Cebeci Ocağı

Cebeci Ocağı Kapıkulu askerinin piyade ocaklarından biri de Cebeci Ocağıdır Kelime olarak cebezırh demektir Osmanlılar, bir nevi istilah olarak bu kelimenin mana ve kapsamını genişletmiş görünmektedirler Bunun içindir ki cebecidendiği süre belli hizmetleri olan bir askerî sınıf akla gelmektedir Buna kadar devletin yaya muharib askeri olan yeniçerilerin ok, yay, kalkan, kılıç, tüfek, balta, kazma, kürek, kurşun, barut, zırh, tolga, harbe vesaire gibi ihtiyaçları olan savaş alet ve eşyası yapan ya da tedarik eden ocağa Cebeci Ocağıdenirdi Bu ocak, yeniçerilere gerekli olan harp levazimatını deve ve katırlarla nakl ederek, cephede bulunan yeniçerilere dağıtırdı Savaş sonunda da bunları her tarafta toplardı bu vesileyle tamire muhtaç olanları da tamir ederek tabanca depolarında muhafaza ederdi Sefer esnasında ordu komutanları refakatına münasib bir miktar cebeci verilirdi Bunların, kaslı, becerikli ve silahtan anlayanlardan olması gerekirdi Bu maksatla Cebecibaşıyla bu yolda emirler verilirdi Barışma vaktinde bunlar, kendilerine tayin edilen Ayasofya taraflarında ve Tophane civarında bulunan kışlalarında ikamet ederlerdi Bu ocağın kuruluş tarihi kesin olarak tesbit edilmekle birlikte, Yeniçeri ocağı ile birlikte veya ondan çok kısa bir müddet daha sonra olduğu tahmin edilmektedir Bu ocağa girecek olanlar, Pencikve Devşirme Kanunudevam ettiği müddetçe Deneyimsiz oğlanları arasından seçilirdi Sonraları Yeniçeriler gibi bunların da evlenmelerine müsaade edildiğinden yetişen çocukları da cebeci olurdu Ocağa alınacak kimseler, önceleri sakirdismiyle alınır, daha sonra doğrusu cebeci olurlardı Ocak mevcudu, aralarındaki münasebet dolayısıyla Yeniçeri askerinin azalıp çoğalmasına yan olarak artar ya da eksilirdi XVI yüzyıl ortalarında yeniçeriler 12 bin nefer iken bunların farzedilen 500 kadardı XVII asırda (1675) te cebecilerin sayıları 4180 civarındadır XVIII yüzyılda cebecilerin sayısı 25005000 aralarında değinmekteydi Yeniçeri Ocağı'nın lagv edilmesi ile ortadan kalkan Cebeci Ocağı, Asakiri Mansûre ile tekrar tesis edilmişti Diğer Kapıkulu ocakları gibi ortadenilen ve 38 bölüğe bölünmüş yer alan cebecilerin en büyük komutanı Cebecibaşıidi Ortalar, kendi aralarında tabanca yapan, silahlan tamir eden, barutları islâh eyleyen, harp levazımatını arz edip hazırlayan ve humbara yapanlar gibi ayrı ayrı kısımlara ayrılıyorlardı