Canlıların En Küçük Yapı Taşı Nedir

canlıların en minik inşa birimi nedir
canlıların en küçük yapı birimi
Canlıların En Ufak Inşa Taşı Hücresel nedir

Canlının canlılık özellikleri içeren, yapı ve ödev bakımından en minik parçası hücredir Cansız âlemde tuzlu, elmas gibi çoğu cisimler, billûr hâlinde bulundukları gibi, protoplazma da, muayyen vazifelere göre gruplanmış mikroskobik parçalar hâlinde bulunur Bu parçalara, hücresel denir Hücreli hayatın birincil müstakil parçasıdır Canlılar, hücrelerden yapılmıştır Bir buğday filizi, hücreli kulesi; küçük hayvanlar, bir hücresel sarayı; insan da büyük bir hücreli şehri demektir

Bir hücrenin genişliği ortalama 002 mm ’dir Birbirine bitişik hücreler hâlinde bulunan protoplazma, plastik yâni balçık çamuru hâlindedir Dışardan bakıldıkça bulanıktır Yumurta sarısı ortasındaki esmer leke, civcivin protoplazmasıdır Protoplazma muhtelif makinelerden müteşekkil bir organizasyon ve bundan nedeniyle uzviyet ismini verdiğimiz faal, canlı bir teşekküldür Hayalîmizde, bir cep saatini binlerce kere küçültelim: Bir mercimek, bir kum, bir toz ve nihayet görünmez şekilde düşünelim Nokta kadar tasavvur ettiğimiz ve işlemekte olan saate mikroskopla baktığımızı düşünerek, bunu yeniden binlerce kez büyütmüş ve hiçbir parçası ve faaliyeti değişmemiş bir hâlde görürüz İşte, protoplazmayı böyle fevkalâde ufak ve tanzim olunmuş bir makina olarak düşüneceğiz Bu makinanın, bugüne değin mikroskopla ama büyük parçaları tanınmıştır

İnsan hücreleri ışık ve özellikle harâret dalgaları alır Bu sûretle kazandığı kudretle çalışır Yâni insan hücresi bir elektrik makinasına, bir radyoya aynı Kimyâ reaksiyonlarında, atomların dışarı verdikleri enerjinin gidip gelen, yâni minik tânecikler hâlinde salındığı anlaşılmıştır Bu enerji tâneciklerine kuant denilir

Leeuwenhoek isimli inceden inceye araştıran, mikropları inceleyebilmek nedeniyle tek mercekli bir mikroskop yapmıştı Bu sahada yapılan incelemeler daha sonraki yıllarda ilerleme kaydetti 1665 yılında yaptığı çok mercekli mikroskobun büyütmesini incelerken, şişe mantarındaki odacıkları görebilen Robert Hook kesitlerde gördüğü dikdörtgen şekilli boşluklara“hücresel adını vermiştir Hücrenin bulunmasından sonra Nehemeyah Gru, bitki hücreleri üstünde çalışmış ve bitkilerin hücre yapıda olduklarını ifâde etmiştir 1831 ’de İngiliz botanikçisi Robert Bron yaptığı çalışmaları esnâsında hücrede çekirdeği fark etti Teodor Svan hayvan hücreleri üstünde, Matthias Schlaiden ile de bitki hücreleri üstünde çalışarak hücresel teorisini ortaya attılar Bu teoriye göre; “Canlıların hepsi bir hücrelilerden çok gelişmiş canlılara kadar hücrelerden meydana gelmişlerdir Hücreler egemen yaşayabildikleri halde birlikte meslek görürler Akromatik merceklerin keşfiyle cisimler renk değişmesi olmadan büyük ve net görüntüler elde edilerek incelenme imkânı buldu Rudolf Virchow isimli inceden inceye araştıran hücrelerin değişik müşteri bölünmelerle çoğaldıklarını buldu Hücre organellerinin daha iyi incelenmesi, boyama tekniklerinin gelişmesine paralel olarak gelişti 1934 ’te 100000 defâ büyütebilen elektron mikroskobunun keşfi, hücresel organellerinin birçoğu hakkında yeni bilgilerin elde edilmesini ve yeni bir hücreli modelinin ortaya çıkmasına yol açmıştır

Son senelerde biyologlar hücrelerin iki tip olduğunu kabul etmektedirler

1 Prokaryotik hücreler: Bakteriler ve mâviyeşil alglerdeki hücre tipleri bu gruba girer Bunların çekirdek zarı ile taraflı çekirdekleri yoktur Sitoplazmalarında mitokondri gibi zarlı organeller yoktur Genetik maddesi olan DNA sitoplazma içerisine dağılmış durumdadır Ribozomları vardır Bu hücrelerin hayâtî faaliyetleri sitoplazmada ve hücreli zarında cereyân eder

2 Okaryotik hücreler: Zar, sitoplazma, çekirdek ve organellerden meydana gelmişlerdir Organeller, sitoplazma içinde bambaşka görevlere ve yapıya sâhiptirler Hücreler gördükleri işe tarafından öbür şekil ve büyüklüktedirler Bunlara örnek olarak adale, sinir ve kemik hücreleri gösterilebilir Kan hücrelerinden olan alyuvarların çekirdekleri yoktur Ama farklılaşmaları sırasında çekirdeklerini kaybettiklerinden bunlar da okaryotik hücrelerden sayılırlar

Tabiattaki canlılar tek veya çok hücrelidirler Tek hücreli canlılarda bütün hayâtî faâliyetler tek bir gözenekli olan içinde yapılır Bunlara misal olarak “paramecium cudatum (terliksi hayvan) ve amipler gösterilebilir Fazla hücreli canlılarda ise hücrelerin tayin ve inşa bakımından gruplanarak meydana getirdikleri dokular ve bu dokuların da biraraya gelmesiyle meydana gelen organlar mevcuttur Bâzı hayvan hücreleri gözle görülebilecek kadar büyüktür İnsan vücudundaki en küçük hücreli 45 mikron çapındadır İnsan vücudunun en büyük hücresi olan dişi yumurta hücresinin çapı ise 0,2 milimetreyi bulur *