Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Teğmen Mustafa İpar, yüzüne bir İngiliz gemisinden atılan merminin isabet etmesi sonucu bir gözünü, burnunun tamamını, yanaklarını, üst çenesinin tamamını, lisanının yarısını, üst damağının tamamını ve çenesinin altının büyük bir bölümünü kaybetmişti.
Bu ağır hasara karşın hayata tutundu ve 1918 yılında Almanya'ya götürülerek günümüz tıbbı için bile güçlü olan cerrahî müdahale ile yeni bir yüze kavuştu. İşte teğmenin ve ona yeni yüzünü armağan eden tabibin çarpıcı kıssası...
Mustafa Teğmen hiç konuşamıyordu, özel olarak hazırlanmış bir sıvı besin ile besleniyordu ve imajı nedeniyle insan içine de çıkmak istemiyordu.
Türkiye'de birkaç defa ameliyat edilen teğmen, hayata tutunabildi lakin estetik bir müdahaleden mahrum kaldı. Zira bunun için Türkiye'de kâfi bir uzmanlık ve donanım bulunmuyordu. Hatta Almanya dışında dünyanın hiçbir yerinde estetik cerrahî, Mustafa Teğmen'i düzeltebilecek kadar gelişmemişti.
Alman Kızıl Haç'ın takviyesiyle 20 Ocak 1918 akşamında Berlin'e gönderildi. Burada estetiğin babası olarak bilinen Prof. Jacques Joseph ile tanışacaktı.
Ambulansla hastaneye götürüldü; kız kardeşi tarafından yıkandı, yüzündeki kısımlar ise tükürük ve kurutulmuş yiyecek artıkları ile temizlendi. Sabah olduğunda Hekim Joseph, teğmene "güvende olduğunu, ona yeni bir yüz vereceğini lakin bu kadar şiddetli bir yüz estetistiğinin daha evvel hiç yapılmadığını" söyledi. Mustafa Teğmen konuşamadığı için, kalan tek gözüyle doktora umutla baktı.
23 Ocak 1918 günü saat 8.30'da, Hekim Joseph'in kontrolünde çalışan bir cerrahî kliniğe götürüldü ve yatıştırıcı verildi.
Vücudunun tamamı steril havlularla kaplandı. Kafatası derisi aşağıya yanlışsız uzatıldı ve baldırlarından alınan deri modülleri, yüz kısmına implante edildi. Sedeften yapılma pek çok küçük protez sayesinde elmacık kemiği, çene, damak yapıldı. Yalnızca diş protezi konusunda muvaffakiyet sağlanamadı fakat yeniden de teğmenin artık yeni bir yüzü vardı.
İkinci ameliyatı için dört hafta bekledi. Her biri birkaç saat süren çok sayıda şiddetli ameliyat geçirdi. Gazi Mustafa İpar, günümüz için harika olmasa da o periyot için harika olan bir yüze kavuştu ve birkaç ayın akabinde Türkiye'ye döndü.
Yahudi kökenli Alman tabip Jacques Joseph, nasıl oldu da estetik alanında bu kadar uzmanlaştı ve teğmeni ameliyat ettikten sonra neler yaşadı?
Kendisi bugün çok yaygın olarak yapılan rinoplastinin (burun estetiğinin) öncüsü olarak kabul edilir. "Buruncu Joseph" olarak nam salan hekim, o periyot için mucize sayılabilecek ameliyatları sayesinde estetik cerrahînin temellerini atan isim haline gelmişti.
Bir gün bir annenin talebi Joseph'in bu mevzuda öncü olmasını sağlayan tetikleyici öge oldu.
Anne, kulak kepçesi çok büyük olan çocuğu okulda psikolojik baskıya maruz kaldığı için kulak küçültme ameliyatının mümkün olup olmadığını sordu. O güne dek hiçbir yerde bu türlü bir ameliyat yapılmamıştı. Tabipler tereddüt bile etmeden bunu "basit estetik kaygı" olarak görerek bayanı ve çocuğu konuta gönderdi.
İki gün sonra bayana ulaşan Joseph, mevzuyu bayanla ayrıntılı bir halde görüşünce bunun insanî bir durum olduğunu anladı: bedensel görünüme bağlı olarak psikolojinin çok derecede bozulması ve insanî hayatın olağan bir formda devam ettirilememesi durumu… Doktora nazaran bu durum tıpta yeni bir olaydı.
Jacques Joseph, hastanede yardımcı doktor olarak çalışıyordu. Başhekime haber vermeden çocuğu ameliyata aldı. Ameliyat esnasında tuttuğu kayıtları bir makale haline getirerek Berlin Doktorlar Odası'nın dikkatine sununca doktorlardan büyük bir takdir topladı.
Her muvaffakiyet kıssasında önemli mahzurlar kesinlikle bulunur. Başhekimi, bu işi kendisinden bâtın yaptığı için Joseph'i azarlayarak işten attı.
Hekimlik-akademik mesleği bir anda sekteye uğrayan Doktor Joseph pes etmedi ve Sıhhat Bakanlığı'ndan aldığı özel müsaadeyle bir estetik cerrahî kliniği açtı. Bir anda yüzlerce insanın müracaatıyla karşılaştı. Başarılı ameliyatları bütün Avrupa'da ve Amerika'da duyuldu. Basında haber oldu ve büyük şöhret kazandı.
Bu ortada 1. Dünya Savaşı patlak vermiş ve binlerce genç asker, yüzleri ve uzuvları parçalanmış olarak ülkeye geri dönmüştü. Savaşın sonuçları cerrahî alanda yeni bir durum ve alan yarattı: Estetik cerrahî.
Dönemin Alman İmparatoru II. Wilhelm, Tabip Joseph'e, açtıkları yeni kliniğin başına profesör olarak atanacağını, profesörlük prosedürünü yerine getirmemiş olmasının kıymetsiz olduğunu söyledi lakin onun evvel Hıristiyan olmasını koşul koştu.
Yahudi hekim bunu reddetti ve çalışmalarını özel kliniğinde devam ettirdi. Ama sonunda devlet pes etti; Savaş ve Sıhhat Bakanlığı, akademik prosedürleri yerine getirmediği halde Joseph'i yeni kliniğin başına profesör olarak atadı. Savaş sonrasında da yaptıklarından ötürü onu devlet nişanıyla şereflendirdi.
Profesör Joseph, ortalarında Teğmen Mustafa İpar'ın da bulunduğu yüzlerce savaş gazisini tedavi etti.
Hastalarına yeni yüz, burun, kulak, çene, göz vb. organları kazandırdı. "Burun Estetiği ve Yüzde Diğer Estetikler (Nasenplastik und Sonstige Gesichtsplastik)" isimli kitabında, "depresyona neden olması nedeniyle insan ömrünü zorlaştıran" öbür uzuvlar üzerinde de çalışmalar yaptığından bahsetti. Çok büyük göğüslerin küçültülmesi de buna dahildi.
Böylece estetik ameliyat alanında bir numara olarak ünlendi ve onun yaptığı bu yenilikler bütün dünyaya yayıldı.
Prof. Joseph, ameliyat ettiği zenginlerden bir servet talep ediyordu lakin yoksullardan para almıyordu. Ameliyatını izlemeye gelen Batılı doktorlardan o günün parasıyla 100 Mark alırken, Doğu Avrupa'dan gelenlerden yalnızca 10 Mark alıyordu. Varlıklı hastalardan kazandığı paralarla lüks bir hayat kurdu.
Daha sonra işler berbata gitti. 1930'lu yıllardan itibaren Almanya'da faşizm yükseldi ve hem toplumda hem de devlet kademelerinde adım adım tesirli oldu.
1933'te başa gelen Hitler, Yahudi bilim insanları üzerinde baskı kurdu, Joseph de bu durumdan etkilenenlerin başında geliyordu. Tabibin pek çok arkadaşı ülkeden kaçtı ancak o kalmayı tercih etti. Bütün baskılara karşın çalışmalarına devam etti. Asistanı bir casus çıkınca mahpusa atıldı, tehdit edildi. 1934'te kalp krizi nedeniyle hayatını kaybetti.
Dört yıl sonra tabibin karısı ve kızı, Musevilerin konutlarının ve işyerlerinin tahrip edildiği "Kristalnacht"tan (Kristal Gecesi) birkaç hafta evvel Amerika'ya kaçmayı başardı.
Ardından tabibin kliniği, meskeni ve mezarı tahrip edildi. Siyah bir granit taşından yapılmış mezar taşı, 2004 yılında büyük bir uğraşın sonunda bulundu ve yine yazılarak ve parlatılarak yerine dikildi.
1933'te Almanya'da bunlar olurken; Atatürk, Almanya'dan kovulan yüzlerce Yahudi bilim insanını Türkiye'ye getirtti.
Bunlardan biri de bir öbür Alman cerrahtır: Profesör Rudolf Nissen. Cerrahpaşa'da cerrahî kısmını kuran profesördür. Rudolf Nissen, anılarını anlattığı kitabında şunları yazmıştır: 1935 yılında Atatürk, o tarihlerde tedavi etmekte olduğum kız kardeşi Makbule Atadan'ı ziyarete gelmişti. Benden hasta hakkında bilgi aldıktan sonra, Hitler hakkında ne düşündüğümü sordu. Ben de kendisinin seçimlerle filan iktidara geldiğini söylemeye başlayınca, beni susturdu ve şöyle devam etti: Bakın Profesör, dünya tarihi, Hitler üzere kendisini bütün tarihlerin en güçlü adamı ve kumandanı sanan megalomanlarla doludur. O da göreceksiniz, ülkesini ve dünyayı büyük bir felakete sürükleyecektir ve tarih de onu o denli anacaktır. Devlet adamı tecrübesi olmayanlara devlet yönetimini teslim etmek büyük bir yanılgıdır.
İşte sizin ya da bir yakınınızın olduğu estetik ameliyatların başlangıcında bu derece etkileyici bir öykü bulunuyor.
Kaynaklar: 1, 2, 3, 4
