yapmaya karar verdi Amaç, Anafartalar platosunu ve Kocaçimen'i ele geçirmekti Taze kuvvetler, Ağustos başında Suvla kıyılarına, hakim halinde tümdengelim yaptılar Bunun üzerine Mustafa Kemal'in emriyle 28 ve 41 alaylar, 10 Ağustos'ta hücuma hazırlandı Kumandanın kısa bir konuşmasından sonradan, süngü hücumu başladı Düşman, siperlerinde bastırıldı Türkler, Şahinsırt'a dek ilerledi Savaş sırasında, Mustafa Kemal'in göğsüne bir şarapnel parçası çarptı Düşman, Mustafa Kemal'in yönettiği bu harekâtla, ağır kayıplar vererek püskürtüldü

1915 yılının sonbahar ayları, kanlı fakat netice alınamayan çarpışmalarla geçti Türk başkumandanlığı, 1 Orduyu Gelibolu'ya gönderdi Bu Nedenle Türk ordusu, 21 tümene çıktı Ilk Olarak üç gün içinde Çanakkale Boğazını geçeceklerini sanarak giriştikleri savaşı bir lahza önce sonuçlandırmak isteyen İtilâf Devletleri, yeni kuvvetler sağlamağa çalıştılarsa da netice alamadılar General Charles Monroe, Çanakkale'nin boşaltılması gereğini bildiren bir rapor verdi Bunun üstüne, 5 Aralık tarihinde iki İngiliz tümeni, Selânik'e gönderildi Kasım ayında başlayan yağmur ve kar fırtınası, siperlerde birçok askerin boğulmasına sebep oldu Bu felâkette düşmanın kaybı da çoktu

Limanda birçok minik gemi battı Neticede sonuç sahaları, düşman tarafından boşaltıldı El Altından yapılan boşaltma harekâtı sonucu, Ocak 1916'da Gelibolu yarımadası tamamen bırakılmış oldu sırası gelmişken bir takım çarpışmalar da oldu Anafartalar ve Arıburnu çekilmesi sırasında dikkati yaymak için, düşman, 19 Aralık günü Seddülbahir bölgesine saldırdı Buraya döşenmiş olan mayınlar, Türklerin düşmanı takibine imkân vermedi

Çanakkale, I Dünya Savaşında Türkiye'nin çarpıştığı on cepheden biriydi Türk kara ordusu, savaş vasıta ve gereçleri bakımından çok zayıftı Burada tayin alan Türk deniz kuvvetleri, 19111912 İtalyan ve 19121913 Balkan savaşlarında yıpranmış durumdaydı Savaş sırasında Türkiye, müttefiklerinden beklediği yardımı göremedi Yalnızca Alman subayları, Türk subayları yanına devir aldılar Avusturya'nın yardımı, iki bataryadan ibaret kaldı Beklenen silah ve malzeme yardımı sağlansaydı, sonuç çok daha farklı olabilirdi

Çanakkale savaşları, 8,5 ay sürdü Türk ordusunun karşısında koymasıyla, Çanakkale, Irak, Filistin cephelerinde bir milyona yakın İngiliz ve Fransız askeri, batıdaki esas cephelerinden uzakta tutulmuş oldu Savaşlar, iki taraf için de büyük kayıplara sebep oldu İtilâf devletleri, Çanakkale'ye önce 70 000 kişi göndermişlerdi Sonra bu kuvvet 500 bin kişiye çıkarıldı Bunun 400 000'i İngiliz, 79 000'i Fransız ordusundandı İngilizlerin kaybı, 115 000'i ölü, zarar görmüş, tutsak ve memleketine gönderilen, 90 000'i hastalanmak üzere 205 000 idi Fransızların kaybı 47 000'di Türklerde ise şehid, zarar görmüş ve hasta sayısı, 252 300'ü buldu


12 Mart 1915 Hamilton Fransız ve İngiliz Kara Kuvvetleri başkumandanlığına tahsis edildi

16 Mart 1915 Amiral Carden sinirleri bozulduğu için görevden ayrıldı yerine Amiral de Robeck atandı

18 Mart 1915 Çanakkale deniz zaferlerinin kazanıldığı gün Fransız ve İngilizler'in Çanakkale'ye yaptıkları deniz saldırısının başarısızlığı

23 Mart 1915 GeliboluÇanakkale'de 5 Ordu'nun kurulması

2426 Mart 1915 Alman General Liman von Sanders Çanakkalede V Ordu komutanı oldu Sanders'in Gelibolu'ya gelmesi, yeni savunma planı yapması, Atatürk'ün komutanı olduğu 19 Tümeni ordu ihtiyat kuvveti olarak kendine bağlaması

18 Nisan 1915 Mustafa Kemal, 18 Nisan 1915'te Çamyayla (Bigali) köyüne gelerek köy evini Karargah yapmıştı

22 Nisan 1915 Müttefikler'in Gelibolu'ya çıkarma yapmaları

25 Nisan 1915 Arıburnu Zaferi kazanıldı İtilaf Devletleri'nin, Arıburnu'na asker çıkarmaları üzerine Mustafa Kemal'in Tümeniyle düşmanı önleyerek durdurması İngiliz ve Fransızların Seddülbahir, Arıburnu ve Kumkale'ye asker çıkarmaları, 9 ay sürecek Çanakkale kara savaşlarının başlaması

28 Nisan 1915 Seddülbahir'de 1 Kirte Savaşıolarak aşina muharebe

1 Mayıs 1915 Fransız Joule denizaltısı mayına çarparak battı

2 Mayıs 1915 Van'ın Rus ve Ermeniler kadar işgali

6 8 Mayıs 1915 İkinci Kirte muharebesi

12 Mayıs 1915 Muaveneti Milliye torpidobotunun İngiliz Goliath zırhlısını torpilleyerek batırması, Çanakkale Muharebeleri tarihinde önemli bir yer tutar

19 Mayıs 1915 Liman Von Sandersin 42 bin kişilik bir kuvvetle Arıburnu çıkarma noktasındaki Anzaklara yönelik başarısız saldırısı Türkler 10 bin kayıp vererek geri çekildi 19 Mayıs 1915 günü Çanakkale Savaşının en kanlı günlerinden biri yaşanmıştır

1 Haziran 1915 Atatürk'ün Albaylığa yükselmesi

4 Haziran 1915 Seddülbahir'de 3 Kirte Savaşı

6 Ağustos 1915 Arıburnu'nda Anzak'ların cephenin ortasından büyük taarruzu

8 Ağustos 1915 Atatürk'ün Anafartalar Grubu Komutanlığına getirilmesi

9 Ağustos 1915 Birinci Anafartalar Zaferi

10 Ağustos 1915 Conkbayırı Zaferi

15 Ağustos 1915 Kireçtepe Muharebeleri 2122 Ağustos İkinci Anafartalar Zaferi

1 Eylül 1915 Atatürk'e, Anafartalar Grubu Komutanlığı'ndaki üstün başarılan sebebiyle Muharebe Gümüş Liyakat Madalyasıverilişi

8 Ocak 1916 Fransızİngiliz birliklerinin Gelibolu'dan çekilmeleri

9 Ocak 1916 Mustafa Kemal önderliğindeki Türk Ordusu tüm cephelerde savaşı kazanmış ve 9 Ocak 1916 tarihinde İttifak Devletleri Gelibolu Yarımadası'ndan en ince ayrıntısına kadar çıkartılmıştır

14 Ocak 1916 Mustafa Kemal'in Edirne'de XVI Kolordu Komutanlığına başlaması

17 Ocak 1916 Atatürk'e, Anafartalar Grubu Komutanlığındaki üstün başarıları nedeniyle Muharebe Altın Liyakat Madalyasıverilişi *