Çay Ağacı Yağı Nedir? Faydaları Nelerdir?

Çay Ağacı Yağı Nedir?​

Çay ağacı yağı, buhar distilasyon yöntemi ile melaleuca alternifolia isimli, Avustralya'ya özgü bir bitkiden elde edilen esansiyel yağdır. Çay ağacı yağı ismini bu bitkinin yapraklarının çay yapımında kullanılmasından almıştır. Melaleuca yağı olarak da bilinen çay ağacı yağı yüzyıllardır çeşitli özellikleri nedeniyle bazı cilt durumlarının alternatif tedavisinde kullanılır. Çay ağacı yağı aynı zamanda birçok nemlendirici ürünün içerisinde de bulunur.

Çay Ağacı Yağı Özellikleri Nelerdir?​

Son yıllarda alternatif veya tamamlayıcı tedavi uygulamaları kapsamında çay ağacı yağı oldukça popüler hale gelmiş bir üründür. Günümüzde birçok kozmetik, cilt üzerine uygulanan ilaç ve temizlik ürünü içerisinde bulunur.

Çay ağacı yağı içerisinde bulunan bazı kimyasal maddeler bakterilerin hücre duvarına zarar vererek ortadan kaldırılmasını sağlayabilir. Bu geniş spektrumlu antimikrobiyal aktivitesinin nasıl kullanılacağına dair çalışmalar devam etmektedir.

İnflamasyon (iltihaplanma) üzerinde baskılayıcı etki gösterebilme, çay ağacı yağının bir diğer özelliğidir. Bu etkisi özellikle histamin tarafından tetiklenen cilt inflamasyonlarında fayda sağlayabilir. Çay ağacı yağı aynı zamanda birçok mantar türüne karşı da etkili bir esansiyel yağdır.

Çay ağacı yağının kimyasal içeriğinin büyük bir kısmı terpenoid sınıfında olan ve antiseptik özellik gösteren maddelerdir. Terpinen-4-ol, bu maddeler arasında en yoğun olarak bulunan bileşiktir. Terpinen-4-ol, çay ağacı yağı içerisinde bulunan kimyasal maddelerden biridir. Bu madde bakteri, virüs ve mantarlara karşı etkili olabilir. Terpinen-4-ol aynı zamanda beyaz kan hücrelerinin işlevlerinde düzenleyici etki yaparak yabancı mikroorganizmalara karşı verilen mücadelede bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını desteklemeye yardımcı olur.

Çay Ağacı Yağı Ne İşe Yarar?​

Çay ağacı yağı ürünleri genellikle dilüe edilmemiş (seyreltilmemiş) %100 saf yağ şeklindedir. Cilt üzerine yapılacak uygulamalarda ise gücü %5-50 arasında değişen ürünlerin kullanılması önerilir. Çay ağacı yağının birçok kullanım alanı mevcuttur:

EL DEZENFEKTANI​

Çay ağacı yağı, doğal el dezenfektanı yapımında kullanılabilir. Hastalık oluşturma potansiyeline sahip mikroorganizmalara karşı mücadelede kullanılan hijyen ürünlerinin etkisini güçlendirici bir etkisi olabilir.

BÖCEK KOVUCU​

Çay ağacı yağı sinir bozucu eklembacaklıların uzak tutulmasına yardımcı olabilir.

DOĞAL DEODORANT​

Çay ağacı yağının antibakteriyel etkisi koltuk altında terlemeyle birlikte oluşan kokunun dindirilmesinde faydalı olabilir. Normalde ter, kokusuz bir salgıdır. Ancak ter bezlerinin salgısı ile cilt üzerinde bakterilerin etkileşimi sonucunda ter kokusu ortaya çıkabilir. Koltuk altı ter bezleri açısından oldukça zengin bir bölgedir. Çay ağacı yağı kullanılarak yapılacak doğal deodorantlar ile ter kokusuna karşı önlem almak mümkün olabilir.

KÜÇÜK KESİK VE ÇİZİKLER İÇİN ANTİSEPTİK​

Cilt üzerinde hastalanmaya neden olan yaralanmalar mikroorganizmaların bu açıklıklardan girerek kan dolaşımına geçmesine ve enfeksiyon durumunun oluşmasına neden olabilir. Çay ağacı yağı küçük kesik ve sıyrıkların dezenfeksiyonunda etkili olabilir. Bu etkisinden yararlanmak için önce yara yeri temiz su ve sabunla temizlenmelidir. Ardından çözücü bir diğer yağ içinde bir damla çay ağacı yağı karıştırılır ve bu karışım küçük yara yüzeyinin üzerine sürülür.

YARA İYİLEŞMESİNİ DESTEKLEME​

Küçük yara ve sıyrıklardaki antiseptik etkisine ek olarak çay ağacı yağı yara iyileşmesinde de vücudun normal fonksiyonlarını destekleyici özellik gösterebilir. Çeşitli araştırmalar çay ağacı yağının inflamasyon (iltihaplanma) halini baskılayıcı etkisi nedeniyle beyaz kan hücreleri tarafından gerçekleştirilen yara iyileşme sürecinde katkıları olabileceğini göstermiştir. Bu etkisinden yararlanmak adına çay ağacı yağının birkaç damlası sargı bezine damlatılarak kullanılabilir.

AKNE İLE MÜCADELE​

Çay ağacı yağı akne ile mücadelede önemli bir topikal ajan olarak kullanılabilir. Çeşitli çalışmalar hem akne sayısı hem de bu lezyonların seyri üzerinde etkili olabileceğini göstermiştir. %5’lik çay ağacı jeli kullanılan bir çalışmada akne lezyonlarının plasebo grubuna göre daha etkili olduğu tespit edilmiştir.

TIRNAK MANTARI İLE MÜCADELE​

Tırnaklarda mantar gelişimi oldukça sık karşılaşılan bir problemdir. Bu lezyonlar tehlikeli olarak kabul edilmeseler de göze oldukça kötü gelen bir görünüme neden olabilirler. Tırnak mantarı tedavisinde kullanılan uygulamalara ek olarak çay ağacı yağı arometarpisinden faydalanılması bu problemin giderilmesinde katkı sağlayabilir. Bu uygulama için birkaç damla çay ağacı yağı eşit düzeyde Hindistan cevizi yağı gibi bir taşıyıcı yağ ile karıştırılır ve ardından etkili bölgeye sürülür. Uygulama sonrasında mantar lezyonlarının yayılmasını önlemek için ellerin hemen yıkanması önerilir.

KİMYASAL İÇERMEYEN GARGARA YAPIMI​

Yapılan çeşitli araştırmalar göstermiştir ki çay ağacı yağı kullanımı diş kaybı ve kötü ağız kokusu gibi problemlere neden olan mikroplar ile mücadelede katkı sağlayabilen bir uygulamadır. Bir bardak ılık suyun içine bir damla çay ağacı yağı damlatılarak oluşturulan solüsyonlar ağızda 30 saniyeliğine gezdirilmek suretiyle uygulanabilir. Diğer gargaralarda olduğu gibi çay ağacı yağı ile yapılan gargara solüsyonlarının da kesinlikle yutulmaması gerektiği unutulmamalıdır. Çay ağacı yağının sindirilmesi halinde toksik etki gösterebileceğine dair dikkatli olunması gerekir.

ÇOK AMAÇLI TEMİZLEYİCİ​

Çay ağacı yağı içeren solüsyonlar çok amaçlı yüzey temizleyici olarak kullanılabilir. Aynı zamanda bu çözeltiler geride herhangi bir kimyasal madde bırakmama özelliğine de sahiptir. Çay ağacı yağı ile çok amaçlı temizleyicilerin yapımında 20 damla çay ağacı yağı, ¾ bardak su ve ½ bardak elma sirkesi bir sprey şişesinde karıştırılır. İyi bir karışım sağlanması adına şişe iyice çalkalanır. Temizlenmek istenilen yüzeye püskürtülen temizleyici ardından kuru bir bez ile silinir. Karışım içeriğinin eşit dağılımını sağlamak adına her kullanımdan önce şişenin iyice çalkalanması önerilir.

ÇAY AĞACI YAĞI KULLANIMI SONRASINDA OLUŞABİLECEK YAN ETKİLER NELERDİR?​

Çay ağacı yağı kullanımı ile ilgili yapılan araştırmalar bu aromaterapi yağın güvenli olduğuna işaret eder. Ancak bu yağın kullanımında dikkat edilmesi gereken durumlar da vardır. Öncelikle, yutulması halinde çay ağacı yağının toksik (zehirli) etki yapabileceği unutulmamalıdır. Cilt üzerine yapılacak uygulamalar öncesinde, sağlıklı cilt üzerine bir damla damlatılmalı ve 24 saat boyunca bu bölgede herhangi bir alerjik reaksiyon gelişip gelişmediği gözlenmelidir.

Çocukların erişemeyeceği noktada saklanması önerilen çay ağacı yağının aynı zamanda evcil hayvanlar üzerinde kullanımından da kaçınılması gerekir. Hayvanlarda kullanımı sonrasında istemsiz titreme ve diğer sinir sistemi sorunlarına yol açabileceğine dair çeşitli çalışma sonuçları mevcuttur.

Çay ağacı yağı kullanımı sonrasında oluşabilecek yan etkiler bu yağın nasıl kullanıldığına göre değişiklik gösterir. Çay ağacı nasıl tüketilir sorusuna yanıt olarak “en sık kullanım yolları topikal (cilt üzerine) ve aromaterapi uygulamaları kapsamında soluma (inhalasyon) şeklinde” cevabı verilebilir.

Topikal kullanımlarda çay ağacı yağı doğru şekilde seyreltilmemiş ve yüksek konsantrasyonda bulunuyorsa; kızarıklık, kepeklenme, kaşınma, yanma ve batma gibi şikayetlere neden olabilir. Aromaterapi sırasında ise çok fazla veya çok uzun süre boyunca çay ağacı yağı solunması sonrasında baş ağrısı, bulantı ve baş dönmesi gibi yan etkiler oluşabileceği için dikkatli olunmalıdır.

Genel olarak çeşitli bitkilerden elde edilen esansiyel yağ kullanımı öncesinde hekimlerinize danışmanız oldukça önemlidir. Bu tarz alternatif tedavi yöntemlerini gebelerin, emzirme dönemindeki kişilerin, reçeteli ilaç kullanan veya altta yatan bir sağlık problemi olan kişilerin hekimlerine danışmadan kesinlikle kullanmaması gerektiği unutulmamalıdır.

Sağlıklı günler dileriz.