Carlsberg Türkiye'den gidiyor Danimarkalı Carlsberg, biraya uygulanan vergiler ve sektördeki rekabetten bezdi Daha önce Türkiye'ye yapacağı ek yatırımları askıya bölge Carlsberg, Türk pazarından çekilmeye hazırlanıyor Romanya ve İsrailli şirketlerle görüşmeler yapan Carlsberg satmak amaçlı maksat mektubu imzaladı Referans Gazetesi'nin haberine göre, biraya uygulanan yüzde 35 ÖTV, yüzde 18 KDV Danimarkalı yatırımcı Carlsberg Breweries'i bezdirdi Daha önce Türkiye'ye oluşturacağı ek yatırımları askıya aldığını ifade eden dünyaca ünlü bira üreticisi Carlsberg, Tuborg Carlsberg adıyla faaliyet gösterdiği Türkiye pazarından çekilme kararı aldı Carlsberg, satın aldığı günden beri hasar yazan Türk Tuborg'daki yüzde 95,65'lik hissesini Romanya ve İsrail'deki ortağı CBC Group'a satmak için görüşmelere başladı Carlsberg'in satış kararında pazara giren iki yeni yerli oyuncunun yarattığı rekabet de etkili oldu 7 YILDIR ZARAR EDİYOR Türk Tuborg, Türkiye'de yerli ve yabancı 45 markanın zirve gösterdiği 16 milyar dolarlık bira pazarının Efes Pilsen'den sonradan ikinci büyük oyuncusu Türk Tuborg'un Türkiye'deki tarihi 1967 yılında Yaşar Grubu'yla başladı 1969'da Tuborg markasıyla üretime başlayan Türk Tuborg'un yüzde 477 hissesi, 2001 yılında yaşanan kriz esnasında Yaşar Holding göre Danimarkalı Carlsberg'e devredildi Hisseleri 120 milyon dolar pazar değeri üzerinden 573 milyon dolara satın bölge ve daha sonra da borsada çağrı ve hisse alımları yoluyla payını yüzde 9565'e çıkaran Carlsberg, İzmir Pınarbaşı'ndaki fabrikaya 220 milyon dolar civarında yatırım yaptı En son Yaşar Grubu bünyesindeyken yani 2000 yılında kâr açıklayan şirket, 7 yıldır ise bilançosuna zarar yazıyordu Şirketin birikmiş zararlarının toplamı 3671 milyon YTL'ye ulaştı Carlsberg Tuborg'un mevcut piyasa değeri ise 7 yılda sadece yüzde 8 artarak 130 milyon dolara çıktı Bu dönemde İMKB100 Endeksi'ndeki artma ise yüzde 406 oldu Tuborg Carlsberg'in gelişen zararlarının en önemli nedeni bira sektöründe uygulanan ÖTV oranının Ocak 2003 ile Şubat 2005 tarihleri aralarında 2 yılda yüzde 250'yi bulması oldu Bu artışları sektördeki artan rekabet sebebiyle fiyatlarına yansıtamayan Tuborg Carlsberg'in kâr marjları da aralıksız geriledi Carlsberg'in Türkiye'den çekilme kararı almasında etkili olan gelişmelerden bir diğeri ise sektör temsilcilerine kadar Türk bira pazarına giren yeni oyuncularla birlikte büyüyen rekabet İki yeni yerli oyuncu Pera ve Perge'nin ucuz fiyata özellikle turistik tesisler ve gösteri mekânlarının tercihi olmaya başlaması Tuborg Carlsberg'in kan kaybetmesinde etkin oldu Yüzde 80 payla pazarın hâkim oyuncusu olan Efes Biracılık ise bu rekabeti büyüyen ihracatıyla aştı Efes markasının dahil olduğu Anadolu Efes Biracılık 2007'de kârını 269 milyon YTL'den 3744 milyon YTL'ye çıkararak yüzde 39 artırdı Romen ve İsraillilerle görüşüyor Bu sorunlarla daha fazla uğraş etmek istemeyen Türk Tuborg'un hâkim ortağı Danimarkalı Carlsberg, derhal yüzde 9565 oranındaki hisselerini satışa çıkardı Romanya ve İsrail'deki ortağı CBC Group'a satmak için görüşmelere başlayan şirket, satmak amaçlı bir de kasıt mektubu imzaladı Carlsberg'in bu kararının sinyalleri fiilen çok evvelden gelmişti Hisseleri devraldıktan sonra bira satışlarının üç misli harcaması yaptıklarını ifade eden şirket, dörtbeş yıl olgunlaşma ve ürünleri piyasada oturtma süreci gerektiğini ifade etmişti Fakat Türkiye pazarına toplam 250 milyon dolar civarında yatırım yapan şirket yüksek vergi oranları sebebiyle Türkiye'ye yapmayı planladıkları ilave yatırımları askıya almış, 279 olan çalışan sayısını 198'e indirmişti Hükümetten aidat sisteminin daha adaletli bir yapıya kavuşturulmasını isteyen şirket yetkilileri somurtkan halde pazardan çıkabileceğini açıklamıştı Tuborg Türkiye'nin şimdiki CEO'su Damla Birol da daha önce yaptığı bir açıklamada, yüzde 35 ÖTV, yüzde 18 KDV karşı cirolarının üçte birinin vergiye gittiğine dikkat çekmişti Avrupa'da en yüksek ödenti Türkiye'de Satış kararını doğrulayan Tuborg Carlsberg Ankara Temsilcisi Güven Erdal, Satış işlemlerimizle ilgili görüşmelerimiz devam ediyor Ama hemen kesinleşmiş bir uzlaşma değildedi Bira üzerindeki yüksek ÖTV oranıyla ilgili sektörün tutumunun belirlenmiş olduğunu söyleyen Erdal, ÖTV konusundaki tutumumuz tekrar tekrar dile getirildi ÖTV'nin imalatçı firmalara ağır bir tartma getirdiği ortadadiye konuştu AB ülkeleri içinde Türkiye'nin bira üzerindeki ÖTV'nin en yüksek olduğu 5'inci ülke olduğunu söyleyen Bira ve Malt Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Nejat Eren ise, İngiltere, İrlanda, Finlandiya ve İsveç'in gerisinde beşinciyiz Fakat Türk halkının alım gücü göz önünde bulundurulduğunda AB ülkeleri arasında birinci sıradayızdedi Bir öteki hatalı uygulamanın bira ile öteki alkollü ürünlerden alınan vergiler arasındaki oranlama hatası olduğunu vurgulayan Eren, Örneğin AB ülkelerinde viskiye uygulanan aidat ile biraya uygulanan arasında yüzde 2,9'luk oransal ayrım vardır Oysa bu fark Türkiye'de 1,5'e değin düştüdiye konuştu Içten pazarlama ile fiyatı düşürdük Bira pazarına 2004'te antre yapan yerli üretici Perge Pazarlama Müdürü Serdar Çora ise pazara iki yeni oyuncu girmesinin hesapları karıştırdığını açıklama etti Efes ve Tuborg'un yeni oyuncular girmesiyle gelişen rekabet karşısında fiyat konusunda temkinli faydalanmak zornuda kalarak zam yapamadıklarına muhabere etti Bunun ise büyük markalarda kazanç kaybı yarattığını açıklayan Çora, Bilhassa Akdeniz başta almak üzere turizm bölgelerindeki herşey dahil sistemi otelleri ve ağırlama mekânlarını ucuz maliyete yöneltti Ilk Önce alınan tedbirlerden biri ise alkol maliyetleri oldu Pazara daha ekonomik fiyatla ürün sunan yeni oyuncular seçim edilmeye başlandı Bu da pazardaki yerleşik oyuncuların pazar kaybetmesine yol açtıdedi Soros Tuborg hisselerinden yüzde 150 kâr etmişti 1999 yılında Türk Tuborg'un yüzde 20 hissesini 10 milyon dolara satın bölge George Soros, yönetim şekli sebebiyle Yaşar Grubu ile önemli sorunlar yaşamıştı Türk Tuborg'un, grup şirketlerinden Yaşarbank hisselerini almasına karşısında meydana çıkan Soros, Yaşar Holding ile mahkemelik olmuştu Türk Tuborg hisselerinin yüzde 50,01'ini satın alarak yönetim hakkına sahip olan Carlsberg'in yaptığı çağrı üzerine Soros, 2 yıl önce 10 milyon dolara aldığı Tuborg hisslerini 25 milyon dolara satarak yüzde 150 kâr etmişti hurriyetcom