Çanakkale savaşında almanların rolü

Çanakkale savaşında almanların rolü nedir?

Çanakkale ’de 5Ordu ’nun başında belli bir döneme dek Alman Mareşal Limon Von Sanders Paşa vardır Fakat, Çanakkale ’de Türk ordusunu komuta etme iddiasındaki bu Limon Paşa ’nın hataları adeta savaşın kaybedilmesine neden olacak kadar önemlidir

Alman Komutan Limon von Sanders ’in Çanakkale Savaşı ’ndaki en ciddi hataları:3 Kolordu ve Türk Tümenleri, Çanakkale ’ye düşman donanmasının Sebdülbahir ve Kabatepe ’den çıkacağını düşünürken, Liman Paşa, düşmanın Saroz körfezinin sırık kısmından, Bolayır civarından çıkacağını düşünmüş, bütün savaş planlarını bu hatalı öngörüsü üstüne yapmıştır Liman Paşa, Türk komutanların düşmanı olası olduğu kadar kıyıda karşılama planını değiştirerek, kuvvetleri merkezde toplayıp nereye sonuç olursa oraya yön belirleme stratejisi izlemiştir Bu plana yan olarak Türk komutanların kıyılara yerleştirdiği kuvvetleri geri almıştır Örneğin, yarımadanın en güneyindeki Sebdülbahir ’de yalnızca bir tümen bırakılmıştır bu nedenle düşman her çıktığı noktada rahatça tutunma şansı bulmuştur

Liman Paşa, Çanakkale ’ye çıkarmanın başladığı gece, Gelibolu ’daki karargahından ayrılıp Saros ’a gitmiş, Mehmetçik düşmanla boğazlaşırken, Sanders Paşa, o gece orda kalarak sabahtan geri dönmüştür (Liman von Sanders, s87,88) Bir De kimseye emir yetkisi vermemiştir

İşte o gece Mustafa Kemal kimseden dikte almadan “inisiyatif kullanarak harekete vermek zorunda kalmıştırLiman Paşa, gelen birlikleri gece taarruzuna zorlamıştır Gelen her yeni birliği cepheye sürmüştür Böylece plansız programsız birlikleri eritmiştir

Örneğin, Liman Paşa ’nın emriyle yapılan 19 Mayıs gecesi taarruzunda bir gecede, tam 9000 Mehmetçik şehit olmuştur Dahası Liman Paşa anılarında bu taarruzun bir kusur olduğunu şöyle itiraf etmiştir: Iddia konusu taarruzun tarafımdan tamamlanmış bir kusur olduğunu itiraf ederim Bu hatayı düşman kuvvetlerini iyi takdir edememekle ve elimizdeki az topçu kuvvetiyle ve çok sınırlı cephaneyle bu işi başaracağımızı evvelden hesaplayamamakla işledim (s98) Liman Paşa ’nın hatasının yol açtığı bir gecelik kayıp, Mustafa Kemal Atatürk ’ün liderliğindeki ve Başkomutanlığındaki Kurtuluş Savaşı ’nda tüm cephelerdeki kayıplara eşittir Alın size Alman mucizesi!

Liman Paşa ’ya karşın en ağır eleştiriler ise o sırada cephede olan Türk komutanlardan gelmiştir 3Kolordu Komutanı Esat Paşa ’nın anıları, Kurmay Başkanı Yarbay Fahrettin (Altay) ’ın, Yarbay Selahattin Adaletli ’in anıları, Mustafa Kemal ’in Enver Paşa ’ya gönderdiği Liman Paşa hakkındaki yazı, Korgeneral Fahri Belen ’in anıları, Liman Paşa ’nın Çanakkale ’de fazla önemli hatalar yaptığını ve Çanakkale Savaşı ’nın onun hatalarına karşın kazanıldığını göstermektedir

Mustafa Kemal, 3 Mayıs 1915 ’te Arıburnu ’ndan Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili Enver Paşa ’ya gönderdiği mektupta, Mareşal Liman von Sanders ’cilt şöyle söz etmiştir:

Maydos bölgesi kuvvetlerini komuta ettiğim zaman aldığım tertibat ile, düşmanın karaya çıkmasına olanak verilmeyebilirdi Liman von Sanders Paşa, bizim orduları, bizim memleketimizi tanımadığı, gerektiği şekilde incelemede bulunacak kadar da bir zamana sahip olmadığından, sadece ihraç noktalarını, tamamıyla açık bırakacak tertibat almış ve düşmanın karaya çıkmasını kolaylaştırmıştır… Vatanımızın savunulmasında yürek ve vicdanları bizim kadar çarpmadığına tereddüd olmayan ilk kez Liman van Sanders elde etmek üzere bütün Almanların fikri gücüne de emanet buyurmamanızı kesinkes tedarik ederim Kendimce kanımca buraya teşrif ederek, umumi vaziyetimizin gereklerine tarafından bizzat sevk ve yöneticilik etmeniz münasip olur kardeşim

Prof İsmet Görgülü, “Çanakkale Ilk Günde Biterdi adlı çok önemli kitabında, eğer Alman Mareşal Liman von Sanders ’in hataları olmasaydı, Mustafa Kemal ’in savaş planlarını uygulasaydı savaşın birincil günde biteceğini belirtmiştir

Görüldüğü gibi Çanakkale Zaferi, Almanlar bir uçtan bir uca değil, Almanlara karşın kazanılmıştır Ordunun en tepesindeki Alman Mareşal Limon von Sanders ’in hatalarından, öteki Alman komutanların hatalarına yer kalmadı… Hem, Çanakkale Savaşları sırasında Türkiye ’nin müttefiki olan Almanlar, hiç de vefalı bir müttefik gibi davranmamışlardır; mesela tabanca ve cephane sıkıntısı çeken birliklere eski tüfekler ve eski savaş vasıta gereçleri dağıtmışlardır sıkça…

Çanakkale ’de ne yeteri dek gemimiz, ne yeteri kadar silahımız, ne de yeteri değin cephanemiz vardır Ne hikmetse vefalı müttefik Almanya bu yokluktan habersizdir! Asker yönünden de dişe dokunur bir desteği yoktur Almanların…

Çanakkale ’nin hakiki kahramanları Esat Paşa, Fahrettin Paşa ve Mustafa Kemal Paşa gibi gözü kara ve öngörülü Türk komutanlardır *