Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Canlılarda Madde
Canlılarda Enerji
CANLILAR İÇİN MADDE VE ENERJİ
Enerji bir cismin veya bir sistemin meslek yapabilme yeteneğidir Bütün enerjiler birbirine dönüşebilirCanlıların büyüyüp gelişmesi, sindirim, solunum, kasılma, beden ısısının ayarlanması, sinir uyarıların iletilmesi gibi hayatsal etkinlikler, enerjiyle gerçekleşirHücre faaliyetleri esnasında meydana gelen felaket ve yapım olayları da enerjiyle ilgilidirCanlı vücudunda meydana gelen bu olayların tümüne metabolizma denir
1 Canlılık Olayları Enerjiyle Gerçekleşir:
Canlılar, canlılığını devam ettirebilmeleri için metabolik faaliyetler gerçekleştirmeli, üretimonarım yapmalı, büyüyüp gelişmelidir Tüm bu faaliyetlerin karşılıklı bir ihtiyacı vardır:
EnerjiYeryüzündeki tüm canlıların temel enerji kaynağı güneştir Bitki Örtüsü, maviyeşil algler, bazı bakteriler ve öglena göre gerçekleştirilen fotosentez sonucu, güneş enerjisi kimyasal senet enerjisine dönüştürülürMaviyeşil alglerde fotosentez klorofillerde gerçekleşir
* Bazı bakteriler ve bunu peşine düşüp takip eden beslenme zincirinde kullanılan enerji, kemosentezle elde edilir Fakat bu fazla ufak bir orandır
Tüm canlılar güneş enerjisinden ilk elden yararlanamazHayvanlar, halk müziği, mantarlar vb canlılar enerji ihtiyacını diğer canlılardan istifade ederek (beslenerek) dolaylı yoldan sağlar Fotosentez sonucunda oluşan dekstroz molekülündeki kimyasal bağ enerjisi, hücrede bütün canlıların kullanabildiği iki taraflı enerji molekülü ATP ’ye (Adenozintrifosfat) dönüştürülürATP molekülünde depolanan enerji, canlılar tarafından parçalama ve özümleme (üretim, imal) reaksiyonlarında, hareket etme, gövde ısısını akort etme, dolaşım, boşaltım, dikkat iletimi gibi metabolik olaylarda kullanılır
2 Canlıların Hücre Yapılarını Çok Atomlu Büyük Moleküller (Organik Maddeler) Oluşturur:
Hücrelerimizin büyüyüp gelişmesi ve çoğalması için gerekli maddeleri besinlerden alırız
Besinlerin içerdikleri maddeler yapı ve görevlerine kadar organik ve inorganik maddeler olarak iki esas gruba ayrılır
İnorganik maddeler, canlı vücudunda veya hücrede üretilmezler Su, oksijen, karbon dioksit, mineral maddeler ve tuzlar inorganik yapıdadırlar Bunları tabiattan hazırlanmış olarak alırız
Organik maddeler ise canlının kendi vücudunda sentezlenen maddelerdir
Karbonhidratlar, yağlar, proteinler ve vitaminler canlıların yapısında yer alan organik
maddelerdir Bu maddeler canlılarda enerji verici, yapıcıonarıcı, düzenleyici olarak kullanılır
Organik bileşkelerin yapısında karbon, oksijen ve hidrojen atomları bulunur Organik
bileşikler fazla atomlu büyük bileşiklerdir
Alıcı canlılar bitkileri besin olarak kullandıkları için, bitkilerin yapısında da bu organik ve inorganik maddelerin bulunması gerekir
Karbonhidratlar; karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşmuş
organik moleküllerdir Canlıların yapısında basit ve karmaşık yapılı
karbonhidratlar bulunur Karbonhidratların kompleks yapılı olanları
büyük moleküllerden oluşur Karbonhidratlar canlı vücudunda enerji
verici olarak kullanılır
Karbonhidratlar genelde gözenekli olan zarından geçemeyecek
kadar büyük ve çok atomlu moleküllerdir Büyük bir karbonhidrat
molekülünün gözenekli olan zarından geçebilmesi için sindirimle daha
ufak birimlere ayrışması gerekir
Bir karbonhidrat çeşidi olan glikoz hücreli zarından
geçebilir Glikoz, balda ve üzümde saf
hâlde bulunur
Bir çeşitlilik karbonhidrat olan nişasta molekülü sindirimle üzüm şekeri moleküllerine ayrışır
Nişasta, bitkilerde besinin depolanmasını karşılayan karbonhidrat molekülüdür Tohum ve ambar kök gibi yapılarda çok bulunur Bir besinin nişasta içerip içermediği iyot çözeltisi ile bulunabilir Iyot çözeltisi, içinde nişasta yer alan maddeyi mavi renge dönüştürür
Selüloz, bitkilerde gözenekli olan çeperini oluştururHücre çeperinin temel yapı maddesi büyük yapılı bir karbonhidrat çeşididir Selüloz sert, sindirilmesi baskı bir yapıdır Oysa otçul hayvanların bağırsağında yer alan selüloz bakterileri tarafından sindirilir
Glikojen, hayvanlarda glikozun depo edilme şeklidir Glikojen, karaciğer ve kaslarda depolanırYediğimiz bir fazla besin içinde nişasta ve öteki karbonhidratlar bulunur Karbonhidratlar; tahıllar, tahıl ürünleri, baklagiller, ekmek, patates, makarna, süt, bal vb besinlerde bulunur Sütte, tahıllarda, baklagillerde, nehir şekerinde büyük yapılı karbonhidratlar vardır Balda, üzümde, minik yapılı karbonhidrat olan dekstroz vardır Bal ve üzüm yendiğinde içindeki üzüm şekeri doğrudan kana geçer Tatlılarda ve çay içerken kullandığımız şeker, şeker
pancarı ya da şeker kamışından elde edilen bir karbonhidrat çeşididir
*
Canlılarda Enerji
CANLILAR İÇİN MADDE VE ENERJİ
Enerji bir cismin veya bir sistemin meslek yapabilme yeteneğidir Bütün enerjiler birbirine dönüşebilirCanlıların büyüyüp gelişmesi, sindirim, solunum, kasılma, beden ısısının ayarlanması, sinir uyarıların iletilmesi gibi hayatsal etkinlikler, enerjiyle gerçekleşirHücre faaliyetleri esnasında meydana gelen felaket ve yapım olayları da enerjiyle ilgilidirCanlı vücudunda meydana gelen bu olayların tümüne metabolizma denir
1 Canlılık Olayları Enerjiyle Gerçekleşir:
Canlılar, canlılığını devam ettirebilmeleri için metabolik faaliyetler gerçekleştirmeli, üretimonarım yapmalı, büyüyüp gelişmelidir Tüm bu faaliyetlerin karşılıklı bir ihtiyacı vardır:
EnerjiYeryüzündeki tüm canlıların temel enerji kaynağı güneştir Bitki Örtüsü, maviyeşil algler, bazı bakteriler ve öglena göre gerçekleştirilen fotosentez sonucu, güneş enerjisi kimyasal senet enerjisine dönüştürülürMaviyeşil alglerde fotosentez klorofillerde gerçekleşir
* Bazı bakteriler ve bunu peşine düşüp takip eden beslenme zincirinde kullanılan enerji, kemosentezle elde edilir Fakat bu fazla ufak bir orandır
Tüm canlılar güneş enerjisinden ilk elden yararlanamazHayvanlar, halk müziği, mantarlar vb canlılar enerji ihtiyacını diğer canlılardan istifade ederek (beslenerek) dolaylı yoldan sağlar Fotosentez sonucunda oluşan dekstroz molekülündeki kimyasal bağ enerjisi, hücrede bütün canlıların kullanabildiği iki taraflı enerji molekülü ATP ’ye (Adenozintrifosfat) dönüştürülürATP molekülünde depolanan enerji, canlılar tarafından parçalama ve özümleme (üretim, imal) reaksiyonlarında, hareket etme, gövde ısısını akort etme, dolaşım, boşaltım, dikkat iletimi gibi metabolik olaylarda kullanılır
2 Canlıların Hücre Yapılarını Çok Atomlu Büyük Moleküller (Organik Maddeler) Oluşturur:
Hücrelerimizin büyüyüp gelişmesi ve çoğalması için gerekli maddeleri besinlerden alırız
Besinlerin içerdikleri maddeler yapı ve görevlerine kadar organik ve inorganik maddeler olarak iki esas gruba ayrılır
İnorganik maddeler, canlı vücudunda veya hücrede üretilmezler Su, oksijen, karbon dioksit, mineral maddeler ve tuzlar inorganik yapıdadırlar Bunları tabiattan hazırlanmış olarak alırız
Organik maddeler ise canlının kendi vücudunda sentezlenen maddelerdir
Karbonhidratlar, yağlar, proteinler ve vitaminler canlıların yapısında yer alan organik
maddelerdir Bu maddeler canlılarda enerji verici, yapıcıonarıcı, düzenleyici olarak kullanılır
Organik bileşkelerin yapısında karbon, oksijen ve hidrojen atomları bulunur Organik
bileşikler fazla atomlu büyük bileşiklerdir
Alıcı canlılar bitkileri besin olarak kullandıkları için, bitkilerin yapısında da bu organik ve inorganik maddelerin bulunması gerekir
Karbonhidratlar; karbon, hidrojen ve oksijen atomlarından oluşmuş
organik moleküllerdir Canlıların yapısında basit ve karmaşık yapılı
karbonhidratlar bulunur Karbonhidratların kompleks yapılı olanları
büyük moleküllerden oluşur Karbonhidratlar canlı vücudunda enerji
verici olarak kullanılır
Karbonhidratlar genelde gözenekli olan zarından geçemeyecek
kadar büyük ve çok atomlu moleküllerdir Büyük bir karbonhidrat
molekülünün gözenekli olan zarından geçebilmesi için sindirimle daha
ufak birimlere ayrışması gerekir
Bir karbonhidrat çeşidi olan glikoz hücreli zarından
geçebilir Glikoz, balda ve üzümde saf
hâlde bulunur
Bir çeşitlilik karbonhidrat olan nişasta molekülü sindirimle üzüm şekeri moleküllerine ayrışır
Nişasta, bitkilerde besinin depolanmasını karşılayan karbonhidrat molekülüdür Tohum ve ambar kök gibi yapılarda çok bulunur Bir besinin nişasta içerip içermediği iyot çözeltisi ile bulunabilir Iyot çözeltisi, içinde nişasta yer alan maddeyi mavi renge dönüştürür
Selüloz, bitkilerde gözenekli olan çeperini oluştururHücre çeperinin temel yapı maddesi büyük yapılı bir karbonhidrat çeşididir Selüloz sert, sindirilmesi baskı bir yapıdır Oysa otçul hayvanların bağırsağında yer alan selüloz bakterileri tarafından sindirilir
Glikojen, hayvanlarda glikozun depo edilme şeklidir Glikojen, karaciğer ve kaslarda depolanırYediğimiz bir fazla besin içinde nişasta ve öteki karbonhidratlar bulunur Karbonhidratlar; tahıllar, tahıl ürünleri, baklagiller, ekmek, patates, makarna, süt, bal vb besinlerde bulunur Sütte, tahıllarda, baklagillerde, nehir şekerinde büyük yapılı karbonhidratlar vardır Balda, üzümde, minik yapılı karbonhidrat olan dekstroz vardır Bal ve üzüm yendiğinde içindeki üzüm şekeri doğrudan kana geçer Tatlılarda ve çay içerken kullandığımız şeker, şeker
pancarı ya da şeker kamışından elde edilen bir karbonhidrat çeşididir
*
