Çanakkale Savaşı Kara Harekatı özet

Çanakkale Savaşı Kara Harekatı özet

Çanakkale Savaşı Kara Harekatı, insanlık tarihinin belki de bir daha göremeyeceği savaşlara sahne olmuştur

Çanakkale Boğazı'nın deniz filosu gücüyle geçilmesinin imkansızlığını anlayan İtilaf Devletleri, deniz ve kara araçları ile yapılacak bir çıkarma harekatına karar verdiler Müttefik kuvvetlerin İskenderiye, Limni ve Kahire adasında toplanması önemli bir saldırının gerçekleşeceğinin habercisiydi Fransız ve İngiliz gazetelerinde yazılan propaganda yüklü haberler, doğu cephesinde yeni bir zafer müjdelerken bununla beraber da 18 Mart felaketini ört bas etmeye çalışıyordu

Yapılan plan şöyle idi; İngilizlerin 29'uncu Tümeni Seddülbahir'e çıkartma yapacak, onu sıra ile 1'inci Fransız Tümeni ve 2'inci İngiliz Deniz Tümeni peşine düşüp takip edecekti Bu Nedenle Alçıtepe'yi ele geçireceklerdi Anzak birlikleri ise Arıburnu'na çıkarılacak ve bu iki kuvvet Kilitbahir Platosu'nda bir araya gelecekti KumkaleBeşige sahillerine misafir etme çıkarması yapma görevi ise 1'inci Fransız Tugayına verilmişti

Kumkale Muharebeleri (2527 Nisan 1915)

Gelibolu Yarımadası'na çıkarma yapacak olan birliklerin harekatına takviye olabilmek için Çanakkale Boğazı'nın Anadolu yakasındaki Türk kuvvetlerinin meşgul edilerek bu birliklerin Gelibolu'ya kuvvet kaydırılmasını engellemek amacıyla Kumkale'ye aldanma özelliğinde tümdengelim yapmışlardır Fransız Birlikleri 25 Nisan 1915'te Kumkale bölgesinde kıyı başını ele geçirmiş fakat bölgede bulunan Türk birliklerinin savunması karşı ilerleyememiş ve 2627 Nisan gecesi çekilmişlerdir

Seddülbahir Muharebeleri (25 Nisan9 Ocak 1916)

İtilaf Kuvvetleri, strateji açısından bir kilit nokta yaratıcı Gelibolu Yarımadasının güneyinde bulunan Alçıtepe'yi fethetmek amaca ile çıkarma yeri olarak Seddülbahir bölgesinde beş öbür sahil kesimini sonuç noktaları olarak belirlemiştir Ertuğrul ve Tekke Koyları sonuç harekatının önem merkezi olarak seçilmiştir Tekke ve Ertuğrul Koylarının sağ ve sol yanına bulunan bölgelerde bulunan Morto, Pınariçi ve İkiz Koylarına çıkarılacak olan kuvvetler ise başlıca taarruzu yapacak kuvvetin alt emniyetlerini sağlayacaklardır

Seddülbahir'i savunan 26 Alayın 3 Taburu, 25 Nisan 1915 günü kendisinden hemen hemen dokuz kat daha pozitif sayısal üstünlüğe sahip İngilizFransız kuvvetlerini durdurmayı başarmış ve onları birincil hedeflerinden yani Alçıtepe'ye ulaşmalarından alı koymuştur

Seddülbahir bölgesindeki çarpışmalar kanlı ve karşılıklı olarak 13 Temmuz 1915 tarihine kadar sürmüştür Geçen sürede Birinci, İkinci ve Üçüncü Kirte; Birinci ve İkinci Kerevizdere ve Zığındere Muharebeleri sonrasında bölgedeki çarpışmalar mevzi muharebesi haline dönmüştür Bütün şiddetiyle devam eden muharebelerde İngilizler yarımadanın güneyinde yalnızca 5,5 km'lik bir cephe hattını işgal edebilmişlerdir; derinlikte ise İlyasbaba Burnu'ndan ön cephe hattına dek hemen hemen 6 km ilerleyebilmişlerdir 24 saat içinde ele geçirmeyi planladıkları Alçıtepe'ye 25 Nisan 1915 sabahı itibariyle 8,5 ay süren kanlı muharebelere rağmen hiçbir vakit ulaşamamışlardır

Arıburnu Muharebeleri (25 Nisan 19156 Ağustos 1915)

25 Nisan 1915'te gün ağarmadan Avustralya ve Yeni Zelandalılardan oluşan Anzak birlikleri ile Büyük ve Minik Arıburnu bölgelerinde başlamıştır Çıkarma Harekatı'nda Anzak birliklerini karşılayan 27 Alay'ın 2'nci Taburunun 82'nci bölüğünden bir takımdır Bir avuç Türk askerinden oluşan bu takım Anzak kuvvetlerinin düzenini bozmuş ve planlanan hedeflerine ulaşmalarını geciktirmiştir Lakin 27 Alay'ın sağ tarafında bulunan ve ConkbayırıKocaçimen Tepesi'nin oluşturduğu başat arazi tehlikeli bir biçimde anlamsız kalmıştır


Böyle bir kritik anda 19'ncu Tümen Komutanı Yarbay Mustafa Kemal, tehlikeyi sezerek Arıburnu bölgesine müdahale kararı almış ve Anzak birliklerini geri püskürtmüştür


19 Mayıs 1915'te icra edilen ve sonuçsuz kalan Türk taarruzu sonrasında Arıburnu bölgesindeki muharebeler 6 Ağustos 1915'e kadar mevzi muharebesi olarak devam etmiştir

Anafartalar Çıkarması, Anafartalar ve Conkbayırı Muharebeleri (6 Ağustos20 Aralık 1915)

3,5 ay boyunca hedeflenen planlara ulaşamayan İtilaf kuvvetleri, taze kuvvetlerce Anafartalar sahillerine yeni bir sonuç harekatı planlamışlardır Amaçları ise, bölgenin en dominant kesimi olan ConkbayırıKocaçimen Tepesi silsilesini ızdırap geçirerek Arıburnu bölgesindeki Türk kuvvetlerini kuzeyden kuşatmak ve sonrasında Anafartalar sahillerine çıkarılan kuvveti ile birlikte yeni Türk kuvvetlerinin geri bölgesine sarkmaktı Böylece Çanakkale Boğazı'na dek ilerleyerek Türk ordusunun Gelibolu Yarımadası üzerindeki direnişi kırılacaktı

6 Ağustos 1915'te İngiliz 9'ncu Kolordusu başlangıçta Bursa Jandarma Taburunun direnişiyle karşılaşmıştır Kısa sürede İngilizlerin 27000 karakter kuvvetine karşılık bölgede bulanan iki jandarma, toplam dört Türk taburu ile karşılaşmışlardır 7 Ağustos akşamına kadar sahilden içeriye ancak 800 km ilerleyebilmişlerdir Durumun ciddiyeti üzerine Bolayır berzahında bulunan 7'nci ve 12'nci Tümenler de bölgeye sevk edilmiş bu nedenle Anafartalar Grubu Komutanlığı kurulmuştur Albay Mustafa Kemal Anafartalar Grubu Komutanlığına atanmıştır

9 Ağustos sabahı Türk taarruzu başlamıştır aynı gün İngilizler de taarruza karar vermişlerse de Türk tarafı kendilerinden önce davranmıştır Birinci Anafartalar Muharebesi adıyla anılan bu muharebe iki gün sürmüş ve İngilizlerin ilerleme planları başarısız olmuştur

İngilizler daha sonra 15 Ağustos'ta Anafartalar Grubu kuvvetlerini sağ yanlarından döndürmek ve Polis Merkezi Dağı silsilesi doğusundan ilerleyerek Anafartalar Ovası'na baskın yükseltileri ele geçirerek Türk kuvvetlerinin gerisine sarkmak istemişlerdir Bu Nedenle İngilizler Kireçtepe üzerinden Taarruza geçmişler ama Kireçtepe'ye yönelttikleri taarruzdan da bir netice alamamışlardır

21 Ağustos 1915'te baştan taarruza başlayan İngilizler İsmailoğlu Tepeler ve Yusufçuk Tepe hattı maksat olsa da asıl ilerlemeleri adı geçen tepeler hattının güneyinde ilerlemişlerdir Bu kesimde Türk cephe hattının geri itmeyi başaran İngilizlerin ilerleyişi Anafartalar Grubu Komutanı Mustafa Kemal'in 11'nci Süvari Alayını taarruza sevk etmesiyle durdurulmuştur 22 Ağustos sabahı ilerlemeyi devam etmek isteyen İngilizler İkinci Anafartalar Muharebesi olarak anılan bu muharebede ağır zararlar vermişlerdir ve mevzilerine geri çekilmek zorunda kalmışlardır

Son olarak 27 Ağustos 1915'te Bombatepe'ye taarruz eden İngilizler bitmiş hedeflerine ulaşamamışlar ve bölgedeki çarpışmalar İngilizlerin Anafartalar ve Arıburnu bölgelerini terhis ettiği 20 Aralık 1915'e değin mevzi muharebeleri şeklinde devam etmiştir

İtilaf Kuvvetlerinin Gelibolu'yu Tahliye Etmeleri (8 Aralık1915 9 Ocak 1916)

Bundan Böyle ne güç göndermeye ne de Çanakkale'yle uğraşmaya takati kalmayan İtilaf Devletleri kuvvetlerini gizliliğe ve sessizliğe uyarı ederek başarıyla geri çekmiştir Modern ve kuvvetli silahlarla donanmış olarak Boğaz'a saldıran İtilaf Devletleri manevi gücünü dikkate almadan küçümsedikleri Türk ordusunu keza denizde ayrıca de karada beklemedikleri bir şekilde bozgun alarak geri tepmek zorunda kalmışlardır *