Canlıların Yaşam Alanları Hakkında Bilgi
Canlıların Yaşam Alanları Nelerdir
canlı turlerinin yaşama alanları
Canlıların yaşam alanına ekosistem denir Ekosistem ise: Karşılıklı olarak madde alışverişi yapacak bicimde birbirlerine etki yapan organizmalarla (biyotik), bitki ve hayvanların birbirine eklemlendiği ve ayrıca kaya, toprak gibi fiziksel cevre faktorlerinin (abiyotik) birarada bulunduğu herhangi bir doğa parcası bir ekosistemdir
Ekosistem yaklaşımı, bireysel organizmalar ya da topluluklardan cok tum alanın işlevlerinin nasıl olduğuyla ilgilenir Bir alandaki organizmalar ve cansız cevreleriyle olan ilişkilerine bakar Bir ekosistem, temel olarak abiyotik maddeler, ureticiler, tuketiciler ve ayrıştırıcılardan oluşur Ekosistemlerde yaşam, enerji akışı ve besin donguleriyle surer Acık bir sistem olan ekosistemde, enerji ve besin girişcıkışı sureklidir Sistem kuramı, ekolojik bakış acısının sosyolojik boyutunu ele almaktadır2 Ayrıca sibernetik disiplini, canlılarda kontrol ve iletişim boyutuyla kaynağını yine ekosistemde bulmaktadır
Bir ekosistemin dort temel bileşeni vardır Ureticiler ototroflar, tuketiciler (hetotroflar), ayrıştırıcılar (saprofitler) ve doğal cevre İlk uc bileşen, dorduncu bileşenin oluşturduğu cansız doğa icinde varlıklarını surduren canlı yaşamı kapsar Cansız doğal cevre ile bu cevre icinde yaşamlarını surduren canlılar arasındaki ilişkileri ve etkileşimleri inceleyen bilim dalına ekoloji adı verilir
Canlı turlerinin yaşama alanları
EKOLOJİ Yaşama alanı veya yaşam birliğinin oluşturduğu topluluğa EKOSİSTEM denir EKOLOJİ’NİN gorevide; canlılar arasındaki karşılıklı etkileşim ve cansız cevre ile organizmalar arasındaki ilişkiyi incelemektir Ekoloji temel olarak şu sorulara yanıt arar: 1 Bitki ve hayvanların canlı ve cansız faktorler ile cevrelerine bağımlılığı nasıldır? 2 Canlılar besinlerini ve enerjilerini nereden bulur? 3 İnsanların ekosisteme etki bicimini ve ne olcude bu etkiyi yapabildiğini? Ekosistemlerin buyuklukleri farklı olabilir Orneğin : Balina ekosistemi okyanus iken, Tenyanın ekosistemi bağırsak icersidir Gol orman ve deniz ceşitli buyuklukteki ekosistemlerdir Yeryuzundeki Yaşam Alanları ve Ekoloji Terimleri Yaşama Birliği (Biyosonoz): Başka turden canlıların bir arada yaşadıkları ve coğrafik olarak sınırlanabilir alana yaşama birliği denir Biyotop : Yaşama birliğinde yaşamın olduğu sınırlı bolume BİYOTOP denir Abiyotik Faktorler : Yaşam alanındaki iklim ve toprak yapısı gibi etmenlere denir, Biyotik Faktorler : Yaşam alanının bitki ortusu ve diğer canlılardan kaynaklanan etkilere Biyotik faktorler denir Populasyon : Belirli bir yaşam alanındaki aynı ture ait bireylerin oluşturduğu topluluğa denir Biyoster : Ekosistemlerin tamamına yeni yaşamın mumkun olduğu yeryuzu parcasına denir Optimum : Bir cevre faktoru bakımından, canlı icin uygun olan basamağa denir Komunite : Belli bir bolgedeki butun populasyonların oluşturduğu cevredirBu populasyonların bir biriyle olan ilişkileridir Habitat : Bir populasyonun yaşayabileceği ortamdır Orneğin : Bir kutup ayısının habitatı kutuplardır BESİN ZİNCİRİ Beslenme seviyelerinde enerji transferindeki hiyerarşi “kim kimi yer sorusunun cevabına gore belirlenir Eğer B canlısı A canlısı ile besleniyorsa enerji A’dan B’ye doğru akıyor demektir Besin zinciri “kim kimi yer sorusunun basit cevaplandırılmasıdır Bunu pekte mutlu bir sonla bitmeyen bir hikaye ile acıklayalım Balıkcı az once yosunlarla beslenmiş olan balığı tutar Sonra pişirir ve yer Daha sonra dengesini kaybeder ve suya duşer O esnada gezintiye cıkan bir kopek balığı balıkcıyı yer Buradaki besin zinciri şu şekildedir Su yosunu balık balıkcı kopek balığı EKOSİSTEMDE ENERJİ DONGUSU Enerji dongusuyle ilgili genel ozellikler; Ekosistemde temel enerji kaynağı guneştir Enerji akışı tek yonludur Ekosistemin her basamağında enerji kaybı olur Basamaklardaki enerji kayıpları ısı olarak dışarıya verilir Basamaklar arasında enerjinin aktarılması bezin zinciriyle sağlanır Butun sistemler guneş enerjisinden faydalanırlar Ototroflar (bitkiler ve bakteriler ) bu enerji ile fotosentez sonucu basit inorganik maddelerden organik besin uretirler Or karbonhitrat, protein, yağ
Butun fotosentetik ototroflar pirimer ureticidirler Primer Uretim : Ototroflar ışık enerjisini tutar ve organik bileşik halinde kimyasal enerjiye cevirir Ekosistemdeki primer uretim, verilen surede enerji depolama miktarı ile orantılıdır Bu miktar, mevcut sistemdeki fotosentez ve oksijenli solunum arasındaki denge ile bağlantılıdır Or Fotosentez oksijenli solunumdan daha fazla yapılırsa enerji besinlerde depo edilir Brut Primer Uretim : Ekosistemdeki toplam fotosentez hızıdır (Verilen zaman periyodunda) Net Primer Uretim : Bitkinin dokularında depoladığı enerjinin, yine kendisinin yaptığı oksijenli solunumdan sonra geriye kalan kısımdır Ekosistemler dışarıdan enerji ve besin girişine ihtiyac duyarlar Enerji devrinde geri donuşum yoktur Butun ekosistemlerde enerji cıkışı vardır Ototroflar ile tutulan enerjinin coğu cevreye ısı olarak verilir
Bununla birlikte besinlerde tipik bir dongu vardır Diğer canlılar hetotroftur ( tuketicidirler) Otcullar pirimer tuketiciler Etciller sekonder tuketiciler Yırtıcılar tersiyer tuketiciler Bitki ve et yiyenler omnivorlar Ayrıştırıcılar Curukculer Saprotifler Detritivorlar Curukcullerin artıklarıyla beslenirler
Canlıların Yaşam Alanları Nelerdir
canlı turlerinin yaşama alanları
Canlıların yaşam alanına ekosistem denir Ekosistem ise: Karşılıklı olarak madde alışverişi yapacak bicimde birbirlerine etki yapan organizmalarla (biyotik), bitki ve hayvanların birbirine eklemlendiği ve ayrıca kaya, toprak gibi fiziksel cevre faktorlerinin (abiyotik) birarada bulunduğu herhangi bir doğa parcası bir ekosistemdir
Ekosistem yaklaşımı, bireysel organizmalar ya da topluluklardan cok tum alanın işlevlerinin nasıl olduğuyla ilgilenir Bir alandaki organizmalar ve cansız cevreleriyle olan ilişkilerine bakar Bir ekosistem, temel olarak abiyotik maddeler, ureticiler, tuketiciler ve ayrıştırıcılardan oluşur Ekosistemlerde yaşam, enerji akışı ve besin donguleriyle surer Acık bir sistem olan ekosistemde, enerji ve besin girişcıkışı sureklidir Sistem kuramı, ekolojik bakış acısının sosyolojik boyutunu ele almaktadır2 Ayrıca sibernetik disiplini, canlılarda kontrol ve iletişim boyutuyla kaynağını yine ekosistemde bulmaktadır
Bir ekosistemin dort temel bileşeni vardır Ureticiler ototroflar, tuketiciler (hetotroflar), ayrıştırıcılar (saprofitler) ve doğal cevre İlk uc bileşen, dorduncu bileşenin oluşturduğu cansız doğa icinde varlıklarını surduren canlı yaşamı kapsar Cansız doğal cevre ile bu cevre icinde yaşamlarını surduren canlılar arasındaki ilişkileri ve etkileşimleri inceleyen bilim dalına ekoloji adı verilir
Canlı turlerinin yaşama alanları
EKOLOJİ Yaşama alanı veya yaşam birliğinin oluşturduğu topluluğa EKOSİSTEM denir EKOLOJİ’NİN gorevide; canlılar arasındaki karşılıklı etkileşim ve cansız cevre ile organizmalar arasındaki ilişkiyi incelemektir Ekoloji temel olarak şu sorulara yanıt arar: 1 Bitki ve hayvanların canlı ve cansız faktorler ile cevrelerine bağımlılığı nasıldır? 2 Canlılar besinlerini ve enerjilerini nereden bulur? 3 İnsanların ekosisteme etki bicimini ve ne olcude bu etkiyi yapabildiğini? Ekosistemlerin buyuklukleri farklı olabilir Orneğin : Balina ekosistemi okyanus iken, Tenyanın ekosistemi bağırsak icersidir Gol orman ve deniz ceşitli buyuklukteki ekosistemlerdir Yeryuzundeki Yaşam Alanları ve Ekoloji Terimleri Yaşama Birliği (Biyosonoz): Başka turden canlıların bir arada yaşadıkları ve coğrafik olarak sınırlanabilir alana yaşama birliği denir Biyotop : Yaşama birliğinde yaşamın olduğu sınırlı bolume BİYOTOP denir Abiyotik Faktorler : Yaşam alanındaki iklim ve toprak yapısı gibi etmenlere denir, Biyotik Faktorler : Yaşam alanının bitki ortusu ve diğer canlılardan kaynaklanan etkilere Biyotik faktorler denir Populasyon : Belirli bir yaşam alanındaki aynı ture ait bireylerin oluşturduğu topluluğa denir Biyoster : Ekosistemlerin tamamına yeni yaşamın mumkun olduğu yeryuzu parcasına denir Optimum : Bir cevre faktoru bakımından, canlı icin uygun olan basamağa denir Komunite : Belli bir bolgedeki butun populasyonların oluşturduğu cevredirBu populasyonların bir biriyle olan ilişkileridir Habitat : Bir populasyonun yaşayabileceği ortamdır Orneğin : Bir kutup ayısının habitatı kutuplardır BESİN ZİNCİRİ Beslenme seviyelerinde enerji transferindeki hiyerarşi “kim kimi yer sorusunun cevabına gore belirlenir Eğer B canlısı A canlısı ile besleniyorsa enerji A’dan B’ye doğru akıyor demektir Besin zinciri “kim kimi yer sorusunun basit cevaplandırılmasıdır Bunu pekte mutlu bir sonla bitmeyen bir hikaye ile acıklayalım Balıkcı az once yosunlarla beslenmiş olan balığı tutar Sonra pişirir ve yer Daha sonra dengesini kaybeder ve suya duşer O esnada gezintiye cıkan bir kopek balığı balıkcıyı yer Buradaki besin zinciri şu şekildedir Su yosunu balık balıkcı kopek balığı EKOSİSTEMDE ENERJİ DONGUSU Enerji dongusuyle ilgili genel ozellikler; Ekosistemde temel enerji kaynağı guneştir Enerji akışı tek yonludur Ekosistemin her basamağında enerji kaybı olur Basamaklardaki enerji kayıpları ısı olarak dışarıya verilir Basamaklar arasında enerjinin aktarılması bezin zinciriyle sağlanır Butun sistemler guneş enerjisinden faydalanırlar Ototroflar (bitkiler ve bakteriler ) bu enerji ile fotosentez sonucu basit inorganik maddelerden organik besin uretirler Or karbonhitrat, protein, yağ
Butun fotosentetik ototroflar pirimer ureticidirler Primer Uretim : Ototroflar ışık enerjisini tutar ve organik bileşik halinde kimyasal enerjiye cevirir Ekosistemdeki primer uretim, verilen surede enerji depolama miktarı ile orantılıdır Bu miktar, mevcut sistemdeki fotosentez ve oksijenli solunum arasındaki denge ile bağlantılıdır Or Fotosentez oksijenli solunumdan daha fazla yapılırsa enerji besinlerde depo edilir Brut Primer Uretim : Ekosistemdeki toplam fotosentez hızıdır (Verilen zaman periyodunda) Net Primer Uretim : Bitkinin dokularında depoladığı enerjinin, yine kendisinin yaptığı oksijenli solunumdan sonra geriye kalan kısımdır Ekosistemler dışarıdan enerji ve besin girişine ihtiyac duyarlar Enerji devrinde geri donuşum yoktur Butun ekosistemlerde enerji cıkışı vardır Ototroflar ile tutulan enerjinin coğu cevreye ısı olarak verilir
Bununla birlikte besinlerde tipik bir dongu vardır Diğer canlılar hetotroftur ( tuketicidirler) Otcullar pirimer tuketiciler Etciller sekonder tuketiciler Yırtıcılar tersiyer tuketiciler Bitki ve et yiyenler omnivorlar Ayrıştırıcılar Curukculer Saprotifler Detritivorlar Curukcullerin artıklarıyla beslenirler